🕋📜🕋📜🕋 📜 🕋 #ماه_مبارک_رمضان #معرفت_حضرت_قرآن بسم الله الرحمن الرحیم «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِي‏ أُنْزِلَ‏ فِيهِ الْقُرْآنُ» (۱) «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَ مِنْ تِلْكَ السُّبُلِ شَهْرَهُ شَهْرَ رَمَضَانَ، شَهْرَ الصِّيَامِ، وَ شَهْرَ الْإِسْلَامِ، وَ شَهْرَ الطَّهُورِ، وَ شَهْرَ التَّمْحِيصِ، وَ شَهْرَ الْقِيَامِ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ، هُدىً لِلنَّاسِ، وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى‏ وَ الْفُرْقان‏... ثُمَّ فَضَّلَ لَيْلَةً وَاحِدَةً مِنْ لَيَالِيهِ عَلَى لَيَالِي أَلْفِ شَهْرٍ، وَ سَمَّاهَا لَيْلَةَ الْقَدْرِ، تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ سَلامٌ، دَائِمُ الْبَرَكَةِ إِلَى طُلُوعِ الْفَجْرِ عَلَى مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ بِمَا أَحْكَمَ مِنْ قَضَائِهِ». (۲) ✍️ ماه مبارک رمضان، ماه نزول حضرت قرآن، مبنا، مرجع و نصّ اصلی شریعت مقدس می باشد که تفقه در دین جز با تدبر و تعمق در آن میسر نیست. لذا همزمان با فرارسیدن سید شهور، ماه بهار حضرت قرآن (۳) و نزول ذات علم، مبتنی بر اوامر ثقلین مبنی بر تعمق و تفقه در کلام الله عزوجل و به ویژه در محکمات آن که منتج به حیات قلوب می شود (۴)، به تبیین موارد أهم از شئونات کتاب الله عزوجل که «كَلَامُ اللَّهِ مُحْدَثٌ‏» و «لَيْسَ بِخَالِقٍ وَ لَا مَخْلُوقٍ وَ لَكِنَّهُ كَلَامُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل» (۵) است، می پردازیم. «... اللّهم اَحی بولیک القرآن وَاَرِنا نُورَهُ سَرْمَداً لا لَيْلَ فيهِ، وَاَحْيِ بِهِ الْقُلُوبَ الْمَيِّتَةَ،حَتّي لا يَبْقي حَقٌّ اِلاّ ظَهَرَ، وَلا عَدْلٌ اِلاّ زَهَرَ، وَاجْعَلْنا يا رَبِّ مِنْ اَعْوانِهِ، وَمُقَوِّيَةِ سُلْطانِهِ، وَالْمُؤْتَمِرينَ لاِمْرِهِ، وَالرّاضينَ بِفِعْلِهِ، وَالْمُسَلِّمينَ لاِحْكامِهِ ..». (۶) ا┅═✧❁ منابع ❁✧═┅ا (۱) سوره مبارکه بقره، آیه ۱۸۵ (۲) الصحيفة السجادية، ص ۱۸۶ (۳) عَنْ مولانا أَبِي جَعْفَرٍ الباقر (علیه السلام) قَالَ: «لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ رَبِيعٌ وَ رَبِيعُ الْقُرْآنِ شَهْرُ رَمَضَانَ». الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏ ۲، ص ۶۳۰ (۴) به عنوان نمونه در این احادیث تدبر شود: ▪️ سوره مبارکه ص، آیه ۲۹: «كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْباب‏». ▪️ رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «... مَعَاشِرَ النَّاسِ تَدَبَّرُوا الْقُرْآنَ وَ افْهَمُوا آيَاتِهِ وَ انْظُرُوا فِي مُحْكَمَاتِهِ وَ لَا تَتَّبِعُوا مُتَشَابِهَه‏ ...»