چند داستان در هدایت و عاقبت بخیری تقدیم می شود؛
💠داستان
او تا چهل سالگى همچون ساير افراد ايل قشقائى به دامپرورى و پرورش اشتغال داشته و با تارزنى و آلات موسيقى افراد را به سوى خود جلب مى كرده در هر مجلس شادى و معصيتى كه وجود داشته شركت مى كرده او در يكى از تابستانها كه ايل قشقايى به ييلاق سيميرم آمده بود (بخشى از اصفهان است ) براى فروش فرآورده هاى دامى و خريد نيازمنديهاى خود و عائله اش به اصفهان ميرود.
در آن شهر بزرگ پس از انجام كارهاى ضرورى در بازار براى تعمير تار شكسته اى كه همراه داشته از شخص پيرمردى سراغ استاد يحيى ارمنى تارسازى را مى گيرد آن پير روشن ضمير ضمن راهنمايى و معرّفى استاد يحيى ارمنى تارساز، اندرز وار به او ميگويد: حق است كه پى كار بهترى روى و دانش آموزى ، و اگر راست ميگوئى برو اول تار وجود خود را درست كن و از اين كارها دست بردار خوب شو ديگر.
اين سخن چنان در دل و جان جهانگير خان اثر ميگذارد و شورى به پا ميكند كه از همانجا ترك ايل كرده و رحل اقامت در اصفهان كه در آن زمان دارالعلمى مشهور بوده است مى افكند و در مدرسه صدر كه از معروفترين مدارس حوزه علميه اصفهان و مجمع فقيها و حكيمان بزرگ بوده است حجره اى براى سكونت اختيار مى كند... او ازكارهاى خود توبه كرده و با عشق و علاقه وافرى كه از نصيحت آن پير روشن دل ناشناس در نهادش برانيگخته شده بود به تحصيل علوم دينى و عرفانى مى پردازد و طولى نمى كشد كه از زبده ارباب فضل و بلاغت و قدوه اصحاب مجد و فصاحت و... مى گردد. براى درك قدر و منزلت پوشيده و ناشناخته او كافى است كه بدانيم اشخاص مثل آيت اللّه العظمى بروجردى مرجع شيعيان و شهيد سيد حسن مدرس روحانى مبارز از شاگردان او بوده اند.
💠داستان
كتاب لئالى الاخبار نوشته شده بود:
زنى عيّاش و زانيه و بدكاره بود كه در مجالس لهو و لعب شركت مى كرد، يك روز در اثناء مسافرتش در بيابان به چاهى مى رسد، هرچه نگاه مى كند سطلى پيدا كند ولى چيزى نمى يابد آخرش به تَهِ چاه مى رود و آب مى خورد و بالا مى آيد.
در اين هنگام مشاهده مى كند كه سگى تشنه است و دنبال آب مى گردد دلش به حال او مى سوزد كفش خود را سطل و موى و گيسوان خود را مى بُرد و طناب درست مى كند و به چاه مى اندازد و با زحمت از ته چاه آب بيرون مى آورد و سگ را سيراب مى كند. بعد مى گويد خدايا سگى را به سگى ببخش.
چون به يك سگ ترحم مى كند و او را سيراب ميكند خداهم باو رحم مى كند و او را وسيله آمرزشش قرار مى دهد. بعد زن گريه زيادى كرده و توبه مى كند اين كار خير سبب توبه و بازگشتش به سوى خدا مى شود و با سعادت از دنيا مى رود.
💠داستان
جوانی در بنی اسرائیل زندگی میکرد و به عبادت حق تعالی مشغول بود روزها را به روزه و شبها را بنماز و طاعت، تا بیست سال کارش همین بود تا که یک روز فریب خورده و کم کم از خدا کناره گرفت و عبادتها را تبدیل به معصیت و گناه کرد و از جمله گنه کاران قرار گرفت و در این کار بیست سال باقی ماند یک روز آمد جلو آئینه خود را ببیند، نگاه کرد دید موهایش سفید شده از معصیتهای خود بدش آمد واز کرده های خود سخت پشیمان گردید.
گفت خدایا بیست سال عبادت و بیست سال معصیت کردم اگر برگردم بسوی تو آیا قبولم میکنی.
صدائی شنید که : «اجبتنا فاحببناک ترکتنا فترکناک و عصیتنا فامهلناک و ان رجعت الینا قبلنا».
تا آن وقتی که ما را دوست داشتی پس ما هم تو را دوست داشتیم. ترک ما کردی پس ما هم تو را ترک کردیم، معصیت ما را کردی ترا مهلت دادیم. پس اگر برگردی بجانب ما، تو را قبول میکنیم.
پس توبه نمود و یکی از عبّاد قرار گرفت. از این مرحمتها از خدا نسبت به همه گنه کاران بوده و هست.(۱۹)
ــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.منتخب الاثر ، ص۲۲۹
۲. بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۰۸.
۳.بحار،۵۱، ص۲۱۹
۴.مستدرک،ج۱۲،ص۳۳
۵.جاثیه /۲۳
۶.نهج البلاغه، خطبه۱۳۸.
۷.کمال الدین ،ج۱،ص۳۳۱.
۸.نحل/۱۰۷.
۹.نهج البلاغه، خطبه ۲۲۲
۱۰.بحار الأنوار ،ج۷۸،ص۹۲
۱۱.غرر الحكم ،۸۷۹.
۱۲.انعام/۳۶.
۱۳.انفال/۲۹.
۱۴.أعلام الدين ،ص۳۰۱.
۱۵.عنکبوت/۶۹.
۱۶.محمد/۱۷.
۱۷. الاحتجاج ،ج۲،ص۵۱۰
۱۸.کمال الدین، ج ۲، ص۳۵۱.
۱۹.ثمراة الحیوة،ج۳،ص۳۷۷
🌺 والسلام علی من اتبع الهدی 🌺
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
منبر یک دقیقه ای🕘
موضوع: ویژگی های منتظران(۶۸)
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بسم الله الرحمن الرحیم
أللّهمَّ صلِّ وَ سَلِّم، وَ زِد وَ بارِک، عَلی صاحبِ الدَّعوَةِ النَّبویَّة و الغَیبَةِ الإلهیَّة ، أللّهمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بِی مَحَجَّتَهُ
✅مقدمه
برای تحقق اهداف خلقت، و ظهور انسان کامل و تشکیل حکومت عدل جهانی توسط حضرت حجت روحی فداه، انسان هایی لازم است که با ویژگی های ایمانی، اخلاقی، فکری و اعتقادی ، قابلیت و شایستگی این دوران را در خود جمع کرده باشند.
طبق یک حدیث جالب ازپیامبر، مؤمن كامل داراى ۱۰۳ صفت است.
➖پیامبر(ص) فرمود:
«لا يُكْمِلُ المؤمنُ إيمانَهُ حتّى يَحْتَويَ على مائةٍ و ثلاثِ خِصالٍ....»(۱)
❇️ خصلت ۶۸؛ هَشّاشَاً بَشّاشا
یکی دیگر از ویژگیهایی که خوب است منتظران خود را به آن بیارایند عبارت است از شادمانی و بشاش بودن.
🟢هدف از بشاش بودن
مقصد نشاط و شادمانی و بشاشیت، در فرهنگ مهدوی کدام است؟
خیلی مهم است که ما اصل شادمانی را به درستی بشناسیم و به همان مقصد و مقصودی توجه نشان دهیم که اهل بیت در این خصوص به آن توجه می کردند.
از حضرت امیر (ع)نقل شده که فرمودند: «البَشاشةُ مُخُّ المودة»بشاشت و شادمانی، مغز و جوهره مودت و دوستی است.(۲)
و فرمود:«البَشاشةُ حبالةُ الموده» بشاشت ریسمان مودت است.(۳)
پس در فرهنگ انتظار،یکی از اهداف مقدس برای بشاش بودن جلب قلوب برای توسعه یاران امام زمان است.
🟢فلسفه اظهار نشاط
در احادیث وارد شده است که ؛«الْمُؤْمِنُ بِشْرُهُ فِي وَجْهِهِ وَ حُزْنُهُ فِي قَلْبِهِ» مومن بشاش بودن را در چهره آشکار میکند اما غصه ش را مخفی می دارد.(۴)
مومن بشر و بشاشت چهره اش را آشکار می کند معلوم است به خاطر این است که می خواهد این بشاشت و شادمانی را با مومنان به اشتراک بگذارد و فضای مودت را میان مومنان برقرار کند اما این که مومن غم و حزن خود را در قلبش پنهان می کند به خاطر آن است که می داند اگر غم خود را آشکار کند چه بسا شادمانی دیگران آسیب بخورد. در واقع مومن از جان گذشتگی می کند و اجازه نمی دهد که شادی های دیگران آسیب بخورد.
🟢نشاط و شادی واقعی ارمغان انتظار
همان گونه که نا امیدی عامل افسردگی و غم است، امید، شادی و نشاط ارمغان اصلی انتظار است. انتظار به عنوان یک امید روشن، یک امید دل گرم کننده ، مولد شادی در قلب مؤمن، عمل می کند.
چنانچه خداوند فرمود:«أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ»
بدانید که اولیاءخدا هیچ ترس و اندوهی بر آنان نیست.(۵)
و امیدهای الهی برای حتمی بودن آینده روشن، عامل نشاط مؤمنان است؛
«وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِينَ»ما میخواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!(۶)
🟢روشنی چشمان
در فرازی از دعای ندبه، ظهور امام زمان (عج ) روشنی بخش چشمان بشریت معرفی شده است که با این فراز نورانی بحث را به پایان می بریم؛
هَلْ یَتَّصِلُ یَوْمُنا مِنْکَ بِعِدَهٍ فَنَحْظى؟ مَتى نَرِدُ مَناهِلَکَ الرَّوِیَّةَ فَنَرْوى؟ مَتى نَنْتَقِعُ مِنْ عَذْبِ مائِکَ فَقَدْ طالَ الصَّدى؟ مَتى نُغادیکَ وَ نُراوِحُکَ فَنُقِرُّ عَیْناً»
آیا امروز به فردایى مى رسد که به دیدار جمالت بهره مند شویم؟ آیا کى شود که بر جویبارهاى رحمت درآییم و سیراب شویم؟ کى شود در چشمه آب زلال (ظهور) تو، ما غرقه شویم؛ که عطش ما طولانى گشت؟ کى شود که ما با تو صبح و شام کنیم تا چشم ما به جمالت روشن شود؟ می پردازد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.بحارالانوار،ج ۶۴،ص۳۱۱.
۲.بحار الأنوار، ج۷۱ ،ص۱۶۵
۳.نهج البلاغه، حکمت ۶.
۴.نهج البلاغه، حکمت ۳۳۳.
۵.یونس/۶۲.
۶.قصص/۵.
