✅ #گفتگوهای_فقهی 4 🔶 آیت‌الله ملک زاده *⃣ موضوع: تعریف #فقه و #فقیه ⏮ #پرسش: یکی از امور مسلّم برای هر مسلمانِ پیرو #مذهب_اهل_بیت (ع) این است که در زمان #غیبت_امام_زمان (عج)، در مورد مسائل شرعی، اگر فقیه نیستیم و احتیاط هم برایمان سخت است، که حقیقتاً هم سخت بلکه احتیاط کامل، آن هم در عصر حاضر، ناممکن است، پس باید از یک فقیه #تقلید نماییم. لطفاً به اختصار و روشنی توضیح دهید که دقیقاً منظور از فقه و فقیه چیست؟ 💥 #پاسخ می‌توان «فقه» را به عنوان یک اصطلاح خاص که نام علمی مشخّص و شناخته شده می‌باشد – و نه صرفاً به معنای لغوی اولیّه‌اش و یا معنای اصطلاحیِ عامّش که شامل آگاهی عمیق نسبت به همه #آموزه‌های_اسلامی می‌شود – این‌گونه تعریف کرد: ◾️ «فقه، دانش فرایندهای استنباطِ قوانین الهی، برای سامان‌بخشی به زندگی انسان و جهت‌دهی به وی است.» و یا به بیان دیگر: ◾️ «فقه، دانش کشف، تبیین و ارائه احکام شریعت و قوانین الهی و متعلقات آنها، برای سامان‌بخشی به ابعاد گوناگون زندگی بشر است.» و یا به طور خلاصه، فقه عبارت است از: ◾️«دانش #کشف و #استنباط شریعت» بر اساس تعریفی که از علم فقه ارائه کردیم، در تعریف «فقیه» می‌توان گفت: ◾️ «فقیه» عالم و دانشمندی است که گذشته از اسلام‌شناسیِ عام (شامل احاطه بر هر سه شاخۀ آموزه‌های اسلامی یعنی #عقائد، #اخلاق و #احکام شریعت)، به شکل خاص در زمینه کشف و شناخت دقیق و فنّیِ احکام و #قوانین_شریعت اسلامی و استخراج دیدگاه‌های شارع مقدّس با استفاده از ادلۀ نَقلی و عقلی، تخصّص کامل دارد. http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #گفتگوهای_فقهی 5 🔶 آیت‌الله ملک زاده *⃣ ملاک تحقّقِ #تقلید از یک #فقیه ⏮ #پرسش: چگونه می‌توانیم بگوییم #مقلّد یک #مرجع هستیم؟ آیا همین که تصمیم بگیریم از مرجعی تقلید کنیم کافی است یا حتماً باید رساله‌اش را هم تهیه کنیم تا از مقلّدان او به شمار آییم؟ 💥 #پاسخ به نظر می‌رسد که تقلید، از مقوله فعل و از قبیل اقدام و عمل است یعنی در صورتی تحقق می‌یابد که عملاً در یک مسأله اختلافی، رأی و فتوای یک مرجع مشخص، مورد پیروی قرار گیرد و بر طبق آن عمل شود، و با صِرف التزام و بناگذاری بر تقلید از وی، یا تهیه رساله و اموری از این دست، تقلید از آن مرجع، صدق نمی‌کند و تحقق نمی‌یابد. http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #گفتگوهای_فقهی 6 ⏮ #تقلید_از_اعلم 🔶 آیت‌الله ملک زاده ⏮ #پرسش: آیا از هر مجتهدی می‌توان تقلید کرد، یا حتماً باید #اَعلم باشد؟ 💥 #پاسخ: در مسائل شرعی، تنها می‌توان از شخصی تقلید کرد که افزون بر برخورداری از فقاهت، اجتهاد و اسلام‌شناسیِ تخصصی، دارای شرایطی همچون بلوغ، عقل، ایمان، عدالت و ... باشد. ولی اَعلمیّت یعنی عالم‌تر بودن از بقیۀ فقها، جزء شرائط الزامی در مرجع تقلید نیست و بر اساس ادلّه، حجیّت نظر و فتوای یک فقیه، دائر مدار علم و فقاهت او، البته به همراه سایر شرایطی است که اشاره شد، نه اَعلمیّتش. نکته مهم آن است که گذشته از ادلۀ جواز تقلید از عالِم و فقیه بدون قید اَعلمیّت، و مساوی بودنِ نسبت عالِم و اَعلم با عناوین وارد شده در ادله تقلید، آنچه به عنوان دلیل بر اشتراط اعلمیّت ذکر می‌شود عموماً مخدوش می‌باشد. 