اهمیت ایران و عراق برای هم؛ قطره قطره تعامل، دریا دریا منافع| خط آهن شلمچه – بصره حلقه مفقوده تجارت_بخش سوم و نهائی
ترکیه، همسایه ای که بازار عراق را از ایران ربود
طی ماههای اخیر تجار و فعالان اقتصادی حوزه عراق بارها نسبت به از دست دادن بازار صادراتی عراق و کم رنگ شدن نقش ایران در این بازار هشدار داده بودند و این در حالی است که ترکیه توانسته جای پای خود را در این کشور محکم کند و سهم قابل توجهی از بازار عراق را در اختیار گیرد و به رغم تمرکز مسؤولین و دولت ها بر صادرات به کشورهای همسایه و منطقه بهویژه در دوره تحریمها این موضوع حل نشده باقی مانده است. با کاهش صدور کالا به این عراق زنگ خطر از دست دادن مهمترین بازار صادراتی همسایه به صدا درآمده است. بازگرداندن این بازار مستلزم حمایت از صادرات، اعطای مشوق های صادراتی و تسهیل تجارت آزاد با عراق است.
آذر ماه سال جاری روزنامه دیلی صباح ترکیه نوشت که این کشور قصد دارد در سال ۲۰۲۳ صادراتش به عراق را به ۱۶ میلیارد دلار برساند. به گفته این روزنامه طی ۱۱ ماه ابتدایی سال گذشته میلادی حجم صادرت ترکیه به عراق به حدود ۱۲.۶ میلیارد دلار رسیده است. میزان صادرات ترکیه به عراق در سال ۲۰۲۱ به ۱۱.۲ میلیارد دلار رسید که بررسی ارقام میزان صادرات ترکیه به عراق طی دو سال اخیر حاکی از رشد ۲۵ درصدی است و بنابراین جاماندن ایران از سهم بازار صادراتی عراق در حالی که این کشور همچنان صدرنشین جدول صادراتی ایران محسوب می شود مساله ای است که نباید به سادگی از آن عبور کرد.
در حالی که بازرگانان ایران منتظر مراجعه خریدار عراقی برای سفارش کالا و خرید از صادرکننده ایرانی هستند صادرکنندگان ترک در این کشور نمایندگی و دفتر فروش تاسیس و به دنبال رصد بازار و تولید مطابق با سلیقه عراقی ها هستند. این در حالی است که ابراهیم محمدرضا زاده رایزن ایران در عراق، بر لزوم حضور فیزیکی بازرگانان در این کشور تاکید دارد و می گوید: حاشیه سود را کسی در عراق می برد که در این کشور حضور دارد و ارتباط موثر با بازار می گیرد؛ کاری که ترکیه در حال حاضر انجام می دهد و نتیجه آن صادرات پنج برابری این کشور به عراق است.
محمدرضازاده به اهمیت ایجاد شبکه بازاریابی در عراق و توزیع مویرگی توسط بازاریاب ها تاکید کرد و گفت: مشارکت با تجار بومی در پیشبرد اهداف تجاری با عراق لازم و ضروری است و ما منکر ناامنی ناشی از حضور داعش نیستیم اما انعکاس رسانه ای این موضوع از عراق کشوری ناامن برای فعالیت تجاری ساخته است که تمایل به حضور فیزیکی را در عراق کم کرده است. این در حالی است که در بغداد و اربیل و بصره فعالیت تجاری در امنیت کامل برقرار است. وی گفت: بخش بازرگانی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تدارک شرایط لازم برای فعالیت تجاری بازرگانان همه امکانات خود را به کار می گیرد؛ برای این منظور نظرسنجی هایی برای بررسی نقاط قوت و ضعف صادرات به عراق انجام می دهیم که نتایج آن در اختیار عموم، خصوصا بازرگانان قرار می گیرد.
