1️⃣ آسیلبک ایزبایروف مدیر موسسه مطالعات ژئوپلیتیکی قزاقستان، حماس را جنبشی آزادی‌خواه دانست که برای استقلال و آزادی فلسطین می جنگد. وی افزود که ایدوئولوژی و راه حماس با جنبش های رادیکالی همچون داعش متفاوت بوده و حساب حماس از آنها جدا است.
2️⃣ عبدالمالک قادروف تحلیلگر سیاسی مقیم تاجیکستان، با اشاره به واکنش های مردمی آسیای مرکزی به جنایات رژیم صهیونیستی در فضای مجازی و خیابانها اظهار داشت، گرچه اینها نشانگر احساس همبستگی مردم منطقه با فلسطین است، اما لزوماً دلیل بر وجود درک عمیق از علل اساسی وضعیت موجود نیست.
3️⃣ فرهاد طالب‌اف تحلیلگر ازبکستانی با اشاره به نقش رسانه‌های روسی در شکل دهی افکار عمومی آسیای مرکزی اظهار داشت، که بسیاری از شبکه های روسی در این منطقه فعال بوده و برنامه های تلویزیونی آنها را مردم تماشا می کنند؛ رسانه هایی که تمام حرفشان اینست "روسیه خوب و تمام دنیا بد است!". وی تاکید کرد که رسانه های روسی حقایق را به کلی تغییر می دهند و افکار عمومی آسیای مرکزی را به سود منابع مسکو جهت می دهند. مسئله فلسطین نیز مانند مسئله اوکراین در ذهن مردم به شکلی که مسکو بخواهد ساخته و پرداخته خواهد شد.
📄 وی همچنین در اظهاراتی از دولت‌های منطقه خواست تا در درگیری‌های جاری بی طرفی خود را حفظ کرده و از قطعنامه های سازمان ملل برای ایجاد دو کشور مجزا یعنی اسرائیل و فلسطین حمایت کنند.
4️⃣ ادیل عثمانبیتاف تحلیلگر قرقیزستانی، در اظهارات خود به تلفات انسانی غزه، کشته شدن غیرنظامیان و نسل کشی فلسطینیان اشاره نمود و خواستار اولویت دادن به کمکهای بشردوستانه، تلاش برای جلوگیری از بلایای انسانی و تضمین رسیدن کمکهای حیاتی همچون پزشکی و موادغذایی به غزه شد.
⬅️ کارشناسان در ادامه به برخی از پیامدهای اقتصادی جنگ جاری به آسیای مرکزی اشاره کردند:
📄 فرهاد طالب‌اف تحلیلگر ازبکستانی گفت: با توجه بر نقش خاورمیانه به عنوان تامین کننده انرژی و مسیر حمل و نقل حیاتی، درگیری‌های مذکور نگرانی های اقتصادی کشورها را افزایش داده است. تشدید تنش منجر به افزایش قیمت نفت می شود و این رکود جهانی می تواند به طور جدی آسیای مرکزی را که خود در حال حاضر نیز با پیامدهای اقتصادی جنگ اوکراین درگیر است، تحت تأثیر قرار دهد.
📄 ادیل عثمامبیتاف، تاکید کرد که این جنگ برای پروژه بلندپروازانه هند که هدف آن ایجاد یک مسیر تجاری جدید است، چالش ایجاد می کند. این کریدور هند را از طریق خاورمیانه به اروپا متصل می کند. این ابتکار که به عنوان کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا (IMEC) شناخته می شود، راه‌آهن و بنادر هند را از طریق امارات متحده عربی، عربستان سعودی، اردن و اسرائیل به اروپا متصل می کند.
📄 وی افزود، این کریدور از رقبای طرح یک‌کمربند‌یک‌جاده چین محسوب می شود و به این دلیل که می تواند در درازمدت یک تعادل ژئواکونومیکی در آسیای مرکزی ایجاد کند، برای ما دارای اهمیت است.
📄 عبدالمالک قادروف تحلیلگر و کارشناسان تاجیک نیز به همین مسئله اشاره نمود.
کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
@mavaraonnahr
📰 استراتژی نظامی جدید آمریکا در قبال آسیای مرکزی (۱)
⬅️ به گزارش ماوراءالنهر و به نقل از مؤسسه مطالعات راهبردی شرق، امید رحیمی کارشناس آسیای مرکزی در یک یادداشت اختصاصی برای مؤسسه مذکور، به بررسی تحرکات نظامی آمریکا در آسیای مرکزی و به رمزگشایی از استراتژی جدید آن پرداخته است.
👇👇ادامه
📄 وی در مقدمه این یادداشت نوشت: آمریکا بوضوح از زمان آغاز جنگ اوکراین نگاه مضاعفی را نسبت به آسیای مرکزی، معطوف کرده است. تخصیص منابع اقتصادی بیشتر، ارتقاء سطح مشارکت سیاسی و توسعه مشارکت‌های امنیتی-دفاعی بخش مهمی از این رویکرد رفتاری بوده است. اگرچه به صراحت بیان نشده، اما در شرایطی که منافع خاص اقتصادی و سیاسی برای آمریکا تعریف نشده، در درجه نخست روسیه و سپس چین عامل اصلی این مدل رفتاری بوده‌اند. درحقیقت این یک واکنش رفتاری با چاشنی ابتکار عمل در مقابل رفتارهای سنتی بازیگران کلیدی آسیای مرکزی است که می‌تواند به کنش‌های نظام‌مند تبدیل شود. یکی از مهمترین ابعاد از این مدل رفتاری در حوزه نظامی و دفاعی صورت گرفته است. حوزه‌ای که در صورت تعمیق و موفقیت در دستاوردهای کوتاه‌مدت می‌تواند مبین یک استراتژی و راهبرد بلندمدت از سوی آمریکا در قبال این منطقه باشد. در این گزارش با توجه به تحرکات اخیر در روابط نظامی و دفاعی آمریکا و آسیای مرکزی با محوریت سنتکام، تلاش می‌شود تا مهمترین مؤلفه‌های این راهبرد احتمالی، مورد ارزیابی قرار گیرد.
⬅️ تحرکات جدید سنتکام
آمریکا از ابتدای سال 2022 تحرکات آشکار و پنهان زیادی را در حوزه نظامی و دفاعی در آسیای مرکزی داشته است که طیف وسیعی از آموزش‌های نظامی، تمرین‌ها و رزمایش‌های مشترک، فروش تسلیحات و تجهیزات دفاعی، ارائه کمکهای نظامی و رایزنی‌های امنیتی-دفاعی را شامل می‌شود. با این حال آنچه در سطوح رسمی بیش از سایر تحرکات جلب توجه کرده، تحرکات سنتکام در سطح سیاسی-نظامی بوده است.
اواخر سپتامبر سال جاری میلادی "مایکل کوریلا"، فرمانده ستاد فرماندهی ایالات متحده آمریکا (سنتکام) به عنوان رهبر یک هیئت بلندپایه نظامی آمریکایی، سفری رسمی به تاشکند، پایتخت ازبکستان داشت. این دومین سفر کوریلا به ازبکستان از ابتدای سال 2022 است. او پیش‌تر در سال 2022 در سفر به تاشکند با "شوکت میرضیایف"، رئیس‌جمهور و "ویکتور محموداف"، دبیر شورای امنیت ازبکستان دیدار کرده بود. کوریلا در بدو ورود به تاشکند با "بهادر قربان‌اف"، وزیر دفاع ازبکستان در خصوص همکاری‌های دوجانبه و مسائل مشترک دفاعی دیدار و گفتوگو کرد. با این حال، دیدارهای اصلی فرمانده سنتکام در این سفر با فرماندهان ستادکل کشورهای قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و پاکستان بود. علی‌رغم حضور مقام‌های نظامی پاکستان، بسیاری از گزارش‌های رسمی این نشست را بخشی از پلتفرم 1+5 آمریکا و آسیای مرکزی خواندند تا پازل سیاسی-امنیتی ارتقاء جایگاه آسیای مرکزی در راهبرد استراتژیک آمریکا پس از دیدار بایدن با سران کشورهای آسیای مرکزی تکمیل شود. محور اصلی مذاکرات در این نشست، موضوع‌های مربوط به وضعیت امنیتی افغانستان و تعامل با طالبان، در کنار مسائل مرتبط با جنگ روسیه و اوکراین بود. با این حال بیانیه‌های رسمی و جزئیات عملیاتی از این نشست و سخنرانی و محورهای طرح شده توسط مقام‌های حاضر در این نشست کمتر در رسانه‌ها و مراجع رسمی منتشر شد.