🔶 مثلاً سیره‌ای که در پیروی عُقَلا از متخصص‌ترین فرد در میان کارشناسان و متخصصان، در موارد علم به وجود اختلاف در بین آنها، مورد ادعا و استدلال قرار می‌گیرد، و از نظر بعضی از بزرگ‌ترین فقهای قائل به وجوب تقلید از اَعلم، تنها دلیل صحیح و غیر قابل خدشه بر این حکم، همین سیره عقلائیه است ، هم انعقادش به صورت عام و جریانش حتی در اموری که دائر مدار حجّیت و مُعَذّریّت هستند و نه واقع، محلّ اشکال است، و هم اتصالش به زمان ظهور معصومین (ع) و در نتیجه امضاء و تقریر این سیره به وسیله امامان معصوم (ع) قابل اثبات و پذیرش نیست. از جمله توجیهات عقلی یا عُقَلایی که برای عدم اکتفا به فتوای عالِم، و لزوم تقلید از اَعلم (عالم‌تر) ذکر می‌گردد، این است که درصد احتمال اصابت رأی اَعلم به واقع، بیش از عالِم است، و به اصطلاح، فتوای اَعلم «اَقرب إلی الواقع» می‌باشد. و این در حالی است که علاوه بر خدشه‌ای که به اصل این ادّعا یعنی نزدیک‌تر بودن قول اعلم به واقع، به صورت بالفعل و نه شأنی و اقتضائی، وارد است و فقهای بزرگی، اشکالات صُغروی و کُبرویِ متعددی بر آن وارد کرده و آن را نپذیرفته‌اند، باید بدانیم که اگر این احتمال به عنوان مبنای سیره عقلا و توجیه انعقاد و جریان چنین سیره‌ای بیان گردد، به هیچ روی قابل پذیرش نیست؛ ◾️ چون عُقَلا بما هُم عُقَلا، در جایی که صِرف وجود یک حجّت و استناد به یک عذر قانونی، کافی دانسته شده و اساساً احتیاط در قِبال واقع از آنها خواسته نشده باشد، به هیچ وجه خود را ملزَم به کوشش برای دستیابی به واقع، و در نتیجه، موظف به یافتن اَعلم و رجوع و استناد به او نمی‌بینند. خلاصه آنکه نه تنها طبق نظر مشهور، رأی عالِم برای خودش حجّت است و برای او جایز نیست که از اَعلم تقلید نماید، تقلید از عالِم، با وجود علم به اختلاف فتوای او با اَعلم، مانعی ندارد. با این همه، و با وجود تساویِ فقها از نظر اصل جواز تقلید، به رغم اختلاف سطح علمی‌شان، شکّی در این نیست که در برخی موارد، تقلید از یک فقیه، اعمّ از آنکه اَعلم باشد یا غیر اَعلم، می‌تواند اَحوَط و اَرجَح باشد؛ از جمله در موردی که فتوای وی موافق نظر مشهور قُدَما و مطابق با احتیاط باشد، و در مقابل، فتوای فقیه دیگر، مخالف فتوای مشهورِ فقهای متقدّم و مخالف احتیاط باشد. 💥 اما دو نکته پایانی: 🔶 بسیاری از فقهایی که لزوم تقلید از اَعلم را مطرح می‌کنند، این مطلب را هم متذکر می‌شوند که اگر فقیهِ اَعلم و غیر اَعلم، در مسأله‌ای فتوای کاملاً یکسانی داشتند، لازم نیست که مقلّدان در آن مسأله به صورت معیّن، اَعلم را به عنوان مرجع تقلید خویش در نظر بگیرند و مشخصّاً با استناد به فتوای او آن کار را انجام دهند، بلکه آنچه مهم است انجام کار مطابق آن فتوای مشترک میان اَعلم و غیر اَعلم است. 🔶 همچنین یکی از استثناءاتی که احیاناً برای سیرۀ ادعاییِ عقلا در رجوع به اَعلم، ذکر می‌شود موردی است که فتوای فقیهِ غیر اَعلم مطابق احتیاط باشد و فتوای اَعلم مخالف احتیاط، مثلاً فقیهِ اَعلم به جواز و اباحه فتوا داده باشد و فقیه دیگر که از نظر علمی در جایگاه پایین‌تری قرار دارد، در همان مسأله، قائل به یک حکم الزامی مثل وجوب یا حرمت شده باشد. در این صورت، ادعا می‌کنند که سیره عقلا این است که آنها به امید درک واقع و دستیابی به آن، تقلید از غیر اَعلم را بر تقلید اَعلم ترجیح می‌دهند. http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #گفتگوهای_فقهی 8 ⏮ منظور از #ولایت_فقیه 🔶 آیت‌الله ملک زاده ⏮ #پرسش: منظور از ولایت فقیه چیست؟ 