اطلاع رسانی، رزرو هتل، کمک به حل و فصل دعاوی تجاری بین صادرکنندگان و طرف های تجاری آنها در عراق، همکاری در برپایی نمایشگاههای اختصاصی شامل بخشی از خدمات رایزنی بازرگانی ایران در عراق است اما برای توسعه تجارت با عراق باید شناخت کافی از این کشور داشت و کالای تولیدی باید با شرایط اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی این کشور همخوانی داشته باشد؛ کاری که ترکیه انجام داده و نتیجه آن سهم بیشتری است که از بازار عراق می برد.
آمار تجارت ایران با عراق نشان می دهد محصولات کشاورزی، دامی و غذایی، مصالح ساختمانی، محصولات پترو پالایشگاهی، لوازم الکترونیکی، تجهیزات پزشکی و دارو، خودرو و لوازم یدکی، پوشاک، کیف، کفش، محصولات آهنی و خشکبار از عمده ترین کالاهای صادراتی به عراق است. هم چنین ایران از عراق در سال گذشته کالاهای اساسی مثل گندم، جو، روغن، ذرت، سویا، لاستیک، کاغذ، حبوبات، ماشین آلات، ضایعات فلزات، لوازم خانگی، تجهیزات الکترونیکی و دستگاههای سنجش وارد کرده است.
ویژگی بسیار مهم و مثبت در خصوص بازار عراق این است که هر کالا و محصولی اعم از ظروف پلاستیکی تا پروژههای نیروگاهی در این بازار قابل عرضه است و خریدار دارد. از طرفی برتری امتیازات ایران در تجارت با عراق از جمله نزدیکی جغرافیایی، قرابت فرهنگی، سطح تکنولوژی و دیگر موارد نسبت به رقبای خود چشم گیر است و حل این مشکل نیاز به تسهیل صادرات، حذف تشریفات زائد گمرکی، حمایت از فعالان اقتصادی در خصوص ارائه وام و ضمانت نامه بانکی و سایر موارد دارد.
پروژه خط ریلی شلمچه – بصره؛ حلقه مفقوده تجارت ترانزیتی دو کشور
یکی از حلقه های مفقوده در تعاملات تجاری و ترانزیتی کشور اتصال راه آهن ۳۲ کیلومتری شلمچه-بصره است. این مسیر درواقع شامل مسیر تهران- خرمشهر – شلمچه- بصره است که ۳۲ کیلومتر آن فاقد ریل است. از راهگذر شلمچه- بصره به عنوان یکی از تکمیل کنندههای کریدور شرق به غرب یاد میشود. راه اندازی این خط آهن پس از گذشت بیش از ۱۰ سال، همچنان با اما و اگرها و کش و قوسهای فراوان همراه است.
مرداد ماه سال جاری سید میعاد صالحی مدیر عامل راه آهن ایران گفت: این مسیر را به صورت ترکیبی خواهیم ساخت، یعنی مسافرین از تهران تا شلمچه با قطار و از شلمچه با اتوبوس به بصره می رسند و مجددا از بصره با قطار به کربلا خواهند رسید. به گفته وی غیر از عملیات ساخت ریل اقدامات دیگری چون مین روبی ۱۶ کیلومتر از بصره نیز برای اجرایی کردن این پروژه لازم است.
اتصال خط راهآهن خرمشهر به بصره یکی از خطوط ترانزیتی مهم در بین کشورهای ایران، سوریه و عراق است که درآینده به استان الانبار امتداد خواهد یافت و با عبور از استان دیرالزور سوریه به بنادر سوریه در دریای مدیترانه خواهد رسید. عملیاتی سازی این کلان پروژه استراتژیک یکی از تدابیر راهبردی است که تاثیرات بسیار تعیین کننده ای در حوزه اقتصاد، امنیت و تعاملات فرهنگی به جا خواهد گذاشت و ایران نیز باید با هماهنگی ظرفیت های دیپلماسی و میدانی به تقویت، پایداری این طرح راهبردی اهتمام ورزد.
نتیجه
ایران و عراق دو کشور با جایگاه راهبردی در عرصه روابط بین الملل هستند که تعامل و هم پیمانی آنها نقش منحصر به فردی در شکل دهی معادلات سیاسی و امنیت آینده در منطقه و حتی در جهان خواهد داشت.
