در ذیل برخی مباحث تصویری استاد بهجت پور به اشتراک گذاشته شده است.
همایش انس با قرآن
روی متن بزنید و به آپارات منتقل شوید.
جامعه سازی با قرآن
انس با قرآن
آرامش خاطر به انسان
قرآن بهترین دوست انسان
اهمیت دلگرمی انسان به بهترین دوستان
بهترین مونس انسان
http://hamgambavahy.blog.ir/post/166
بسم الله الرحمن الرحیم
مبانی تفسیر تنزیلی
مبانی تفسیر، پیش فرض ها، اصول موضوعه و باورهای اعتقادی یا علمی هستند که پایه فعالیت تفسیری مفسر قرار می گیرند و به دو گروه مبانی مشترک و اختصاصی تقسیم می شوند؛ گروه اول به روش یا سبک تفسیری خاصی تعلق ندارند، ولی گروه دوم پایه سبک تفسیری خاصی مثل تفسیر به ترتیب نزول هستند. برخی از مبانی مشترک عبارتند از:
1)الهی بودن الفاظ قرآن
2) خطاناپذیری فرآیند وحی قرآنی به پیامبرصلی الله علیه وآله
3)تحریف ناپذیری قرآن
4)جاودانگی و جامعیت قرآن
5)تفسیرپذیری قرآن و جواز تفسیر قرآن توسط غیرمعصوم
6)حجیت ظواهر قرآن و نبود تناقض در قرآن
- مبانی تفسیر به ترتیب نزول
1. مشروعیت و جواز تفسیر تنزیلی
این مبنا در سبک تفسیری ترتیب نزول اهمیت فوق العاده ای دارد؛ آیا این سبک امروزی، ریشه اعتباری در قرآن وسنت نبوی ومعصومان علیهم السلام دارد؟ مطالعات تاریخ شناختی و قرآن شناختی نشانگر اثبات این مبنا در سیره معصومان علیهم السلام است.
1-1.سیر تعلیمی رسول اکرم صلی الله علیه و آله: آیات قرآن در نوبت های مختلف نزول، بر ایشان خوانده می شد و حضرت نیز به پیروی از جبرئیل، در هر نوبت نزول آیات، شروع به خواندن آنها بر مردم می کردند.
2-1. ساختار ترتیب سوره ها در مصحف امیرمؤمنان علی علیه السلام: مصحف امیر مؤمنان علیه السلام نوعی تفسیری مزجی از آیات قرآن است.حضرت از ویژگی های مصحف خود چنین یاد کرده اند: «ما نزلت آیة علی رسول الله إلّا أقرأنیها و أملاها علیّ، فأکتبُها بخطّی و علّمنی تأویلها و تفسیرها وناسخها و منسوخها...»(بحرانی، سیدهاشم، البرهان،ج1، مقدمه،ص142)
3-1. ترغیب معصومان به قرائت و فهم ترتیب نزول: از علی بن الحسین با
ادامه را در این آدرس بخوانید.👇👇👇
http://hamgambavahy.ir/post/168
https://eitaa.com/mtamhid
به اطلاع می رساند کتاب قواعد تفسیر تنزیلی موضوعی استاد بهجت پور به مرحله ارزیابی رسید.
این کتاب آخرین نگاشته استاد در عرصه تفسیر تنزیلی و ان شاء الله گره گشای پایان نامه ها و تحقیقات تنزیلی است و اتفاقات بزرگی را در عرصه تفسیر موضوعی رقم خواهد زد.
این اثر توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر خواهد شد و ان شاء الله بنا بر آن است تا بر اساس آن یک کرسی نظریه پردازی نیز در این موضوع شکل بگیرد.
به زودی از این کتاب با شما سخن خواهیم گفت.
http://hamgambavahy.ir/post/167
https://eitaa.com/mtamhid
سلام علیکم
عید همگی مبارک
ان شاء الله به زودی این مصاحبه با استاد بهجت پور را تکمیل و در اختیارتان قرار خواهم داد.
برای دیدن عظمت کار پیامبر ص در روز میلادشان ، این مطلب را با هم بخوانیم.