💥 #پاسخ: در شریعت و فقه اسلامی برای فقیه و مجتهد جامع الشرائط، که از جملۀ آن شرایط، عدالت و تقوا است، سه جایگاه، مسؤولیّت و مَنصِب، مطرح شده است که از این مناصب، مقامات، شؤون، وظایف و جایگاه‌ها با عنوان «وِلایت» نام برده می‌شود. این مناصب و ولایت‌های سه گانه عبارتند از: 1⃣ منصب اِفتاء یا ولایت بر اِفتاء (فتوا دادن و بیان احکام و قوانین اسلامی) 2⃣ منصب قضاء یا ولایت بر قضاء (قضاوت، حَکَمیّت و داوری کردن) 3⃣ منصب حکومت، ولایة الامر، ولایت بر اجرای احکام الهی در جامعه و زعامت سیاسی و اجتماعی (ولایتِ تصرّف در اموال و اَنفُس) 🔶 در همین زمینه، شیخ اعظم انصاری در کتاب البیع می‌گوید: «للفقیه الجامع للشرائط مناصب ثلاثة: أحدها: الإفتاء فیما یحتاج إلیها العامی فی عمله، و مورده المسائل الفرعیّة، و الموضوعات الإستنباطیّة من حیث ترتّب حکمٍ فرعیٍّ علیها ... ؛ الثانی: الحکومة، فله الحکم بما یراه حقّاً فی المُرافعات و غیرِها فی الجملة ... ؛ الثالث: ولایة التصرّف فی الأموال و الأنفس ... .» 🔶 بر مبنای دیدگاه عموم علما و فقهای مکتب اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، اجتهاد و فقاهت به همراه عدالت و سایر شرایط معتبر در مجتهد و فقیه، شرط ضروری برای تصدّیِ مقام اِفتاء و حجّیّت قول و فتوا و نیز مشروعیّت قضاء و نفوذ حکم است؛ همچنان که اجتهاد و فقاهت، پایه و مایة اصلیِ نیابت عامّ حضرت ولیّ عصر (عج)، ولایت سیاسی و اجتماعی بر امّت مسلمان و مدیریت کلان اسلامی در عصر غیبت می‌باشد. در خور ذکر است که عنوان ولایت فقیه – به ویژه ولایت مطلقه فقیه – به خودیِ خود و بنابر معنای عامّ فقهی‌اش شامل هر سه ولایت و مَنصِب – فتوا، قضاء و حکومت – می‌شود ولی معمولاً – به ویژه پس از نهضت و انقلاب اسلامی و تأسیس جمهوری اسلامی ایران که این تعبیر و اصطلاح از رواج و شهرت چشمگیری در گفتگوهای عمومی و در گفتارها و نوشتارها برخوردار شد – وقتی سخن از ولایت فقیه و ولیّ فقیه به میان می‌آید، منظور، منصب سوم یعنی ولایة الامر و ولایت فقیه در عرصه حکومت‌داری، مدیریّت کلان جامعه اسلامی و اداره سیاسی و اجتماعیِ کشور اسلامی می‌باشد. http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #گفتگوهای_فقهی 16 🔶 آیت‌الله ملک زاده ⏮ تراشیدن موهای کمِ صورت 🔶 #پرسش: بعضی از پسرهای نوجوان و تازه بالغ، موهای کمی که در صورتشان می‌روید را به جهت رشد بیشتر و پر پشت شدن آن، می‌تراشند؛ آیا این کار حرام است؟ 💥 #پاسخ: اگر موهای صورت، به قدری کم باشد که اصطلاحاً به آن ریش نگویند، تراشیدن آن اشکالی ندارد. ⏮ گیاه‌خواری و خام‌گیاه‌خواری 🔶 #پرسش: آیا روش‌هایی مثل گیاه‌خواری و یا خام‌گیاه‌خواری، در دین اسلام تأکید شده‌اند؟ 💥 #پاسخ: از نظر اسلام بهتر است که از خوردن گوشت به صورت زود به زود و به مقدار زیاد پرهیز شود، ولی از آن طرف، در صورت امکان، برای مدت طولانی هم گوشت از برنامه غذایی شخص، حذف نگردد. در نتیجه، گونه‌هایی از رژیم غذایی که پرهیز کامل از گوشت و خوراکی‌های حیوانی، بسنده کردن بر گیاهان و گیاه‌خواری و یا حتی خام‌گیاه‌خواریِ محض را به عنوان یک برنامه غذاییِ ثابت و همیشگی برای عموم مردم تجویز می‌نمایند، به هیچ روی مورد تأیید اسلام نمی‌باشند و با دیدگاه اعتدالیِ این دین مبین، در مورد نوع خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها و کیفیت و کمّیت خوردن و