از این رو ایران به عنوان بازیگری که بزرگترین نقش تاریخی در حوزه تامین و تضمین امنیت و استقلال عراق در دو دهه گذشته داشته است، درچارچوب نگاه راهبردی هیبریدی که به متحد منطقه ای خود دارد، توافقات نظامی و امنیتی مطمئنی را در حوزه مبارزه با تروریسم، قاچاق موادمخدر و... با عراق به انجام رسانده است و در شرایط مختلف نیز صداقت خود را برای دولت و جامعه عراق به اثبات رسانده است.
با توجه به عمق روابط استراتژیک میان تهران و بغداد لازم است اقدامات مورد نیاز برای توسعه صادرات به این کشور نیز برداشته با با رفع موانع موجود شاهد شکوفایی مراودات اقتصادی میان دو طرف باشیم که نیازمند مواردی چون حمایت صندوق صادرات از صادرکنندگان خرد، تشویق بخش خصوصی به ورود قوی تر در بازار عراق و تقویت بخش رایزنی اقتصادی ایران در عراق برای آگاهی از نیازهای جامعه و ارسال کالاهای هدف به این بازار است.
⭕️ آیا پروژه بزرگ «مسیر توسعه» عراق امکانپذیر است؟
دولت محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق قصد دارد این پروژه بزرگ را در بازه زمانی سه تا چهار ساله تکمیل کند. اما این پروژه با چالشهای زیادی روبرو است، از جمله اینکه چه کسی چنین پروژه پرهزینهای را تامین مالی میکند، اینکه آیا عراق میتواند میلیاردها دلار برای آن هزینه کند یا خیر و اینکه چقدر احتمال دارد که این پروژه با خطر سقوط در شبکههای فساد عراق روبرو شود؟
🔗ادامه مطلب:
syaaq.com/21957
⭕️ املاک و مستغلات در عراق: آینۀ تمامنمای وضعیت کشور
عراق مشکلات زیادی دارد: بیابانزایی، بحران آب، ضعف در خدمات اساسی مانند برق، حملونقل عمومی، بهداشت و آموزش اما هیچ یک به اندازۀ بحران مسکن نمیتواند هرجومرج و فساد مالی و اداری را نمایش دهد.
🏷 #بازارها #عراق_و_شامات #گزارش #عراق #فساد_اداری #فساد_مالی
🔗ادامه مطلب:
syaaq.com/19111
🔴 سخنگوی السودانی: حمله پهپادی به فرودگاه سلیمانیه از ترکیه انجام شد
👈 سخنگوی فرمانده کل نیروهای مسلح عراق با ارائه جزئیات تازه درباره حمله پهپادی به یک فرودگاه در سلیمانیه، این اقدام را نقض حاکمیت ارضی عراق و خلاف اصول حسن همجواری دانست.
🔺واکنش جریانات سیاسی عراق به حمله پهپادی به فرودگاه عربت 👇
ائتلاف النصر، جریان حکمت ملی و جنبش عصائب اهل الحق عراق، حمله به فرودگاه عربت در استان سلیمانیه که منجر به کشته و زخمی شدن شماری از اعضای دستگاه مبارزه با تروریسم اقلیم کردستان عراق شد را محکوم کردند.
🔸ائتلاف النصر:
ترکیه اشغالگر عراق است و ده ها پایگاه در عمق خاک عراق دارد. این کشور به نقض حاکمیت و دخالت در امور داخلی عراق ادامه داده است. این موضوعی است که مسکوت مانده و مشکلی ملی است.
🔹عمار الحکیم، رئیس جریان حکمت ملی عراق خواستار تحقیق فوری و دقیق برای شناسایی مسئولان این حمله و حفاظت از حاکمیت عراق و تضمین امنیت و ثبات این کشور و ملت آن شد. وی به خانواده های قربانیان این حادثه تسلیت و برای مجروحان آن آرزوی شفای عاجل کرد.