به زودی بخش دوم را در اختیارتان خواهم گذاشت.
http://hamgambavahy.ir/post/164
جهت اطلاع از بروز شدن سایت تفسیر تنزیلی به کانال ما در ایتا بپیوندید
https://eitaa.com/mtamhid
🔰 بیانات رهبر انقلاب درباره مسائل پیش آمده پس از اجرای طرح مدیریت مصرف سوخت
🔻 بسم الله الرحمن الرحیم
و الحمدللّه ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد و آله الطّاهرین و لعنة اللّه علی اعدائهم اجمعین
🔹️ قبل از اینکه بحث را شروع بکنیم، من عرض بکنم که در این یکی دو روز خب یک حوادثی به دنبال مصوبهی سران کشور، سران قوا اتفاق افتاد؛ دیروز، دیشب، پریشب، در برخی از شهرهای کشور، و متأسفانه مشکلاتی هم درست شد، تعدادی جان باختند و مراکزی تخریب شد، از این کارها هم شد در این یکی دو روزه.
🔹️ چند نکته را باید توجه داشت؛ اولاً وقتی یک چیزی مصوبهی سران کشور هست، آدم باید با چشم خوشبینی به او نگاه کند، بنده در این قضیه سررشته ندارم یعنی تخصص این کار را ندارم، گفتم هم به آقایان؛ گفتم من چون نظرات کارشناسها هم در این قضیهی بنزین مختلف است، بعضیها آن را لازم و واجب میدانند بعضیها مضر میدانند، بنابراین من هم که صاحبنظر نیستم در این قضایا؛ گفتم من صاحبنظر نیستم لکن اگر سران سه قوه تصمیم بگیرند من حمایت میکنم. من این را گفتم، حمایت هم میکنم. سران قوایند، نشستند با پشتوانهی کارشناسی یک تصمیمی برای کشور گرفتند، باید عمل بشود به آن تصمیم؛ این یک نکته.
🔹️ نکتهی دوم اینکه خب بله، یقیناً بعضی از مردم از این تصمیم یا نگران میشوند یا ناراحت میشوند یا به ضررشان است یا خیال میکنند به ضررشان است به هر تقدیر ناراضی میشوند، لکن آتش زدن به فلان بانک این کار مردم نیست، این کار اشرار است؛ کار اشرار است، این را باید توجه داشت. در یک چنین حوادثی معمولاً اشرار، کینهورزان، انسانهای ناباب وارد میدان میشوند، گاهی بعضی از جوانها هم از روی هیجان با اینها همراهی میکنند و اینجور مفاسد را به بار میآوردند. این مفاسد هیچ مشکلی را درست نمیکند جز اینکه علاوهی بر هر مشکلی که هست، ناامنی را هم اضافه میکند. ناامنی بزرگترین مصیبت برای هر کشوری است، برای هر جامعهای است، اینها قصدشان این است. شما ملاحظه کنید در این دو روز تقریباً یعنی دو شب و یک روزی که از این قضایا گذشته همهی مراکز شرارت دنیا علیه ما این کارها را تشویق کردند، از خانوادهی منحوس خبیث خاندان پهلوی تا مجموعهی خبیث و جنایتکار منافقین، اینها دارند مرتباً در فضای مجازی و در جاهای دیگر دارند تشویق میکنند ترغیب میکنند که این شرارتها انجام بگیرد. من عرضم این است هیچ کس به این اشرار کمک نکند، هیچ انسان عاقل و شایستهای که به کشور خودش علاقه مند است، به زندگی راحت خودش علاقه مند است، به اینها نباید کمک بکند؛ اینها اشرارند، این کارها کار مردم معمولی نیست.
🔹️ مسئولین هم البته دقّت کنند، مواظبت کنند، هرچه ممکن است از مشکلات این کار کم کنند.
🔹️ حالا من دیروز دیدم در تلویزیون که بعضی از مسئولین محترم آمدند گفتند که ما مراقبیم که این افزایش قیمت موجب افزایش قیمت اجناس و کالاها نشود؛ خب بله این مهم است، چون الان گرانی هست، بنا باشد باز اضافه بشود گرانی خب این برای مردم خیلی مشکلات درست میکند، باید مراقبت کنند.