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
جهاد با نفس (۶۸)
منبر یک دقیقه ای🕙
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
❇️مقدمه
جهاد با نفس بخشی از کتاب وسائل الشیعه است که آیت الله بهجت معرفی فرموده اند ،مبحث ۶۸ که بنا داریم از آن کتاب تقدیم کنیم عبارت است از این که چند حدیث زیبا در موضوع تفکر بیان شده است ؛
➖امام صادق(ع) می فرماید:« أفضَلُ العِبادَةِ إدمانُ التَّفكُّرِ في اللّه ِ و في قُدرَتِهِ» برترين عبادت، انديشيدن مداوم درباره خدا و قدرت خداوند است.
➖ امام رضا(ع) فرمود:«لَيْسَ اَلْعِبَادَةُ كَثْرَةَ اَلصَّلاَةِ وَ اَلصَّوْمِ إِنَّمَا اَلْعِبَادَةُ اَلتَّفَكُّرُ فِي أَمْرِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ».
عبادت به نماز و روزه بسيار نيست، همانا عبادت انديشيدن در امر خداى عز و جل است.
➖ امام صادق(ع) فرمود:«التفكُّرُ يَدعُو إلَى البِرِّ و العَمَلِ بهِ». انديشيدن، به نيكى و عمل بر اساس آن فرا مى خواند.
🟢آیات قرآن و تفکر
خداوند در آیات زیادی انسان به تفکر در اسرار آفرینش توصیه فرموده است که در آن جمله است این آیه؛
«إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ» مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و رفت شب و روز، نشانههای (روشنی) برای صاحبان اندیشه است.(۲)
➖حضرت على(ع) فرمود: رسول خدا (ص)همواره قبل از نماز شب اين آيات را مىخواند.(۳)
➖از «نوف بكّالى» صحابهى خاصّ حضرت على(ع) نقل شده است كه شبى خدمت حضرت على(ع) بودم. امام از بستر بلند شد و اين آيات را خواند. سپس از من پرسيد: خوابى يا بيدار؟ عرض كردم بيدارم. فرمود: خوشا به حال كسانى كه آلودگىهاى زمين را پذيرا نگشتند و در آسمانها سير مىكنند.(۴)
🟢نقش تفکر در جهاد با نفس
یکی از درجات تفکر، فکر در احوال نفس است که از آن نتایج بسیار و معارف بیشمار حاصل شود که از جمله است؛ تقویت ایمان به خداوند، توجه به آخرت، سعی در اعمال نیک.
🟢حدیث جالب
شیخ بهایی در کشکول خود می نویسد:
شیخ مفید در ارشاد از امام علی علیه السلام نقل میکند که فرمود: هر سخنی، که ذکری در آن نباشد لغو است و هر سکوتی، فکر در آن نباشد سهو است و هر دیداری، عبرت نداشته باشد لهو است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱. وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۵۳.
۲.آل عمران/۱۹۰.
۳.تفسير نور(ده جلدى)، ج۱، ص۶۷۵.
۴.همان .
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
منبر یک دقیقه ای🕘
موضوع: ویژگی های منتظران(۶۹)
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بسم الله الرحمن الرحیم
أللّهمَّ صلِّ وَ سَلِّم، وَ زِد وَ بارِک، عَلی صاحبِ الدَّعوَةِ النَّبویَّة و الغَیبَةِ الإلهیَّة ، أللّهمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بِی مَحَجَّتَهُ
✅مقدمه
برای تحقق اهداف خلقت، و ظهور انسان کامل و تشکیل حکومت عدل جهانی توسط حضرت حجت روحی فداه، انسان هایی لازم است که با ویژگی های ایمانی، اخلاقی، فکری و اعتقادی ، قابلیت و شایستگی این دوران را در خود جمع کرده باشند.
طبق یک حدیث جالب ازپیامبر، مؤمن كامل داراى ۱۰۳ صفت است.
➖پیامبر(ص) فرمود:
«لا يُكْمِلُ المؤمنُ إيمانَهُ حتّى يَحْتَويَ على مائةٍ و ثلاثِ خِصالٍ....»(۱)
❇️ خصلت ۶۹؛ لَا حَسَّاسٌ وَ لَا جَسَّاسٌ
از ویژگیهایی که خوب است منتظران خود را به آن بیارایند عبارت است از اینکه حساسیت و توجه بی جهت به امور خصوصی دیگران در مرامش نباشد .
➖ «تَحَسُّس» و «تَجَسُّس»، خبر جستن و کنجکاوی کردن در اسرار دیگران است. برخی، میان مفهوم این دو واژه تفاوت قایل شدهاند، از جمله گفتهاند که تجسس، جستجو کردن در امور منفی و تحسس آگاهی خواهی در امور خیر است اما به نظر می رسد در حدیث فوق هر دو به یک معنا به کار رفته است.
🟢شاخص مهم حکومت مهدوی
خداوند می فرماید:
«وَعـَدَ اللّهُ الَّذیـنَ ءامـَنـوا مـِنـکـُم وعـَمِلوا الصّــلِحـتِ لَیَستَخلِفَنَّهُم فِی الاَرضِ کَمَا استَخلَفَ الَّذیـنَ مِن قَبلِهِم ولَُیمَکِّنَنَّ لَهُم دینَهُمُ الَّذِی ارتَضی لَهُم ولَیُبَدِّلَنَّهُم مِن بَعدِ خَوفِهِم اَمنـًا یَعبُدونَنی لا یُشرِکونَ بی شیئاً».
خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند وعده می دهد که قـطـعـا آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آنها خلافت روی زمـیـن را بـخـشـیـد؛ و دیـن و آیـینی را که برای آنان پسندیده ، پابرجا و ریشه دار خواهد سـاخـت ، و تـرسـشـان را بـه امـنیت و آرامش مبدّل می کند، آنچنان که تنها مرا می پرستند و چیزی را شریک من نخواهند ساخت .
👈طبق تفسیر حدیثی آیه فوق ، همین طور آیات و احادیث دیگر، یکی از شاخص های مهم حکومت مهدوی امنیت در ابعاد مختلف می باشد و یکی از مصادیق امنیت، امنیت روانی افراد از جهت امور خصوصی و اسرار شان می باشد.
پس افرادی که خود را منتظر امام زمان میدانند باید به منظور امنیت روانی افرادِجامعه، حریم خصوصی افراد را رعایت کنند و از هر گونه تفحص و تجسس در اسرار اجتناب کنند .
🟢قرآن و تَجَسُّس
در قرآن کریم تجسس حرام شمرده شده؛
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضًا ۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَیْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ ۚ وَاتَّقُوا اللَّـهَ ۚ إِنَّ اللَّـهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ»
اى کسانى که ایمان آوردهاید، از بسيارى از گمانها بپرهیزید که پارهاى از گمانها گناه است، و تَجَسُّس مكنید، و بعضى از شما غیبت بعضى نکند؛ آیا کسى از شما دوست دارد که گوشت برادر مردهاش را بخورد؟ از آن کراهت دارید. [پس] از خدا بترسید، که خدا توبهپذیر مهربان است!
👈 گفته شده براساس قرائن که در داخل و خارج آیه است، حرمت تجسس، مربوط به زندگی خصوصی افراد است تا جایی که با زندگی دیگران و کیان جامعه ارتباطی نداشته باشد.(۳)
🔴عواقب تجسس
در روایات پیامدهایی برای تجسس ذکر شده که برخی از آنها عبارتند از:
➖انتقامِ الهی: بنا بر روایتی که از امام علی(ع) نقل شده، کسی که به کاوش در اسرار دیگران بپردازد، خداوند اسرار او را فاش میکند.
«مَنْ کَشَفَ حِجابَ اَخِیْهِ اِنْکَشَفَ حِجابَ بَیْتِهِ»(۴)
➖تنهایی: در روایتی از امام صادق(ع) آمده:« لاتُفَتِّشِ اَلنَّاسَ عَنْ أَدْيَانِهِمْ فَتَبْقَى بِلاَ صَدِيقٍ».(۵)
«درباره عقائد مردم تفتیش نکن که بدون دوست خواهی ماند.».
➖ تنفر، بدبینی و کینهتوزی را از دیگر پیامدهای تجسس دانستهاند.
🔷ریشه درد و درمان
درمان تجسس از طریق از بین بردن ریشههای آن امکانپذیر است. اولین ریشه تجسس بدگمانی و چاره آن هم خوشبینی و اعتماد به افراد دیگر خصوصا زیردستان است.
حسد، کینهتوزی، دشمنی و تکبر نیز از ریشههای تجسس دانسته شدهاند
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.بحارالانوار،ج ۶۴،ص۳۱۱.
۲.نور/۵۵.
۳.حجرات/۱۲.
۴.اعيان الشيعه ج۱،ص۶۷۴.
۵.تحف العقول، ال، ج ۲، ص۳۶۹.
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
جهاد با نفس (۶۹)
منبر یک دقیقه ای🕙
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
❇️مقدمه
جهاد با نفس بخشی از کتاب وسائل الشیعه است که آیت الله بهجت معرفی فرموده اند ،مبحث ۶۹ که بنا داریم از آن کتاب تقدیم کنیم عبارت است از این که چند حدیث زیبا در موضوع تفکر بیان شده است ؛
«إِنَّا لَنُحِبُّ مَنْ كَانَ عَاقِلًا فَهِماً فَقِيهاً حَلِيماً مُدَارِياً صَبُوراً صَدُوقاً وَفِيّاً إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَصَّ الْأَنْبِيَاءَ بِمَكَارِمِ الْأَخْلَاقِ فَمَنْ كَانَتْ فِيهِ فَلْيَحْمَدِ اللَّهَ عَلَى ذَلِكَ وَ مَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ فَلْيَتَضَرَّعْ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لْيَسْأَلْهُ إِيَّاهَا قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ مَا هُنَّ قَالَ هُنَّ الْوَرَعُ وَ الْقَنَاعَةُ وَ الصَّبْرُ وَ الشُّكْرُ وَ الْحِلْمُ وَ الْحَيَاءُ وَ السَّخَاءُ وَ الشَّجَاعَةُ وَ الْغَيْرَةُ وَ الْبِرُّ وَ صِدْقُ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءُ الْأَمَانَةِ».
🔻حدیث فوق در جهاد با نفس و تهذیب اخلاق بسیار راهگشاست که در سه بخش تقدیم میکنیم؛ 🔺
🟢 ویژگیهای جذاب شخصیتی
در بخش اول حدیث چند ویژگی شخصیتی جذاب مورد توجه قرار گرفت و این ویژگی های جذاب به عنوان عوامل ایجاد جاذبه دوستی بیان شده است؛ «إِنَّا لَنُحِبُّ مَنْ كَانَ..» ما دوست داریم هر که اینگونه باشد.
[عاقل، فهميده، فقيه، خويشتن دار، با مدارا، بردبار، راستگو، باوفا ]
🟢لزوم ایجاد مکارم اخلاق
در بخش دوم این حدیث امام صادق(ع)لزوم سعی و تلاش برای ایجاد مکارم اخلاق که اوصاف پیامبران است را متذکر می شوند.
«إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَصَّ الْأَنْبِيَاءَ بِمَكَارِمِ الْأَخْلَاقِ فَمَنْ كَانَتْ فِيهِ فَلْيَحْمَدِ اللَّهَ عَلَى ذَلِكَ وَ مَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ فَلْيَتَضَرَّعْ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لْيَسْأَلْهُ إِيَّاهَا»
خداى عز و جل پيغمبران را به مكارم اخلاق اختصاص داد پس هر كه اين مكارم را داشته باشد، بايد خدا را سپاس گزارد و هر كس آنها را نداشته باشد، بايد بسوى خداى عز و جل تضرع كند و آنها را از او بخواهد.
🟢 مکارم اخلاق
[ویژگی های دوازده گانه]
راوى گويد: عرض كردم، قربانت آنها چه صفاتى هستند؟ فرمود:
« الْوَرَعُ وَ الْقَنَاعَةُ وَ الصَّبْرُ وَ الشُّكْرُ وَ الْحِلْمُ وَ الْحَيَاءُ وَ السَّخَاءُ وَ الشَّجَاعَةُ وَ الْغَيْرَةُ وَ الْبِرُّ وَ صِدْقُ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءُ الْأَمَانَةِ»
پرهيزگارى و قناعت و صبر و شكر و خويشتن دارى و حيا و سخاوت و شجاعت و غيرت و نیکی کردن، راست گویی و امانت داری.
👌اگربخواهیم این حدیث را به شکل یک فرمول ریاضی در بیاوریم اینگونه خواهد شد؛
اوصاف اولیه مثل ، تعقل ،فهم،حلم، صداقت ،وفا داری➕ تلاش و تضرع و درخواست از خداوند = ویژگیهای دوازده گانه.
🟢عقل و اخلاق
چنانچه از بیان فوق مشخص شد بسیاری از خلقیات و مکارم اخلاق متوجه تعقل است چنانچه در حدیث جنود عقل و جهل ویژگیهای اخلاقی سپاهیان عقل دانسته شده اند.
➖«جنود عقل و جهل» عنوان حدیث اخلاقی و مفصل از امام صادق(ع) است که در این حدیث امام صادق(ع) ضمن تشریح چگونگی آفرینش سپاهیان عقل و جهل، ۷۵ لشکر برای عقل و ۷۵ لشکر برای جهل بیان میکند که بسیاری از فضائل و رذائل اخلاقی را در برمیگیرد. امام در این حدیث از اصحابش میخواهد با شناخت جنود عقل و جهل مسیر هدایت را دریابند.
🟢سخن آخر
امام کاظم (ع) به هشام بن حَکَم می فرماید : «يا هِشامُ ، إنّ العاقِلَ نَظَرَ إلَى الدُّنيا و إلى أهلِها فعَلِمَ أنّها لا تُنالُ إلاّ بِالمَشَقَّةِ ، و نَظَرَ إلَى الآخِرَةِ فعَلِمَ أنّها لا تُنالُ إلاّ بِالمَشَقَّةِ ، فطَلَبَ بِالمَشَقَّةِ أبقاهُما» .
اى هشام! خردمند به دنيا و دنيا پرستان نگريست و دريافت كه دنيا جز با رنج و مشقّت به دست نمى آيد و به آخرت نگاه كرد و پى برد كه آن نيز جز با رنج و زحمت به كف نمى آيد. پس با رنج و مشقّت آن را طلبيد كه پاينده تر است.(۲)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱. وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۵۳.
۲.الكافي ،ج۱،ص۱۱
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
مراتب کمال
[منبر ۲۰ دقیقه ای]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
🌙بیان احکام
غسل جنابت برای خواندن نماز واجب و مانند آن واجب میباشد، ولی برای نماز میت، و سجده سهو، و سجده شکر، و سجدههای واجب قرآن، غسل جنابت لازم نیست.
💠داستان
ایجاد انگیزه
«أنّ جبرئيل(ع) كان جالسا عند النبيّ(ص) فدخل عليّ (ع) فقام له جبرئيل(ع) فقال النبيّ(ص) لجبرئيل: «أتقوم لهذا الفتي؟» فقال جبرئيل: إنّ هذا له عليّ حقّ التعليم، فقال(ص): «كيف ذلك التعليم يا جبرئيل؟» فقال: لمّا خلقني الله تعالي سألني: من أنت؟ و ما اسمك؟ و من أنا؟ و ما اسمي؟ فتحيّرت في ردّ الجواب، و بقيت ساكتا، ثمّ حضر هذا الشابّ في عالم الأنوار، و علّمني الجواب، فقال هذا: «قل: أنت الربّ الجليل، و أنا العبد الذليل، و اسمي جبرئيل»؛ و لهذا قمت إجلالا له و عظّمته.
فقال النبيّ: «كم عمرك يا جبرئيل؟» فقال: إنّ للّه نجما يطلع من العرش في كلّ ثلاثين ألف سنة مرّة واحدة، و قد شاهدته طالعا ثلاثين ألف مرّة، فقال له رسول الله(ص):
«إذا رأيت ذلك النجم هل تعرفه؟» فقال: كيف لا أعرفه؟! فقال النبيّ لعليّ: «خذ العمامة من جبهتك» فلمّا كشفها و رآها جبرئيل(ع) رأي ذلك النجم في جبهة عليّ»(۱)
روزی جبرئیل در خدمت پیامبر (ص)، مشغول صحبت بود که حضرت علی(ع) وارد شد. جبرئیل چون آن حضرت را دید برخاست و شرایط تعظیم به جای آورد.
پیامبر (ص) فرمود: یا جبرئیل! از چه جهت به این جوان تعظیم میکنی؟ عرض کرد: چگونه تعظیم نکنم که او را بر من، حق تعلیم است!
فرمود: چه تعلیمی؟ عرض کرد: در وقتی که حق تعالی مرا خلق کرد از من پرسید: تو کیستی و من کیستم؟ من در جواب متحیر ماندم، و مدتی در مقام جواب ساکت بودم که این جوان در عالم نور به من ظاهر گردید، و این طور به من تعلیم داد که بگو: تو پروردگار جلیل و جمیلی و من بنده ذلیل و جبرئیلم: از این جهت او را که دیدم تعظیمش کردم.
پیامبر (ص) پرسید: مدت عمر تو چند سال است؟ عرض کرد: یا رسول الله در آسمان ستاره ای هست که هر سی هزار سال یک بار طلوع میکند، من او را سی هزار بار دیدهام.
حضرت فرمود: اگر آن ستاره را ببيني، مي شناسي؟ عرض كرد: چگونه نشناسم!
حضرت به امام علي(ع) دستور داد تا عمامه از سر بردارد و وقتي امام عمامه از سر برداشت، آن ستاره را در پيشاني امام ديد.
👈نکته
حدیث جالب و عجیب فوق به خلقت نوری امام علی(ع) اشاره دارد،ارواح نوراني چهارده معصوم قبل از همه خلايق، از جمله ملائكه، خلق شده و در عرش تسبيح گوي خدا بوده اند همه خلايق از جمله ملائكه مقرب، بعد از آن ها خلق گشته و از آن ها تكبير و تسبيح و تحميد و تهليل خدا را ياد گرفته اند.
🔹ورود به بحث
انسان ها، بلکه همه موجودات از نظر ارزش وجودی دارای مراتب هستند و برتری و کمال موجودات به واسطه فضایل وجودی اوست و یکی از مهم ترین فضیلت ها که موجب برتری انسان هاست علم و دانایی اوست .
🟢مراتب انسان ها
حضرت امیر(ع) فرمود:
«النَّاسُ ثَلَاثَةٌ عَالِمٌ رَبَّانِیٌّ وَ مُتَعَلِّمٌ عَلَى سَبِیلِ نَجَاةٍ وَ هَمَجٌ رَعَاعٌ أَتْبَاعُ كُلِّ نَاعِقٍ یَمِیلُونَ مَعَ كُلِّ رِیحٍ لَمْ یَسْتَضِیئُوا بِنُورِ الْعِلْمِ وَ لَمْ یَلْجَئُوا إِلَى رُكْنٍ وَثِیقٍ»
مردم سه گروهند: دانشمند خداشناس، دانش جوي در راه رستگاري و فرومايگاني بي اراده و سرگردان كه هر دعوتي را اجابت مي كنند و به هر طرف كه باد بيايد به همان طرف مي روند، از نور دانش روشنايي نمي گيرند و به پايگاه محكمي پناه نمي برند.(۲)
🌺شعر
آنرا که فضل و دانش و تقوا مسلّم است
هر جا قدم نهد قدش خیر مقدم است
در پیشگاه علم مقامی عظیم نیست
از هر مقام و مرتبهای علم، اعظم است
جاهل اگر چه یافت تقدّم مؤخر است
عالم اگر چه زاد مؤخّر مقدّم است
جاهل به روز فتنه ره خانه گم کند
عالم چراغ جامعه و چشم عالم است
🟢مراتب اعمال
چنانچه در موجودات مراتب وجود دارد در اعمال نیز این چنین است یعنی در میان اعمال برخی عمل ها فضیلتش بیشتر است و خود اعمال پر فضیلت نیز دارای درجات و مراتب است.که در ادامه به مراتب برخی از فضایل و اعمال می پردازیم
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
🔹مراتب یقین
ایمان و یقین به خداوند و امور معنوی دارای سه مرتبه است؛
➖علم الیقین: مرتبه اول عبارت است از این كه انسان از طريق استدلال به امور معنوی راه مى يابد و آن را عِلْمُ الْيَقين مى گويند.مانند کسى که با مشاهده دود ایمان به وجود آتش پیدا مىکند.
➖عین الیقین: مرتبه دوّم، آن است كه انسان از طريق شهود به آن مى رسد گويى صحنه هاى قيامت را مى بيند و آن را عَيْنُ الْيَقين مى گويند مثل کسی که آتش را مشاهده مىکند.
➖حق الیقین: مرتبه سوّم، كه مرحله نهايى است آن است كه گويى نزديك مى شود و همه چيز را لمس مى كند، انوار الهى اطراف او را احاطه مى نمايد و نسيم روح بخش بهشتى، روح او را نوازش مى كند و آتش سوزان دوزخ بر تنش اثر مى گذارد و آن را حَقُّ الْيَقِيْن مى نامند.
مثل کسى است که وارد در آتش شود و سوزش آن را لمس کند و به صفات آتش متصف گردد و این بالاترین مرحله یقین است.
امام علی(ع) این مرتبه از یقین را اینگونه توصیف می فرماید:
«وَ نُؤْمِنُ بِهِ إيمَانَ مَنْ عَايَنَ الْغُيُوبَ، وَ وَقَفَ عَلَى الْمَوْعُودِ، إيماناً نَفَى إخْلاَصُهُ الشِّرْكَ، وَ يَقِينُهُ الشَّكَّ».
ما به خدا ايمان داريم همچون كسى كه اسرار نهانى را با چشم مشاهده مى كند، و در كنار آنچه درباره معاد و رستاخيز وعده داده شده، ايستاده و آگاهى دارد. ايمانى كه اخلاص آن، شرك را نفى مى كند و يقين آن، شك و ترديد را مى زدايد.(۳)
🔷مراتب گذاشت
[عفو، صفح،غفران]
صفح، یکی از مراحل گذشت از بدیهای دیگران است.