🔸قیس الخزعلی دبیرکل جنبش عصائب اهل الحق: حاکمیت عراق و دفاع از آن از جمله امور ثابتی است که نمیتوان در مورد آن چشم پوشی یا تعارف کرد. وی حادثه فرودگاه عربت را نقض آشکار حاکمیت عراق قلمداد کرد. دولت و همه نیروهای سیاسی باید برای متوقف کردن این تجاوزهای پرتکرار در یک صف بایستند.
https://eitaa.com/iraq_studies
🔴نقشِ پشت پرده آمریکا در درگیریهای استان کرکوک عراق
🔺یکی از رهبران ائتلاف الفتح عراق به نقش آمریکا در درگیریهای در استان کرکوک این کشور اشاره کرد.
👈به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از المعلومه، «علی الزبیدی» یکی از رهبران ائتلاف الفتح عراق تاکید کرد که تحولات رخ داده در استان کرکوک یک بازی سیاسی به شمار میرود که هدف از آن بازگرداندن نفوذ و سلطه حزب دموکرات کردستان به این استان است.
🔹وی اضافه کرد: حزب بارزانی یک بار در سال ۲۰۱۷ از برگ استان کرکوک برای برگزاری همه پرسی استقلال استفاده کرده و این اهرم دیگر کارایی ندارد. در پشت مسأله استان کرکوک چندین جریان ایستادهاند؛ عامل هر بحران سیاسی، اقتصادی و یا امنیتی که عراق با آن رو به رو میشود آمریکا و مزدوران آن در داخل کشور هستند.
🔸الزبیدی بیان کرد: کرکوک یک استان عراقی بوده و باید از تمام اقشار ساکن آن محافظت شود.
🔹پیش از این نیز برخی سیاستمداران عراقی اعلام کرده بودند که تحرکات نظامیان آمریکایی در عمق خاک سوریه همزمان با تحولات اخیر استان کرکوک مشکوک بوده و طرحهای جدیدی از سوی آمریکا برای تقسیم نقشهای مربوط به هدف قرار دادن ساکنان این استان عراق تدوین شده است.
🇮🇶مطالعات عراق
🔴 افتتاح پروژه شلمچه-بصره
🔹مراسم کلنگ زنی و اجرایی شدن ساخت راه آهن شلمچه_بصره روز گذشته( شنبه ۱۱شهریور۱۴٠۲) با حضور آقای السودانی نخست وزیر عراق اتفاق مبارکی برای رشد و ارتقاء سفرهای زیارتی و در آینده ای نزدیک برای مبادلات اقتصادی و مسیرهای ترانزیتی ریلی در منطقه خواهد بود که شرق را به غرب متصل خواهد کرد.
🔸در دنیای تجارت کنونی، این خطوط ریلی هستند که توجه قدرت های اقتصادی و تجاری را به خود جلب کرده اند، چرا که خطوط ریلی به دلیل کاهش محسوس هزینه های حمل و نقل و سرعت و امنیت و حجم بیشتر کالا نسبت به دیگر مسیرهای جایگزین کالا، در اولویت تجارت و سرمایه گذاری قدرت های اقتصادی قرار گرفته اند.
🔹باید خاطرنشان کرد پروژه ریلی شلمچه-بصره که متاسفانه سال ها نادیده گرفته شده بود دیروز به صورت رسمی آغاز به ساخت و ساز کرد و این مسیر در آینده ای نزدیک موجب اتصال دیگر شبکه های ریلی کشورهای ذینفع خواهد شد و ایران و عراق در این مسیر به هاب ترانزیتی تبدیل و منافع بسیاری را بدست خواهند آورد. همچنین گفتنی است با پیمان اخیر ایران و عربستان با گروه مالی بریکس سطح مبادلات با چین و روسیه و آفریقا افزایش می یابد و این خطوط ریلی از روسیه در شمال و چین و هند در شرق و آسیای مرکزی به غرب و از اروپا و مدیترانه به سوریه و لبنان و اردن و همچنین آفریقا و کشورهای خلیج فارس در جنوب می پیوندد و دنیای اقتصادی و تجاری جدیدی را با منافع اقتصادی بالا و به صرفه در این منطقه ایجاد خواهد کرد.