🔺️ این مراقبتها را اینها بکنند، مسئولین حفظ امنیت کشور هم به وظایفشان عمل کنند، مردم عزیز ما هم که خوشبختانه در قضایای گوناگون این کشور بصیرت خودشان را، آگاهی خودشان را نشان دادند بدانند که این حوادث تلخ از ناحیهی کیست و چگونه است، این آتش زدن و خراب کردن و ویران کردن و دعوا کردن و ناامنی ایجاد کردن مال چه کسی است، این را بفهمند توجه کنند که میفهمند هم مردم ملتفتند، و از اینها فاصله بگیرند. این آن توصیهی ما است، مسئولین کشور هم به وظایفشان به طور جدی عمل کنند. ۹۸/۸/۲۶
💻 @Khamenei_ir
✅ چرا نمیتوانم در #گوگل جستجو کنم؟
🔹در صورتی که قصد جستجو در گوگل و یا هر موتور جستجوگر خارجی را دارید، حتما با ارور قطعی شبکه یا مواردی شبیه به آن روبرو خواهید شد.
🔹هم اکنون اتصال #اینترنت_جهانی در کشور توسط ادارات مربوطه قطع شده و فقط #اینترنت_ملی متصل میباشد. یعنی اینکه شما فقط میتوانید به سرورهای داخل ایران متصل شوید.
🔹برای اینکه بتوانید مشکل جستجوی اینترنتی تان را رفع کنید باید از موتور های جستجوی ایرانی استفاده کنید.
🔻در ادامه به معرفی برترین موتورهای جستوجوی ایرانی میپردازیم :
♦️موتور جستوجوگر سلام
آدرس: www.salam.ir
♦️ موتور جستوجوگر پارسیجو
آدرس: www.parsijoo.ir
♦️ موتور جستوجوگر
جس جو
آدرس: www.jasjoo.com
#قطعی_اینترنت
#سرچ_گوگل
📌به ما بپیوندید:
@ansarquran
موسسه #تمهید برگزار میکند:
🌹🌹دوره تربیت #پژوهشگر #تفسیرـتنزیلی (خواهران و برادران)🌹🌹
🌷🌷#شرایط ثبت نام:
1ـ اتمام سطح 3 یا کارشناسی ارشد رشته های مرتبط با تفسیر و علوم قرآن
2ـ سکونت در قم
3ـ حداکثر سن 40 سال
4 ـ تعهد به حضور فعال و انجام پژوهش
اولویت با کسانی است که مدارک بالاتر داشته، و زودتر ثبت نام نمایند. پذیرش نهایی پس از انجام مصاحبه صورت میگیرد.
🌷🌷#محتوای دوره:
ـ ساختار شناسی تفسیر سورهای
ـ مبانی، اصول، قواعد و فواید تفسیر ترتیبی تنزیلی
ـ مبانی، اصول، قواعد و فواید تفسیر موضوعی تنزیلی
🌷🌷#طولـدوره: شش ماه
💐💐 #مزایا:
ـ ارائه گواهی معتبر پایان دوره
ـ مجوز حضور در درس خارج تفسیر تنزیلی
ـ حمایت از پژوهشهای تولیدی
🌺🌺 #مدارک ثبت نام:
ـ کپی شناسنامه، کارت ملی و یک قطعه عکس
ـ ارائه مدرک تحصیلی یا اشتغال به تحصیل
🌸🌸 #زمان و #شیوه #ثبتـنام: از 25/8/98 تا 10/9/98
حضور در #موسسه یا ارسال مدارک از طریق ایتا به شماره 09199700163 و @mtamhid1
قم، انتهای زنبیل آباد، خیابان اباالفضل، کوچه 2، کوچه دانش 6، پ 29، موسسه #تمهید. تلفن: 02532920244
ساعات تماس و حضور در موسسه: شنبه تا چهارشنبه 11 تا 14
لطفا در گروه های طلاب انتشار دهید و به دست طلاب علاقه مند دارای شرایط برسانید.
https://eitaa.com/mtamhid
ان شاء الله بنا بر آن داریم تا روزانه با شما عزیزان از محتوای سوره های قرآن در سیر نزول گفتگو کنیم و بتوانیم با هم یک دوره قرآن را همانند مسلمانان ابتدای نزول بخوانیم و به هم قول دهیم که آنچه را که در هر روز فراگرفتیم، به حیطه عمل درآوریم.
لذا در این کانال محتوای تفسیر همگام با وحی را برای شما عزیزان بارگذاری خواهیم کرد.
تلاش ما آن است که هر سوره را با علامت گذاری و قابلیت جستجو در آیات خدمتتان تقدیم کنیم
ان شاء الله که خدا به ما توفیق این مهم را عنایت فرماید.
آمین یا رب العالمین
@hamgambavahy1
#مقدمه
🌹🌹
در ابتدای مباحث مناسب می دانیم تا مقدمه ای را خدمتتان تقدیم کنیم؛ مقدمه ای پیرامون قرآن و هدف از نزول آن و اینکه نزول تدریجی قرآن چه نقشی در ساخت انسانهای وارسته داشت.
