لایحه ای برای فضای سبز روزنامه اطلاعات مورخ 5 تیر سال 1352 خبر از لایحه ای میدهد که قطع درختان را جرم دانسته و برای آن مجازات تعیین می کند. در این نسخه از روزنامه ذکر شده است که لایحه مذکور 12 ماده و تبصره دارد و متن آن از این قرار است: به منظور حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درختان از تاریخ اجرای این قانون قطع هر نوع درخت در روستاها بدون اجازه وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و در محدوده شهرها و همچنین دهات مجاور آن که فضای سبز شهر را تشکیل می دهد، بدون اجازه شهرداری ممنوع است. مجازات های تعیین شده در این لایحه سه سال حبس و 100 هزار ریال بدون هرگونه تخفیف و تعلیقی است و این قوانین شامل اراضی کمتر از 500 متر نمی شده است. #در_گذر_زمان #مرکز_اسناد_شهرداری_مشهد #فضای_سبز @Mardomnegar

🔶بالا خیابان بالا خیابان جزء محلات بزرگ شهر مشهد محسوب می شده است. تا اوایل سالهای ۱۳۰۰ ش شهر مشهد تنها دارای دو خیابان شرقی و غربی به نام های بالا خیابان و پایین خیابان بود که محله بالاخیابان، از فلکه دروازه قوچان به سمت شرق شروع و در نهایت تا چهارراه شهدای فعلی (محله چهارباغ سابق) را شامل می‌شد و طول آن، تقریبا دو کیلومتر بوده است. قدمت بالا خیابان به صدهاسال پیش می‌رسد، اما مانند محله پایین‌خیابان از آغاز سده ۱۱ هجری به این نام خوانده شده است؛ این محله وسیع بود اما بخش اعظم آن را باغ ها تشکیل می دادند و در نتیجه فضای مسکونی و جمعیت این محله، کم بود و اعیان و صاحب منصبان شهر در این بخش سکونت داشتند. هرچند به دلیل وجود روستا‌های فراوانی میان دروازه بالاخیابان تا چناران، آذوقه، علف، هیزم، هیمه، سبزی و میوه شهر از طریق دروازه بالاخیابان وارد شهر می‌شده است و در بافت مشاغل مردم این محله، علاوه‌بر طبقه مرفه و صاحب‌منصبان، مشاغلی، چون گاودار، مقنی، هیزم‌شکن، علف‌کش، عمله، باغدار، باغبان، باغ‌تره‌کار، چوپان، دشتبان، زارع، زغال‌فروش، میراب، سبزی‌کار و سالار هم دیده می شد. طبق منابع تاریخی، کاروان‌سرا‌ها و کارخانه‌های شعربافی این محله، کم و باغ‌ها و آب‌انبار‌های آن زیاد بوده است. در قرن حاضر نیز بیشتر علافی‌ها، تره‌بارفروشی‌ها و میادین بار شهر مشهد نیز در این محله و در جوار آن قرار داشته ‌است. #در_گذر_زمان #مرکز_اسناد_شهرداری_مشهد #بالاخیابان @Mardomnegar

🔶پایین خیابان محله پایین‌خیابان در سال ۱۲۷۵ خورشیدی بیشترین تراکم جمعیتی را در میان محلات شش‌گانه مشهد داشته است. پایین‌خیابان در سال‌های ۱۰۱۰ تا ۱۰۲۳ قمری به‌دستور شاه‌عباس اول صفوی به‌طول یک کیلومتر از حرم مطهر تا دروازه پایین‌خیابان (حدود پنجراه پایین‌خیابان) ایجاد شد و شامل محلات قبر میر، نوغان، قتلگاه و تپل‌محله می‌شد. بیشتر جمعیت ساکن آن فقیر بودند؛ البته تاجران زیادی هم به‌دلیل اعتقادی که به زندگی در پایین‌پای حضرت رضا (ع) داشتند، در این محدوده زندگی می‌کردند. شغل مردم این محله نیز بقال،‌ خرده‌فروش، درویش، دستفروش، دلال، زارع، ساربان، سبزی‌کار، سقا، شالباف، قصاب، کاه‌فروش، کهنه‌دوز، کلاه‌دوز، مقنی، نعل‌بند، هیمه‌کش و کارکنان دولت و آستان قدس، ثبت شده است. مزار پیر پالان دوز، مدرسه عباسقلی خان و مصلای پایین خیابان از جمله بناهای مهم در این محدوده محسوب می‌شود. #مرکز_اسناد_شهرداری_مشهد #در_گذر_زمان @mardomnegar

