لباس شهرت لباس نامناسبی است که پوشیدن آن براى شخص، بخاطر رنگ یا کیفیت دوخت یا مندرس بودن آن وعلل دیگرمانند مختص بودن این لباس برای جنس خاص ویا گروه خاصی باشد وکس دیگرغیرهمجنس آن را بپوشد( مثل اینکه لباس مختص زنان را مردان بپوشند) ، بطورى که اگر آن را در برابر مردم بپوشد توجه آنان را به خود جلب نموده و انگشت نما مى شود.

دراین مورد فتاوای بعضی از مراجع رانیز مشاهده کنیم :

حضرت ایت الله خامنه ای : لباس شهرت لباسی است که پوشیدن آن برای شخص بخاطر رنگ یا کیفیت دوخت یا مندرس بودن وعلل دیگر مناسب نیست بطوری که اگر آنرا در برابر مردم بپوشد توجه آنان را به خود جلب نموده وانگشت نما می شود .اجوبه الاستفتائات 2/ 99

حضرت ایت الله بهجت: حرام است وعبارت از لباسی است که از جهت جنس یا رنگ یا نحوه برش ودوخت ومانند آن خلاف شأن و زی پوشنده لباس باشد.

حضرت ایت الله تبریزی: لباسی که در زی شخص نیست آن را بپوشد جایز نیست.

حضرت ایت الله فاضل لنکرانی: حرام است ومنظور از لباس شهرت لباسی است که ازجهت جنس ، رنگ، نوع دوخت وامثال آن به گونه ای باشد که پوشیدن آن عرفا موجب انگشت نما شدن او شود.

حضرت ایت الله صافی گلپایگانی: پوشیدن لباس شهرت جایز نیست ولباس شهرت آنست که پوشیدن آن درنظر عرف برای پوشنده قبیح وموجب وهن باشد.

حضرت ایت الله سیستانی: لباس شهرت لباسی است که موجب تحقیر واستهزاء دیگران باشد وبنا براحتیاط واجب نباید بپوشند. حضرت ایت الله مکارم شیرازی: بنا بر احتیاط واجب باید انسان از پوشیدن لباس شهرت خودداری کند.

حضرت ایت الله مکارم شیرازی: بنا بر احتیاط واجب باید انسان از پوشیدن لباس شهرت خودداری کند.

منظور از لباس شهرت لباسی است که جنبه ریاکاری دارد ومی خواهد بوسیله آن مثلا به زهد وترک دنیا مشهورشود، خواه از جهت پارچه یا رنگ آن باشد یا دوخت آن، اما اگر واقعا قصدش ساده پوشیدن است وجنبه ریاکاری ندارد نه تنها جایز است بلکه عملی است شایسته .

نتیجه ای که بر سخن ما مترتب مى شود این که صرف پوشیدن لباس مردان توسط بانوان، حرام نیست، بلکه این کار وقتى حرام است که موجب شهرت شود، بنابراین اگر زنى، اقدام به پوشیدن لباس مردانه در زیر لباس هاى خود کند، خالى از اشکال است، یا اگر زنى، در محیط خانه، لباس هاى همسر خود را بپوشد، جایز به نظر مى رسد، زیرا این گونه امور، موجب شهرت یا صدق عنوان تشبه نمى شود.

بعضی از روایات را نیز بنگریم : کلینى نیز به سند خود از جابر نقل مى کند: عن أبى جعفر (علیه السلام) قال: قال رسول الله (علیه السلام) فى حدیث: لعن الله... المتشبهین من الرجال بالنساء، و المتشبهات من السناء بالرجال...(305)؛

بنابر نقل امام باقر (علیه السلام) پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله وسلم) فرمود: خداوند لعنت کرده است مردانى که خود را شبیه زنان و زنانى که خود را شبیه مردان مى کنند. پوشیدن لباس زنانه بر مردان و پوشیدن لباس مردانه بر زنان حرام نیست و نماز خواندن با آن باطل نیست. ولی بنابر احتیاط واجب جایز نیست مرد خود را به هیئت و زیّ زن درآورد و همچنین برعکس.

