اجابت دعوت مؤمن در روزه ی مستحبّی [روزه های مستحب] پرسش :افطار کردن روزه ی مستحبی به خاطر دعوت شخص دیگر چه حکمی دارد؟ پاسخ :در فرض سؤال اگر برادر مؤمنى او را به غذا دعوت كند مستحب است دعوت او را قبول كرده و در اثناء روز افطار نمايد. http://eitaa.com/makarem313

نحوه ی نیت کردن در قضای روزه های مستحبی [روزه های مستحب] پرسش :قضای روزه‌های سه روز هر ماه را باید به قصد قربت به جا آورد یا به قصد رجاء؟ پاسخ :به قصد قربت مطلقه به جا بیاورید. http://eitaa.com/makarem313

عدم وجوب اتمام روزه مستحبّى [روزه های مستحب] پرسش :باطل کردن روزه ی مستحبّی چه حکمی دارد؟ پاسخ :هرگاه كسى روزه مستحبّى بگيرد واجب نيست آن را به آخر برساند و هر موقع بخواهد مى‏ تواند روزه خود را بخورد. http://eitaa.com/makarem313

اجازه ی شوهر براي روزه قضای همسر [احکام روزه قضا] پرسش :آیا زن برای گرفتن روزه ی قضا، باید از شوهرش اجازه بگیرد؟ پاسخ :در روزه هاي قضايي که وقت آن کم است(مثلا 10 روزه قضا از رمضان گذشته مانده و 10 روز نيز تا رمضان فرصت دارد) نيازي به اجازه شوهر نيست و بايد روزه بگيرد. ولي در روزه هاي نذر و روزه هاي قضايي که تا ماه رمضان وقت کافي دارد و روزه گرفتن مزاحم حقوق شوهر مي شود بايد از شوهر اجازه بگيرد. البته در قضاي روزه رمضان که وقت کافي دارد اگر بدون اطلاع شوهر روزه گرفت و بعد از اذان ظهر شوهر تقاضاي تمکين و مانند آن نمود زن بايد روزه خود را ادامه دهد. http://eitaa.com/makarem313

معلوم نبودن تعداد روزه های قضا شده [احکام روزه قضا] پرسش :چنانچه فردی نداند که چه تعداد روزه ی قضا دارد، وظیفه ی او چیست؟ پاسخ :کسي که چند روزه از او قضا شده و شماره آن ها را نمي داند، مثلا نمي داند دو تا بوده يا سه تا، کافي است مقدار کمتر را انجام دهد و اضافه بر آن واجب ‏نيست، هرچند احتياط مستحب است،اما اگر قبلا شماره آنها را مي دانسته، ولي به واسطه سهل انگاري فراموش کرده، احتياط واجب آن است که مقدار بيشتر را انجام دهد. http://eitaa.com/makarem313

ترتیب در گرفتن روزه قضا و روزه کفاره [احکام روزه قضا] پرسش :کسی که روزه کفاره و همچنین روزه قضای ماه رمضان را به گردن دارد اول باید کدامیک را بگیرد؟ آیا میتواند اول کفاره را بجا آورد و بعد قضای روزه ماه رمضان ؟ پاسخ :اگر وقت روزه قضا تنگ است اول باید قضا را بگیرد و اگر وقت تنگ نیست بهتر است اول قضا را بگیرد. http://eitaa.com/makarem313

قضای روزه های ایام نفاس در صورت شیردهی [احکام روزه قضا] پرسش :آیا روزه های ایام نفاس که تا سال بعد به علت شیر دادن نمی تواند قضا کند، قضا دارد یا مانند روزه بیمار و حادث شدن عذر دیگر، تبدیل به فدیه می شود؟ پاسخ :در صورت ادامه عذر تا رمضان آینده تبدیل به فدیه می شود ولی اگر روزه برای خودش ضرر ندارد و فقط برای شیرخوار ضرر دارد قضا ساقط نمی شود. http://eitaa.com/makarem313

