#گزارش_متنی 🍃🍃﷽🍃🍃 💠 پنجمین نشست از سلسله نشست‌های پرسمان اندیشه در نهج‌البلاغه به همت انجمن علمی مطالعات نهج البلاغه ايران با موضوع «تحلیل سندی ماجرای جاری شدن نفس پیامبر -صلی الله علیه و آله- در دستان امام علی -علیه السلام- هنگام رحلت (خطبه ۱۹۷ نهج البلاغه)» با سخنرانی دکتر سمانه عزیزی (پژوهشگر علوم و معارف نهج البلاغه)، امروز ١ مردادماه بصورت مجازی برگزار شد. 🔸 دکتر سمانه عزیزی در ابتدا با بیان اینکه خطبه ١٩٧ نهج‌البلاغه، ۵ صفر ٣٧ در جنگ صفین و در جواب اصحاب بنی امیه -که از معاویه تمجید می‌کردند- از جانب امام علی -علیه السلام- بیان شده، اظهار داشت: در این خطبه، جملهٔ «لَقَدْ سَالَتْ نَفْسُهُ فِي كَفِّي فَأَمْرَرْتُهَا عَلَى وَجْهِي» (جان او در كف من روان شد آن را بر چهرۀ خويش كشيدم.) محل اشکال واقع گردیده است. پژوهشگر حوزه علوم و معارف نهج‌البلاغه بیان کرد: اعتبارسنجی و فهم صحیح بخش مذکور از این خطبه توسط بسیاری از شارحان و مترجمان محل اشکال و اختلاف واقع شده است؛ بطوری که این بخش از خطبه در بسیاری از منابع متقدم ذکر نشده و از طرفی در فهم آن اختلافاتی بوجود آمده است، هر چند باقی متن خطبه در منابع مختلفی ذکر شده و در درستی آن شکی وجود ندارد. 🔸وی درباره معنای واژه «نفس» در خطبه ١٩٧ نهج البلاغه اظهار داشت: عده‌ای از شارحان منظور از واژهٔ «نفْس» را «خون» دانسته‌اند؛ به این معنا که هنگام رحلت پیامبر -صلی الله علیه و آله-، خون ایشان بر دستان امام -علیه السلام- جاری شد. این تعبیر شواهدی در سایر روایات دارد. اما مخالفانی نیز دارد که دلیل مخلافتشان، عدم استعمال این واژه به معنای خون، در دیگر مواضعی است که در نهج البلاغه مورد استعمال قرار گرفته. عزیزی ادامه داد: برخی «نفس» را «نَفَس» تلفظ کرده و مقصود از این جمله را آخرین نفس کشیدن پیامبر در آغوش امام دانسته‌اند؛ این تعبیر نیز به جهت ادبی مورد خدشه واقع شده. 🔸وی درباره معنای سوم «نفس» گفت: عده‌ای از شارحان و مترجمان «نفس ناطقه قدسی» را معنا و مقصود نفس دانسته‌اند. این معنا هرچند معنای رایجی است که شارحان آن را پذیرفته‌اند، اما این معنا بی‌اشکال نیست؛ چرا که معنا کردن نفس به نفس قدسی که در دستان جاری شود، معنای دور از عقلی است. عزیزی «روح حیوانی» یا همان روح حیاتی را معنای چهارم از واژه نفس بیان کرد که به این معنا، روح پیامبر در آغوش امام از بدنش جدا گردید. 🔸وی آخرین معنایی را که مترجمان دربارهٔ واژه «نفس» اخذ کرده‌اند، «آب دهان» دانست و گفت: عده‌ای از مترجمان همچون مهدی گلستانی این ترجمه را پذیرفته‌اند که این ترجمه نیز نیاز به قراینی برای پذیرش دارد. دکتر عزیزی پیرامون روش تاریخ‌گذاری این خطبه گفت: در علم الحدیث برای تاریخ‌گذاری یک روایت باید ابتدا خانواده حدیثی آن را جست و در کنار هم قرار داد. روایات مربوط به این بخش را می‌توان در منابع حاکی از هنگامه رحلت پیامبر جستجو کرد. 🔸وی افزود در کتبی مانند امالی شیخ مفید و شیخ طوسی، وقعة الصفین، طبقات الکبری، مسند احمد، تاریخ طبری و کشف الغمة هرچند متون مشابهی مانند نهج‌البلاغه ذکر شده، اما ماجرای سَیَلان نفس پیامبر در دستان امام وجود ندارد. اما پس از نقل این بخش در کتاب نهج‌البلاغه این متن در کتبی مانند عیون الحکم و طرف من الأنباء نیز ذکر شده است. پژوهشگر قرآن و حدیث در ادامه به وصیت پیامبر اکرم -صلی الله علیه و آله- به امام -علیه السلام- برای دست گرفتن آن در آغوش هنگام مرگ اشاره نمود و گفت: در منابعی که به وصیت پیامبر اکرم اشاره نموده‌اند نیز به این اتفاق اشاره‌ای نشده است. 🔸وی با اشاره به حدیث مشهور نَشید که در آن به فضائل حضرت امیر به اعضای شورای شش نفره اشاره شده است گفت: این حدیث در منابع مختلفی ذکر شده و فضائل امام نیز در آن به صورت‌های مختلفی نقل گردیده است. تنها در یک منبع آن هم از طرق اهل سنت به این ماجرا اشاره گردیده است. خانم دکتر عزیزی با اشاره به شخصی به نام «جَمیع بن عُمَیر» در اسناد حاکی از اخبار رحلت پیامبر گفت: در کتب افرادی چون ابن شهرآشوب، ابن ابی شیبه کوفی، محمد بن سلیمان کوفی قاضی و ابن عساکر در طریق این روایت نام جمیع بن عمیر وجود دارد. از طرفی در کتب بسیاری دیگر نام این فرد وجود دارد و در عین حال در آن ماجرای سیلان نفس پیامبر وجود ندارد. نکته مهم حائز اهمیت دیگر آن است که در کتب مذکور، نام شخصی به نام «صَدَقة بن سعید» مشترکاً وجود دارد که در سایر طرق که ماجرای سیلان در آن ذکر نشده وجود ندارد. 🔸وی افزود: «ابوبکر بن عَیّاش» نیز نام شخص دومی که در طرق نقل این روایت وجود دارد و او در طریق روایت خود، این روایت را از صدقة اخذ کرده است. اما از آنجا که در طرق دیگری که از وی این حدیث توسط ١١ راوی نقل گردیده بخش مربوط به سیلان وجود ندارد، نمی‌توان به او مشکوک شد.