نیز مباحثی دیگر در اینکه چرا تفسیر تنزیلی
@hamgambavahy1
مقدمه ذیل به قلم استاد #بهجتـپور را مطالعه بفرمایند
🌹🌹
👇👇👇👇
مقدمه تفسیر همگام با وحی.pdf
1.8M
مقدمه تفسیر همگام با وحی با قلم استاد عبدالکریم بهجت پور @hamgambavahy1
ترتیب نزول سوره ها برای پرینت.pdf
103.4K
جدول فهرست سوره ها به ترتیب نزول برای پرینت @mtamhid
ترتیب نزول سوره ها برای پرینت.docx
17.9K
جدول فهرست سوره ها به ترتیب نزول برای پرینت @mtamhid
حجتالاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجتپور، نویسنده تفسیر تنزیلی «همگام با وحی» و مدیر حوزه علمیه خواهران، در گفتوگو با ایکنا گفت: سخنان فاضل ارجمند جناب آقای ایازی را در نقد تفسیر تنزیلی که در ایکنا منتشر شد دیدم. به همین مناسبت لازم است ضمن تشکر و قدردانی از ابراز نظر ایشان، سه نکته را به عرض رسانم.
وی افزود: نکته اول در مورد مخاطب قرآن که به فرموده برادر ارجمند، «مخاطب قرآن انسان است نه مؤمن و نه مخاطب زمان نزول»؛ در نقد این نکته باید گفت: در این که خداوند برای هدایت انسان با او سخن میگوید، تردیدی نیست؛ «هُدًى لِلنَّاسِ»، اما این واقعیت بدان معنا نیست که مخاطب قرآن را به طور کلی انسان به شرط «لا» فرض کنیم، در حالی که آنچه در قرآن مشاهده میشود، خطاب انسان بشرط «شیء» است.
این قرآنپژوه و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ اندیشه اسلامی تصریح کرد: در حقیقت نادیده گرفتن شرایط انسان مخاطب قرآن، به معنای سادهسازی تفسیر قرآن و گذر از بسیاری جزئیات موجود در آیات قرآن است. قرآن همیشه با انسان، بسیط و ابتدایی سخن نگفته، بلکه گاه برای هدایت انسانی که مراحلی از هدایت را گذرانده و مثلاً با ایمان و پرهیزگار شده سخن میگوید: «هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ»، «هُدًى لِلْمُتَّقِينَ». حتی خود پیامبر(ص) با همه کمالات، در هر مرحلهای از انجام وظیفه، سخنی متناسب با این همان مرحله را دریافت کرده است: «وَ لا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْناكَ بِالْحَقِّ وَ أَحْسَنَ تَفْسِيراً».
مخاطب قرآن در همه موارد انسانها نیستند
نویسنده تفسیر تنزیلی «همگام با وحی» ادامه داد: از جهت دیگر قرآن در عین حالی که با انسان با مراتب مختلف سخن میگوید، با انسان با شرایط محیطی مختلف و موقعیتهای مختلف نیز سخن گفته است. مثلاً انسانی که در مکه است، فرد یهودی که در مدینه است، منافقی که در مدینه موضع خاصی میگیرد و ... مدنظر قرآن بوده است. با توجه به شرایط محیطی، هدایتهای قرآن را به مخاطب منتقل میکنیم. از همین جاست که سرّ پدیده مهم جری و تطبیق قرآن مطرح میشود.
بهجتپور اظهار کرد: اصطلاح مهم جری و تطبیق به معنای خروج آیه از شرایط محیطی تنزیلی و تطبیق پیام فطری آن بر شرایط محیطی جدید، با ویژگیهای جدید است. پدیده جری و تطبیق، یکی از فواید مهم رویکرد تنزیلی در تفسیر قرآن را روشن میکند، چراکه با ترسیم شرایط محیطی نزولی، زمینه برای جدا کردن پیام آیه از آن شرایط و تطبیق بر شرایطی مشابه، فراهم میشود.