تاخیر طولانی در انجام قضای روزه رمضان [احکام روزه قضا] پرسش :فردی که چندین سال روزه قضا را به تأخیر انداخته است تکلیف او چیست؟ پاسخ :هرگاه قضاى روزه ماه رمضان را چند سال به تأخير اندازد بايد قضا را به جا آورد و براى هر روز يك مد طعام به فقير دهد و با گذشت سالها كفّاره متعدّد نمى ‏شود. http://eitaa.com/makarem313

ترتیب در قضای روزه های ماه های رمضان گذشته [احکام روزه قضا] پرسش :اگر بر فردی روزه ی قضای چند ماه رمضان واجب شده باشد، آیا باید ترتیب آن را رعایت شود؟ پاسخ :اگر از چند ماه رمضان روزه قضا بر ذمّه دارد قضاى هر كدام را اوّل‏ بگيرد مانعى ندارد، ولى اگر وقت براى قضاى رمضان آخر تنگ شده باشد بايد بنابر احتياط واجب اوّل قضاى رمضان آخر را بگيرد. http://eitaa.com/makarem313

اهمیت قرض دادن [اهمیت قرض ] پرسش :فضیلت قرض دادن به برادر مسلمان را از منظرآیات و روایات معصومین(علیهم السلام ) بیان کنید؟ پاسخ :قرض دادن از كارهاى بسيار مستحب است و در آيات قرآن مجيد و اخبار معصومين عليهم السلام درباره آن زياد سفارش شده، از پيغمبراكرم صلى الله عليه و آله روايت شده كه « هركس به برادر مسلمان خود قرض دهد مال او زياد مى‏شود و ملائكه بر او رحمت مى‏فرستند و اگر با بدهكار خود مدارا كند بدون حساب و به سرعت از صراط مى‏گذرد و كسى كه برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد بهشت بر او حرام مى‏شود» و نيز در روايتى آمده است كه «ثواب صدقه ده برابر است و ثواب قرض هيجده برابر!» http://eitaa.com/makarem313

قرض مدت دار [اقسام قرض ] پرسش :قرض مدت دار یعنی چه؟ پاسخ :قرض مدت دار یعنى هنگام قرض دادن مشخّص شده است که قرض گیرنده چه موقع بدهى را بپردازد. http://eitaa.com/makarem313

قرض بدون مدت [اقسام قرض ] پرسش :قرض بدون مدت یعنی چه؟ پاسخ :قرض بدون مدت یعنی قرضى که زمان پرداخت آن مشخّص نشده است. http://eitaa.com/makarem313