؛ ای مردم! در آیات قرآن تدبر کنید و آن را خوب درک نمایید. در محکمات آن دقت کنید و متشابهاتش را پیروی کنید ... . اليقين باختصاص مولانا علي عليه السلام بإمرة المؤمنين، النص، ص ۳۵۱ ▪️ نیز در مستندی دیگر فرمودند: «مَا أَنْعَمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى عَبْدٍ بَعْدَ الْإِيمَانِ بِاللَّهِ أَفْضَلَ مِنَ الْعِلْمِ بِكِتَابِ اللَّهِ وَ الْمَعْرِفَةِ بِتَأْوِيلِهِ»؛ بالاترین نعمتی که خداوند متعال بعد از نعمت ايمان به خود، به بنده ای داده است، علم به کتاب خدا و شناخت تأويل (بطون و معارف) آن است. التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكري عليه السلام، ص ۱۵ ▪️ امیرالمومنین علی (علیه السلام) فرمودند: «... تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ أَحْسَنُ الْحَدِيثِ وَ تَفَقَّهُوا فِيهِ فَإِنَّهُ رَبِيعُ الْقُلُوبِ وَ اسْتَشْفُوا بِنُورِهِ فَإِنَّهُ شِفَاءُ الصُّدُور ...»؛ قرآن را فراگیرید، زیرا قرآن بهترین سخنهاست و در آن اندیشه عمیق کنید، زیرا بهار قلب هاست و به وسیله نور آن شفا گیرید ... . نهج البلاغة (للصبحي صالح)، ص ۱۶۴ ▪️ امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ فِيهِ مَنَارُ الْهُدَى وَ مَصَابِيحُ الدُّجَى فَلْيَجْلُ جَالٍ بَصَرَهُ وَ يَفْتَحُ لِلضِّيَاءِ نَظَرَهُ فَإِنَّ التَّفَكُّرَ حَيَاةُ قَلْبِ الْبَصِيرِ كَمَا يَمْشِي الْمُسْتَنِيرُ فِي الظُّلُمَاتِ بِالنُّور»؛ همانا حضرت قرآن، جایگاه نور هدایت و چراغ های شب تار است. پس شخص تیزبین باید که در آن دقّت نظر کند و برای پرتوش نظر خویش را بگشاید. زیرا که اندیشه کردن، زندگانی و مایه حیات قلب بینا است، چنانکه آنکه جویای روشنایی است، در تاریکی ها به سبب نور راه پیماید. الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏ ۲، ص ۶۰۰ (۵) التوحيد (للصدوق)، ص ۲۲۳ (۶) فرازی از دعای شریف در غیبت امام زمان (أرواحنا فداه) ┄┅┅❅💠💠 💎💠💠❅┅┅┄ 💠 ناصرات المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 🕋 📜 🕋📜🕋📜🕋

🕋📜🕋📜🕋 📜 🕋 #ماه_مبارک_رمضان #معرفت_حضرت_قرآن (۲) بسم الله الرحمن الرحیم ☑️ نزول حضرت قرآن ✍️ حضرت قرآن، مبنا، مرجع و نص اصلی شریعت مقدس اسلام، مبتنی بر أدله موجود، نزول دفعی و تدریجی داشته است که تدقق در آن، اثر مطلوبی در طریق استنباط ادله خواهد گذاشت. ▪️ نزول از ماده (نزل)، به معنای پایین آمدن و هبوط از بالا به پایین است. این واژه به همراه مشتقات خود در صیغ ثلاثی مجرد و ابواب‌ إفعال و تفعیل و ... (چون: نُزِّل نَزَّلَ، اَنزَلَ، اُنزِل، تَنَزَّل، اَنزَلنا، نَزَّلنا، نَزلَة) در بسیاری از آیات حضرت قرآن به کار برده شده است. ▪️ گرچه معنای مشترک در تمامی مشتقات، همان آمدن از بالا به پایین است، اما هر یک از الفاظ مذکور، با توجه به هیئت ساختاری و قراین موجود در کرائم حضرت قرآن، معنای متفاوتی را می رسانند. ▪️ «إنزال» در باب إفعال، ضمن اشاره بر جهت صدور فعل از فاعل، إفادۀ نزول دفعی نیز می کند. چنانچه در آیه مبارکه «هُوَ الَّذِي‏ أَنْزَلَ‏ عَلَيْكَ الْكِتابَ..» (۱)؛ اوست خدایی که کتاب (حضرت قرآن) را بر تو (پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم) نازل کرد، یا در آیات مبارکات «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِي‏ أُنْزِلَ‏ فِيهِ الْقُرْآنُ» (۲)، «إنا انزلناه فی لیلة القدر» (۳)، «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ» (۴) که ماده نزل در هیئت افعال بکار رفته، دلالت بر نزول دفعی حضرت قرآن بتمامه بر قلب مبارک رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) دارد. ▪️ یکی دیگر از مشتقات این ماده که اشاره به نوع نزول حضرت قرآن دارد، لفظ «تنزیل» است که در باب تفعیل بکار رفته است. از معانی باب تفعیل، علاوه بر اشاره به وقوع فعل و تعلق آن به مفعول و متعلق، تدریج و کثرت است که این معنا در تفاسیر نیز تایید شده است. بنابراین لفظ تنزیل اشاره به نزول تدریجی حضرت قرآن دارد. آیه مبارکه «قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً كَذَلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَكَ وَرَتَّلْنَاهُ تَرْتِيلًا» (۵) با عنایت به قرینه ابتدای آن که در جواب اعتراض کفار به عدم تلاوت یکجای تمام آیات حضرت قرآن بر مردم، به رسول الله الأکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) اشاره می کند، بيان تامى است براى علت نزول تدریجی حضرت قرآن. همچنین تنزیل در آیه ۱۰۶ سوره مبارکه اسراء «وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلى‏ مُكْثٍ وَ نَزَّلْناهُ‏ تَنْزِيلًا» (۶) با وجود قراینی چون عبارت شریفه «علی مکث»، اشاره دیگری بر نزول تدریجی این مصحف شریف است. ▪️ کلام حضرات تراجم وحی الله اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) که کتاب الله ناطق و مفسر کلام الله می باشند نیز مبیِّن دو نوع نزول حضرت قرآن (إنزال و تنزیل یا دفعی و تدریجی) می باشد. ▪️ چنانچه از حضرت صادق (علیه السلام) مرویست: «نَزَلَ‏ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً فِي شَهْرِ رَمَضَانَ إِلَى الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ، ... ثُمَ‏ نَزَلَ‏ فِي طُولِ عِشْرِينَ سَنَةً (فِي عِشْرِينَ سَنَةً لِجَوَابِ كَلَامِ النَّاسِ) ...» (۷) که عبارت نخست به نزول دفعی و عبارت دوم به نزول تدریجی و علت آن اشاره دارد. به این ترتیب، پس از علم بر این مطلب که حضرت قرآن بنا به علل منصوص، دو نوع نزول دفعی و تدریجی دارد، نوبت به تبیین تفصیلی هر یک از نزول های دفعی و تدریجی می رسد. ا┅═✧❁ منابع ❁✧═┅ا (۱) سوره مبارکه آل عمران، آیه ۷ (۲) سوره مبارکه بقره، آیه ۱۸۵ (۳) سوره مبارکه قدر، آیه۴ (۴) سوره مبارکه دخان، آیه ۳ (۵) سوره مبارکه فرقان، آیه ۳۲ (۶) ترجمه تفسیر الميزان، ج‏۱۵، ص ۲۹۰ الی ۲۹۲ (۷) تفسیر عیاشی، ج ۱، ص ۸۰ 🕌 ┄┅┅❅💠💠 💎💠💠❅┅┅┄ 💠 ناصرات المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 🕋 📜 🕋📜🕋📜🕋