خداوند می فرماید: «وَ إِن تَعْفُواْ وَ تَصْفَحُواْ وَ تَغْفِرُواْ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ» اگر عفو كنيد و چشم بپوشيد و ببخشيد، [خدا شما را مى بخشد] چرا كه خداوند بخشنده و مهربان است(۴)
عفو گام نخست و به معنى گذشت و ترك انتقام است، و صفح گام دوم و به معنى ناديده گرفتن و فراموش کردن می باشد، و غفران به معنى پوشانيدن آثار خطا و گناه است، كه مردم هم آن را به فراموشى بسپارند. اين آخرين مرحله و برترين مقامات انسان هاى با ايمان در برابر خطاهاى ديگران می باشد.
🔷مراتب نیکوکاری
[انفاق، مواسات ، ایثار]
كمك كردن به ديگران ، سه درجه دارد كه هر يك ، عنوانى خاص و ارزشى متفاوت با ديگرى دارد :
درجه اوّل : كمك كردن به نيازمندان از اضافه بر نياز خود . اين نوع از كمك كردن ، با توجّه به چگونگى آن ، «انفاق» ، «اهدا» ، «صدقه» و «سخا» و امثال آن ناميده مى شود .
درجه دوم : شريك كردن نيازمندان با خويش و سهيم كردن آنها در آنچه خود بدان نيازمند و علاقه مند است . اين نوع كمك رسانى ، «مواسات» ناميده مى شود .
درجه سوم : واگذار كردن همه آنچه خود بدان نياز دارد ، به ديگران . اين نوع از كمك رسانى ، از بالاترين ارزش هاى اخلاقى شمرده مى شود و «ايثار» نام دارد .
خداوند میفرماید:«وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَ لَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»
و [ديگران را] بر خويشتن مقدّم مى دارند، هرچند خودشان نيازمند باشند . و آنها كه از خسّت نفس خويش ، مصون بمانند ، آنان ، همان رستگاران اند»(۵)
➖امام على (ع) فرمود:
«كُن عَفُوّا في قُدرَتِكَ ، جَوادا في عُسرَتِكَ ، مُؤثِرا مَعَ فاقَتِكَ ؛ يَكمُل لَكَ الفَضلُ».
در هـنگامـى كه قـدرت دارى ، با گذشت بـاش ، و در گـاهِ تنگ دستى ات بخشنده ، و در وقت نيازمندى ات ، ايثارگر باش تا فضل تو كامل گردد.(۶)
امام على (ع):«الإِيثارُ أحسَنُ الإِحسانِ ، و أعلى مَراتِبِ الإِيمانِ».
ايثار ، بهترين احسان و بالاترين مرتبه ايمان است.(۷)
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
🔷مراتب حیا
یکی دیگر از اموری که در آموزه های دینی به آن تاکید شده است و دارای مراتب مختلف می باشد حیا و شرم است که در سه مرتبه قابل تصور است؛
🔹حيا در گفتار
➖قرآن مجيد از زنان پيامبر مىخواهد كه در سخن گفتن مواظب باشند و با طنّازى و كرشمه صحبت نكنند: « فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذي في قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً» به گونهاى هوسانگيز سخن نگوييد كه بيماردلان در شما طمع كنند.»(۸)
➖از اينرو فقها فرمودهاند: سخن گفتن زن با نامحرم و يا رساندن صدايش به نامحرم اگر به كيفيتى باشد كه تهييج كننده و يا خوف فتنه باشد، حرام است.
➖همچنین شوخى كردن بىمورد مردان با زنان نيز از حيا به دور است.
🔹حیا در رفتار
حیا همه رفتار انسان از نگاه کردن گرفته تا راه رفتن و لباس پوشیدن را در بر می گیرد:
➖حيا در نگاه
قرآن مجيد براى حفظ عفت در جامعه، براى مردان و زنان وظيفه مشتركى را مقرّر داشته و آن، حيا در نگاه كردن است: «به زنان و مردان مؤمن بگو چشمهاى خود را از نامحرم فرو گيرند.»در آيه ٣٠ سوره مبارکه نور قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّواْ مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَ يحَْفَظُواْ فُرُوجَهُمْ ذَالِكَ أَزْكىَ لهَمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرُ بِمَا يَصْنَعُونَ، كلمه «يَغُضُّوا» آمده كه به معناى كم كردن است؛ يعنى مؤمن بايد نگاه خود را كوتاه كند.
همچنین امام علی (ع) در حدیثی می فرمایند: «الحياءُ غَضُّ الطَّرْفِ» "شرم، فروهِشتن چشم است."(۹)
➖ حيا در پوشش
پوشش انسان مسلمان بايد با موازين شرع منطبق باشد و به وقار و حياى او آسيب نرساند. در اين مسئله، فرقى بين زن و مرد نيست. حجاب، حكم مسلّم اسلام براى زنان و مردان است. اسلام با لباس شهرت و يا پوشش بدننما و نازك، مخالف است، چون حيا و عفت عمومى را مخدوش مىسازد. يكى از مصاديق حيا در پوشش، پرهيز از شبيه ساختن زنان به مردان و بالعكس است. پيامبر اسلام (ص) فرموده است: «خداوند مردانى را كه شبيه زن مىشوند و زنانى كه خود را شبيه
مرد قرار مىدهند، نفرين كرده است».
و بهتر است پدران و مادران در محيط خانه نيز پوشش مناسب داشته باشند تا حرمتها شكسته نشود.
➖حيا در راه رفتن
«وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفينَ مِنْ زينَتِهِن»زنان به هنگام راه رفتن، پاهاى خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانشان دانسته شود.(۱۰)
اين تكليف بدان دليل بود كه در آن زمان، زنان خلخال به پا مىكردند و لذا از آنان خواسته شد كه حتى از رساندن صداى خلخال به گوش مردان بيگانه، خوددارى كنند.
يكى از وصاياى لقمان به پسرش اين بود كه روى زمين با تكبر راه مرو، زيرا تواضع در راه رفتن، نشانۀ حيا است.
🔹 حیا و عفت در روابط جنسي
خداوند ميفرمايد:« وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ إِلَّا عَلىَ أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانهُمْ فَإِنهَّمْ غَيرُ مَلُومِينَ فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاءَ ذَالِكَ فَأُولَئكَ هُمُ الْعَادُون» و آنها كه دامان خود را (از آلودهشدن به بىعفتى) حفظ مىكنند .تنها آميزش جنسى با همسران و كنيزانشان دارند، كه در بهرهگيرى از آنان ملامت نمىشوند.و كسانى كه غير از اين طريق را طلب كنند، تجاوزگرند!(۱۱)
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
چند داستان در ارتباط با عناوین مورد اشاره، تقدیم می شود؛
💠داستان
خداوند متعال در نقل آن فراز از داستان حضرت موسي كه به دروازه شهر مدين رسيده بود، داستان دو زن را يادآور ميشود كه كمي دورتر از مرداني كه براي آب دادن به دامهاي خود اطراف چاه حلقه زده بودند و تنها به جمع و جور كردن گوسفندانشان مشغول بودند. وقتي حضرت موسي(ع) داستان آنان را جويا ميشود، آنها ميگويند: تا زماني كه مردان از دور چاه پراكنده نشوند (وما نتوانيم بدون اختلاط با مردان گوسفندانمان را سيراب سازيم) به آب كشي نميپردازيم.
«فَسَقَى لَهُمَا ثُمَّ تَوَلىَّ إِلىَ الظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ إِنىِّ لِمَا أَنزَلْتَ إِلىََّ مِنْ خَيرْ فَقِير» موسى براى (گوسفندان) آن دو نفر آب كشيد سپس رو به سايه آورد و عرض كرد: «پروردگارا! هر خير و نيكى بر من فرستى، به آن نيازمندم!»
قرآن كريم با ستايش از طرز راه رفتن دختر حضرت شعيب در معابر عمومي و در برابر نامحرم ميفرمايد: « فجَاءَتْهُ إِحْدَئهُمَا تَمْشىِ عَلىَ اسْتِحْيَاءٍ قَالَتْ إِنَّ أَبىِ يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ أَجْرَ مَا سَقَيْتَ لَنَا يكي از آن دو دختر به سراغ موسي آمد در حالي كه با نهايت حيا قدم برميداشت گفت: «پدرم از تو دعوت مىكند تا مزد آب دادن (به گوسفندان) را كه براى ما انجام دادى به تو بپردازد.
دقت در آیه فوق نشانگر اين نكته است كه پرهيز از اختلاط با نامحرم از ديگر ويژگيهاي زنان و مردان با حيا و عفيف محسوب ميشود. اين آيه مُهر تأييدي بر دوري از اختلاط ميان مردان و زنان است.
💠داستان
ابو بصير مىگويد: در مسجد كوفه، به زنى قرآن ياد مىدادم كه يكبار با او شوخى كردم. روزى در مدينه حضور امام باقر (ع) شرفياب شدم، مرا سرزنش كرد و فرمود: هر كس در خلوت مرتكب گناه شود، خداوند به او اعتنا نمىكند. من از خجالت سر به زير انداختم. حضرت فرمود: توبه كن و ديگر با آن زن نامحرم، شوخى مكن.
💠داستان
در عصر زعامت مرحوم آیت الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی (ره)، شبی از شبها که ایشان در نجف اشرف نماز مغرب و عشاء را به جماعت میخواندند، بین نماز، شخصی فرزند او را که بسیار فرزند شایسته ای بود، با کارد به قتل رساند.
وقتی از خبر شهادت فرزند عزیزش باخبر شد، با بردباری و صبوری فرمود: لا حول و لا قوة الا بالله ) و بعد بلند شد و نماز عشاء را خواند. بعد خدمتش رسیدند و درباره قاتل فرزندش پرسیدند، فرمود: او را عفو کردم.
💠داستان
جماعتی مهمان امام سجاد (ع) بودند. یک نفر از خدام با عجله رفت و کباب از تنور بیرون آورد سیخهای کباب از دستش افتاد و به سر کودک امام که در زیر نردبان بود برخورد کرد و کودک از دنیا رفت.
آن خادم سخت مضطرب و متحیر ماند، امام به او فرمودند: تو این کار را به عمد نکردی در راه خدا ترا آزاد کردم، و امر فرمود تا کودک را غسل و کفن و دفن کنند.
💠داستان
سفیان ثوری میگوید: روزی به خدمت امام صادق علیه السلام رفتم و دیدم امام متغیر است، سبب تغییر چهره را پرسیدم فرمود: من نهی کرده بودم که کسی بالای بام خانه نرود. داخل خانه شدم. یکی از کنیزان که تربیت یکی از کودکانم را بعهده داشت دیدم که کودکم در بغل او و بالای نردبان است.
چون نگاهش به من افتاد متحیر شد و لرزید و طفل از دست او به زمین افتاد و مرد. ناراحتی من از جهت ترسی است که کنیز از من پیدا کرده است، با این حال، کنیز را فرمود: بر تو گناهی نیست و ترا بخاطر خدا آزاد کردم.
ــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.مستدرك سفينه البحار، قم، انتشارات اسلامي، ج۲، ص۲۴.