راهکارهای رسیدن به «احسن الحال» از منظر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی 30 اسفند 1395 جهان آفرينش صحنه نظام احسن‏ است، يعنى‏ نظم موجود عالم شايسته ‏ترين نظمى است كه مى ‏تواند بر جهان حكم­ فرما باشد، همه چيز روى حساب است و هيچ گونه مطلبى بر خلاف حق و عدالت و نيكى در آن وجود ندارد، و اگر بدى‏ ها در جامعه انسانى ديده مى‏ شود از ناحيه خود آنهاست.[1] لیکن قسمت عمده هدف آفرينش جهان هستى به «گل سر سبد اين جهان» يعنى‏ «انسان» باز مى‏ گردد، انسانى كه بايد در مسير تعليم و تربيت قرار گيرد و راه تكامل را بپیماید تا هر لحظه به خدا نزديكتر شود.[2] و از آنجا که مسلمان واقعى نمى ‏تواند انسان‏ يك بعدى باشد و تنها نظر به جهت ماده نظر داشته باشد و به جهت معنا و جنبه‏ هاى فردى و يا اجتماعى بی اعتنا باشد، لذا باید با تفكر، ايمان، دادگری، مجاهدت، مبارزه و در عين حال‏ با بهره گیری از معنويت‏ و بندگى خدا و زندگى و فعاليت و معاشرت.[3]حال‏ و هواى ديگرى به خود‏ بخشد.[4] لذا در برخى از كتب آمده است كه در وقت تحويل سال، اين دعا را كه مضمون خوب و سازنده‏اى دارد، بخوانند[5]«يا مقلب القلوب و الأبصار، يا مدبر الليل و النهار، يا محول الحول والأحوال، حول حالنا إلى احسن الحال؛[6]اى كسى كه تحول دل‏ ها و گردش چشم ‏ها در دست توست. اى تدبير كننده شب و روز و اى تغيير دهنده سال وحال؛ حال ما را به بهترين حال، تغيير ده!»[7] در این میان رسیدن به احسن الحال هم با دعا و مقدمات بیرونی شروع می شود که باید مقدمات آنرا در خودمان فراهم نماییم.[8] معنی و مفهوم واژۀ «حَول» «حَول» به معنای تغییر و دگرگونی است و در دعای (یا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الی احسن الحال) به همین معنا به کار برده شده است.[9] لغویون عرب، "حول" را که به معنای سال است در معنای تغییر و دگرگونی به کار برده اند؛ یعنی سال گذشته گذشت و سال نو آمد و نوعی دگرگونی حاصل شده است.[10] معنی واژۀ «أحسن» در لغت «أحسن» از ماده‏ «حسن» است و به معناى بهتر و افعل تفضيل است،[11] لذا « احسن» یعنی نیکوتر و خوبترین. [12] حضور قلب در دعا و عبادات؛ زمینه ساز وصول به «احسن الحال» بی تردید اگر ما بخواهیم که به «احسن الحال» که در دعای تحویل سال وارد شده است برسیم حتما باید به حضور قلب در دعاها و عبادت های خودمان بیشتر توجه بکنیم و خودمان را در محضر خداوند متعال ببینیم، تا اینکه خدای متعال از ما بنده ها راضی باشد.[13] زیرا عبادت و نيايش‏ اگر با حضور قلب‏ و آداب آن باشد، صفا و نورانيت غير قابل توصيفى مى ‏آورد كه در برابر آن ظلمات اخلاق رذيله تاب مقاومت ندارد؛ به همين دليل، انسان پس از يك عبادت آميخته با حضور قلب، خود را به نيكي ها نزديكتر مى‏ بيند.[14] لذا تنها فزونى اعمال مهم نيست، بلكه اعمال مقبول مهم است؛ دو ركعت نمازى كه با حضور قلب‏ خوانده شود و مقبول درگاه الهى قرار گيرد، از هزار ركعت نماز بدون حضور قلب كه مقبول درگاه پروردگار قرار نگيرد، بهتر است.[15] آيا تا به حال فكر كرده ‏ايد چه كنيم تا حضور قلب پيدا كنيم؟ چرا وقتى مى‏ گويد الله‏ اكبر و نماز را شروع مى‏ كند افكار به او هجوم می آورد بازار، منزل، زن، بچه، اداره، همه و همه به سوى او مى ‏آيند، گويا فقط او را در نماز مى ‏يابند، و وقتى السلام عليكم را گفت و نماز را تمام كرد از انبوه افكار نجات پيدا مى‏ كند.[16] برای برون رفت از این چالش، مى توان هفت اصل در مورد حضور قلب‏ و چگونگى تحصيل آن در دعا و نیایش بیان نمود: 1- بايد دعا و نماز و عشق به الله از همه چيز براى ما مجذوبتر باشد، زيرا حضور قلب انسان تابع دلبستگي­ هاى قلب است، به هر چه علاقه و تمايل داشت قلب و روح به آن مجذوب مى‏ شود.[17] 2- انديشه در حقارت و پستى دنيا، جاذبه‏ های مادی مانع حضور قلب است، قيود ماده دست و پاگير پرواز قلب و پر كشيدن آن است، بايد در ثروت ها و انسان هایى كه در اثر حوادث روزگار يك ساعت بعد هيچ مى‏ شوند انديشيد، در بى ارزشى دنيا نظاره كرد تا غل و زنجير ماديت باز شود، هر چه جاذبه‏ هاى مادى كمتر شد قدرت بر تمركز حواس بيشتر مى شود.[18] 3- توجه به قدرت خداوند در حل مشكلات؛ وقتی مى ‏دانم كه مشكلات زندگی تنها مختص به من نيست بلكه همه دارند و وقتی بدانم كه غير از خداوند كسى قادر به حل آنها نيست. مسلماً توجهم به مشكل گشا خواهد بود نه نفس مشكل، لذا از هجوم افكار درباره مشكلات نجات مى ‏يابم.[19] 4- قبل از دعا و نماز آمادگى پيدا كند، قبل از نماز فكر كند در عظمت خالق و ضعف مخلوق، بداند با چه كسى مى‏ خواهد سخن گويد.[20] 5- آشنائى به محتواى ادعیه و عبادات همچون آشنائى با معانى نماز .[21] 6- ترك گناه؛ از جمله عوامل مؤثر در حضور قلب و خشوع و صفا و نورانيت عبادت، ترك گناه است. گناه قلب را از كشش حضور باز مى‏دارد، خصوصا خوردن غذاى حرام كه باعث تاريكى قلب مى‏ گردد.[22]