🔸در همین راستا با توجه به مطالب فوق، در برخی شبکه های معلوم الحال عراقی وابسته به منافع غربی_صهیونیستی شاهد سم پاشی هایی در این رابطه هستیم که اینطور وانمود می کنند که در این پروژه عراق نادیده انگاشته شده و تنها جمهوری اسلامی ایران است که مطلقا منافعی بدست خواهد آورد و پروژه بندرفاو و جاده ی توسعه عراق که در سال های بعد قرار است افتتاح شود با این پروژه به محاق خواهد رفت! با تولید این دست از محتواها در فضای رسانه شبهات زیادی در افکار عمومی برخی گروه ها و مردم عراق علیه ایران به وجود آمده است که این با وجود ضعف های رسانه ای و تحلیلی بین المللی در ایران و عراق در اقناع این گروه از مخاطبین عراقی، ما شاهد گسترش این شبهات و موضع گیری ها در اذهان عمومی می باشیم که جای بس تاسف است و باید گام های جدی درباره ی این نقطه ضعف های رسانه ای برداشته شود.
🔻همچنین در این راستا باید اذعان کرد وجود چنین پروژه هایی مانع اهداف و منافع راهبردی برخی کشورها از جمله آمریکا و رژیم غاصب اسرائیل و برخی دوستان منطقه ای شان می باشد که همواره با حضور در منطقه ی غرب آسیا موجب بی ثباتی و غارت مال و جان ملت ها بوده اند و باید دید در ادامه برای سنگ اندازی در اینگونه پروژه ها که موجب پیشرفت و شکوفایی اقتصادی کشورهای منطقه است از چه اهرم و برنامه ها و موانعی بهره خواهند برد.
🇮🇶مطالعات عراق
⭕️ رقابت ایران و عراق در کریدورهای ترانزیت دریایی و زمینی منطقهای
در سالهای اخیر عراق به یکی از مقاصد پیشرو برای سرمایهگذاریهای چینی در خاورمیانه و پیوندی حیاتی در طرح یک کمربند یک جاده پکن (BRI) تبدیل شده است.
🔗ادامه مطلب:
syaaq.com/17112
🇮🇶مطالعات عراق
داستان بنرها؛ هرچه مردمی تر، صدری تر؟ ؛ مشاهدات سفر اربعینی
زهرا اسداللهی_ مطالعه بر روی جریان ها و جنبش های اجتماعی عراق، من را به این تصمیم رساند تا در این سفر که با تراکم بسیار بیشتر از هر سفر دیگر، میشود انسان عراقی دید، روی مطالعه میدانی دو پدیده اجتماعی «تشرین» و «صدری ها» تمرکز کنم. البته با این ملاحظه و احتیاط که عراق و عراقی اربعین، با عراق و عراقی غیر اربعین تفاوت که هیچ، بعضاً تناقض دارد. این شیوه مطالعه عراق از روی فضای اربعین را اصلاً پیشنهاد نمیکنم و حتی بشدت مضر میدانم، چون ضریب خطای غیر قابل چشمپوشی دارد. ادامه مطلب
https://zaya.io/مشاهدات_اربعینی_عراق
🇮🇶مطالعات عراق
📚 مجموعه #کاوش
بررسی کتابهای غیرفارسی منتشر شده؛ مناسب محققین و پژوهشگران
2️⃣ بررسی کتاب شخصیت فرد عراقی: پژوهشی در روحیه ملت عراق در سایه جامعهشناسی مدرن
🔸 کتاب «شخصیت فرد عراقی» اساس و پایه آثار بعدی جامعهشناسی علی الوردی محسوب میشود. این کتاب به دو بخش تقسیم میشود. بخش نخست به بررسی شخصیت انسانها به طور کلی و بخش دوم آن به شخصیت فرد عراقی اختصاص دارد.
🔸 مهم ترین چیزی که الوردی در بحث شخصیت فرد عراقی به آن اشاره می کند دوگانگی شخصیت در انسان عراقی است. وردی در این باره می نویسد: «در شخصیت انسان عراقی نوعی دوگانگی وجود دارد و … قرائن بسیاری وجود دارد که این مساله را تایید می کند.»