🔸این پژوهشگر حوزه علوم و معارف نهج البلاغه در پایان بیان داشت: از طرفی صدقه بن سعید از جهت رجالی مورد تأیید رجالیون قرار نگرفته است. بنابراین این شبهه بوجود می‌آید که احتمالاً وی وارد کننده این بخش به روایت خطبه ١٩٧ است. اما اینکه انگیزه او در جعل و انجام این کار چه بوده است، شواهد متقنی در دست نیست. تنها شاهد احتمالی موجود، شعری از سید حِمیَری است که بنظر می‌رسد صدقه، با الهام از تصویرسازی هنری محتوای آن را در نقل روایت خویش استفاده نموده. سید حمیری می‌گوید «وسالت نفس أحمد في یده/فألزمها المحیا والجبینا»؛ این بیت نشانگر آن است که حمیری صحنه رحلت پیامبر اکرم را در قالبی خیالی و نمادین بیان داشته، درحالیکه پیامبر در آغوش امام بود و هنگام رحلت آب یا خون دهانش بر دستان امام جاری شد، جان داد. 🆔 @nahjalbalaghah_ir

📜«امام حسین -علیه‌السّلام- این مصیبت را پذیرفتند تا باب نجات همه باشند...» 📍دکتر محمد دولتی پاسخ به سوالی مهم در رابطه با مصیبت اولیای الهی 🆔 @nahjalbalaghah_ir

♦️کُلُّ یَومِِ عاشُورا "کُلُّ یَومِِ عاشُورا"، به چه معناست، آیا هر روز عاشوراست؟ #غلامحسین_ابراهيمی_دینانی #عاشورا 🆔 @nahjalbalaghah_ir