آشامیدن، مخالف هستند. ◾️ البته ممکن است که پرهیز کامل از مصرف گوشت برای شخصی، و یا از آن طرف، مصرف مقادیر زیادی از گوشت در زمانی محدود، برای شخصی دیگر، به خاطر نیاز ویژه و بیماری‌های خاصّی که دارند، لازم باشد که طبیعتاً اینها از جمله حالات استثنایی به شمار می‌روند و در این‌گونه موارد باید تابع نظر پزشک مورد اعتماد و دارای تبحّر و تخصص لازم بود. http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #گفتگوهای_فقهی 35 ⏮ غسل پیش از وقت 🔶 آیت الله ملک زاده ⏮ #پرسش: آیا می‌شود غسل جنابت را قبل از وقت نماز انجام داد؟ 💥 #پاسخ اگر به قصد قربت و داشتن طهارت غسل کند، کافى است و با آن می‌تواند نماز بخواند. http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #گفتگوهای_فقهی 36 ⏮ #حدّ_ترخص 🔶 آیت الله ملک زاده ⏮ #پرسش: وقتی سفر می‌رویم از چه فاصله‌ای از شهر خودمان نماز شکسته می‌شود؟ لطفاً این فاصله را بر اساس واحدهای اندازه‌گیری امروزی مثل متر و کیلومتر بفرمایید. 💥 #پاسخ اگر سفر، به اصطلاح، سفر شرعی باشد یعنی رفت و برگشت بیش از چهل کیلومتر باشد، (به همراه سایر شرایط سفر شرعی، مثل اینکه سفر گناه نباشد)، وقتی به «حدّ ترخص» می‌رسید احکام مسافر را پیدا می‌کنید که یکی از این احکام، قصر و کوتاه شدن نمازهای چهار رکعتی و تبدیل آن به دو رکعتی است. اما مقدار مسافتی که باید از وطن یا محل اقامت خود فاصله بگیرید تا به حد ترخص برسید حدود ۱۳۵۰ متر است. این مقدار بنابر بررسی انجام شده زیر نظر مؤسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی و به وسیله جمعی از فضلای حوزوی که همگی از متخصصان مورد اعتماد هستند و با لحاظ هر دو معیار (۱. دیده نشدن شخص مسافر به وسیله کسانی که در شهر یا روستا هستند و دیده نشدن دیوارهای خانه‌های شهر یا روستا به وسیله مسافر؛ و ۲. شنیده نشدن صدای اذان شهر یا روستا به وسیله شخص مسافر) به دست آمده است. http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #گفتگوهای_فقهی 45 ⏮ #آوازخوانی_زنان 🔶 آیت الله ملک زاده ⏮ #پرسش: آوازخواندن زن در جایی که مردان نامحرم صدای او را می‌شنوند چه حکمی دارد؟ 💥 #پاسخ: گذشته از ادله‌ای که بر عدم جواز آوازخواندن زن به صورت تکخوانی در جایی که مرد نامحرم، آواز او را می‌شنود دلالت دارند، از آنجایی که این امر (تکخوانی زن در جایی که مرد نامحرم می‌شنود) عموماً با مفسده همراه است، حرمت آن مورد تردید نمی‌باشد. http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #گفتگوهای_فقهی 46 ⏮ حکم #اعلام_اول_ماه و موضوعات دیگر به وسیله دفتر #ولی_فقیه 🔶 آیت الله ملک زاده ⏮ #پرسش: آیا اعلام اول ماه یا موضوعات دیگری از این قبیل به وسیله دفتر ولیّ فقیه، به معنای حکم حکومتی است و همان احکامِ حکم حکومتی را دارد؟ 💥 #پاسخ: خیر، مگر آنکه به حکم حکومی بودنِ آن تصریح شود و به طور مثال ولی فقیه بگوید: «حکم کردم» یا به زبان عربی بگوید: «حَکَمتُ» یا «قَضَيتُ». همچنین اگر از لفظ صریح استفاده نکند ولی قرینه اطمینان‌بخشی وجود داشته باشد که نشان دهد این اِعلام، یک حکم حکومی بوده است، اِعلام مذکور، به عنوان یک حکم حکومی تلقّی می‌گردد. ولی در غیر از این موارد، نمی‌توان هر چه به وسیله فقیهِ حاکم، یا دفتر ایشان مطرح می‌شود را حکم حکومی به شمار آورد. http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9