🌴در مورد رجعت، با دید روایی، عقلی و اعتقادی.............
رجـعـت در لـغـت عـرب به معناى بازگشت است؛ و در اصطلاح، بر بازگشت گروهى از انـسـانـها پس از مرگ و پیش از روز رستاخیز اطلاق مى شود که همزمان با نهضت جهانى حضرت مهدى موعود (علیه السلام) صورت مى گیرد.
از دیدگاه اسلام و آیین هاى دیگر الهى، جوهره انسان را روح مجرد وى تشکیل مى دهد، که از آن بـه “نـفـس” نـیـز تـعبیر مى شود. نفس بعد از فناى بدن باقى مى ماند و به حیات جاودانه خود ادامه مى دهد.
از سـوى دیگر پروردگار بزرگ، از نظر قرآن، قادر مطلق است، و هیچ مانعى توانایى او را محدود نمى سازد.
بـا ایـن دو مـقدمه کوتاه، روشن مى گردد که مساله رجعت، از دیدگاه عقل، امرى است ممکن؛ زیـرا بـا انـدک تـامـلـى معلوم مى شود که بازگرداندن این گروه از انسانها، به مراتب از آفرینش نخستین آنان، سهل تر است. بـنـابـراین پروردگارى که در وهله اول آنان را آفریده است، بى تردید بر بازگرداندن مجدد آنان توانایى دارد. بر اساس منطق وحى، نمونه هایى از رجعت را در امتهاى پیشین نیز مى توان یافت.
قـرآن مـجـیـد در ایـن زمـیـنه مى فرماید: «واذ قلتم یا موسى لن نؤمن لک حتى نرى اللّه جهره فاخذتکم الصاعقه و انتم تنظرون ثم بعثناکم من بعد موتکم لعلکم تشکرون. یعنی آنـگـاه کـه گفتید اى موسى ما هرگز به تو ایمان نمى آوریم تا آن که خداوند بزرگ را آشکار ببینیم، پس صاعقه شما را دربرگرفت، در حالى که نگاه مى کردید. سپس شما را پس از مرگتان برانگیختیم، باشد که سپاسگزارى نمایید. (بـقـره/۵۵ و۵۶)
و در جاى دیگر از زبان عیسى مسیح مى فرماید: «وأحى الموتى باذن اللّه» یعنی مردگان را به اذن خداى بزرگ زنده مى گردانم. (آل عمران/۴۹)
قرآن کریم نه تنها بر امکان رجعت صحه مى گذارد که وقوع و تحقق بازگشت جمعى از انسانها را، پـس از آن کـه از جـهـان رخـت بربستند، تایید مى کند.
قرآن در دو آیه ذیل به بازگرداندن گروهى از مردم پس از مرگ و پیش از برپایى قیامت، اشاره مى کند.
«وإذا وقـع القول علیهم أخرجنا لهم دابه من الارض تکلمهم إن الناس کانوا بایاتنا لایوقنون و یوم نحشر من کل امه فوجا ممن یکذب بایاتنا فهم یوزعون» یعنی چـون سـخن خدا بر آنان واقع شود، موجودى را از بین آنان بیرون مى آوریم که با مردم در باره این که گفتار ما را باور نداشتند، سخن گوید. و آن روز کـه از مـیـان هـر امـت, جـمـعـى از تـکذیب کنندگان آیات ما را برانگیزیم، پس آنان بازداشته خواهند شد. (نمل :۸۲ و ۸۳)
بـراى زمـیـنـه سازى استدلال به این دو آیه شریفه بر مساله رجعت پیش از روز رستاخیز، شایسته اسـت نـکـات یـاد شـده در زیر مورد توجه قرار گیرد:
۱ـ مفسران اسلامى برآنند که این دو آیه پیرامون جریانات پیش از قیامت و نشانه هاى آن سخن مى گوید؛ چـنـانکه جلال الدین سیوطى در تفسیر الدرالمنثور از “ابن ابى شیبه” و او از “حذیفه” نقل مى کند که خروج دابه از حوادث پیش از قیامت است. (الدرالمنثور، ج۵، ص۱۷۷)
۲ـ تـردیدى نیست که در روز رستاخیز، همه انسانها محشور مى گردند، نه یک گروه معین از میان هر امت. قرآن در مورد عمومیت و فراگیر بودن حشر انسانها چنین مى فرماید: «ذلک یوم مجموع له الناس» یعنی آن روزى است که همه مردم، گرد آورده مى شوند.(هود/۱۰۳)
و در جـاى دیـگـر مـى فرماید: «ویوم نسیر الجبال و ترى الارض بارزه و حشرناهم فلم نغادر مـنـهم احدا» یعنی روزى که کوهها را به حرکت درآوردیم و زمین را آشکار ببینى و همه آنان را گردآورى نموده و هیچ کس را فرو گذار ننماییم.(کـهـف/۴۷)
بـنـابـراین، در روز قیامت همه افراد بشر برانگیخته مى شوند و این امر به جمع معینى اختصاص ندارد.
۳ـ آیـه دوم از دو آیـه مـذکـور، بـه بـرانگیخته شدن گروه خاص و جمع معینى از امتها تصریح مى نماید، نه همه انسانها؛ زیرا این آیه شریفه مى فرماید: «ویوم نحشر من کل أمه فوجا ممن یکذب بایاتنا» یعنی آن روز که از میان هر امت گروهى از تکذیب کنندگان آیات خود را برخواهیم انگیخت ـ گروهی از تکذیب کنندگان و نه همه انسانها و یا حتی همه تکذیب کنندگان.