۲.نهج البلاغة ،حكمت۱۴۷
۱.مستدرك سفينه البحار، قم، انتشارات اسلامي، ج۲، ص۲۴.
۲.نهج البلاغة ،حكمت۱۴۷
۳.نهج البلاغه، خطبه ۱۱۳.
۴.تغابن/۱۴
۵.حشر/۹
۶.غرر الحكم ،۷۱۷۹
۷. غرر الحكم ،۱۷۰۵.
۸.احزاب/۳۲.
۹. غرر الحكم ،۴۶۲
۱۰.نور/۳۱
۱۱.مؤمنون/۵
🌺 والسلام علی من اتبع الهدی 🌺
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
موانع استجابت
[منبر ۲۰ دقیقه ای]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
🌙بیان احکام
➖غسل جمعه؛ وقت آن بعد از اذان صبح است تا غروب آفتاب، و بهتر آن است که نزدیک ظهر بهجا آورده شود، و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر آن است که بدون نیت اداء و قضاء تا غروب بهجا آورد، و اگر در روز جمعه غسل نکند مستحب است بعد از آن در شب شنبه یا روز شنبه تا غروب آفتابِ روز شنبه قضای آن را بهجا آورد، و کسی که میداند در روز جمعه آب پیدا نخواهد کرد میتواند روز پنجشنبه، یا شب جمعه غسل را رجاءً انجام دهد.
➖انسان میتواند با غسلهایی که استحباب شرعی آنها ثابت شده [مانند غسل جمعه]، کاری که مانند نماز، وضو لازم دارد انجام دهد. و اما غسلهایی که رجاءً بهجا آورده میشود از وضو کفایت نمیکند.
👈در این مسأله نظرات مراجع مختلف است و آنچه گفتیم طبق نظر آیت الله سیستانی است.
💠داستان
ایجاد انگیزه
سعيد بن مسيب مي گويد: در سال قحطي كه مردم در فشار بودند، بنا شد كه همگي مردم براي نماز و دعا به جهت باران به خارج از شهر بروند. مردم مستمر دعا مي كردند اما باراني نمي آمد. يك مرتبه ديدم غلامي از شهر بيرون آمد كه بر لب زمزمه اي دارد. آمد و در گوشه اي بدون اعتنا به خلق صورت بر زمين گذاشت و شروع به دعا و التماس كرد. در همين لحظه ديدم ابر سياهي آسمان را فرا گرفت و شروع به باريدن كرد. مردم خوشحال شده و به اين سو و آن سو مي رفتند. غلام سياه سر از سجده برداشت و اشك چشمانش را پاك نموده و خدا را شكر كرده و به طرف شهر بازگشت. آن روز به قدري باران باريد كه همه چاهها و قناتها لبريز گشت و خشكسالي از بين رفت. دريافتم كه باران به دعاي او باريده است. دنبال غلام را گرفتم تا بدانم كيست. ديدم كه رفت و داخل در خانه امام سجاد(ع)شد درب خانه را زدم و از امام اذن دخول خواستم.
خدمت حضرت نشستم و عرض كردم كه آن غلام را حاضرم خريداري كنم. حضرت فرمود: «من هر يك از آنها را كه بخواهي به تو خواهم بخشيد» سپس امر فرمود تا غلامان حاضر شوند اما آن غلام در بين آنها نبود. پرسيدم: آيا غير از اينها غلام ديگري هم داريد؟
گفتند:غلام ديگری نيز هست كه مسئول نگهداري حيوانات است كه به دليل بوي بدي كه از طويله به او رسيده معمولا در جمع حاضر نمي شود».
حضرت امر نمود كه بگويند بيايد. آنها هم رفتند غلام را آوردند و به حضرت عرض كردم كه همان غلام مورد نظر من است. حضرت به او رو كرد و فرمود:
«اي غلام! سعيد مالك تو شد. با او برو!» غلام به من رو كرد و گفت: «چه چيز تو را به اين وا داشت كه مرا از مولايم جدا كني؟» جواب دادم: «به خاطر اينكه امروز تو را بالاي تپه ديدم كه دعا مي كردي و باران بركت بر ما نازل شد و من مي دانم كه باران به بركت دعاي تو بوده است» غلام با شنيدن اين سخن غمگين شد و به من گفت: «آيا ممكن است كه يك امشب را به من مهلت بدهي؟» گفتم: «اشكالي ندارد فردا سراغ تو خواهم آمد». فردا به خانه امام رفتم اما وقتي به آنجا رسيدم ديدم كه همه مشغول گريه هستند.پرسيدم: «چه شده؟» پاسخ دادند: «امروز آن غلام از دنيا رفت او لحظه آخر گفت خدايا رازي بود بين من و تو و ولي ات (حضرت سجاد )حالا كه اين راز فاش شده و ديگران نيز فهميده اند مرا به سوي خود بطلب!» و من نيز به گريه افتادم.(۱)
🟢بیان موضوع
در دعا علاوه بر در نظر داشتن شرایط و آداب آن، به موانع و اموری که ممکن است دعا را از اثر بخشی حقیقی دور کند نیز توجه کنیم
به همین منظور در احادیث مختلف موانع استجابت دعا بیان شده است که در آن جمله است این حدیث:
امام صادق (ع)فرمود:
«أربعٌ لا يُستَجابُ لَهُم دعاءٌ : الرجلُ جالسٌ في بَيتِهِ يقولُ : يا ربِّ ارزُقْني ، فيقولُ لَهُ : أ لَم آمُرْكَ بالطَّلَبِ ؟ ! و رجلٌ كانَت لَهُ امرأةٌ فَدَعا علَيها ، فيقولُ : أ لَم أجعَلْ أمرَها بيدِكَ ؟! و رجلٌ كانَ لَهُ مالٌ فأفسَدَهُ فيقولُ : يا ربِّ ارزُقْني ، فيقولُ لَهُ : أ لَم آمُرْكَ بالاقتِصادِ ؟! ··· و رجلٌ كانَ لَهُ مالٌ فأدانَهُ بغيرِ بَيِّنَةٍ فَيَقولُ : أ لَم آمُرْكَ بِالشَّهادَةِ ؟!»
دعاى چهار كس مستجاب نمى شود : مردى كه در خانه اش بنشيند و بگويد: خدايا! روزى مرا برسان. پس خداوند به او مى فرمايد: مگر به تو دستور نداده ام كه در طلب كسب روزى برآيى؟ و مردى كه زنش را نفرين كند ؛ پس خداوند مى فرمايد : مگر كار او را به تو وا گذار نكرده ام؟ نيز مردى كه مال و ثروتى داشته باشد و آن را هدر دهد و بگويد : خدايا! مرا روزى ده ؛ پس خداوند پاسخش دهد: مگر به تو دستور ندادم كه صرفه جو باش؟ ··· و مردى كه مال خود را بدون مدرك و گواه به كسى وام دهد ؛ پس خداوند به او گويد : مگر به تو دستور ندادم كه گواه بگيرى؟(۲)
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
👌مقدمه
دعا کردن در متون دینی، یکی از بارزترین مصادیق عبادت شمرده شده است؛ چنانکه خداوند در قرآن از «دعا» تعبیر به «عبادت» نموده و مي فرمايد: «ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِينَ»
مرا [با خلوص دل] بخوانيد تا دعاى شما را مستجاب كنم، و آنها كه از [دعا و] عبادت من اعراض و سركشى كنند، زود باشد كه با ذلت و خوارى داخل جهنّم شوند.(۳)
دعا محبوب خداوند است و اجابت آن نیز وعده الهی است که فرمود« اجیب دعوه الداع اذا دعان».
و پیامبر فرمود:«رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً طَلَبَ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَاجَةً فَأَلَحَّ فِي الدُّعَاءِ اسْتُجِيبَ لَهُ أَوْ لَمْ يُسْتَجَبْ لَه»خدا بیامرزد بنده ای را که از خدا حاجتی را طلب کند پس در دعا کردن پافشاری کند چه [دعایش] استجابت بشود و چه نشود.(۴)
در ادامه موانع استجابت دعا را بر می شمریم؛
🔴 عدم معرفت
وقتی انسان نسبت به خدایی که از او حاجت میخواهد معرفت نداشته باشد یا اینکه نسبت به وابسته بودن همه امور به اراده الهی معرفت نداشته باشد امیدی به استجابت دعای او نیست.
امام صادق(ع) در پاسخ به گروهى که از ایشان پرسیدند: چرا ما دعا مى کنیم اما مستجاب نمى شود؟ فرمود
«لأنَّکم تَدعونَ مَن لا تَعرِفونَهُ» چون کسى را مى خوانید که نمى شناسیدش.(۵)
و پیامبر فرمود:« لَو عَرَفْتُمُ اللّه َ حقَّ مَعرِفَتِهِ لَزالتْ بِدُعائكُمُ الجِبالُ» .
اگر خداى را چنان كه بايد و شايد بشناسيد، هر آينه با دعاى شما كوهها از جاى كنده شود.(۶)
🔴امید به غیر خدا
بزرگترین مانع پذیرش دعا این است که به کسی یا چیزی غیر از خدا امید بسته و یا او را به صورت مستقل مورد نیایش قرار دهیم .
از حضرت صادق (ع) نقل شده است که فرمود:
«إِذَا أَرَادَ أَحَدُكُمْ أَنْ لاَ يَسْأَلَ رَبَّهُ شَيْئاً إِلاَّ أَعْطَاهُ فَلْيَيْأَسْ مِنَ اَلنَّاسِ كُلِّهِمْ وَ لاَ يَكُونُ لَهُ رَجَاءٌ إِلاَّ عِنْدَ اَللَّهِ فَإِذَا عَلِمَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِهِ لَمْ يَسْأَلِ اَللَّهَ شَيْئاً إِلاَّ أَعْطَاهُ» .
هرگاه یکی از شما بخواهد که هر چه از خداوند درخواست کند به او بدهد; باید از همه مردم چشم امید قطع کرده و جز به امید خدا امید نبندد . پس، چون خدای عزوجل دانست که او به راستی چنین است، هر چه از خدا بخواهد به او عطا کند .»(۷)
🔴گناه و معصیت
یکی دیگر از موانع مهم پذیرش دعا، نافرمانی و سرپیچی از دستورات خداوند است . بندگان خدا با هر قدمی که به سوی گناه برمی دارند یک قدم از خداوند فاصله می گیرند و موجبات محرومیت خویش از اجابت الهی را فراهم می آورند .
امام باقر (ع) در این باره فرموده است:
«إنَّ العبدَ يسألُ اللّه َ الحاجهَ فيكونُ من شَأنِهِ قضاؤها إلى أجلٍ قريبٍ أو إلى وقتٍ بَطيءٍ ، فيُذنِبُ العبدُ ذنبا فيقولُ اللّه ُ تَبارَكَ وَتَعالى للمَلَكِ : لا تَقضِ حاجَتَهُ واحرِمْهُ إيَّاها ، فإنَّهُ تَعَرَّضَ لِسَخَطي واستَوجَبَ الحِرمانَ مِنّي» .
