بسم الله الرحمن الرحیم

#درس #خارج، عالی‌ترین سطح دروس #حوزه علمیه است. این دوره به صورت سنتی، پس از طی دو دوره مقدمات و سطح آغاز می‌شود. #درس_خارج، کانون ارائه آخرین دستاوردهای علمی استادان و نیز فرصتی برای آموختن روش اجتهاد و ورزیده شدن در آن است. درس خارج را می‌توان این‌گونه تعریف کرد: «ارائه استدلالی درس، بدون تکیه بر متن خاص.» در این درس، استاد نظرات مختلف درباره موضوع مورد بحث را مطرح کرده و ادله آن را بازگو و نقد می‌نماید و در آخر نظر خود را ارائه می‌دهد.

درس #خارج در طی ۱۵۰ سال اخیر، دو #مکتب #نجف و #مکتب #سامرا را تجربه کرده‌است. خارج دروس حوزوی در حوزه نجف به سبک القایی-استماعی (القاء و بیان استاد؛ و استماع و شنیدن #طلاب، به ضمیمه وجود تقریر بحث و نیز پرسش‌های نادر در میان تدریس استاد و پرسش‌های بیشتر پس از اتمام درس) توسط بزرگانی مانند #آخوند خراسانی، ارائه می‌شد؛ ولی در مکتب #سامرا که میرزای شیرازی آن را تأسیس کرد به صورت اشتراکی (یعنی ارائه ابتدایی موضوع بحث از سوی استاد و مشارکت استاد و شاگردان از ابتدا تا انتهای درس) انجام می‌گرفت. هر کدام از این شیوه‌ها هم دارای محاسن و هم دارای معایب بود. در #حوزه علمیه قم هم‌اکنون، بیشتر سبک #نجف جریان دارد و به ندرت سبک سامرا وجود دارد. https://fa.wikifeqh.ir/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C