7- دور كردن عوامل پراكندگى حواس. ‏[23] تهذیب نفس در سایۀ عبودیت و بندگی مولفه ای کلیدی در «احسن الحال» كسانى كه مى‏ خواهند به تهذيب نفس‏ راه يابند بايد از در عبوديت‏ و پرستش خداوند وارد شوند؛ سالكان راه خدا، و پويندگان طريق خودسازى و تقوا، بايد از نيايش و عبادت يارى طلبند و ناخالصي­ هاى وجود خود را در كوره داغ عشق به خدا بسوزانند و از بين ببرند، و مس وجود خود را با كيمياى عبادت زر كنند.[24] حال برای حصول زندگی «احسن الحال» باید هوای نفس و شیطان درون خودمان را نابود کنیم و این به دست نمی آید مگر با بندگی کردن خدای متعال و توجه به باری تعالی.[25] در تبیین اهمیت تهذیب نفس باید گفت؛ در اسلام به نام «جهاد اكبر» ناميده شده كه از مبارزه با دشمنان خارجی مهم تر و پر ارج‏ تر است. چرا كه اين جهاد وسيله خودسازى است و تا خودسازى انجام نگردد پيروزى نيست؛ زيرا شكست‏ ها غالبا نتيجه نقطه ضعف­ هاست.[26] در محيط ­هاى آلوده به گناه ارزش اين جهاد آشكارتر و اهميت آن در پيشبرد اهداف اجتماعى روشنتر است.[27] لذا اهميت جهاد به اهميت و قدرت دشمن است، جنگ با يك كشور كوچك آسان تر است تا با يك كشور بزرگ، زيرا دشمن هر چه قويتر باشد، جنگ با آن مشكل‏ تر است، و نفس و هم‏ پيمان آن شيطان، قويترين دشمنان عالم هستند.[28] پس مگذار در مبارزه‏ با نفس‏ اماره شكست خورى كه هم خود از بين روى هم قلب تو كه همچون همنشينى نيك و پسرصالح تو است که بدون جواب در برابر صاحب اصلى اموال و عاريه دهنده آن خواهى بود.[29] زندگی به رنگ خدا؛ شاخصه بنیادین در تحقق «احسن الحال» خداوند در قرآن، «احسن الحال» را زدن رنگ خدایی به زندگی ذکر کرده است،[30]لذا در قرآن کریم می خوانیم: «صبغه الله‏ و من أحسن من الله صبغه و نحن له عابدون؛[31] رنگ خدايى (بپذيرند، رنگ ايمان و توحيد و اسلام) و چه رنگى از رنگ خدايى بهتر است؟ و ما تنها عبادت او را مى‏ كنيم.»[32] در احاديث متعددى از امام صادق علیه السلام در تفسير اين آيه نقل شده كه مقصود از: «صبغه الله‏» آئين پاك اسلام است‏[33]،[34] لذا قرآن فرمان می دهد؛ رنگ هاى غير خدايى را بشوييد! به دنبال دعوتى كه در آيات مختلف قرآن کریم، از عموم پيروان اديان، دائر به تبعيت از برنامه ‏هاى همه انبياء شده بود، در اين آيه، به همه آنها فرمان مى ‏دهد كه «تنها رنگ خدايى را بپذيريد» كه همان رنگ ايمان و توحيد خالص است‏ (صبغه الله‏).[35] قرآن مى‏ گويد: بجاى اين رنگ‏ هاى خرافى، رنگ توحيد، رنگ‏ خدايى‏ را بپذيريد، تا روح و جانتان را از هرگونه شرك و بت پرستى و گناه پاك سازد.[36] بدین ترتیب ترتيب همگان باید رنگ هاى نژادى و قبيلگى و ساير رنگ هاى تفرقه ‏انداز را از ميان بردارند و همگى به رنگ الهى در آيند.[37]

