بدین جهت مردم را به فکر واداشته که این صالحان چه کسانیاند که هم وارث زمین خواهند بود و هم حکومت را به دست خواهند گرفت و اسلام را فراگیر و جهانی خواهند نمود تا مؤمنان بدون ترس و وحشت، در امنیت کامل به عبادت بپردازند؛ فکر در اینکه آیا تا کنون، چنین حادثهای رخ داده یا نه؟ و آیا چنین حکومتی روی کره زمین برقرار شده است یا نه؟
به دنبال نزول این آیات از سوی خداوند، پیامبر، مسلمانان را به حکومتی جهانی به رهبری یکی از فرزندانش که همنام و همکنیهاش خواهد بود، خبر داد. [۴] روایات فراوانی که از پیامبر صلیاللهعلیهوآله نقل شده، مردم و مسلمانان را با این چهره مقدّس و این حکومت الهی بیشتر آشنا ساخته و امامان معصوم با تبیین مسائل بیشتری به تمام ابعاد آن پرداختهاند، بهگونهای که تمام احادیث اسلامی درباره امام مهدی علیهالسلام با زمینهسازی حکومت آن حضرت، کاملاً مرتبط است.
چگونه زمینهسازی کنیم؟
همه ما وظیفه داریم که زمینههای ظهور را فراهم کنیم؛ این زمینهها فراوان است که به برخی از آنها بسنده میکنیم:
۱. شناختن و شناساندن ولیعصر
مسأله شناخت امام زمان، از مسائل ارزشمند است تا آنجا که به تعبیر روایات، اگر کسی امام زمان خویش را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است. [۵] و شناخت بقیّهالله بدین جهت است که اگر او را نشناسیم، نهتنها عمل ما باطل است، بلکه منحرف و گمراه خواهیم شد.
امام کاظم علیهالسلام میفرماید: « امام، حجّت بندگان است، هر کس او را رها کند، گمراه میشود و هر کس با او باشد، نجات مییابد و رستگار میشود».[۶]
بدین جهت در دعا میخوانیم: «خدایا! خودت را به من بشناسان که اگر خودت را به من نشناسانی، رسولت را نخواهم شناخت. خدایا! رسولت را به من بشناسان، وگرنه حجّتت را نخواهم شناخت. خدایا! حجّتت را به من بشناسان، وگرنه از دین خود گمراه خواهم شد» [کلینی، کافی، ج ۱، ص ۳۷۱، ح ۲]
۲. مبارزه با انحرافات و کج رویها
مبارزه با گناهان، زمینهسازی برای ظهور امام عصر میباشد؛ چرا که یکی از اهداف بسیار مهم امام، مبارزه با انحرافات و کجرویها و نابودی مفاسد است. امام میآید تا به ظلم و ستم پایان داده و عدل و داد را روی زمین بگستراند، پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله فرمود: «یملأ الله بِهِ الارض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا».[۷]
بنابراین، اگر بخواهیم زمینههای ظهور را فراهم کنیم، باید به کمک امام شتافته و با او همگام شویم. ممکن است برخی با سکوت و بیتفاوتی در برابر انحرافات و مفاسد اجتماعی، چنین فکر کنند که باید به مفاسد دامن زد و یا حداقل سکوت کرد تا مفاسد در جامعه صدچندان شود، تا بر اثر زیادشدن آن، امام عصر ظهورکند، در حالی که این نظریه و اندیشه ـ همانطور که ذکر آن پیشتر گذشت ـ کاملا غلط و بیاساس است؛ زیرا حضرت پس از آمدن، زمین را پُر از عدل و داد میکند، نه اینکه تا زمین پر از جور و ظلم نشده، امام نخواهد آمد و دلیلش این است که هم اکنون نیز زمین به اندازه کافی پُر از ظلم و جور شده است؛ بنابراین چرا امام نمی آید!؟
۳. تبیین اهداف امام
مسأله دیگری که زمینهساز ظهور امام زمان علیهالسلام میباشد، این است که پس از شناخت و معرفت به امام عصر، اهداف آن حضرت را بررسی و مورد مطالعه قرار دهیم.
ویژگیهای حکومت و امتیاز آن از سایر حکومتهای پیشین را بدانیم، همچنین بدانیم حکومتی که در قرآن بدان اشاره شده است و خداوند از آن خبر داده و پیامبران پیشگویی کردهاند، با تمام حکومتها تفاوت اساسی خواهد داشت. حکومت جهانی و الهی، حکومت حاکمیت دین و قرآن و اهلبیت است؛ حکومت برقراری امنیت جهانی، حکومت بسط عدالت و حکومت حاکمیت اخلاق و ارزش های انسانی است. امام میآید تا اهداف پیاده نشده تمام انبیای الهی را به انجام برساند؛ امام میآید تا عالیترین مظاهر یک حکومت مترقّی را به نمایش بگذارد؛ امام میآید تا بشر را به کمال واقعی خود برساند و خلاصه، کاری که امام میکند، تا کنون به دست هیچ پیامبر و یا حاکمی در طول تاریخ، صورت نگرفته است؛ او میآید
تا به تمام آن خواستهها، جامه عمل بپوشاند.
اعتقاد به این مسائل، سبب میشود که برای رسیدن به چنین حکومتی تلاش ورزیم، موانع را از سر راه برداریم و دیگران را تشویق و ترغیب کنیم و همین کارها، باعث ایجاد زمینهها خواهد شد.
۴. انتظار فرج
از دیگر موارد زمینهسازی ظهور امام زمان، انتظار فرج است؛ انتظاری که پیامبر صلیاللهعلیهوآله و معصومین علیهمالسلام، ما را به آن دعوت کردهاند؛ انتظاری که در روایات، از آن بهعنوان برترین اعمال و بهترین عبادات مؤمنان یاد شده است؛ انتظاری که به فرمایش امام صادق علیهالسلام: «اگر شخصی در حال انتظار بمیرد، شهید خواهد بود، اگرچه در رختخواب هم مرده باشد».[۸]
۵. شناخت وظایف و عمل به آن
بزرگان ما، بر اساس روایت و احادیث و سفارشات پیامبر صلیاللهعلیهوآله و ائمه معصومین علیهمالسلام، وظایفی را برای مردم زمان غیبت کبرا بیان کردهاند که هر یک از آنها، زمینهساز ظهور مهدی موعود علیهالسلام خواهد بود. مرحوم محدّث قمی به چند مورد از آنها اشاره کرده است: