🍃 مطالعات فرعونی به گمان برخی، آشنایی با اندیشه‌های دیگران اعم از دگراندیشان و مکاتب و نحله‌ها و ادیان دیگر، فقط از این جهت خوب است که بهتر و دقیق‌تر بتوانند به آنها پاسخ دهند. چنین افرادی پیشاپیش و بدون مواجهه با اندیشه‌های دیگر، خود را مصداق اتم و اکمل حق می‌دانند و هیچ حق و صوابی در سخنان و ایده‌ها و اندیشه‌های دیگران نمی‌بینند و نمی‌جویند. این نوع نگاه به ایده‌ها و اندیشه‌های مخالف، «نگاهی فرعونی» است و نه «اسلامی» و «اخلاقی» و «علمی» فرعون نیز وقتی با ادعای موسی و هارون رو برو شد، ساحران را گرد آورد و دستور داد مردم را جمع کنند تا از «ساحران» پیروی کنند! نه از «حق»: «لَعَلَّنا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ إِنْ كانُوا هُمُ الْغالِبين‏» (شعراء، ۴۰) 🍃در حالی که منطق پیامبران و اولیاء دین این است که سخنان مختلف و مخالف را بشنوید و حق را انتخاب کنید: «الَّذينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِكَ الَّذينَ هَداهُمُ اللَّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا الْأَلْباب‏» (زمر، ۱۸) به تعبیر زیبای امام علی علیه السلام: «مَنِ اسْتَقْبَلَ وُجُوهَ الْآرَاءِ عَرَفَ مَوَاقِعَ الْخَطَإ؛ کسی که به استقبال دیدگاه‌های مختلف (و مخالف) برود موارد خطا را خواهد شناخت» یعنی مطالعه دیدگاه‌های دیگر برای حق‌شناسی و خطا‌شناسی است و نه لزوماً به منظور ابطال و پاسخ دادن. همان حضرت در حکمتی دیگر خطاب به فرزندشان محمد بن حنفیه می‌فرماید: «اضْمُمْ آرَاءَ الرِّجَالِ بَعْضَهَا إِلَى بَعْضٍ ثُمَّ اخْتَرْ أَقْرَبَهَا مِنَ الصَّوَابِ وَ أَبْعَدَهَا مِنَ الِارْتِيَابِ؛ اندیشه‌ها و دیدگاه‌های مردان علم و اندیشه را در کنار یکدیگر قرار بده و سپس رأی و اندیشه‌ای که به حقیقت‌ نزدیکتر از و از خطا دورتر، انتخاب کن.» ✍ احمدحسین‌شریفی #پژوهش #اخلاق_پژوهش @Ahmadhoseinsharifi