وی در نتیجهگیری از بخش نخست سخنانش تصریح کرد: خلاصه نکته اول آنکه، مخاطب قرآن، همیشه انسان بما هو انسان نیست. نکته دوم بنده در اشکالی است که جناب استاد ایازی بر مبنای تفسیر تنزیلی مطرح کرده و آن را متزلزل خواندهاند؛ ظاهراً برادر عزیزم آشنایی با مبانی حقیر در تفسیر تنزیلی ندارند؛ اینجانب در کتاب «تفسیر تنزیلی، مبانی، اصول، قواعد و فواید» که در سال ۹۲ منتشر شده به این سؤالات پاسخ دادهام.
مسئله در تفسیر تنزیلی سیر مراحل تحول است
وی افزود: به اختصار اشاره میشود که اصلاً اعتقادی به تاریخگذاری به معنای ثبت تاریخ نزول سورهها ندارم، چه به شکل استفاده از روایت، چه از متن، و چه نظام ریاضی. بلکه در تفسیر تنزیلی تنها باید به دنبال سیر تحول محتوای مطرح شده در قرآن باشیم، چون نظام تغییر و تحول در قرآن بر اساس تغییر احوال است: «انَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَومٍ حَتّىٰ يُغَيِّروا ما بِأَنفُسِهِم». اما اینکه این تغییرات در سال اول بعثت رخ داده یا سال دوم یا سوم، آن گونه که در تحقیقات مستشرقان مشاهده میکنیم، اهمیت ویژهای ندارد. مسئله بنده تاریخ و تاریخگذاری نیست، مسئله در تفسیر تنزیلی، سیر مراحل تحول است.
ادامه در
https://iqna.ir/fa/news/3858795/واکنش-نویسنده-همگام-با-وحی-به-سخنان-ایازی-فواید-متعددی-از-تفسیر-تنزیلی-بیان-شده-است
حجت الاسلام ایازی:
مشکل اساسی تفسیر تنزیلی این است که مبتنی بر پایه لرزان است؛ زیرا سه جریان تاریخگذاری بر مبنای روایات، متن و مباحث ریاضی را در این بحث داریم و هیچکدام از اینها نمیتوانند مطمئن باشند.
یعنی آیا میتوانیم ترتیبی از ساختار آیات را ارائه کنیم که به آن کاملاً مطمئن باشیم؟
وی افزود: این قدر میان ترتیب سورهها اختلاف وجود دارد که نمیتواند مبنای تفسیر تنزیلی قرار گیرد؛ ابتدا باید مسلّم کنیم که جای این سوره در فلان جا و ترتیب است و بعد از آن نظریه و موضوعی را استنتاج کنیم، در غیر این صورت قابل استناد نیست.
بنده به نویسنده تفسیر تنزیلی، حجتالاسلام بهجتپور عرض کردم که بگویید ما ۵ مطلب براساس ترتیب نزول استفاده کردهایم که در تفسیر ترتیبی قابل استفاده نیست.
@mtamhid
حجتالاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجتپور، نویسنده تفسیر تنزیلی «همگام با وحی» و مدیر حوزه علمیه خواهران، در گفتوگو با ایکنا گفت:
سخنان فاضل ارجمند جناب آقای ایازی را در نقد تفسیر تنزیلی که در ایکنا منتشر شد دیدم. به همین مناسبت لازم است ضمن تشکر و قدردانی از ابراز نظر ایشان، سه نکته را به عرض رسانم.
1️⃣ نکته اول: مخاطب قرآن
به فرموده برادر ارجمند، «مخاطب قرآن انسان است نه مؤمن و نه مخاطب زمان نزول».
در نقد این نکته باید گفت: در این که خداوند برای هدایت انسان با او سخن میگوید، تردیدی نیست؛ «هُدًى لِلنَّاسِ»، اما این واقعیت بدان معنا نیست که مخاطب قرآن را به طور کلی انسان به شرط «لا» فرض کنیم، در حالی که آنچه در قرآن مشاهده میشود، خطاب انسان بشرط «شیء» است.
در حقیقت نادیده گرفتن شرایط انسان مخاطب قرآن، به معنای سادهسازی تفسیر قرآن و گذر از بسیاری جزئیات موجود در آیات قرآن است. قرآن همیشه با انسان، بسیط و ابتدایی سخن نگفته، بلکه گاه برای هدایت انسانی که مراحلی از هدایت را گذرانده و مثلاً با ایمان و پرهیزگار شده سخن میگوید: «هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ»، «هُدًى لِلْمُتَّقِينَ». حتی خود پیامبر(ص) با همه کمالات، در هر مرحلهای از انجام وظیفه، سخنی متناسب با این همان مرحله را دریافت کرده است: «وَ لا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْناكَ بِالْحَقِّ وَ أَحْسَنَ تَفْسِيراً».