🔸 انسان عراقی منافق یا ریاکار نیست کما این که بعضی دوست دارد او را این گونه بنامند بلکه او در واقع دو شخصیت دارد؛ وقتی با یکی از شخصیت هایش کاری را انجام می دهد فراموش می کند که لحظاتی بعد شخصیت دیگرش کاری دیگر انجام خواهد داد. …اوست که مثلا ممکن است به تحریم کالاهای صهیونیستی دعوت کند و هموست که وقتی به بازار می رود یادش می رود شخصیت اولش چه گفت و صرفا دنبال کیفیت و ارزانی می رود. (ص48) الوردی این دوگانگی شخصیت را از سه ناحیه تمدنی و فرهنگی، اجتماعی و روانی مورد کنکاش قرار می دهد.
🔸 بررسیهای علی الوردی درباره شخصیت انسان عراقی، یکی از مهمترین پژوهشهای صورت گرفته در نوع خود به شمار میرود و میتواند به مانند الگویی در مطالعه سایر مناطق خاورمیانه به کار رود.
📌 ادامه مطلب را در لینک زیر بخوانید:
https://zaya.io/شخصیت_انسان_عراقی
🇮🇶مطالعات عراق
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
♦️ بازی رسانه ای سبب جنگ خلیج فارس شد!
🔹 وقتی صحبت از جنگ نرم میکنیم، یعنی همین شهادت دروغ دختر سفیر کویت که سبب شد، آمریکا جنگ خلیج فارس را پایه ریزی کند.
@iraq_studies
♦️ دو ماه بعد از حمله عراق به کویت ۱۹۹۰، دختری ۱۵ ساله به نام نیره در کنگره امریکا حاضر شد و علیه جنایت های عراق شهادت داد.
🔹 نیره در حالی که نمی توانست جلوی اشک هایش را بگیرد گفت شاهد بوده سربازان عراقی نوزادان را از انکوباتورهای بیمارستانی کویت بیرون می کشند و نوزادان میمیرند
🔹 شهادت نیره آنقدر تاثیرگذار بود که روزها شبکه های تلویزیونی امریکایی بارها و بارها پخش کردند و جورج بوش پدر، رئیس جمهور وقت امریکا هم چندبار هنگام سخنرانی علیه عراق به همان صحبت های نیره اشاره کرد.سناتورهای طرفدار جنگ هم قبل از رایگیری برای جنگ، ۷ بار به این داستان اشاره کردن
🔹 میلیون ها امریکایی پا به پای نیره اشک ریختند و نمی دانستند نیره در واقع «نیره الصباح» است؛ دختر سفیر کویت در امریکا. امریکا با استناد به همین شهادت و صحبت ها، افکارعمومی را برای ورودش به جنگ خلیج فارس آماده کرده بود
🔹 سال ۱۹۹۲ پس از پایان جنگ و تکمیل عملیات «آزادسازی کویت»، سازمان عفو بین الملل که اتفاقا در ابتدا صحت ماجر اهای نیره را تایید کرده بود گفت متوجه شدند که این داستان درست نبوده و حتی دولت بوش را به «دستکاری فرصت طلبانه جنبش بین المللی حقوق بشر» متهم کرد.
@iraq_studies
آشنایی با کشور# عراق
دوران استعمار، پادشاهی و جمهوری در عراق
1399-6-3 3840 0

در این مطلب به بخشی از تاریخ عراق از سلطه بیگانگان و استعمار انگلیس در عراق و پس از آن دوران پادشاهی و به جمهوریت رسیدن قدرت در این کشور خواهیم پرداخت.
استعمار بریتانیا
با شروع جنگ جهانی اول، انگلیسیها به بهانه جلوگیری از نفوذ آلمان با ارتشی بزرگ و پیشرفته وارد عراق شدند و در آغاز جنگ در نوامبر 1914،شهر عماره و بصره و در ژوئن سال 1915 شهر ناصریه را به اشغال خود درآوردند. ارتش انگلیس در سال 1916 در نزدیکی بغداد متحمل شکست شد اما مجددا در اوایل سال 1917 اشغال را آغاز کردند و وارد بغداد شدند.