🕋📜🕋📜🕋 📜 🕋 #ماه_مبارک_رمضان #معرفت_حضرت_قرآن (۲) ☑️ نزول دفعی حضرت قرآن «إِنَّا أَنْزَلْناهُ في‏ لَيْلَةِ الْقَدْر»؛ همانا ما قرآن کریم را در شب قدر به صورت دفعتا نازل کردیم. ﴿سوره مبارکه قدر، آیه ۱﴾ ا┅═✧❁ 🕋 ❁✧═┅ا ✍️ برمبنای آنچه که در نص آیه نخست سوره مبارکه قدر آمده است، حضرت قرآن بجملة واحدة و به صورت یکجا و دفعه ای، در ماه مبارک رمضان و در شب مبارک قدر بر قلب مقدس حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده است؛ «نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ عَلى‌ قَلْبِكَ». در تبیین این مبارکه، توجه به نکات ذیل حائز اهمیت است: 1️⃣ نزول دفعی حضرت قرآن، نزول ذات علم است. ▪️ حضرت قرآن، تبیان لکل شیء است؛ «... فَإِنَّ فِي الْقُرْآنِ بَيَانَ كُلِّ شَيْءٍ وَ فِيهِ عِلْمُ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ، وَ إِنَّ الْقُرْآنَ لَمْ يَدَعْ لِقَائِلٍ مَقَالًا..» (۱). «کل» دلالت بر شمول دارد و شیء ‌نیز افاده عموم می کند، پس عمومیت این عام، مستغرق بر جمیع علوم و شرایع می شود. ▪️ به عبارت دیگر هیچ چیز از دایره علم حضرت قرآن خارج نیست؛ «فِيهِ عِلْمُ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ» و «ما کان و ما یکون إلی یوم القیامة»‌ در حضرت قرآن موجود است، چنانچه حضرت باقر العلوم (علیه السلام) فرمودند: «إنَّ اللَّهَ (جَلَّ ذِكْرُهُ) أَنْزَلَ عَلَى نَبِيِّهِ كِتَاباً بَيَّنَ فِيهِ مَا كَانَ وَ مَا يَكُونُ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ، فِي قَوْلِهِ: «وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ» (۲) و «ما فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ» (۳). ▪️ نه تنها تمام علوم گدشته و آینده، ‌بلکه «تمام العلم» و «ینابیع علم» یعنی سرچشمه های علم در حضرت قرآن است؛ «ثمَّ أَنْزَلَ عَلَيْهِ الْكِتَابَ ...فَهُوَ مَعْدِنُ الْإِيمَانِ وَ بُحْبُوحَتُهُ وَ يَنَابِيعُ‏ الْعِلْمِ‏ وَ بُحُورُهُ» (۴). ▪️ لذا آنکه علم را در غیر حضرت قرآن جستجو و طلب کند،‌ گمراه شده است؛ «... من ابتغى العلم في غيره أضله الله» (۵). ✍️ بیان این مطلب ادامه دارد ... ا┅═✧❁ منابع ❁✧═┅ا (۱) كتاب سليم بن قيس الهلالي، ج٢، ص٩۴٢ (۲) دلائل الامامه، ص ۲۳۶ (۳) سوره انعام، آیه ۳۸ (۴) نهج البلاغه،‌ خطبه ۱۳۱ (۵) تفسير العياشي، ج١، ص۶ 🕌 ┄┅┅❅💠💠 💎💠💠❅┅┅┄ 💠 ناصرات المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 🕋 📜 🕋📜🕋📜🕋

🕋📜🕋📜🕋 📜 🕋 #ماه_مبارک_رمضان #معرفت_حضرت_قرآن (۳) ☑️ نزول دفعی حضرت قرآن «إِنَّا أَنْزَلْناهُ في‏ لَيْلَةِ الْقَدْر»؛ همانا ما قرآن کریم را در شب قدر به صورت دفعتا نازل کردیم. ﴿سوره مبارکه قدر، آیه ۱﴾ ا┅═✧❁ 🕋 ❁✧═┅ا ✍️ در تبیین آیه نخست سوره مبارکه قدر ناظر بر نزول دفعی حضرت قرآن بیان شد: 1️⃣ إنزال حضرت قرآن، نزول ذات علم بوده است؛ زیرا حضرت قرآن، تبیان لکل شیء، تمام علم و سرچشمه علم است، علم اولین و آخرین، ما کان و ما یکون إلی یوم القیامة در آن نهفته است. ▪️ این ذات علم و به بیان دیگر علم تمام هستی، در «باطن» حضرت قرآن موجود است. ▪️ همانطور که حضرت خاتم النبیین (صلی الله علیه و آله و سلم) اشاره فرمودند که «القرآن ... فظاهره حكمة و باطنه علم، ظاهره أنيق و باطنه عميق» (۱). ▪️ نیز