به راستى چه تعبير زيبا و لطيفى است؟ اگر مردم رنگ‏ خدايى‏ بپذيرند يعنى رنگ وحدت و عظمت و پاكى و پرهيزكارى، رنگ بى رنگى و عدالت و مساوات و برادرى و برابرى و رنگ توحيد و اخلاص، مى‏ توانند در پرتو آن به همه نزاع ­ها و كشمكش ­ها كه «هر گاه بى رنگى اسير رنگ شود» به وجود مى ‏آيد، از ميان بردارند، و ريشه‏ هاى شرك و نفاق و تفرقه را بر كنند. در حقيقت اين همان بى رنگى و حذف همه رنگ ها است.[38] بدیهی است در صورتى كه در طريق اطاعت فرمان پروردگار قرار بگیریم ، رنگ الهى و صبغه‏ الله‏ به خود خواهیم گرفت[39] و روحى كه رنگ الهى و صبغه الله‏ به خود بگيرد گشاده مى‏ شود و شرح صدر می یابد؛ یعنی روح آن قدر گسترده مى‏ شود كه آمادگى پذيرش حقايق فراوانى پيدا مى‏ كند.[40] هم چنین اخلاص مرحله نفى ما سوى الله است كه همه ‏چيز را غير خدا كنار مى‏ زند، تنها او را مى‏ بيند و به او عشق مى ‏ورزد و با او سخن مى ‏گويد و از او طلب مى‏ كند و همه زندگى او به رنگ الهى درمى ‏آيد و مصداق‏ «صبغه الله‏ و من أحسن من الله صبغه»[41] مى ‏شود.[42] لذا« احسن‌ الحال» به معنی رنگ خدایی گرفتن زندگی است و اگر تفکر، چشم، زبان، بازار، ادارات و جامعه رنگ خدایی به خود بگیرد، همه مشکلات ما حل می‌شود.[43] سخن آخر در خاتمه باید اذعان نمود در هنگام تحویل سال همه به فکر خدا هستند و مشغول دعا و ذکر می باشند و همه از درگاه خداوند احسن الحال را می خواهند که «احسن الحال» همان ایمان، تقوا، شجاعت، سخاوت، آزادگی و امثال آن است.[44] بی تردید همه باید در سال جدید تلاش کنیم با تقویت روح ایمان به خدا و پرهیز از گناهان، جامعه‌ای خدایی داشته باشیم.[45] بارالها! در آستانۀ حلول سال جدید، روح و جان ما را به عشق جمالت آنچنان گرم كن كه اخلاق و اعمال ما را به رنگ خود درآورد، و با صبغة الله‏ یعنی رنگ ايمان و توحيد و اسلام قرين گردد.[46] پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir [1] اعتقاد ما ؛ ص97. [2] همان. [3] اخلاق اسلامى در نهج البلاغه (خطبه متقين) ؛ ج‏1 ؛ ص127. [4] كليات مفاتيح نوين ؛ ص837. [5] همان ؛ ص908. [6] زاد المعاد، صفحه 531. [7] كليات مفاتيح نوين ؛ ص909. [8] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛ مسجد مقدس جمکران؛1390/01/01. [9] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛ درس خارج فقه؛ http://www.eshia.ir. [10] همان. [11] لغات در تفسير نمونه ؛ ص27. [12] تفسير نمونه ؛ ج‏16 ؛ ص213. [13] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛ مسجد مقدس جمکران؛1390/01/01. [14] اخلاق در قرآن ؛ ج‏1 ؛ ص342. [15] قهرمان توحيد، شرح و تفسير آيات مربوط به حضرت ابراهيم (ع) ؛ ص149. [16] اخلاق اسلامى در نهج البلاغه (خطبه متقين) ؛ ج‏2 ؛ ص179. [17] همان. [18] همان؛ ص 180. [19] همان. [20] همان. [21] همان. [22] همان. [23] همان. [24] اخلاق در قرآن ؛ ج‏1 ؛ ص337. [25] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛ مسجد مقدس جمکران؛1390/01/01. [26] يكصد و پنجاه درس زندگى (فارسى) ؛ ص143. [27] همان. [28] اخلاق اسلامى در نهج البلاغه (خطبه متقين) ؛ ج‏2 ؛ ص286. [29] همان ؛ ص282. [30] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛ مسجد مقدس جمکران؛1390/01/01. [31] سورۀ بقره؛ آیۀ138. [32] تفسير نمونه ؛ ج‏1 ؛ ص472. [33] تفسیر نور الثقلين؛ ج 1؛ ص 132. [34] تفسير نمونه ؛ ج‏1 ؛ ص474. [35] برگزيده تفسير نمونه ؛ ج‏1 ؛ ص127. [36] پيام قرآن ؛ ج‏1 ؛ ص196. [37] همان. [38] تفسير نمونه ؛ ج‏1 ؛ ص474. [39] همان ؛ ج‏15 ؛ ص267. [40] پيام قرآن ؛ ج‏1 ؛ ص433. [41] سورۀ بقره؛ آيه 138. [42] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج‏7 ؛ ص625. [43] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛ مسجد مقدس جمکران؛1390/01/01. [44] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛درس خارج فقه؛ مسجد اعظم قم؛1391/12/29. [45] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی؛ مسجد مقدس جمکران؛1390/01/01. [46] پيام قرآن ؛ ج‏4 ؛ ص584. http://eitaa.com/makarem313