پوشیدن لباس زنانه بر مردان و پوشیدن لباس مردانه بر زنان حرام نیست و نماز خواندن با آن باطل نیست. ولی بنابر احتیاط واجب جایز نیست مرد خود را به هیئت و زیّ زن درآورد و همچنین برعکس. پیامبراکرم (صلی الله علیه واله) : کسی که دردنیا لباس شهرت بپوشد ، خداوند روز قیامت براو لباس ذلت خواهد پوشانید». میزان الحکمه جلد 5 ص 306

پوشیه لباس شهرت یا حجاب برتر؟ این اثر ناچیز را تقدیم می کنم به مادر همه خوبی ها ، حضرت فاطمه زهرا ،الگوی عفاف و پاکدامنی .و تقدیم می کنم به همه زنان با حجاب که در این عصر برهنگی با تمام وجود، به مادرشان حضرت زهرا سلام الله علیها اقتدا کرده اند و ذره ای

چکیده : پوشیه و روبنده ، پرده نازکی است که بعضی از زنان متدین برای حفظ بهتر حجاب خود بر صورت می زنند و هم اکنون هم در خیلی از کشورهای اسلامی این سیره معمول است . با بررسی تاریخ بشر متوجه می شویم که چنین چیزی همیشه در فرهنگ بشر بوده است و ادیانی مثل زرتشت ، یهودیت و مسیحیت از وجوب آن صحبت کرده اند، و دین اسلام نیز اگر چه پوشاندن صورت و دست را اگر خالی از زینت باشد واجب نکرده است ولی، در استفاده از ان منعی نکرده است .اما از آن جا که نقش زمان و مکان را در استنباط نمی توان نادیده گرفت ، عده ای در این عصر برهنگی معتقدند این نحوۀ پوشش در این زمان و در بعضی از جاها مصداق لباس شهرت است و باید از زدن پوشیه خود داری کرد .ما در این مقاله بر آنیم که آیا پوشیه و روبنده، در این عصر مصداق لباس شهرت است؟

و چون تشخیص مصادیق و تطبیق آنها بر مفاهیم بر عهده عرف است، به تعدادی از مردم متدین اصفهان رجوع نمودیم و با اختلافی که در بین این عرف متدین روبرو شدیم و نتوانستیم به نتیجه ای برسیم ولی در این عصر برهنگی در هر جا که شبهه انگشت نما شدن باشد، بهتر است استفاده از آن ترک شود. لازم به ذکر است چون این بحث، عرفی است و عرف در مکان های مختلف با هم فرق می کند جواب دادن به این سوال به نحو کلی ممکن نیست و هر کس باید به عرف خود مراجعه کند . کلید واژه :

بُرقع ، پوشیه ، روبنده ، حجاب ، شهرت مقدمه : لباس شهرت یکی از مباحث فقهی است که بیشتر فقها این بحث را در لباس نمازگزار مطرح کرده اند .البته موضوع این نوشتار پیرامون مفهوم لباس شهرت نیست بلکه در مقام تطبیق «پوشیه» بر لباس شهرت می باشیم که برخی از زنان متدین برای حفظ حجاب بهتر خود ، از آن استفاده می کنند و اکنون نیز در بسیاری از کشورهای اسلامی معمول است .لکن این مصداق در برخی اقوام خصوصاً بعضی از شهر های ایران ، مورد گفتگو است که برخی آن را مصداق لباس شهرت دانسته و برخی معتقدند که پوشیه مصداق کامل حجاب اسلامی است و به هیچ عنوان مصداق لباس شهرت نیست . ما در این نوشتار ، این مطلب را در هشت فصل مورد بررسی قرار داده ایم .

در فصل اول روایات لباس شهرت را آورده ایم و در فصل دوم به تعریف لباس شهرت از دیدگاه فقها و حکم آن پرداخته ایم .در فصل سوم به این موضوع پرداخته ایم ، که تشخیص مصداق و موضوع بر عهده ی کیست که پس از اختلافی که در این زمینه بین علما وجود داشت به این نتیجه رسیدیم که عرف ، مرجع تشخیص است .در فصل چهارم نگاهی به اقسام عرف کرده ایم و عرف عام را ملاک تشخیص مصداق لباس شهرت دانسته ایم .در فصل پنجم به بررسی این موضوع پرداخته ایم که آیا امکان تبدیل یک حکم استحبابی به یک حکم حرام وجود دارد ؟یعنی آیا امکان دارد که یک امری که سابقه ی استحباب دارد در یک زمانی تبدیل به یک امر حرام شود ؟ 

