مطالعه و تفکّر در آثار فکری امامان، هر چند کار مشکلی به نظر می‌رسد، ولی بسیار سودمند است. این امر علاوه بر آن که باعث شناخت شخصیت آن بزرگواران و ایجاد محبت آنان در دل می‌شود، سرمایه بزرگی برای روح بشر به شمار می‌رود. همان طور که فراگیری فصول یک کتاب، باید با تحقیق و دقت کامل و رجوع به استاد و... قرین باشد، مطالعه و اندیشه و تفکر در آثار ائمه (ع) نیز، باید با استفاده از استادان فن و مراجعه به کتاب‌هایی که در شرح سخنان آنان به رشته تحریر درآمده، همراه باشد

سوم. شناخت خدا: اگر ما خداوند و صفات و اسمای او را به طور حقیقی بشناسیم، می‌توانیم انسان‌های کامل راستین (امامان) را نیز بشناسیم، زیرا آنان آینه تمام‌نمای صفات جمال و جلال حضرت حق‌اند و در تسمیه به اسمای الهی، از تمامی موجودات عالم امکان برترند. بر این اساس، با شناخت خدا و صفات او، می‌توانیم به اوصاف و ویژگی‌های امامان نیز واقف گردیم. شاید دعایی که سفارش شده در زمان غیبت بعد از نماز زیاد خوانده شود، ناظر به همین حقیقت باشد:

اَللّهُمَّ عَرِّفْنی نَفْسَکَ، فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنی نَفْسَکَ، لَمْ اَعْرِف نَبِیَّکَ، اَللّهُمَّ عَرِّفْنی رَسُولَکَ، فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنی رَسُولَکَ، لَمْ اَعْرِفْ حُجَّتَکَ، اَللّهُمَّ عَرِّفْنی حُجَّتَکَ، فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنی حُجَّتَکَ، ضَلَلْتُ عَنْ دینی، خداوندا! خود را به من بشناسان که اگر خود را به من نشناسانی پیغمبر را نمی‌شناسم، خدایا! پیغمبرت را به من بشناسان که اگر به پیامبر معرفت پیدا نکنم، نمی‌توانم امامم را بشناسم، خدایا! حجت و امامت را به من بشناسان که اگر امام را نشناسم، در دین خود گمراهم» (مفاتیح‌الجنان، دعا در غیبت امام زمان (عج)).

تا امام زمان را نشناسیم، منتظر نیستیم اولین شرط انتظار، معرفت است. تا انسان میهمان خود را نشناسد و از خصوصیات خوب او مطلع نباشد، منتظر او نخواهد شد. تنها هنگامی انسان در انتظار کسی می‌نشیند که او را خوب بشناسد، اما اگر انسان، کسی را نشناسد و بداند که آن شخص خواهد آمد برایش اهمیتی نخواهد داشت و منتظر او نخواهد ماند. در مورد انتظار امام زمان (عج) هم چنین است. کسانی که آن حضرت را نمی‌شناسند، مانند کفار و یا اهل ادیان دیگر، هرگز انتظار او را نمی‌کشند، اما کسانی که او را می‌شناسند و ارزش او را می‌شناسند و مقام او را می‌دانند، منتظر او می‌مانند

شناخت امام زمان دو گونه است. گونه اول، شناخت تاریخی وجود آن حضرت است مانند اینکه امام دوازدهم است و تاریخ ولادتش در چه سالی است و مانند آن. اما گونه دیگر شناخت امام زمان (ع)، شناخت مقام نورانیت آن حضرت است که این شناخت کار هر کسی نیست و ظرفیت و لیاقت زیادی می‌خواهد. و در حقیقت اصحاب خاص امام زمان (ع) کسانی هستند که آن حضرت را به مقام نورانیت شناخته‌اند برای آگاهی از مقام عظیم امامت رجوع به زیارت جامعه کبیره و تأمل در معانی عمیق و عجیب آن توصیه می‌شود. همچنین خواندن کتب معتبری که در مورد امام زمان (ع) نوشته شده است می‌تواند انسان را تا حدی به مقام و عظمت امام زمان (ع) آشنا سازد.

کتاب‌هایی برای شناخت امام زمان (عج) پیرامون شخصیت امام زمان (عج) و دوران ظهور به کتاب‌های زیر مراجعه کنید:

۱ـ ظهور نور، نوشته علی سعادت‌پرور، نشر تشیع ۲ـ علائم ظهور امام زمان (عج)، نوشته محمد حسین همدانی، انتشارات صحفی

۳ـ نشانه‌های ظهور، نوشته سادات مدنی، نشر منیر ۴ـ از ولادت تا ظهور، نوشته کاظم قزوینی، ترجمه: فریدونی، نشر آفاق ۵ـ از ولادت تا ظهور، کربی، انتشارات الهادی ۶ـ کتابنامه امام زمان نوشته محمدپور

۷ـ یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان نوشته رجالی تهرانی ۸ـ ترجمه منتخب الاثر نوشته آیت اللّه‌ صافی ۹ـ مهدی موعود، ترجمه علی دوانی ۱۰ـ وابستگی جهان به امام زمان نوشته لطف اللّه‌ صافی ۱۱ـ امام زمان در گفتار دیگران نوشته علی دوانی ۱۲ـ علائم ظهور نوشته محمد علی علمی

۱۳ ـ مجموعه‌ای از گفتار درباره امام زمان (عج) نوشته شهید صدر ۱۴ ـ عصر ظهور، نوشته علی کورانی ۱۵ ـ دانشمندان عامه و مهدی موعود (عج) نوشته علی دوانی ۱۶ ـ رسالت اسلامی در عصر غیبت نوشته محمد صدر ۱۷ ـ مهدی موعود (عج) نوشته شهید دستغیب ۱۸ ـ سیمای امام زمان (عج) نوشته تاج لنگرودی ۱۹ ـ خورشید مغرب نوشته محمد رضا حکیمی ۲۰ ـ دادگستر جهان نوشته ابراهیم امینی

انتظار فرج در عصر حاضر روایت است از پیامبر اعظم (ص) که فرمودند: بالاترین جهاد امت من انتظار فرج است. دو نوع انتظار وجود دارد؛ یکی انتظاری است که سازنده است و دیگری انتظاری است که ویرانگر است. انتظار سازنده اصلاح‌گراست و دارای شرایط و ویژگی‌هایی است. اما انتظار ویرانگر هم همان است که معتقد است باید جامعه را به فساد کشاند تا ظهور حضرت میسر شود.

باید با فرهنگسازی در جامعه موضوع مهدویت و انتظار را نهادینه کنیم، امروز خیلی از افراد هنوز با موضوع مهدویت بیگانه و ناآشنا هستند. بنابراین یکی از اصلی‌ترین وظایف در باب مهدویت این است که یک منتظر واقعی در بعد علمی، عقلی و رفتاری پیرو واقعی امام باشد و ایمان و فضایل را در وجودش تقویت کند و در وهله اول به ولایت اهل بیت عصمت و طهارت (ع) تمسک بجوید. از حضرت امام صادق (ع) روایت است که فرمودند: خوشا به حال شیعیان ما، همان کسانی که تمسک می‌جویند به محبت ما در زمان غیبت قائم ما.»