مالکیت زن نسبت به نفقه [احکام مربوط به نفقه] پرسش :آیا نفقه ای که مرد به زن میدهد به تملیک زن درمی آید یا فقط اباحه ی در انتفاع به زن داده میشود؟(آیا بین اموال مصرف شدنی و مصرف نشدنی در این موضوع تفاوت وجود دارد)؟ پاسخ :در فرض سؤال مالک می شود. http://eitaa.com/makarem313

زمان وجوب نفقه [احکام مربوط به نفقه] پرسش :پرداخت نفقه از چه زمانی بر مرد واجب است؟ اگر همسر مرد از قبول نفقه در ایام عقد خودداری کند چه شرایطی بر مرد مترتب می شود؟ پاسخ :در صورتی که بعد از عقد تمکین از سوی همسر حاصل باشد نفقه او واجب است و اگر به میل خود از آن صرف نظر کند ساقط می شود. http://eitaa.com/makarem313

نفقه شامل تمام مایحتاج زن می شود [احکام مربوط به نفقه] پرسش :آیا بر زوج لازم است که آنچه معمولا تمام زنها به آن نیاز دارند را به عنوان نفقه براى زوجه تهیّه کند؟ یا فقط غذا و مسکن و لباس لازم است؟ پاسخ :آنچه واقعاً مورد حاجت است ومرد قدرت بر آن دارد بر او لازم است. http://eitaa.com/makarem313

هزینه ازدواج پسر [احکام مربوط به نفقه] پرسش :آیا هزینه لازم برای ازدواج پسر جزء نفقه محسوب شده و بر عهده پدر است؟ پاسخ :جزء نفقه نیست ولی در صورتی که پسر ممکن است گرفتار گناه شود و پدر تمکن دارد احتیاط واجب آن است که پرداخت نماید. http://eitaa.com/makarem313