شهر موصل در شمال عراق در 11 مارس 1917 به دست انگلیسیها سقوط کرد و در نوامبر سال 1918، عراق به طور کامل تحت تصرف انگلیس درآمد. در ژوئیه سال 1920، در اعتراض به حضور انگلیسیها، انقلابی در عراق شکل گرفت. این قیام، پیروزی مردم عراق علیه استعمار بود که به انقلاب سال بیست (ثورة العشرین) شهرت یافت و بریتانیا را بر آن داشت تا یک دولت پادشاهی موقت تشکیل دهد. اداره این دولت بر عهده شورای وزیران عراق و تحت نظارت عالی حاکم بریتانیا بود. در سال 1921، «فیصل اول» در یک همهپرسی عمومی به عنوان پادشاه عراق انتخاب شد.
پادشاهی و استقلال
در دوره استعمار توسط انگلیس، ارتش این کشور به بهانه تهدید کردها و حمایت ترکها از آنها، به حضور خود در عراق ادامه داد. با اینحال همزمان با این حضور، نارضایتیها و قیام علیه انگلیس نیز ادامه داشت. این اوضاع باعث شد تا «شاه فیصل اول» برای کاهش شورشها، از انگلیس درخواست انعقاد پیمان اتحاد با عراق را کند. با موافقت انگلیس، پیمان اتحاد در سال 1922 امضا و اولین انتخابات پارلمان عراق در سال 1925 برگزار شد. در سال 1931، با کشف نفت در عراق، توافقنامههای بینالمللی میان کشورهای عراق، آلمان، فرانسه و آمریکا به تصویب رسید.
سپس در اکتبر سال 1932، عراق پس از موافقت انگلیس به عضویت سازمان ملل درآمد. در همان سال قَیمومیت انگلستان بر عراق به پایان رسید و این کشور رسماً به استقلال دست یافت. شاه ملک فیصل در سال 1933 درگذشت و فرزندش«غازی بن فیصل» ملقب به شاه غازی اول جانشین وی شد. شاه غازی دومین پادشاه عراق از سلسله هاشمی بود. او بر عکس پدرش رویه ضد انگلیسی را در پیش گرفت. وی فعالیت احزاب را ملغی کرد و کشور را تحت سلطه خود درآورد. شاه غازی به حکومت خود ادامه داد تا اینکه در سال 1939 در یک سانحه رانندگی درگذشت.
🇮🇶مطالعات عراق
آشنائی با کشور#عراق
انقلاب علیه انگلیس
از سال 1939 تا 1945، فضای کشور عراق تحت تاثیر انقلاب «رشید گیلانی» بود. پس از درگذشت شاه غازی، فرزندش، سلطان فیصل دوم که سه سال بیشتر نداشت، قدرت را تحت سرپرستی بهدست گرفت. اما در اصل نوری سعید کسی بود که با حمایت انگلیس دولت را اداره میکرد. در مارس 1940، رشید عالی گیلانی که از پشتیبانی افسران طرفدار آلمان بهره میبرد، به نخستوزیری رسید و سفارت ایتالیا در بغداد در همان سال تبدیل به مرکز مهم اطلاعاتی برای متحدین علیه متفقین در خاورمیانه شد. رفتارهای گیلانی باعث شد تا دولت بریتانیا در ماه دسامبر 1940 تحریمهای اقتصادی و نظامی علیه عراق اجرا کند. رشید گیلانی در ژانویه 1941 از سمت خود استعفا داد.