این نشست در حالی برگزار شد که مایکل کوریلا در طول یک سال اخیر از سایر کشورهای آسیای مرکزی نیز بازدیدهای رسمی داشته است. در جولای 2022 در چارچوب سفر کوریلا به آستانه، پایتخت قزاقستان، وی با "روسلان ژاکسیلیکوف"، وزیر دفاع این کشور دیدار کرد. توسعه همکاری‌های امنیتی و دفاعی محور اصلی این دیدار بود. در این سفر کوریلا قزاقستان را «یکی از قابل اعتمادترین شرکای آمریکا در منطقه» خواند. در ژوئن 2022 فرمانده سنتکام بازدید دیگری را از بیشکک، پایتخت قرقیزستان برگزار کرد. در این سفر نیز کوریلا با مقام‌های مختلف قرقیز اعم از وزیر دفاع، وزیر امور خارجه، معاون اول وزیر دفاع و مشاور سیاست خارجی رئیس‌جمهور دیدار کرد. تقویت دفتر نظامی آمریکا در قرقیزستان و توسعه برنامه‌های آموزشی و کمکهای نظامی، محور سخنان کوریلا در این نشست‌ها بود.
ادامه دارد...
کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
@mavaraonnahr
📰 استراتژی نظامی جدید آمریکا در قبال آسیای مرکزی (۲)
⬅️ امید رحیمی در پایان بخش اول یادداشت خود نوشت: بعد از بیشکک، کوریلا عازم دوشنبه شده و با مقام‌های تاجیکستان دیدار و گفتوگو کرد. در این سفر فرمانده سنتکام مستقیما با "امامعلی رحمان"، رئیس‌جمهور تاجیکستان دیدار کرد که نشانگر سطح بالاتر توجه این کشور به سفر کوریلا در مقایسه با سایر جمهوری‌های منطقه است. فرمانده سنتکام در این سفر همچنین با وزیر دفاع، فرمانده ستادکل نیروهای مسلح و معاون رئیس کمیته دولتی امنیت ملی تاجیکستان نیز دیدار داشت. کوریلا در این سفر به کمکهای نظامی 330 میلیون دلاری آمریکا به تاجیکستان از ابتدای استقلال اشاره کرد و تاجیکستان را جزو قوی‌ترین شرکای سنتکام در منطقه خواند.
👇👇ادامه
📄 بازدید کوریلا از ترکمنستان در آوریل 2023 در سکوت خبری بیشتری برگزار شد. درست در بازه‌ای که "رشید مرداف"، وزیر خارجه ترکمنستان برای برخی رایزنی‌های سیاسی در واشنگتن به سر می‌برد، کوریلا در عشق‌آباد با وزیر دفاع، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و معاون وزیر خارجه ترکمنستان دیدار کرد. در این سفر کوریلا بر ضرورت احترام به بی‌طرفی ترکمنستان و توافق‌های دوجانبه به عمل آمده در گارد ملی مونتانا تاکید کرد.