#فایل_تصویری نگاهی به زندگی مفسر نهج‌البلاغه

#فایل_تصویری 💠 نگاهی به زندگی مفسر نهج‌البلاغه آيت‌الله علامه سيد حبيب‌الله هاشمی‌ موسوی‌ خويی، از مفاخر شيعه و عالم اسلام است و می‌توان او را از بزرگ‌ترين شارحان و مفسران «نهج‌البلاغه» به‌شمار آورد. 📍علامه سيد حبيب‌الله هاشمی‌ موسوی‌ خويی، يكی از دانشوران بلند آوازه و بزرگ قرن سيزده و چهاردهم هجری، معروف به «ميرزا حبيب‌الله خويی»، از مفاخر شيعه و عالم اسلام به‌شمار می‌رود و می‌توان او را از بزرگ‌ترين شارحان و مفسران «نهج‌البلاغه» شمرد. وی در حدود ۱۲۶۱ ه.ق در شهر خوی ديده به جهان گشود، در ۲۵ سالگی به نجف اشرف عزيمت كرد و در محضر علمای بزرگ آن ديار از جمله «ميرزا محمدحسن شيرازی»، «ميرزا حبيب‌الله رشتی» و سيد «حسين كوهكمری» به ادامه تحصيل در مراحل اجتهادی فقه و اصول و ساير علوم دينی پرداخت و پس از سال‌ها تحصيل به زادگاه خود برگشت و به تبليغ و ترويج معارف و احكام دينی و تأليف، تحقيق و ارشاد پرداخت. 📍علامه ميرزا حبيب‌الله خويی آثار قلمی مختلفی در موضوع اخلاق، عرفان، فقه، اصول، شعر، ادب، حديث و تاريخ از خود به يادگار گذاشته كه مشهورترين آنها كتاب «منهاج البراعه» در شرح و تفسير نهج‌البلاغه تا خطبه ۲۱۸ است كه در ۱۴ جلد به چاپ رسيده و مورد توجه بزرگ‌ترين عالمان و نهج‌البلاغه‌شناسان قرار گرفته است. 📍وی اين كتاب را به عربی نوشته اما در پايان شرح و تفسير هر خطبه، آن را به زبان سليس فارسی ترجمه كرده كه از ترجمه‌های خوب نهج‌البلاغه محسوب می‌شود و زبانی فاخر و ادبی دارد.سرانجام اين شخصيت علمی و دينی بزرگ در سال ۱۳۲۴ ه.ق در تهران وفات يافت و در جوار حرم حضرت عبدالعظيم حسنی در شهر ری به خاک سپرده شد. 🆔 @nahjalbalaghah_ir

💢 گزیده‌ای از خطبه امام سجاد -علیه‌السّلام- در کوفه ✨ به دور باد! به دور باد! ای خیانتکاران مکار بین شما و خواسته‌هایتان پرده‌ای است، می خواهید بر من نیز همان مصیبتی را روا دارید که در حق پدرم روا داشتید؟ نه به خدای راقصات (شترهای بارکش) سوگند که زخم ها را مرهمی نیست. پدرم دیروز به شهادت رسید در حالی که خانواده‌اش با او بودند و هنوز داغ دل رسول خدا و پدرم و برادرانم کهنه نشده و مصیبت آنها برایم تازگی دارد و تلخی آن را در گلویم احساس می‌کنم و غصه‌ی آن را هر شب با خود در سینه دارم! خواسته‌ی من از شما این است که نه با ما باشید و نه علیه ما. ✨ سپس فرمود: "شگفت آور نیست که حسین -علیه‌السّلام- و پدرش کشته شدند، ای اهل کوفه! از مصیبتی که به حسین -علیه السّلام- نازل شد خوشحالی نکنید که این مصیبتی بس بزرگ است. جانم فدای کسی که کشته شده در کنار رود فرات کشته شد و کیفر کسی را که این کار را مرتکب شد، آتش جهنم است."سپس فرمود: "ما به این اتفاق راضی هستیم؛ نه با ما باشید نه علیه ما." 📚 لهوف، سیدبن‌طاووس، ص۱۴۴ #شهادت_امام_سجاد_علیه_السّلام 🆔 @nahjalbalaghah_ir