[گاهی] بنده حاجتى را از خداوند مى خواهد و از شأن خداست كه آن را در آينده اى نزديك يا با تأخير برآورده سازد ؛ اما بنده بعدا مرتكب گناهى مى شود . پس، خداوند تبارك و تعالى به فرشته مى گويد : حاجت او را بر مياور و او را از آن محروم گردان ؛ زيرا او خود را در معرض خشم من نهاد و مستوجب محروميت از سوى من شد .(۸)
👈 از در جمله گناهانِ مانعِ استجابت، کوتاهی در نماز واجب است؛ «اَلذُّنوبُ الَّتى تَرُدُّ الدُّعاءَ...وَ تَأْخيرُ الصَّلَواتِ الْمَفْروضاتِ حَتّى تَذْهَبَ أَوْقاتُها»(۹)
🔴ستم و تجاوز به حقوق دیگران
یکی دیگر از موانع پذیرش دعا، تجاوز به حقوق دیگران است که در روایات فراوانی بر این مطلب تاکید شده است .
امام على (ع)فرمود:
«إنَّ اللّه َ عزّ و جلّ أوحى إلى عيسَى بنِ مَريَمَ (ع) : قُلْ لِلمَلإ مِن بَني إسرائيلَ ··· إنّي غَيرُ مُستَجِيبٍ لِأحَدٍ مِنكُم دَعوَةً و لِأحَدٍ من خَلْقي قِبَلَهُ مَظلِمَةٌ »
خداوند عزّ و جلّ به عيسى بن مريم (ع) وحى فرمود : به اشراف بنى اسرائيل بگو : . . . من دعاى هيچ يك از شما و هيچ يك از كسانى را كه مظلمه اى به گردن دارند اجابت نمى كنم .(۱۰)
🔴لقمه حرام
حضرت پیامبر(ص)فرمود:
«إنَّ العبدَ لَيَرفَعُ يَدَهُ إلى اللّه ِ و مَطعَمُهُ حَرامٌ، فكيفَ يُستَجابُ لَهُ و هذا حالُهُ ؟!»
همانا بنده دستش را [برای دعا] به درگاه خدا بالا می برد در حالی که خوراکش حرام است . با چنین حالی، چگونه دعایش مستجاب می شود؟»(۱۱)
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
🔴مخالفت با حکمت و مصلحت
در برخی از موارد، انسان به خاطر نداشتن آگاهی، چیزی را از خدا می خواهد که با حکمت الهی سازگاری ندارد و به مصلحت او نیست، از این رو دعایش مستجاب نمی شود .
➖امام علی(ع) می فرماید:
إنَّ كَرَمَ اللّه ِ سُبحانَهُ لا يَنقُضُ حِكمَتَهُ ، فَلِذلِكَ لا يَقَعُ الإجابَةُ في كُلِّ دَعوَةٍ » كرم خداى سبحان حكمتش را نقض نمى كند ؛ از اين روست كه هر دعايى مستجاب نمى شود .(۱۲)
➖و خداوند می فرماید:« وَعَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ»
چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید، حال آن که خیرِ شما در آن است. و یا چیزی را دوست داشته باشید، حال آنکه شرِّ شما در آن است. و خدا میداند، و شما نمیدانید.(۱۳)
🔴خیانت دل
فردی از امام علی(ع) سؤال کرد: با اینکه خداوند فرموده است: «ادعونی استجب لکم » چرا دعای ما مستجاب نمی شود؟
حضرت فرمود:
إنَّ قُلُوبَكُمْ خَانَ بِثَمَانِ خِصالٍ:
«به خاطر این که دل های شما در هشت مورد خیانت کرد:
➖أوّلُها: أنَّكُمْ عَرَفْتُمُ اللهَ فَلَمْ تَؤُدُوا حَقَّهُ كَمَا أوْجَبَ عَلَيْكُمْ فَمَا اغْنَتْ عَنْكُمْ مَعْرِفَتُكُمْ شَيْئاً.
اول: شما خدا را شناختید ولی حق او را به جا نیاوردید، پس این شناخت سودی به حال شما نداشت .
➖وَ الثَّانِيَةُ: أنَّكُمْ امَنْتُمْ بِرَسُولِهِ ثُمَّ خَالَفْتُمْ سُنَّتَه وَ امنْتُم شَرِيعَتَهُ فَأيْنَ ثَمَرَةُ إيمَانِكُمْ؟
دوم: شما ایمان به پیامبر او آوردید، سپس با سنت او به مخالفت برخاستید و شریعت او را نادیده گرفتید، پس چه شد ثمره ایمان شما؟ !
➖ وَ الثَّالِثَةُ: أنَّكُمْ قَرَأْتُمْ كِتَابَهُ المُنْزَلَ عَلَيْكُمْ فَلَمْ تَعْمَلُوا بِهِ وَ قُلْتُمْ سَمِعْنَا وَ أطَعْنَا ثُمَّ خَالَفْتُمْ.
سوم: شما کتابی را که نازل شد خواندید، ولی به آن عمل نکردید . گفتید: «سمعنا واطعنا» ، سپس مخالفت ورزیدید .
➖ وَ الرَّابِعَةُ: أنَّكُمْ قُلْتُمْ تَخَافُونَ مِنَ النَّارِ وَ أنْتُمْ فِى كُلِّ وَقْتٍ تُقَدِّمُونَ إلَيْهَا بِمَعَاصيكُمْ فَأيْنَ خَوْفُكُمْ؟
چهارم: شما گفتید که از آتش می ترسید، در حالی که همواره با گناهان خود به آن نزدیک می شوید، پس چه شد ترس شما؟ !
➖ وَ الْخَامِسَةُ: أنَّكُمْ قُلْتُمْ تَرْغُبُونَ فِى الجَنَّةِ وَ أنْتُمْ فِى كُلِّ وَقْتٍ تَفْعَلُونَ مَا يُبَاعِدُكُمْ مِنْهَا فَأيْنَ رَغْبَتُكُمْ فِيهَا؟
پنجم: شما گفتید که علاقمند به بهشت هستید، در حالی که همواره با کارهایتان از آن دور می شوید، این چه علاقه ای است که دارید؟ !
➖وَ السَّادِسَةُ: أنَّكُمْ أكَلْتُمْ نِعْمَةَ المَوْلَى فَلَمْ تَشْكُرُوا عَلَيْهَا.
ششم: شما نعمت های پروردگار را استفاده کردید ولی سپاسگزاری نکردید .
➖وَ السَّابِعَةُ: أَنَّ اللّهَ أمَرَكُمْ بِعَدَاوَةِ الشَّيْطَانِ وَ قَالَ «إنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوّاً» فَعَادَيْتُمُوهُ بِلَا ثَوْلٍ وَ وَالَيْتُمُوهُ بِلَا مُخَالِفَةً.
هفتم: خداوند شما را به دشمنی با شیطان فرا خواند و فرمود: «ان الشیطان لکم عدو فاتخذوه عدوا»در حالی که شما در حرف با او مخالفت و دشمنی کردید ولی در عمل با او طرح دوستی ریختید .
➖وَ الثَّامِنَةُ: أنَّكُمْ جَعَلْتُمْ عُيُوبَ النَّاسِ نَصْبَ أعْيُنِكُمْ وَ عُيُوبِكُمْ وَرَاءَ ظُهُورِكُمْ تَلوُمُونَ مَنْ أنْتُمْ أحَقُّ بِاللَّوْمِ مِنْهُ فَأىُّ دُعَاءٌ يُسْتَجَابُ لَكُمْ مَعَ هَذَا وَ قَدْ سَدَدْتُمْ أبْوَابَهُ وَ طُرُقَهَ فَاتَّقُوا اللّهَ وَ أصْلِحُوا أعْمَالَكُمْ وَ أخْلَصُوا سَرَائِرَكُمْ وَ آمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهُوَا عَنِ الْمُنْكَرِ فَيَسْتَجِيبُ لَكُمْ دُعَائُكُمْ.
هشتم: شما همواره عیب های دیگران را در نظر آوردید و عیب های خود را پشت سر انداخته و فراموش کردید، آن ها را ملامت کردید، در حالی که خود به ملامت سزاوارتر بودید .
پس با این وضع کدام دعا از شما مستجاب شود، در حالی که با این کارها درهای اجابت پروردگار را بر روی خود بسته اید.(۱۴)
🟢 اشتیاق الهی به دعای بنده
اما جالب اینکه گاهی علت عدم استجابت هیج کدام از موارد بالا نیست بلکه خداوند به دعای بنده ش شوق دارد و خداوند استخابت دعای بنده ش را به تأخیر می اندازد تا تو بیشتر با دعای خود به انس و عبادت خداوند مشغول باشد.
امام صادق(ع):
«إنَّ العبدَ لَيَدعو فيَقولُ اللّه ُ عزّ و جلّ لِلمَلَكينِ : قد اِستَجَبتُ لَهُ و لكنِ احبِسوهُ بحاجتِهِ ، فإنّي اُحِبُّ أن أسمَعَ صوتَهُ...»
بُوَد كه بنده دعا كند و خداوند عزّ و جلّ به دو فرشته فرمايد : من دعاى او را مستجاب كردم اما حاجتش را نگه داريد ؛ زيرا دوست دارم صداى او را بشنوم .(۱۵)
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
💠داستان
حضرت صادق (ع ) فرمود: به دنبال چراگاهى برای گوسفندانس بود صدائى شنید نگاه کرد دید مرد بلند قامتى مشغول نماز است. سوال نمود بنده خدا نماز براى كه مى خوانى ؟ جواب داد براى پروردگار آسمان . فرمود: از چه محل غذا تهیه مى كنى؟ اشاره به درختى نموده گفت میوه این درخت را مى چینم و براى زمستانم ذخیره مى نمایم...
حضرت ابراهیم پرسید كدام روز بزرگترین روزها است . گفت روز قیامت كه خداوند پاداش اعمال مردم را در آنروز مى دهد.
گفت خوب است با هم دعا كنیم كه از شر آن روز، خداوند ما را ایمن دارد.
پیر گفت دعا را چه مى خواهى به خدا قسم سه سال است دعائى كرده ام و حاجتى خواسته ام هنوز مستجاب نشده . ابراهیم فرمود مى خواهى بگویم چرا اجابت دعایت به تأخیر افتاده. زیرا خداوند وقتى بنده اى را دوست داشته باشد اجابت دعایش را به تأخیر مى اندازد تا مناجات كند و طلب نماید چون راز و نیایش او را دوست دارد، اما بنده اى كه خدا بر او خشمگین است اگر چیزى درخواست كند، در برآوردن حاجت او تعجیل مى كند یا قلبش را از آن خواسته منصرف نموده مأیوسش مى كند تا دیگر درخواست ننماید آنگاه پرسید حاجت تو چه بوده ؟
پیرمرد گفت سه سال پیش گله گوسفندى از اینجا گذشت جوانى زیبا صورت كه دو رشته موى بر دو طرف سر داشت گوسفندان را سرپرستى مى كرد. از او پرسیدم این گوسفندها متعلق به كیست ؟ گفت از ابراهیم خلیل الرحمن. آنروز درخواست كردم خدایا اگر در روى زمین خلیل و دوستى دارى به من نشان بده !