حضرت امیرالمومنین علی (علیه السلام) در جای دیگر با این مضمون، بر کلام اخیر اشاره فرمودند که ظاهر حضرت قرآن اعجاز و زیبایی دارد، دارای حجیت قطعی لا يتبدل بتغير الأزمان و الأماکن می باشد، زیرا عین حکم شرع است، یعنی مشتمل بر جمیع اوامر و نواهی شریعت است و لذا عمل به آن واجب می باشد. بطن آن هم علمی است مکنون که تنها نزد راسخون در علم معلوم است و فهم آن مستلزم تفقه و تدبر است؛ «ظَاهِرُهُ عَمَلٌ مَوْجُوبٌ وَ بَاطِنُهُ عِلْمٌ مَكْنُونٌ مَحْجُوبٌ وَ هُوَ عِنْدَنَا مَعْلُومٌ مَكْتُوبٌ» (۲). ▪️ در مدلول خبر دیگری، مروی از حضرت امام حسن عسکری (علیه السلام)، با استفاده از دو کریمۀ شریفه از حضرت قرآن اثبات شده که آن ذات علم و آن علم نامحدود و لایتناهیِ همۀ هستی که در قرآن عظیم است، بطور دفعی بر قلب مبارک پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) إنزال یافته، اما از سوی دیگر جهت نیاز عباد به تعلیم و تفهیم تشریع، حسب مقتضایات زمانی و مکانی و ظرفیتی مخاطبین تنزیل یافته و از جانب مبینون و راسخون در علم برای آنان بقدر ما آتاهم الله من العقول (۳) تبیین شده است. بنابراین آنچه که عباد از علم القرآن فرا می گیرند،‌ اَقلّ القَلیلی است که جزئی از علم حضرت قرآن به حساب می آید که البته این مقدار هم چنانچه به شخصی تفضّل شود،‌ خیر کثیری به او اعطاء شده است؛ «قلْنَا: يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَإِذًا نَأْتِي (عَلَى جَمِيعِ) عُلُومِ الْقُرْآنِ وَ مَعَانِيهِ؟ قالَ الامام علیه السلام: كَلَّا، ... قَدْ جَمَعْتُ خَيْراً كَثِيراً، وَ أُوتِيتُ فَضْلًا وَاسِعاً، لَكِنَّهُ مَعَ ذَلِكَ أَقَلُّ قَلِيلٍ [مِنْ‏] أَجْزَاءِ عِلْمِ الْقُرْآنِ. إنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ: «قُلْ لَوْ كانَ الْبَحْرُ مِداداً لِكَلِماتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِماتُ رَبِّي وَ لَوْ جِئْنا بِمِثْلِهِ مَدَداً» (۴)؛ اگر دریا برای نوشتن کلمات پروردگار من مرکب شود ،‌ دریا به پایان می رسد و کلمات پروردگار من به پایان نمی رسد،‌ هر چند دریای دیگری به مدد آن بیاوریم. و يَقُولُ: «وَ لَوْ أَنَّ ما فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ كَلِماتُ اللَّهِ» (۵)؛ و اگر همه درختان روی زمین قلم شوند و دریا مرکب و هفت دریای دیگر به مددش بیایند ،‌ سخنان خدا پایان نمی یابد. و هَذَا عِلْمُ الْقُرْآنِ وَ مَعَانِيهِ، وَ مَا أَوْدَعَ مِنْ عَجَائِبِهِ، فَكَمْ‏ تَرَى مِقْدَارَ مَا أَخَذْتَهُ مِنْ جَمِيعِ هَذَا [الْقُرْآنِ‏] ..» (۶)؛ و این است علم حضرت قرآن و معنای آن و آنچه از عجایب در آن قرار داده شده است. ا┅═✧❁ منابع ❁✧═┅ا (۱) تفسير الصافي، ج‏١، ص ١۵ (۲) دعائم الإسلام، ج‏۱، ص ۵۳ (۳) الأصول الستة عشر (ط - دار الشبستري)، النص، ص 4 (۴) سوره مبارکه کهف،‌ آيه ۱۰۹ (۵) سوره مبارکه لقمان،‌ آیه ۲۷ (۶) التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكري عليه السلام، ص ۱۱ 🕋 📜 🕋📜🕋📜🕋