از جهت دیگر قرآن در عین حالی که با انسان با مراتب مختلف سخن میگوید، با انسان با شرایط محیطی مختلف و موقعیتهای مختلف نیز سخن گفته است. مثلاً انسانی که در مکه است، فرد یهودی که در مدینه است، منافقی که در مدینه موضع خاصی میگیرد و ... مدنظر قرآن بوده است. با توجه به شرایط محیطی، هدایتهای قرآن را به مخاطب منتقل میکنیم. از همین جاست که سرّ پدیده مهم جری و تطبیق قرآن مطرح میشود.
اصطلاح مهم جری و تطبیق به معنای خروج آیه از شرایط محیطی تنزیلی و تطبیق پیام فطری آن بر شرایط محیطی جدید، با ویژگیهای جدید است. پدیده جری و تطبیق، یکی از فواید مهم رویکرد تنزیلی در تفسیر قرآن را روشن میکند، چراکه با ترسیم شرایط محیطی نزولی، زمینه برای جدا کردن پیام آیه از آن شرایط و تطبیق بر شرایطی مشابه، فراهم میشود.
خلاصه اینکه، مخاطب قرآن، همیشه انسان بما هو انسان نیست.
@mtamhid
2️⃣ نکته دوم: روش کشف ترتیب نزول سورهها
جناب استاد ایازی اشکالی را بر مبنای تفسیر تنزیلی مطرح کرده و آن را متزلزل خواندهاند.
ظاهراً برادر عزیزم آشنایی با مبانی حقیر در تفسیر تنزیلی ندارند؛ اینجانب در کتاب «تفسیر تنزیلی، مبانی، اصول، قواعد و فواید» که در سال ۹۲ منتشر شده به این سؤالات پاسخ دادهام.
به اختصار اشاره میشود که اصلاً اعتقادی به تاریخگذاری به معنای ثبت تاریخ نزول سورهها ندارم، چه به شکل استفاده از روایت، چه از متن، و چه نظام ریاضی. بلکه در تفسیر تنزیلی تنها باید به دنبال سیر تحول محتوای مطرح شده در قرآن باشیم، چون نظام تغییر و تحول در قرآن بر اساس تغییر احوال است: «انَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَومٍ حَتّىٰ يُغَيِّروا ما بِأَنفُسِهِم». اما اینکه این تغییرات در سال اول بعثت رخ داده یا سال دوم یا سوم، آن گونه که در تحقیقات مستشرقان مشاهده میکنیم، اهمیت ویژهای ندارد. مسئله بنده تاریخ و تاریخگذاری نیست، مسئله در تفسیر تنزیلی، سیر مراحل تحول است.
روش اینجانب در کشف ترتیب نزول بدین قرار بوده که پس از تتبعی جامع، چند روایت مسند و قابل اعتماد به دست آوردم. در کنار آن، روایات متعدد غیرمسندی نیز مشاهده شد که تأییدکننده روایات مسند بود. از جهت دیگر، بررسیها نشان داد که اغلب دانشمندان تفسیر و علوم قرآن در طول تاریخ، بر این گزارشها صحه گذاشتهاند.
وقتی همه گزارشهای ترتیب نزولی در منابع مختلف، در کنار یکدیگر قرار گرفته و مقایسه شوند، این مجموعه میتواند ضعف موجود در آحاد آنها را برطرف کند.
این مقایسه نشان میدهد که همه گزارشها همنوا بوده و حتی در بیش از ۷۰% کاملاً هماهنگ هستند. در ۳۰% باقیمانده نیز غالب اختلافات، کاملاً جزئی است. مثلاً در یک گزارش نام یک سوره افتاده یا تنها یک شماره با گزارش دیگر اختلاف دارد. مجموع این گزارشها، ساختار سیاق محتوایی قابل اعتمادی از سورهها را به دست میدهد که میتواند خلأهای محدود باقی مانده را بر طرف کند.
آیا این مراحل پژوهش برای کشف نظام نزولی سورهها کفایت نمیکند؟
آیا وجود اختلاف و ابهام در منابع حوزههای مختلف دانش، اعم از اعتقادات، تفسیر، فقه و ... مسائل مرتبط با آن حوزه را متزلزل میکند؟ دانشمندان در این گونه موارد، از بین گزارشهای گوناگون، متقنترین روایت را انتخاب و با کمک قرائن داخلی و خارجی آن را تقویت مینمایند تا به حد قابل قبولی از اعتبار دست یابد.