بریده جریده فوق که در مورخ 8 تیر 1351 به چاپ رسیده ترسیمی از محدوده جغرافیایی منطقه 3 شهرداری مشهد است. این آگهی حاوی اطلاعیه ای برای شهروندان این محدوده از شهر بوده است که طی آن شهردار وقت امیر هوشنگ معتمدی خبر اتمام ممیزی محدوده و لزوم مراجعه شهروندان به جهت تعیین تکلیف و تسویه حساب املاکشان را می دهد. نکته قابل توجه در این صفحه از روزنامه نقشه مندرج در آن است که محدوده منطقه را با نام خیابان ها و جزییات مهم در آن سال ها نشان می دهد.محدوده خیابان تهران، باغ خونی، بلوار فرودگاه و ... از جمله ذکر شده در این محدوده هستند.. گفتنی است محله های گاز، بهمن، خواجه ربیع و... در حال حاضر بخشی از منطقه 3 شهرداری هستند. #مرکز_اسناد_شهرداری_مشهد @Mardomnegar

🔶آرامگاهی در هیاهوی میدان بنای گنبد سبز که اینک در مرکز شهر مجاور ارگ سابق در خیابان آخوند خراسانی(خیابان خاکی) قرار دارد، در وسط میدانی به همین نام واقع است؛ اما سابقاْ در حاشیه جنوب غربی شهر و مجاور گورستانی با نام « میرهوا» یا « میر هما» واقع بوده که اکنون هیچ اثری جز همین مقبره یا خانقاه از آن گورستان باقی نمانده و بعدها این محل به فضاهای فرهنگی برای چند مدرسه و نیز شعبه سازمان آب تبدیل شد. وجه تسمیه بنا گنبد مزین به کاشی کاری فیروزه ای متمایل به سبز آن می باشد. طرح معماری گنبد سبز 8 ضلعی و دارای 4 ایوان است. علاوه بر این ایوانها و طاق نما های، کاشی کاری زیبای آن به بقعه جلوه خاص بخشیده است. گنبد سبز در زمان شاه عباس اول صفوی (996 تا 1038 ق) ساخته شده اما اولین کسی که درباره آن مطلبی نوشته خانیکوف روسی در سال 1274ق.(1858م) بوده که در سفر نامه اش از این گنبد نام برده است. در زمان قاجاریه بعضی از مردم مشهد اعتقاد داشته اند که فرد مدفون در گنبد سبز « شیخ مومن » نام داشته اما در قرن حاضر وی را « محمد علی موذن » از شیوخ ذهبیه هم دانسته اند؛ عبدالحسین زرین کوب وی را دومین قطب فرقه ی ذهبیه پس از پیرپالان دوز معرفی کرده است؛ اما فرد مدفون در گنبد سبز را عموماْ به نام شیخ محمد مومن عارف استرآبادی می شناسند. #مرکز_اسناد_شهرداری_مشهد #در_گذر_زمان #مشهد @Mardomnegar

📷محله نوغان نوغان در گذشته نامِ شهری وسیع از ولایت توس و درواقع مهم‌ترین و بزرگ‌ترین شهر این محدوده بوده و به استناد همین قدمت است که پسوند «قدیمی‌ترین محله ایران» را در دنباله نام خود دارد. همچنین محله نوغان مرقد امام رضا(ع) را در دل خود جای داده و روایت است که نخستین خادمان حرم مطهر امام هشتم نیز اهالی این محله بوده اند. درباره وجه تسمیه این منطقه که حالا چند کوچه بیشتر از آن باقی نمانده دو نظر وجود دارد؛ نخست آنکه چون معدن سنگ بوده در آن وجود داشته و مردم از آن معدن استفاده می‌کرده‌اند، به «نوکان» یعنی معدن جدید تعبیر شده است. دوم آنکه به‌دلیل وجود قنات‌ها در این نقطه، زاویه و پیچی وجود داشته که مجرای دو قنات را قبل از رسیدن به مظهر آن به هم مربوط می‌کرده است؛ لذا به اینجا نوغان گفته‌اند. این منطقه از گذشته دور دچار تحولات بسیاری شده و احداث هتل آپارتمان ها و ساختمان های مدرن در اطراف آن به علت همجواری با حرم مطهر(ع) ظاهر متفاوتی به آن بخشیده است.در بریده جریده فوق که در تیرماه سال 1350 منتشر شده است، نویسنده از وجود ابنیه قدیمی و سرآغاز تحولات مدرن و احداث ساختمان ها در آن خبر می دهد. #مرکز_اسناد_شهرداری_مشهد #در_گذر_زمان @Mardomnegar