⬅️ محورهای احتمالی استراتژی جدید
📄 تبیین مدل رفتاری آمریکا در حوزه نظامی و دفاعی، بویژه در کشورهای محصور در خشکی و در مناطقی که هیچ حضور نظامی مشخصی وجود ندارد و در شرایط عدم شفافیتی که به‌واسطه قدرت‌های منطقه‌ای (چین و روسیه) وجود دارد و بخش مهمی از کنش‌ها قابل مشاهده نیست، به دشواری قابل تبیین و ارزیابی است. با این حال کنش‌های اعلانی و مدل‌های رفتاری در کنار ارزیابی‌های میدانی ناشی از تحولات میدانی در سطح منطقه و نظام بین‌الملل می‌تواند برخی از محورها و جهت‌های این راهبرد نظامی را مشخص کند. به طور کلی مهمترین گزاره‌ها در این استراتژی جدید و منطقِ شکل‌گیری آن را میتوان به شرح ذیل تبیین کرد:
1️⃣ بخش عمده استراتژی دفاعی و نظامی آمریکا در قبال آسیای مرکزی متمرکز بر وضعیت افغانستان بود که متعاقب تصمیم از پیش‌طراحی شده در قالب توافق دوحه صورت گرفت. با این حال، وقوع جنگ اوکراین یک سال پس از خروج آمریکا از افغانستان بسیاری از معادلات میدانی را بر هم زد. در چنین شرایطی بخش مهمی از مؤلفه‌های عملیاتی راهبرد پیشین قابلیت اجرایی شدن نداشته و یا با هزینه‌های بسیار بیشتری مواجه شد و ارائه کمکهای 30 میلیارد دلاری نظامی به اوکراین بخش مهم‌تری از راهبرد دفاعی و نظامی آمریکا در اوراسیا را به خود تخصیص داد. با وجود گذشت یک سال از این تحولات، به نظر می‌رسد آمریکا از شرایط ارائه واکنش نسبت به تحرکات روسیه به کنش‌گریِ مبتکرانه و برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت در اوراسیا روی آورده که آسیای مرکزی نیز بخشی از این راهبرد عملیاتی است. در حقیقت برنامه‌ریزی جدید متناسب با درجه اهمیت اوکراین و افغانستان و سایر محورهای مهم (از نظر آمریکا) طراحی شده و یا در دست طراحی است.
2️⃣ بنا بر داده‌های منتشر شده، سفرهای یک سال اخیر کوریلا در چارچوب یک برنامه مطالعاتی و ظرفیت‌سنجی در بازه‌ای 90 روزه برای کشورهای حوزه عملکرد سنتکام بوده است. در این چارچوب کوریلا به بیش از 20 کشور سفر کرده و با ظرفیت‌های همکاری دفاعی و تهدیدهای موجود مبتنی بر منافع آمریکا آشنا می‌شود. از همین رو است که کوریلا در بیشکک در یک مصاحبه رسمی این سفر را یک «تور آشنایی» می‌خواند. در نهایت به نظر می‌رسد آمریکا در صدد یک ارزیابی مجدد از منطقه است که مبتنی بر آن استراتژی جدیدی را طراحی کند. در این استراتژی، آسیای مرکزی با توجه به تحولات اوکراین احتمالاً نقش عملیاتی پررنگ‌تری خواهد داشت. این در حالی است که تا پیش از این نقش آسیای مرکزی در حوزه عملیاتی عموماً مرتبط با افغانستان و به طور محدود در نظر گرفته می‌شد.
ادامه دارد...
کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
@mavaraonnahr
🔴 فوری
📰 نشست خبری معاون وزیرخارجه رژیم صهیونیستی در قزاقستان؛ هالپرین: افزایش یهودستیزی در آسیای مرکزی باید همه را نگران کند
⬅️ سیمونا هالپرین معاون وزیر خارجه رژیم صهیونیستی، مدیر بخش اوراسیا و بالکان غربی این وزارتخانه و سفیر اسرائیل در مسکو، وارد قزاقستان شده و امروز ۷ نوامبر در یک نشست خبری حضور پیدا کرد.
❗️ وی در این نشست به طور مستقیم به مواضع و اقدامات "ضداسرائیلی" مردم آسیای مرکزی واکنش نشان داد و اظهار داشت: ما امیدوار بودیم که پس از هولوکاست، پس از سیاه ترین دوره تاریخ بشر، یهودستیزی، نژادپرستی و فاشیسم از بین برود. متأسفانه، حال شاهد بازگشت آن در سراسر جهان هستیم. حتی در آسیای مرکزی نیز اقداماتی صورت گرفت و نظرات مختلفی درباره یهودیان مطرح شد؛ به نوعی که (گویا) یهودیان با بقیه فرق دارند. این باید همه را نگران کند.
📄 وی افزود: تبعیض، باید فوراً ریشه کن شود، در غیر این صورت (شاهد مشکلاتی می شویم که) ممکن است عواقب آن غیرقابل اصلاح باشد. اسرائیل آماده همکاری با همه کشورها برای مبارزه با این پدیده وحشتناک است.