ابراهیم گفت خدا دعایت را مستجاب نموده من ابراهیم خلیلم . پیر حركت كرده او را در آغوش گرفت.(۱۶)
💠داستان
روزي يكي از دوستان حضرت صادق عليه السلام خدمت ايشان مشرف شد و عرض كرد: «بسيار فقير و تنگدست شده ام دعائي بفرمائيد شايد خدا روزي ام را وسعت داد» حضرت فرمود: «هرگز دعا نمي كنم!» پرسيد: «چرا يا بن رسول اللّه؟» فرمود: «براي اينكه خدا امر فرموده براي به دست آوردن روزي تلاش كنيد اما تو مي خواهي كه در خانه ات بنشيني و با دعا به تو روزي مي برسد. برو كار كن تا خدا به تو روزي دهد»(۱۷)
💠داستان
«محمد بن مسلم» به امام باقر عليه السلام عرض كردم: «ما فردي را مي نگريم كه در عبادت و خشوع كوشش فراوان دارد و بسيار عبادت مي كند ولي امامت شما را نپذيرفته است. آيا اين عبادت و كوششهاي ديني او سودي به حالش خواهد داشت يا نه؟» حضرت فرمودند: «اي ابامحمد! مَثل اهلبيت نبوت مانند آن خانواده اي است كه بني اسرائيل بودند و هر گاه چهل شب عبادت و راز و نياز مي كردند و بعد دعائي مي نمودند و دعايشان مستجاب مي شد. يكي از آنها بعد از چهل شب دعائي كرد ولي مستجاب نگرديد. نزد عيسي رفت و گله نمود و از او خواست تا دعائي برايش كند. عيسي وضو گرفت و نماز خواند و پس از نماز دعا كرد. خطاب رسيد: اي عيسي! آن بنده من از غير از دري كه بايد نزدم بيايد، آمده و مرا خوانده اما در دلش نسبت به نبوت تو ترديد وجود دارد.
بنابراين اگر آن قدر مرا در حال سجده بخواند تا گردنش جدا شود و انگشتانش بريزد دعايش را اجابت نمي كنم. حضرت به آن مرد گفت: آيا تو خدا را مي خواني ولي در مورد پيامبرش شك داري؟ مرد جواب داد: اي روح خدا! سوگند به خدا همان گونه كه گفتي است. من درباره پيامبري تو شك دارم. اكنون از خدا بخواه اين شك را از دل من بيرون برد. عيسي پذيرفت و در حق او دعا كرد و توبه اش پذيرفته شد. از آن پس هر گاه دعا مي كرد دعايش مستجاب مي گرديد.(۱۸)
💠داستان
حضرت صادق(ع)فرمودند: عابدی از بنی اسرائیل سه سال پیوسته دعا می کرد تا خداوند به او پسری عنایت کند؛ولی دعایش مستجاب نمی شد. روزی عرض کرد: خدایا! من از تو دورم که سخنم را نمی شنوی یا نزدیکی ولی جوابم را نمی دهی؟!
خواب به او گفتند: سه سال است خدا را با زبانی که به فحش وناسزا آلوده است می خوانی،اگر می خواهی دعایت مستجاب شود فحش وناسزا را رها کن، از خدا بترس،قلبت را از آلودگی پاک کن و نیت خود را نیکو گردان.
حضرت صادق (ع) فرمود: او به دستورات عمل کرد، آن گاه خداوند دعای او را اجابت کرد و پسری به او داد.(۱۹)
ــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.اثبات الوصيه مسعودي، ص۱۴۳.
۲.الدعوات ،۳۳
۳.غافر/۶۰
۴.کافی،ج۲،ص۴۷۵.
۵.بحار الأنوار، ج ۹۳، ص ۳۶۸
۶.كنز العمّال،۵۸۸۱.
۷.الکافي،ج۲،ص۱۴۸
۸.بحار الأنوار،ج۷۳،ص۳۲۹.
۹.معانى الأخبار، ص۲۷۱.
۱۰.الخصال،ص۳۳۷.
۱۱.إرشاد القلوب ،ص۱۴۹.
۱۲.غرر الحکم،۳۴۷۸.
۱۳.بقره/۲۱۶
۱۴. بحار الأنوار،ج ۹۰، ص۳۷۷.
۱۵.الكافي،ج۲ص۴۸۹.
۱۷. تحفة الواعظين،ج۲،ص۵۲۹.
۱۸.كافي،ج۱،ص۴۰۰
۱۹.اصول کافی،ج۲،ص۳۲۵
🌺 والسلام علی من اتبع الهدی 🌺
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
منبر یک دقیقه ای🕘
موضوع: ویژگی های منتظران(۷۰)
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بسم الله الرحمن الرحیم
أللّهمَّ صلِّ وَ سَلِّم، وَ زِد وَ بارِک، عَلی صاحبِ الدَّعوَةِ النَّبویَّة و الغَیبَةِ الإلهیَّة ، أللّهمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بِی مَحَجَّتَهُ
✅مقدمه
برای تحقق اهداف خلقت، و ظهور انسان کامل و تشکیل حکومت عدل جهانی توسط حضرت حجت روحی فداه، انسان هایی لازم است که با ویژگی های ایمانی، اخلاقی، فکری و اعتقادی ، قابلیت و شایستگی این دوران را در خود جمع کرده باشند.
طبق یک حدیث جالب ازپیامبر، مؤمن كامل داراى ۱۰۳ صفت است.
➖پیامبر(ص) فرمود:
«لا يُكْمِلُ المؤمنُ إيمانَهُ حتّى يَحْتَويَ على مائةٍ و ثلاثِ خِصالٍ....»(۱)
❇️ خصلت ۷۰؛یطْلُبُ مِنَ الْأُمُورِ أَعْلَاهَا وَ مِنَ الْأَخْلَاقِ أَسْنَاهَا
از ویژگیهایی که خوب است منتظران خود را به آن بیارایند عبارت است از اینکه از کارها عالی ترین را طلب می کند و از اخلاق برجسته ترین را در خود جمع کند.
کسی که منتظر امام زمان باشد در واقع در آرزوی برترین و آرمانی ترین شرایط حیات بشری است پس باید خود نیز تلاش کند خودش را از نظر اخلاقی به چنین ترازی برساند.
🟢به دنبال برترین عمل
یکی از ویژگیهایی که امامان و اصحاب خاص شان آن را دنبال میکردند عبارت بود از اینکه در هر زمانی و موقعیتی به دنبال برترین عمل بودند.
چنانچه در احادیث سوالاتی مانند «افضل الاعمال» ،«خیر الامور» ،«خیر الاعمال» مطرح شده است.
در امتداد این جریان ، اشخاصی هستند که عشق امام زمان را به دل دارند و دوست دارند برترین عمل در چنین دورانی را فهمیده و طبق آن رفتار نمایند.
➖ گاهی برای یک شخص بهترین عمل به خدمت به والدین است.
➖ گاهی برای یک شخص ثروتمند بهترین عمل کمک به نیازمندان است .
➖ گاهی بهترین امر ، هدایت کردن افراد منحرف و گمراه است.
و به همین ترتیب تکلیف افراد در زمان ها و موقعیت های مختلف فرق میکند.
➖امام سجاد(ع)در قالب دعا لزوم عمل به برترین عمل را اینگونه بیان فرموده است:
«و استَعمِلْني بما تَسألُنِي غَدا عَنهُ ، و استَفرِغْ أيّامِي فيما خَلَقتَنِي لَهُ»
مرا به كارى وادار كه فردا[ى قيامت] درباره آن از من بازخواست مى كنى و روزهاى مرا در راه آنچه براى آن آفريده شده ام، صرف نما.(۲)
🔶حدیث
در روایتی از امام کاظم(ع) اولویتبندی در تحصیل علم اینچنین بیان شده است:
«أولَى العِلمِ بِكَ ما لا يَصلُحُ لَكَ العَمَلُ إلّا بِهِ، وأوجَبُ العِلمِ عَلَيكَ ما أنتَ مَسؤولٌ عَنِ العَمَلِ بِهِ، وألزَمُ العِلمِ لَكَ ما دَلَّكَ عَلى صَلاحِ قَلبِكَ، وأظهَرَ لَكَ فَسادَهُ، وأحمَدُ العِلمِ عاقِبَةً ما زادَكَ في عَمَلِكَ العاجِلِ، فَلا تَشغَلَنَّ بِعِلمِ ما لا يَضُرُّكَ جَهلُهُ، ولا تَغفُلَنَّ عَن عِلمِ ما يَزيدُ في جَهلِكَ تَركُه».
شايستهترين دانش براى تو آن است كه عمل تو بدون آن سامان نپذيرد و واجبترين دانش براى تو آن است كه از عمل به آن پرسيده مىشوى و لازمترين دانش براى تو آن است كه به صلاح قلبت ره بنمايد و تباهىاش را برايت روشن سازد و نيك فرجامترين دانش آن است كه در عمل زودگذر تو بيفزايد، پس به دانشى كه ندانستنش زيانى به تو نمىرساند سرگرم مشو و از دانشى كه رها كردنش بر نادانى تو مىافزايد، غافل مشو.(۳)
🟢برترین اخلاق منتظران
مهدی باوران به دنبال برترین اخلاق هستند تا سنخیت و تناسب با امام (ع) داشته باشند پس آنها رفتار عملی و سبک زندگیشان کاملا مهدی پسند است:
اولا: منتظرند و در آماده باش کامل بسر می برند و هر لحظه در انتظار شنیدن فرمان امام(ع) بسر می برند.
ثانیا: اهل ورع و پارسائیند؛ یعنی نه تنها واجبات را انجام و محرمات را ترک می کنند؛ بلکه از اموری که مشتبه بین حلال و حرام اند نیز اجتناب می کنند.
ثالثا: آراسته اخلاقی اند. یعنی برای اینکه بین آنان و امام (ع) سنخیت وجود داشته باشد تمام ارزش های اخلاقی که اسلام به آن توصیه کرده است خود را آراسته به ان می نمایند.
از همین رو امام صادق(ع) در توصیف مهدی باوران می فرمایند:
«مَنْ سَرَّهُ اَنْ یَکُونَ مِنْ اَصْحابِ الْقائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ، وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحاسِنِ الاَْخْلاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ:کسى که مایل است جزو یاران حضرت مهدى (عج) قرار گیرد، باید منتظر باشد و اعمال و رفتارش در حال انتظار با تقوا و اخلاق نیکو تو ام شود.(۴)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.بحارالانوار،ج ۶۴،ص۳۱۱.
۲.صحیفه سجادیه، دعای ۲۰
۳.عدّة الداعي، ابن فهد حلی، ص ۶۸.
۴. الغیبه، ص۲۰۰.