در مباحثی چون مکی و مدنی، جمع قرآن، اسباب نزول، لغت، تفسیر و تطبیق و ... که از همان مشکلات روایات ترتیب نزول رنج برده آیا به صرف وجود این مشکلات میتوان تحقیقات برآمده در این عرصهها را به کلی متزلزل خواند؟
تزلزل هنگامی است که راه حلی برای حل اختلافات و مشکلات نداشته باشیم. در حالی که همیشه برای حل این مسائل راه حلهای اصولی و معتبر علمی وجود دارد.
@mtamhid
3️⃣ نکته سوم: فواید تفسیر تنزیلی
برادر ارجمند از نبودن فایدهای در تفسیر تنزیلی سخن گفتهاند. بسی جای تعجب است که آن پژوهشگر ارجمند، در چنین مسئله بدیهیای تردید روا داشته است؛ حقیر در کتاب «تفسیر تنزیلی» فصلی را به بیان فواید این سبک اختصاص دادهام، که حد اقل در چهارده حوزه، اعم از حوزه مهندسی فرهنگی و حوزه افزایش و تدقیق برداشتهای تفسیری، با ذکر مثال، فواید این سبک را تشریح کردهام.
کما اینکه در تفسیر ترتیبی تنزیلی شش جلدی منتشر شده از این جانب، با عنوان «همگام با وحی» فوایدی مثل ترسیم فضای نزول بر اساس ارتباط سورهها، تحلیل صحیح روایات فضیلت، و ... بیان شده است.
کافی است تفسیر سوره علق در تفسیر همگام با وحی با سایر تفاسیر غیر تنزیلی مقایسه شده تا فواید این سبک مشخص شود.
همچنین فایده تفسیر تنزیلی در شناخت منظومه مفاهیم اسلامی استخراج شده از قرآن در کتابهای «سیر فرهنگسازی پوشش اسلامی» و «فرایند پاکدامنی در قرآن» نشان داده شده است.
حقیر در قالب چند مقاله علمی پژوهشی با عناوین: بررسی سیر تنزیلی آیات تحدی، ترسیم صورتبندی تطورات گفتمانی قرآن، نقش تفسیر تنزیلی در پیشرفت، روش کشف الگوی مهندسی فرهنگی کشور، تحلیلی بر سیر نزولی آیات الاحکام و ... نمونههای متعددی از فایدهمندی تفسیر تنزیلی را تنقیح کردهام.
آیا برای فایدهمندی بس نیست که مشهور مفسرین در مسئله استخراج سیر حرمت خمر یا ترتیب تحدی، از قرآن، یا تحلیل صحیح ناسخ و منسوخ و ...، از همین روش تنزیلی بهره گرفتهاند؟ آیا روش دیگری برای حل این مسائل سراغ دارید؟
شاطبی چه خوب ضرورت مسئله را درک کرده که تصریح میکند فهم کامل هیچ سورهای بدون توجه به سوره نازل شده پیش از آن میسور نیست.
اینجانب مشتاقانه منتظر دریافت نظرات آن پژوهشگر ارجمند و سایر محققین هستم تا پس از مطالعه آثار حقیر، اگر ابهام یا شبههای باقی مانده باشد، پاسخگو باشم.
@mtamhid
علاقه مندان به مطالعه فواید تفسیر تنزیلی را دعوت می کنم که مقاله ذیل را مطالعه بفرمایند. این مقاله در سال 90 به رشته تحریر در آمده است .
http://hamgambavahy.ir/post/13
رويكردي نو در تفسير بر اساس ترتيب نزول
پدیدآورعبد الکریم بهجت پور
نشریه پژوهشهای قرآنی
شماره نشریه63_62
تاریخ انتشار1390/02/21
چکیده:
نویسنده در این نوشتار پس از اشاره به سبکهای تفسیری، به معرفی روش تفسیر به ترتیب نزول میپردازد در این راستا نخست از روایی و اعتبار آن سخن میگوید و دلایل متعددی برای اثبات مشروعیت آن میآورد سپس به فواید و پیامدهای مثبت این روش در ساحتهای گوناگون میپردازد و در این زمینه به: ۱- کشف روشهای تحول دینی ۲- کشف مراحل فرهنگ شدن مفاهیم دینی ۳- کشف هندسه تحول دینی مخاطبان ۴- فهم رابطه چالشها با پیامهای دین ۵- آشنایی با روند تثبیت قلب پیامبر ۶- تقویت نگاه تربیتی و آموزشی به مقوله تفسیر ۷- کاربردهای روش ترتیب نزول در تفسیر و فهم بهترآیات،به عنوان آثار و پیامدهای مهم شیوه ترتیب نزولی یاد میکند.