#استاد_مطهری 💧اگر اشکی که ما برای او می ریزیم در مسیر هماهنگی روح ما باشد. روح ما پرواز کوچکی با روح حسین بکند. ذره‌ای از همت او، ذره‌ای از غيرت او، ذره‌ای از حریت او، ذره‌ای از ایمان او، از تقوی او و از توحید او در ما بتابد و چنین اشکی از چشم ما جاری شود، آن اشک هر چه دلتان بخواهد قیمت دارد. اگر گفتند به اندازه یک بال مگسش هم یک دنیا ارزش دارد باور کنید. 📚حماسه حسینی، ج ۱، ص ۱۰۰ 🆔 @nahjalbalaghah_ir

#موشن_گرافیک 💠 یادی از صاحب نهج‌البلاغه (محمد بن حسین بن موسی معروف به سیدرضی در سال۳۵۹ هجری قمری در شهر بغداد به دنیا آمد.) 🆔 @nahjalbalaghah_ir

♣️ دلیل عقب نشینی کوفیان از حقّ #آیت‌_الله_مجتبی_تهرانی_ره ▪️عواملی که حکومت‌های باطل به کار می‌گیرند تهدید و تخویف، تطمیع و تحمیق است و همین‌ها باعث شد که کوفیان آشنا به حقّ، از یاری امام -علیه‌السّلام- دست بکشند. مردم کوفه تا زمانی که احساس خطر نمی‌کردند، آن چه را ته دلشان بود اظهار می‌نمودند. ▪️نعمان بن بشیر هم که کاری به کارشان نداشت؛ با خودشان می‌گفتند: می‌زنیم و می‌کُشیم و تا آخر پای تو ایستاده‌ایم. برای همین، هزار هزار به خانه حضرت مسلم -علیه السّلام- می‌رفتند و با او بیعت می‌کردند چون حقّ را می‌دانستند و باطل را هم می‌شناختند. ولی وقتی نعمان رفت و عبیدالله -این جنایتکار بزرگ تاریخ- آمد، مسئله تهدید تطمیع و تحمیق‌ها شروع شد. ▪️همین امر موجب شد که این‌ها "عافیت طلبی" را پیش بگیرند و از عمل به عقیده‌شان خودداری کنند. عقیده آنها عوض نشده بود. یقین هم داشتند که حقّ با چه کسی است ولی عملاً این کار را نکردند و نسبت به آن اعتقاد حقّی که داشتند، پایداری نکردند. چون می‌خواستند وضع موجود دنیایی خودشان را حفظ کنند؛ لذا یک عدّه به خاطر ترس و یک عدّه به خاطر رسیدن به پول و مقام، کنار کشیدند. 📚سلوک عاشورایی (شرح خطبه مِنا)، ص ۳۹ 🆔 @nahjalbalaghah_ir

#اخبار_نهج‌_البلاغه 🍃💐🍃💐🍃 https://www.ibna.ir/fa/tolidi/343577/ مسابقات قرآن و نهج‌البلاغه در شرکت ملی گاز مشهد برگزار می شود. 🍃💐🍃💐🍃 https://www.ibna.ir/fa/shortint/343433/ کارگاه آموزشی خوانش تفسیر نهج‌البلاغه در ساری برگزار شد. 🍃💐🍃💐🍃 https://www.mehrnews.com/news/5825620/ لحاف دوزی که نهج‌البلاغه را با زبان شعر می خواند. 🍃💐🍃💐🍃 https://www.hamshahrionline.ir/news/776074/ گفت‌وگو با شاعری که آثار دینی را به نظم در آورده، نهج‌البلاغه شیفته‌ام کرد. 🍃💐🍃💐🍃 https://www.mashreghnews.ir/news/1510361/ https://www.tabnak.ir/fa/news/1186211/ سخنان آیت ا... جوادی آملی، در جلسه درس اخلاق هفتگی و در ادامه شرح یکی از حکمت های نهج البلاغه ... 🍃💐🍃💐🍃 https://www.noorsoft.org/fa/News/View/111416 نسخه جدید نرم‌افزار اندرویدی نهج البلاغه باقابلیت‌های جدید عرضه شد 🍃💐🍃💐🍃 https://alkafeel.net/news/index?id=20324&lang=pr برگزاری جلسه آموزشی با موضوعیت نهج البلاغه ویژه خادمان آستان قدس عباسی 🍃💐🍃💐🍃 https://tehran.farhang.gov.ir/fa/news/701243 برگزاری جلسه هماهنگی گام دوم بررسی اندیشه تمدنی از نگاه امام علی علیه السلام در نهج البلاغه 🍃💐🍃💐🍃 https://tahzib.ismc.ir/2761/ آزمون مجدد حفظ قرآن کریم و نهج البلاغه برگزار می‌شود/ ثبت نام تا ۱۹ مردادماه ۱۴۰۲ مدیر قرآن و حدیث حوزه های علمیه از برگزاری دومین آزمون حفط قرآن کریم و نهج البلاغه توسط این مدیریت خبر داد. 🍃💐🍃💐🍃 https://al-milani.com/farsi/qa/qa.php?cat=48&itemid=1181 آیا امامان فرشتگان را میبینند؟ 🍃💐🍃💐🍃 🆔 @nahjalbalaghah_ir