📄 هالپرین همچنین با اشاره به کمک یک میلیون دلاری قزاقستان به غزه اظهار داشت: اسرائیل مخالف کمک به فلسطینیان نیست؛ ما با حماس می جنگیم. اما ما می خواهیم کمک‌ها به مردم برسد و نه به حماس. این کمک‌ها کجاست؟ همه آنها به جای خرج در بیمارستان و مدارس، در تونل های حماس قرار دارند.
📄 نماینده وزارت خارجه قزاقستان نیز در این نشست حضور داشت و ضمن اظهاراتی از هالپرین خواست تا اسرائیل به بازگشت قزاق‌های ساکن غزه به کشورشان کمک کند. او گفت: ۷۶ شهروند قزاقستان به همراه ۸۵ نفر اعضای خانواده‌هایشان در نوار غزه ساکن هستند. برخی از شهروندان ما به دلیل عدم امکان خروج اعضای خانواده‌هایشان آماده خروج از نوار غزه نیستند.
📄 هالپرین گفت: ما لیست هایی را نه تنها از قزاقستان، بلکه از کشورهای دیگر نیز دریافت کردیم. از طرف اسرائیل هیچ مخالفتی نیست. برعکس، ما از خروج آنها از نوار غزه حمایت می کنیم. حماس است است که اجازه خروج خارجی‌ها را نمی دهد.
✍️ لازم به ذکر است که سیمونا هالپرین، مدیر بخش اوراسیای وزارت خارجه رژیم صهیونیستی با حفظ سمت، اخیرا به عنوان سفیر جدید رژیم صهیونیستی در مسکو تعیین گردید. این شخص در سال های اخیر با سفرهای مکرر خود به کشورهای آسیای مرکزی، دیدارهای زیادی در سطوح بالا با مقامات این کشورها داشته و روند فعالیت نمایندگی های این رژیم در منطقه را بطور مستقیم مدیریت و پیگیری میکند.
🔶️ با در نظر داشت اینکه از چندی پیش اخباری مبنی بر برخی تغییرات در ساختار سیاست خارجی رژیم در منطقه آسیای مرکزی منتشر گشت، که به اذعان کارشناسان نشانگر افزایش اهمیت این منطقه برای رژیم صهیونیستی بود، و از سویی دیگر، با یک بررسی اجمالی می توان دریافت که هسته اصلی هدایت کننده تمامی مراکز صهیونیستی در منطقه آسیای مرکزی، سفارت و دیگر نمایندگی های رژیم در روسیه می باشد. میتوان احتمال داد که در آینده باید منتظر گسترش قابل توجه فعالیت های مراکز رژیم صهیونیستی در کشورهای آسیای مرکزی بود.
کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
@mavaraonnahr
📰 ویزای ایران و تاجیکستان لغو شد
⬅️ در جریان نشست رؤسای جمهور ایران و تاجیکستان در دوشنبه، طرفین سند لغو روادید بین دو کشور را به امضا رساندند.
کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
@mavaraonnahr
❗️فوری
📰 تشدید تدابیر امنیتی مراکز یهودی توسط گارد ملی ازبکستان
⬅️ امروز ۸ نوامبر، رادیو آزادی از استقرار گارد ملی ازبکستان در تمامی مراکز اسرائیلی این کشور خبر داد.
📄 به نقل از این منبع، سفارت رژیم صهیونیستی، قبرستان یهودیان، کنیسه ها و سایر مراکز اسرائیلی در این کشور تحت حفاظت کامل گارد ملی ازبکستان قرار گرفتند.
✍️ قابل ذکر است، ۲۵ اکتبر اخباری مبنی بر حمله به برخی مراکز اسرائیلی در تاشکند منتشر شد که بدنبال آن دو مظنون بازداشت و تدابیر امنیتی نهادهای صهیونیستی در این کشور افزایش یافت. پس از آن نیز شاهد لغو کنسرت های یک نوازنده صهیونیست در آسیای مرکزی بودیم که خود وی دلیل لغو برنامه هایش را تهدید شدن به بمب‌گذاری اعلام کرد. همچنین گفتنی‌ست، دیروز ۷ نوامبر، سیمونا هالپرین در یک نشست خبری در قزاقستان، از افزایش روحیات ضداسرائیلی در آسیای مرکزی اظهار نگرانی کرد.