کلید واژهها:
سبک تفسیر/ ترتیب نزول/ تحول دینی/ تفسیر نزولی
پیشگفتار
تفسیر تنزیلی (ترتیب نزولی) قرآن یکی از ریشهدارترین سبکهای تفسیر قرآن، همزاد با نزول آیات و سور قرآن بر پیامبر اکرم۹بود.
همین روش در نگارش کاملترین درس گرفته تفسیری از آن حضرت، یعنی مصحف امیرمؤمنان۷ رعایت شد. به دنبال تغییری که در چینش سورهها پدید آمد، تفسیرنگاری مسلمانان تابع ترتیب موجود در مصحف رسمی آنان شد. همچنان که پس از قرنها تفسیر نگاری ترتیبی، نیازهای جدید به منظور کشف نظریهها و دیدگاههای موضوعی قرآن، رویکرد موضوعی را موجّه ساخت، امروزه ضرورت دارد تا به کشف هندسههای تربیتی و آموزشی بپردازیم و تلاش نماییم تا متد و روشهای منظم تغییر دینی در چارچوبهای مستخرج از منبع وحی به دست آید. به نظر راقم این سطور، تفسیر تنزیلی تنها گزینه پیشروی مفسران در پاسخ به این ضرورت است.
آنچه در برابر شماست، گزارش فایدهمندی تفسیر تنزیلی در زمینه کشف روشهاست. افزون بر آن پارهای فواید این رویکرد را در حل پارهای از مجهولات علمی و پردهبرداری از ابهامات عارض شده بر آیات نشان دادهایم و در نهایت برتری و کمال این رویکرد بر تفسیرنگاری ترتیب مصحفی معلوم شده است.
نکته دارای کمال اهمیت آنکه تفسیری تنزیلی به مثابه یک عملیات علمی روشمند، دارای مبانی، اصول و قواعد است که تبیین آنها موجد طراحی یک رشته علمی جدید است.
این مقاله به بررسی فواید تفسیر به ترتیب نزول میپردازد.
ادامه در
http://hamgambavahy.ir/post/13
@mtamhid
فرایند تربیت اخلاقی انسان در قرآن با نگاه به ترتیب نزول سور و آیات
#پایاننامه . دولتی - وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری . 1392 . دکترای تخصصی (PhD)
موضوع: هنر و علوم انسانی > معارف اسلامی
استاد راهنما: سیدمحمد مرتضوی | استاد مشاور: ابوالفضل غفاری | پدیدآور: ایوب اکرمی
پژوهش حاضر نگاهی روش شناسانه به موضوع تربیت اخلاقی در قرآن انداخته و با طرح این پرسش که آیا تربیت اخلاقی انسان در قرآن، با فرایند معیَن و به صورت نظاممند ارائه شده یا نه، به پی ریزی بحث پرداخته است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که مراحل و فرایند مزبور چگونه و از چه راهی قابل تبیین و تحصیل است؟ برپایه مفروضات این پژوهش، ظرفیت پیش رو برای دستیابی به پاسخ سئوال مزبور، مواجهه ترتیب نزولی با قرآن است. ورود به این نقطه از بحث، مسئله تحقیق را با چند پرسش دیگر روبرو میسازد :1- آیا ترتیب نزول قرآن به گونه اطمینان بخش قابل اثبات است؟ 2- آیا فهم ترتیب نزولی قرآن حجت بوده و روائی دارد؟ 3- بر فرض روائی، آیا در فرایند تربیتی قرآن، مراحل متمایزی از یکدیگر مانند دوره مکی و مدنی، مراحل ابتدائی و مرحله نهائی قابل تفکیک هستند؟ نویسنده چند فرضیه را برای پاسخ به این پرسشها متصور میبیند؟
1- قرآن کریم در حیطه رسالت اصیل خود، یعنی تربیت اخلاقی انسان
ادامه در : http://hamgambavahy.ir/post/172
با ما همراه باشید با اخبار تفسیر تنزیلی
@MTAMHID