نـتـیـجـه: از ایـن سـه مقدمه کوتاه، به خوبى روشن مى گردد که برانگیختن گروه خاصى از انـسانهاى تکذیب کننده آیات الهى، که از آیه دوم استفاده مى شود، حادثه اى است که پیش از برپا شدن قیامت روى خواهد داد. زیـرا حـشـر انـسانها در روز رستاخیز، شامل همه افراد بشر مى گردد و به گروه خاصى محدود نمى شود.
بـا ایـن بیان، روشنى گفتار ما مبنى بر بازگشت گروهى از انسانها پس از مرگ و پیش از برپایى رستاخیز، به ثبوت مى رسد، و این پدیده همان رجعت است.
بـر همیـن اسـاس، اهل بیت پیامبر(علیه و علیهم السلام) که قرین قرآن و مفسران وحى الهى هستند، به روشنگرى در این زمـیـنـه بـرخـاسـتـند و ما براى رعایت اختصار، به دو روایت از آنان اکتفا مى کنیم:
امام صادق (ع) مى فرماید: «ایام اللّه ثلاثه: یوم القائم علیه السلام، و یوم الکره و یوم ال
قیامه» یعنی ایام الهى سه روز هستند: روز قیام حضرت مهدى(ع)، روز رجعت و روزرستاخیز.
و در جاى دیگر مى فرماید: «لیس منا من لم یؤمن بکرتنا» یعنی کسى که بازگشت مجدد ما را به دنیا نپذیرد از ما نیست.
شـایـسـتـه اسـت در اینجا به دو نکته مهم اشاره کنیم:
۱ـ فلسفه رجعت: با اندیشه در انگیزه هاى رجـعـت، به دو هدف بلند از اهداف این پدیده برمی خوریم. یکى نشان دادن جلال و شکوه واقـعـى اسـلام و سـرافـکندگى کفر، و دیگرى دادن پاداش به انسانهاى با ایمان و نیکوکار و کیفر نمودن کافران و ستمگران.
۲ـ تـفـاوت بارز رجعت با تناسخ: تذکر این نکته لازم است که مساله رجعت از دیدگاه شیعه هرگز مـسـتـلـزم اعتقاد به تناسخ نیست. زیرا نظریه تناسخ بر انکار رستاخیز مبتنى است و جهان را در گردش دائمی مى داند که هر دوره اى تکرار دوره پیش از آن است.
بـر اسـاس این نظریه، روح هر انسانى پس از مرگ، بار دیگر به دنیا باز مى گردد و به بدن دیگرى منتقل مى شود. پـس اگـر روح در زمـان گـذشته از نیکوکاران بوده، در بدنى قرار مى گیرد که دوران بعد را با خـوشـى مى گذراند و اگر از بدکاران بوده، به بدنى منتقل مى شود که دوران بعد را با سختى ها سپرى خواهد کرد؛ و ایـن بـازگشت در حکم رستاخیز او است. این در حالی است که معتقدان به رجعت، به پیروى از شریعت اسلام، به قیامت و معاد ایمان دارند؛ بلکه بعضی از حکماء اسلامی انتقال یک روح جدا شده از بدن را به بدن دیگر محال مى دانند.
قائلین به رجعت تـنـهـا بـر آنـنـد که گروهى از انسانها، پیش از قیامت به این جهان باز مى گردند و پس از بـرآورده شـدن حـکـمتها و مصالح آن، بار دیگر به سراى جاودانى مى شتابند تا در روز رستاخیز، هـمـراه بـا دیـگـر انـسانها برانگیخته شوند؛ و هرگز یک روح، پس از جدا شدن از بدن، به بدین دیگرى منتقل نمى گردد.
برای مطالعه در این باره رجوع کنید به:
۱ـ کتاب “شیعه پاسخ مى دهد”.
۲- “رجعت یا دولت کریمه اهل البیت(ع)” استاد شیرازی.
۳- تفسیر نمونه، ج۱۵، ص۵۵۵، آیت الله مکارم شیرازی، در آدرس اینترنتی:http://www.makaremshirazi.org/books/persian/tafsir/j15/tna15027.htm#link281.
کانون فرهنگی و مذهبی نورالهدی
منتظران منجی(عج)
💐 میلاد با سعادت امام محمد تقی " علیه السلام " ، جواد الائمه ، امامِ جود و بخشش ، جوانترین امام ، و دردانهٔ آقا حضرت علی بن موسی الرضا « علیه السلام » ، #امام_جواد ، را به ساحت مقدس پدر بزرگوارشان امام رضا « علیه السلام » و عمه گرامیشان حضرت معصومه « سلام الله علیها » ، و ساحت مقدس امام عصر « عجل الله تعالی فرجه الشریف » ، و شما سروران تبریک عرض می نماییم. 🌸
سلام مولا جانم✋💞
محبوب قلبم 🌼🕊
🦋 سلام ای مونس دلهای خسته
سلام ای مرحم قلب شکسته 🍁🕊
🦋 نظر کن بر دل آن شیعه ای که
به امیدی سر راهت نشسته 🍁🕊
🌷 اَللّهُــمَّ عَجـِّـل لِوَلیِّــکَ الفَــــرَج 🌷🥀
🖤وفات جانسوز
❣صدف دریای ایثار و عصمت
🖤پرورش یافته دامان ولایت
❣محبوب مصطفی(ص)
🖤و نور دیده مرتضی(ع)
❣سکاندار کربلا
🖤و عطر خوش زهرا(س)
❣و الگوی عفاف و پاکی
🖤حضرت زینب
❣سلام الله علیها تسلیت باد.