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
جهاد با نفس (۷۰)
منبر یک دقیقه ای🕙
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
❇️مقدمه
جهاد با نفس بخشی از کتاب وسائل الشیعه است که آیت الله بهجت معرفی فرموده اند ،مبحث ۷۰ که بنا داریم از آن کتاب تقدیم کنیم عبارت است از این که ؛
پیامبر(ص)فرمود:
«أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِخَيْرِ رِجَالِكُمْ قُلْنَا بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ إِنَّ مِنْ خَيْرِ رِجَالِكُمُ التَّقِيَّ النَّقِيَّ السَّمْحَ الْكَفَّيْنِ النَّقِيَّ الطَّرَفَيْنِ الْبَرَّ بِوَالِدَيْهِ وَ لَا يُلْجِئُ عِيَالَهُ إِلَى غَيْرِهِ».
آيا نمى خواهيد كه شما را خبر دهم به بهترين مردمان شما؟» عرض كرديم : يا رسول اللّه ! بلى ، مى خواهيم . فرمود : « همانا از بهترين مردان شما، مرد پـرهـيـزكـار نـاآلوده ، دست باز (با سخاوت ) زبان و دامن پاك ، خوش رفتار با پدر و مادر است كه عيالاتش را به پناهندگى بديگران مجبور نسازد.» .
در این حدیث شریف حضرت پیامبر(ص) چند ویژگی خوب آقایان را بیان فرموده است ؛
🔹التَّقِيَّ النَّقِيَّ
خدا ترسی و پاک بودن سرآمد ویژگیهای خوب است و تقوا به عنوان نیروی کنترل درونی دارای مصادیق متعددی است که یکی ازآنها حفظ حدود و حریم در روابط زن و مرد در جامعه می باشد که یک مرد با ایمان در این خصوص پاک و خدا ترس است.
از این روست که برای انتخاب همسر مرد باتقوا در اولویت است که امام حسن مجتبى(ع) فرمود:« زَوِّجْها مِنْ رَجُلٍ تَقىٍّ فَاِنَّهُ اِنْ اَحَبَّها اَكْرَمَها وَ اِنْ اَبْغَضَهالَمْ يَظْلِمْها»
دخترت را به ازدواج مردى با تقوا درآور؛ زيرا اگر دخترت را دوست داشته باشد،گرامى اش مى دارد و اگر دوستش نداشته باشد به او ظلم نمى كند. (۲)
➖ در بخش دیگری از این حدیث تأکیدشده است که مرد خوب هم از نظر زبان هم از نظر دامن پاک است؛
«النَّقِيَّ الطَّرَفَيْنِ»
🔹 السَّمْحَ الْكَفَّيْنِ
دست و دلبازی مردِ خانه، از مهم ترین ویژگیهای اخلاقی است که در این باره احادیث فراوانی وارد شده است از آن جمله است کلام جالب ➖پیامبر(ص) فرمود:«مَن سَعى فى نَفَقَةِ عِيالِهِ وَ والِدَيهِ فَهُوَ كَالمُجاهِدِ فى سَبيلِ اللّهِ»كسى كه براى تأمين هزينه خانواده اش و پدر و مادرش تلاش كند ، همانند مجاهدِ راه خداست .
➖و فرمود: «عَیالُ الرَّجُلِ اسَراءُهُ وَاحَبُّ الْعِبادِ الَی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ احْسَنُهُمْ صُنْعاً الی أُسَرائِهِ» اهل و عیال مرد، اسیران اویند و بهترین بندگان نزد خداوند کسی است که با اسیرانش رفتار بهتری داشته باشد.(۴)
➖امام سجاد(ع) فرمود «أرضاكُم عِندَ اللّهِ أسبَغُكُم عَلى عِيالِهِ» خوشايندترين شما نزد خداوند ، كسى است كه خانواده خود را بيشتر در رفاه ، قرار بدهد.(۵)
🔹 الْبَرَّ بِوَالِدَيْهِ
نیکی به والدین همواره مورد تأکید احادیث می باشد و یک مرد متأهل که زن و بچه دارد اگر چه باید در محبت و تأمین زندگی زن و بچه تلاش کند اما باید مراقبت کند که در نیکی و محبت به والدین کوتاهی نکند.
امام باقر(ع) در ضمن حدیثی چند دسته از افراد را به مقام ایمان و رسیدن به اعلی علیین بشارت فرمود که از آن جمله است؛
«وَ مَنْ أَنْفَقَ عَلَی وَالِدَیْهِ وَ رَفَقَ بِهِمَا وَ بَرَّهُمَا وَ لَمْ یَحْزُنْهُمَا» کسی که به پدر و مادر انفاق کند و به آنها مهربانی کند و آنها را محزون نسازد .(۶)
🔹وَ لَا يُلْجِئُ عِيَالَهُ إِلَى غَيْرِهِ
نکته آخری که در این حدیث شریف بیان شده عبارت است از اینکه مرد باید طوری رفتار نکند که خانواده از دست او به دیگری پناه ببرد.
مرد در تامین محیط امن و آرام برای خانواده تکلیف دارد و مردی که ویژگیهای فوق الذکر را در خود جمع کند قطعا پناهگاه و تیکه گاه همسر و فرزندان و والدین خواهد بود.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱. وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۵۵.
۲.مكارم الاخلاق، ص۲۰۴.
۳.مستدرك الوسائل ج۱۳ ص۵۵.
۴.وسايل الشيعه، حديث ۲۵۳۳۸.
۵.بحار الأنوار -،ج۷۸، ص۱۳۶.
۶.الأمالي طوسی،ص۱۸۹.
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
منبر یک دقیقه ای🕘
موضوع: ویژگی های منتظران(۷۱)
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بسم الله الرحمن الرحیم
أللّهمَّ صلِّ وَ سَلِّم، وَ زِد وَ بارِک، عَلی صاحبِ الدَّعوَةِ النَّبویَّة و الغَیبَةِ الإلهیَّة ، أللّهمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بِی مَحَجَّتَهُ
✅مقدمه
برای تحقق اهداف خلقت، و ظهور انسان کامل و تشکیل حکومت عدل جهانی توسط حضرت حجت روحی فداه، انسان هایی لازم است که با ویژگی های ایمانی، اخلاقی، فکری و اعتقادی ، قابلیت و شایستگی این دوران را در خود جمع کرده باشند.
طبق یک حدیث جالب ازپیامبر، مؤمن كامل داراى ۱۰۳ صفت است.
➖پیامبر(ص) فرمود:
«لا يُكْمِلُ المؤمنُ إيمانَهُ حتّى يَحْتَويَ على مائةٍ و ثلاثِ خِصالٍ....»(۱)
❇️ خصلت ۷۱؛ مَشْمُولًا بِحِفْظِ اللَّهِ :
یکی از چیزهایی که باعث امید و شادابی مومن منتظر است عبارت است از اینکه حفظ خداشامل حال اوست یعنی خداوند با لطف خود او را خطرات حفظ میکند.
خداوند در قرآن میفرماید« فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ» ! و خداوند بهترین حافظ، و مهربانترین مهربانان است.(۲)
ایمان مومن منتظر در قلب فتنه ها به حفظ و حمایت و امدادهای غیبی الهی او را در ادامه مسیر ثابت قدم می کند.
🟢وعده الهی
خداوند میفرماید:«إِنَّ اللَّهَ يُدَافِعُ عَنِ الَّذِينَ آمَنُوا » همانا خداوند از کسانی که ایمان آوردهاند دفاع میکند.(۳)
➖يكى از وعدهها و سنّتهاى الهى، نصرت و دفاع از مؤمنين است و خداوند اين دفاع و حمايت را به عنوان يك حقّ، بر خود لازم فرموده است: «وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ».(۴)
➖ البتّه معناى دفاع و نصرت الهى، هميشه دفاع و نصرت فورى و كوتاه مدّت نيست، بلكه دفاع دراز مدّت را نيز شامل مىشود، زيرا در آيات ديگر مىفرمايد: «وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ» آرى، ممكن است در يك درگيرى و جنگ، مؤمنين به ظاهر شكست بخورند ولى اهداف و تفّكر آنان پيروز شود.
🟢محفوظ ماندن با دعا
البته حفظ الهی اسباب و عللی دارد که خداوند با حکمتش در آن اسباب و علل اثر قرار داده است که یکی از آن اسباب دعاست .
خداوند خطرات مادی، جانی و معنوی را با دعا برطرف می سازد به عنوان مثال دو دعای زیبا در دوران آخرالزمان برای محفوظ ماندن از خطرات اعتقادی توصیه شده است؛
🔸اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَكَ، فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى نَفْسَكَ، لَمْ اَعْرِف نَبِيَّكَ؛ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى رَسُولَكَ، فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى رَسُولَكَ، لَمْ اَعْرِفْ حُجَّتَكَ؛ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى حُجَّتَكَ، فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى حُجَّتَكَ، ضَلَلْتُ عَنْ دينى.
🔸یا الله یا رَحمنُ یا رحیمُ یا مُقَلِّبَ القُلُوبِ ثبِّت قَلبِی عَلی دِینکَ
🟢محفوظ ماندن با صدقه
یکی دیگر از اسبابی که مومن با آن خود را از خطرات محفوظ می دارد صدقه است.
امام باقر(ع) می فرماید:«اَلبِرُّ وَ الصَّدَقَةُ ینفیانِ الفَقرَ وَ یزیدانِ فِی العُمرِ وَ یدفَعانِ عَن صاحِبِهِما سَبعینَ میتَةَ سوءٍ» کار خیر و صدقه، فقر را میبَرند، بر عمر میافزایند و هفتاد مرگ بد را از صاحب خود دور میکنند.(۵)
🟢محفوظ ماندن به برکت وجود امام زمان
طبق اعتقاد شیعه وجود امام باعث محفوظ ماندن موجودات است.
علامه مجلسی در زادالمعاد و شیخ عباس قمی در مفتاح دعای عدیله را ذکر کرده اند که در این دعا این چنین میخوانیم؛
«أَشْهَدُ أَنَّ الْأَئِمَّةَ الْأَبْرَارَ وَ الْخُلَفَاءَ الْأَخْیَارَ بَعْدَ الرَّسُولِ ... ثُمَّ الْحُجَّةُ الْخَلَفُ الْقَائِمُ الْمُنْتَظَرُ الْمَهْدِیُّ الْمُرْجَى الَّذِی بِبَقَائِهِ بَقِیَتِ الدُّنْیَا وَ بِیُمْنِهِ رُزِقَ الْوَرَى وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاءُ وَ بِهِ یَمْلَأُ اللَّهُ الْأَرْضَ قِسْطا وَ عَدْلا بَعْدَ مَا مُلِئَتْ ظُلْما وَ جَوْرا ...»
گواهى دهم که امامان نیکوکار و جانشینان برگزیده پس از پیامبر برگزیده عبارتند از: ... سپس حضرت حجّت، جانشین بر حق، قائم منتظر مهدى آن امیدبخشى که به بقایش دنیا باقیست، و از برکتش بندگان روزى یافتهاند و به وجودش زمین و آسمان استوار گشته است و خدا به وسیله او زمین را از عدل و داد پر مىکند، پس از آنکه از ستم و بیداد پر شده باشد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.بحارالانوار،ج ۶۴،ص۳۱۱.
۲.یوسف/۶۴.
۳.حج/۳۸.
۴.روم/۷۴
۵.من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص۶۷.
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d