💢زمینه تاریخی خطبه مِنا 🔸شخص معاویه و خاندان بنی امیّه در صدد براندازی اسلام بودند و امام حسین -علیه‌السّلام- این مطلب را از همان اول می‌دانست؛ حتی از زمان پدر بزرگوارش که آن قضایا را با معاویه داشت، خود امام حسین -علیه‌السّلام- معاویه رو زیر نظر داشت؛ امّا ظرف زمانی آن موقع، از نظر مبانی دینی برای قیام امام حسین -علیه‌السّلام- آماده نبود و اقتضا نمی‌کرد که حضرت قیام کند. لذا هر حرکتی در آن موقع بی‌نتیجه می‌ماند، و حتی ممکن بود که نتیجه عکس داشته باشد.[۱] 🔸امام حسین -علیه‌السّلام- این خطبه را در سال ۵۸ ق، دو سال قبل از مرگ معاویه و در مِنا خواند.[۲]، در این زمان فشار معاویه بر شیعیان به اوج رسیده بود و در فضای اجتماعی سیاسی خفقان حاکم بود.[۳]، چنانکه سُلیم بن قِیس برای نشان‌دادن انگیزه امام حسین -علیه‌السّلام- از خواندن این خطبه و توضیح شرایط محیطی آن روزگار، پیش از نقل خطبه، چهار بخشنامه معاویه به کارگزارانش را می‌آورد و درباره پیامدهای آنها سخن می‌گوید. 🔸به گفته سُلیم بن قِیس، معاویه در بخشنامه اول از کسانی که درباره امام علی -عليه السّلام- و خاندانش فضیلتی نقل کنند، تبری می‌جوید و حمایتش را از آنان برمی‌دارد. او همچنین دستور می‌دهد شهادت شیعیان را نپذیرند و هر کس که برای عثمان فضیلتی نقل کرد، حقوق و مزایا معین کنند. همچنین معاویه در بخشنامه دوم دستور داد درباره فضائل صحابه و دو خلیفه (عمر و ابوبکر) حدیث نقل کنند و مشابه فضائل امام علی -علیه‌السّلام- را برای صحابه بیاورند و این کار را باعث چشم‌روشنی خودش و کوبیدن امام علی -علیه‌السّلام- خواند. 🔸بنا به نقل سُلیم بن قِیس، معاویه در بخشنامه سوم نوشت که مراقب مردم باشند و هر کس متهم به دوستی با علی -علیه‌السّلام- ‌ و خاندانش بود، اسمش را از دیوان و دفتر حقوق و مزایا محو کنند و سهمیه‌اش را از بیت المال قطع کنند. در بخشنامه چهارم آمده بود: «هر کسی را که متهم به دوستی خاندان علی -علیه‌السّلام- باشد تحت فشار شدید قرار دهید و خانه او را بر سرش خراب کنید تا برای دیگران عبرت باشد.» [۴] 🔻منابع ۱- سلوک عاشورایی (شرح خطبه مِنا، تهرانی،مجتبی، ص ۹۵-۹۶) ۲- نجمی، محمدصادق، سخنان حسین بن علی-علیه‌السّلام- از مدینه تا کربلا، ۱۳۸۱ش، ص۳۴۰ ۳-گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۳۹۲ ۴-نجمی، محمدصادق،سخنان حسین بن علی-علیه‌السّلام-از مدینه تا کربلا،ص۳۴۳-۳۴۶ #خطبه_مِنا بخش اول 🆔 @nahjalbalaghah_ir