📷مروری بر مراسم عزاداری حسینی در مشهد از ( ۱۲۶۹ تا ۱۳۷۰) #مرکز_اسناد_شهرداری_مشهد #در_گذر_زمان #محرم @Mardomnegar

🕌حُرمت حَرَمَت به محرم بودن است و شاهدش کبوتران این حریم. دلشان بند هوای حرم و حضورشان فزاینده شور و شعف زائران است و مثل هر موجود زنده دیگری امنیت را خوب می فهمند؛ آنقدر خوب که انعکاس صدای بال هایشان انگار ریتم نقاره ها را موزون تر می کند و به یادتان می آورد که این حریم حرم است و حرمتش به احترام وجود بزرگی که محرم است. #مسجد_گوهرشاد #حرم_مطهر #مرکز_اسناد_شهرداری_مشهد #ساعت_به_وقت_عاشقی @Mardomnegar

نخستین سرشماری مشهدی ها تعداد ساکنان مشهد پیش از حمله مغول طبق مکتوبات موجود، ۲۰ هزار نفر عنوان شده است. در دوره تیموریان و آبادانی‌های گوهرشاد خاتون در این شهر، این میزان روندی افزایشی می‌یابد. در دوره صفویان، نیز علاوه بر افزایش جمعیت، رسمی شدن مذهب شیعه در ایران و توجه به مشهد به عنوان یک قطب زیارتی، منجر به مهاجرت اقوام بسیاری به این شهر شده می شود. نخستین آمارهای جمعیتی در آثار سیاحان خارجی دیده می شود؛ سرجان ملکم انگلیسی به عنوان قدیمی‌ترین این مکتوبات، ساکنان مشهد در دوره نادرشاه افشار را ۶۰ هزار خانوار می‌داند. هرچند این عدد، در سال 1201 شمسی توسط مسیو کنولی،45 هزار نفر و ۲ سال بعد توسط مک دونالد کینر، نماینده کمپانی هندشرقی، به ۵۰ هزار نفر تقلیل پیدا کرده است. پس از آن در سال 1277 شمسی این میزان توسط هانری رنه المانی، هشتاد هزار نفر برآورد شده است. در شهر مشهد برای اولین بار کدخدایان محلات پنج گانه در سال 1246 شمسی آماری تهیه کردند. طبق این سرشماری در مجموع ۱۱ هزار و ۸۸ خانه مسکونی و همچنین ۱۶۷ باب مسجد، ۱۹ مدرسه، ۴۷ حمام و ۵۶ آب انبار در همه محلات مشهد وجود داشته است. اما نخستین و دقیق‌ترین سرشماری عمومی مشهد در سال ۱۲۹۵ هجری قمری (سال ۱۲۵۷ خورشیدی) به‌دستور ناصرالدین شاه قاجار در مشهد صورت می‌گیرد. در این سرشماری، جمعیت مشهد در این سال، ۵۷ هزار و ۲۸۷ نفر و شمار خانه‌های آن نیز ۷ هزار و ۶۶۷ باب بوده است. #مرکز_اسناد_شهرداری_مشهد #اولین_های_مشهد @Mardomnegar

قدیمی ترین تصویر ثبت شده از مراسم عاشورا در حرم مطهر رضوی این دور نما در سال 1319 قمری توسط عبدالله قاجار ثبت شده است. #مرکز_اسناد_شهرداری_مشهد #عاشورا #حرم_مطهر_رضوی @Mardomnegr

◾️کربلا_حرم مطهر امام حسین (ع) #کربلا #در_گذر_زمان #مرکز_اسناد_شهرداری_مشهد @Mardomnegar

حرم مطهر امام رضا(ع) تصاویر فوق از آلبوم عبدالله قاجار عکاس مخصوص ناصر الدین شاه است که در بین سال های 1275 تا 1280 شمسی به ثبت رسیده است. #مرکز_اسناد_شهرداری_مشهد #در_گذر_زمان @Mardomnegar