فصل ششم به محدوده واجب حجاب صورت زن پرداخته ایم . و در فصل هفتم به بررسی جایگاه پوشیه در ادیان الهی و دین مقدس اسلام پرداخته ایم و در فصل آخر هم به گفتگو به عدهای از عرف متدین شهر اصفهان پرداخته ایم و نظر آنها را جویا شده ایم .و نتیجه ای که از این مباحث گرفتیم این است : که پوشیه ، لباس شهرت نیست ولی در هر مکانی که شبهه ی انگشت نما شدن وجود دارد بهتر است از زدن آن خودداری شود .

فصل اول ما ابتدا ، روایات لباس شهرت را می آوریم و بعد به بیان تعریف لباس شهرت ، از دیدگاه فقها و حکم آن می پردازیم. روایات لباس شهرت   1- عن أبی ایوب خزّازعن أبی عبدالله علیه السَّلام قال: «إنّ الله یبغضُ شهره اللباس»(1)به یقین ،خداوند شهرت در لباس را مغبوض می دارد . 2- عن أبی الجارود عن أبی سعید عن الامام الحسین علیه السلام قال : «من لبس ثوبـًا یُشهُرهُ کساهُ الله یوم القیامه ثوباً من النار(2)»هر کسی لباسی بپوشد که او را مشهور نماید ، خداوند در روز قیامت بر او لباسی از اتش می پوشاند

3- مُرسل عثمان بن عیسی عن أبی عبدالله علیه السلام قال: «الشهره خیرُها و شرها فی النار(3)»شهرت، خوب و بدش در آتش است . 4- خبر علی بن فضَال عن أبی الحسن الرضا علیه السلام قال:«من شَهِر نفسه بالعباده فاتهموه علی دینه فإنّ الله عزوجل یکره شهره العباده وشهرة اللباس(4)»هر کسی خودش را به عبادت مشهور کند ، او را در دینش متهم کنید ؛ زیرا خداوند ، شهرت در عبادت و شهرت در لباس را مکروه وبد می داند .

- مرسل أبی مسکان عن أبی عبد الله علیه السلام قال: « کفی بالمرء خزیاً أن یلبسَ ثوباً یشهرهُ أو یرکب دابة تشهرهُ» (5)»برای خوار شدن انسان ، همین بس که لباسی بپوشد که او را مشهور کند، یا مرکبی سوار شود که او را مشهور کند. 6- و ما رواه الکشی باسناده عن الحسین بن المختار قال:دخل عُبَاد بن بکر البصری علی أبی عبدالله وعلیه ثیاب شُهرهٍ غلاظٍ فقال علیه السلام: یا عُبَاد ما هذه الثیاب؟ فقال: یا ابا عبدالله تعیب علیّ هذا؟ قال علیه السلام: نعم، قال رسول الله صلی الله علیه وآله:من لَـبسَ ثیابَ شُهره فی الدنیا ألبسه الله ثیاب الذّل یوم القیامه (6)حسین بن مختار میگوید:عبادبن بکر داخل بر امام صادق شد در حالی که یک لباس شهرت پوشیده بود. امام به او گفتند:ای عباد این دیگر چه لباسی است ؟ عباد گفت: آیا شما این لباس را برای من عیب میدانید ؟ امام فرمودند :بله . پیامبر فرموده اند : هر کسی در دنیا لباس شهرت بپوشد. خداوند در آخرت به او لباس ذلت می پوشاند .

7- وما رواه فی مشکاة الانوار نقلاً عن المحاسن عن أبی عبد الله علیه السلام :إن الله یبغضُ الشُهرتین : شهرة اللباس وشهرةَ الصلاة(7)همانا خداوند دو شهرت را مغبوض میداند:1- شهرت بخاطر لباس2- شهرت بخاطر نماز

-8-حماد بن عثمان روایت کرده است که نزد امام صادق علیه السلام بودم، مردی به او گفت : خدا به شما خیر دهد. خود شما گفتید که علی بن ابی طالب، لباس خشن می پوشید و پیراهنی که قیمتش چهار درهم بود، به تن می کرد وسخنانی از این قبیل . در حالی که ما می بینیم شما لباس خوب می پوشید .