🔶️ انتشار خبر فوق مبنی بر تشدید تدابیر امنیتی برای حفاظت از مراکز اسرائیلی در ازبکستان، و عدم تکذیب خبر حمله به مراکز رژیم در این کشور، نشانگر تایید خبر مذکور و همچنین نشانگر افزایش نگرانی دولت ازبکستان و نمایندگی های رژیم صهیونیستی از گسترش تهدید ها علیه افراد و مراکز اسرائیلی توسط مردم منطقه در واکنش به حملات وحشیانه این رژیم به غزه می باشد.
کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
@mavaraonnahr
📰 امضای ۱۸ توافقنامه، نتیجه نشست هیئات ایران و تاجیکستان
⬅️ ۸ نوامبر، رئیس جمهور ایران وارد دوشنبه پایتخت تاجیکستان شد. پس از مراسم استقبال رسمی از سید ابراهیم رئیسی، سران دو کشور به گفتگو نشستند.
📄 پس از تبادل نظر و گفتگوی هیئت‌های ایران و تاجیکستان، یک بیانیه مشترک و ۱۸ توافقنامه بین دولتی از جمله لغو روادید به امضای مقامات دو کشور رسید که در ادامه به مهمترین آنها اشاره خواهد شد:
• توافقنامه حمل و نقل بین المللی و ترانزیتی از طریق بندر چابهار؛
• توافقنامه همکاری اداره مبارزه با مواد مخدر تاجیکستان و ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران؛
• توافقنامه همکاری دستگاه اجرایی دفتر ریاست جمهوری تاجیکستان و وزارت اطلاعات ایران؛
• توافقنامه همکاری بین وزارت توسعه اقتصادی و تجارت تاجیکستان و شورای عالی مناطق آزاد تجاری- صنعتی ایران؛
• سند اجرای طرح همکاری بلندمدت اقتصادی ایران و تاجیکستان برای سال های 2022 تا 2030؛
• سند لغو روادید ایران و تاجیکستان؛
• توافقنامه همکاری بین کمیته تلویزیون و رادیو تاجیکستان و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران؛
• توافقنامه همکاری بین کمیته شرایط اضطراری تاجیکستان و سازمان مدیریت بحران ایران؛
• توافقنامه همکاری در زمینه حمل و نقل ریلی بین راه آهن جمهوری تاجیکستان و راه آهن جمهوری اسلامی ایران؛
• توافقنامه همکاری وزارت فرهنگ تاجیکستان و وزارت ارشاد ایران.
کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
@mavaraonnahr
📰 حضور معاونین وزرای خارجه آسیای مرکزی در نشست "G7"
⬅️ در تاریخ 7 الی 8 نوامبر، هیروشیما میزبان نشست وزرای خارجه گروه 7 بود.
📄 از نکات قابل توجه این نشست که کمتر در رسانه‌ها به آن توجه شد، حضور معاونین وزاری خارجه کشورهای آسیای مرکزی در بخشی از آن بود که بصورت ویدیوکنفرانس در آن شرکت کرده و با وزیر خارجه ژاپن به گفتگو پرداختند.
📄 یوکو کامیکاوا وزیر امور خارجه ژاپن، با بیان اینکه آسیای مرکزی شریک مهمی در حفظ و تقویت نظم بین‌المللی مبتنی بر حاکمیت قانون است، ابراز امیدواری کرد که این گفتگو بتواند فرصتی را برای همکاری کشورهای آسیای مرکزی و گروه 7 فراهم کند. وی از میل توکیو برای ایجاد همکاری سودمند و گسترده بین اعضای گروه ۷ و کشورهای آسیای مرکزی سخن گفت.
📄 در بیانیه نشست وزرای خارجه "G7"، حماس محکوم شد و به ایران نیز به عنوان حامی حماس و حزب‌الله، نسبت به تشدید تنش ها در خاورمیانه هشدار داده شد. آنها از گسترش فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی ایران نیز ابراز نگرانی کردند. از طرفی، در این بیانیه اعلام حمایت کامل از حاکمیت و استقلال کشورهای آسیای مرکزی شد و تاکید شد که غرب عزم خود برای تقویت همکاری ها با این منطقه را تجدید کرده است.
کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
@mavaraonnahr