برداشتن اموال فرزند یا والدین بدون اجازه یکدیگر [احکام مربوط به نفقه] پرسش :با توجه به اينكه نفقه اولاد و پدر و مادر حكم است و نفقه زوجه دائم دين، آيا اولاد يا پدر و مادر مى‏توانند بدون رضايت از اموال ديگرى بردارند؟ پاسخ :در فرض سؤال تصرف در اموال یکدیگر بدون رضایت جایز نیست. http://eitaa.com/makarem313

نفقه فرزند در صورت ناتوانی مادر از پرداخت نفقه [احکام مربوط به نفقه] پرسش :چنانچه مادر توانایی پرداخت نفقه نداشته باشد شرعأ و عرفأ نفقه ی فرزند بر عهده ی کیست؟ پاسخ :چنانچه پدر بزرگ توانایی داشته باشد احتیاط واجب آن است که پرداخت نماید امااگر توانایی ندارد از بیت المال پرداخت می شود. http://eitaa.com/makarem313

نفقه دوران عقد در صورتی که عروسی به تأخیر افتاده [احکام مربوط به نفقه] پرسش :اگر در دوران عقد دختر تمکین کرده باشد پرداخت نفقه بر مرد واجب نیست حتی اگر مرد به دلیل مشکلات مالی عروسی را به تاخیر بیاندازد و دوره عقد طولانی شود؟ پاسخ :این مساله که در دوره عقد تا زمانی که دختر در خانه پدر است و به خانه مرد نیامده، نفقه بر عهده پدر است در عرف به صورت شرط ضمن العقد درآمده ولی چنانچه زمان آن بیش از حد معقول و متعارف باشد پرداخت نفقه الزامی است. http://eitaa.com/makarem313

نحوه اسقاط حق نفقه در عقد دائم [احکام مربوط به نفقه] پرسش :در عقد ازدواج به چه شکلی می توان نفقه را ساقط کرد ؟ پاسخ :نفقه حق است و اسقاط در ضمن عقد خارج لازم جایز است نه در ضمن خود عقد نکاح http://eitaa.com/makarem313

لزوم تأمین نفقه در شأن زوجه [احکام مربوط به نفقه] پرسش :اگر شأن زوجه رفاه بيشتري باشد( كه عرفا جزء نفقه اش محسوب شود مثلا اتومبيل يا ماشين ظرفشويي يا مبل بهتر بخواهد) آيا زوج مجاز است به رفاه كمتر او اكتفا كند تا بتواند نفقه ي اقاربش( والدين) رابدهد؟ پاسخ :لازم است نیازهای زوجه را در حد شأن تأمین نماید ولی همه آنچه نوشته اید معلوم نیست جزء شأن باشد. http://eitaa.com/makarem313

کیفیت و نوع تمکین در تعلق نفقه [احکام مربوط به نفقه] پرسش :1-اگر زوجه تمکین خاص انجام دهد ولی تمکین عام صورت ندهد یا بالعکس ،آیا استحقاق نفقه دارد یاخیر؟ 2-تمکین به شکل تعدد مطلوب مورد توجه است یا وحدت مطلوب؟ 3-اگر تمکین جزیی نیز مطلوبیت داشته باشد ،نفقه قابل تبعیض و تسهیم است یا خیر؟اگر به نظر حضرتعالی نفقه قابل تسهیم باشد عملا چگونه این تسهیم صورت پذیرد؟ پاسخ :1- در تعلق نفقه احتیاط این است که هر دو تمکین انجام شود. 2-در مورد نفقه وحدت مطلوب است. 3- نفقه بر اساس تمکین تسهیم نمی شود، اگر در عرف زن را غیر متمکنه بدانند مطلقا نفقه ندارد هر چند بعضی از انواع تمکین را انجام دهد. http://eitaa.com/makarem313