چندی بعد در 2 مه 1941، انقلابی علیه حضور انگلیس در عراق به رهبری رشید گیلانی صورت گرفت و پس از فرار نوری سعید به خارج از عراق، دولت جدیدی شکل گرفت؛ هرچند این انقلاب نتوانست مقاومت خود را ادامه دهد و انگلستان دوباره زمام امور را به دست گرفت. آنان سران ارتش را اعدام کردند که این اقدام زمینه انقلاب 1958 محسوب میشد. در این زمان قرارداد یک آتشبس منعقد شد که انگلیس را قادر میساخت تا دوباره کنترل عراق را بهدست گیرد. در این دوره، حکومتی حامی انگلیس با ریاست «جمیل مدفعی» تشکیل شد که با استعفای زود هنگام وی، نوری سعید به جانشینی او رسید. در نهایت در سپتامبر 1943 عراق علیه قدرتهای محور، اعلام جنگ کرد.
شورش های داخلی
قبایل کرد، در دورههای زمانی مختلف دست به قیام علیه حکومت مرکزی زدند که یکی از آنها انقلاب بین سالهای 1945 تا 1946 میلادی است که با حمایت روسیه صورت گرفت. در آن زمان انگلیس برای تأمین امنیت و حفاظت از منابع نفت عراق، نیروهایی را به این کشور اعزام کرد. پس از پایان انقلاب، کردها در سال 1947، نوری سعید را برای ایجاد اتحاد بین عراق و اردن وارد مذاکره با پادشاه اردن کردند که این مذاکرات منجر به برقراری پیمان برادری بین دو کشور شد. این پیمان زمینه همکاری نظامی بین عراق و اردن را فراهم کرد که نهایتا در سال 1948 منجر به مشارکت ارتش عراق در جنگ با ارتش اردن علیه اسرائیل شد.
https://eitaa.com/iraq_studies
آشنایی با کشور#عراق
از جمله این وقایع میتوان به شورش کارگران شرکت نفت عراق در سال 1948، انقلاب ژانویه که منجر به انعقاد معاهده «پورتسموت» میان عراق و انگلیس شد و قیام اکتبر 1952 که در آن مردم خواستار انتخابات مستقیم و محدود کردن قدرتهای پادشاه بودند، اشاره کرد.
در سال 1957، شیعیان معترض عراقی توانستند پس از سالها فعالیت سیاسی نظاممند، «حزب الدعوه» عراق را تشکیل دهند و اعلام موجودیت سیاسی کنند. همچنین در این سال عراق و ترکیه موافقتنامه امنیتی بغداد را امضا کردند که بریتانیا، پاکستان و ایران نیز به آن پیوستند. عراق و اردن در 12 فوریه 1958 یک پیمان اتحاد به امضا رساندند.
سقوط پادشاهی و انقلاب جمهوری
همزمان با تشکیل حزب الدعوه توسط شیعیان معترض عراقی در سال 1957، انقلابی به رهبری عبدالکریم قاسم شکل گرفت. عبدالکریم قاسم که فردی نظامی با عقاید چپگرایانه بود پس از نشستن بر مسند قدرت، ملک فیصل و کلیه افراد خاندان سلطنتی، نوری سعید نخست وزیر عراق و بسیاری از مقامات کابینه را به قتل رساند. به این ترتیب وی به حکومت پادشاهی عراق پایان داد و حکومت جمهوری را در عراق برقرار کرد. حکومت جمهوری عراق به ریاست محمد نجیب ربیعی و نخست وزیری عبدالکریم قاسم شکل گرفت.
در پی این اتفاقات در سال 1959و 1960 عراق به ترتیب از پیمان اتحاد با اردن و ترکیه خارج شد. در سال 1963 پس از آنکه عبدالسلام عارف به کمک «حزب بعث»، عبدالکریم قاسم را به قتل رساند، حکومت عراق را به دست گرفت ولی بعد از مدتی خود نیز به مخالفت با این حزب پرداخت.
در سال 1966 عارف در یک سانحه هوایی با هلیکوپتر کشته شد و برادرش ژنرال عبد الرحمن محمد عارف به عنوان جانشین وی به سمت ریاست جمهوری منصوب شد.
https://eitaa.com/iraq_studies
آشنائی با کشور #عراق
دوران حزب بعث تا سقوط صدام
در این نوشتار به بررسی و شرح اتفاقات از شروع انقلاب حزب بعث در عراق در سال 1968 و سلطه صدام حسین و در پی آن جنگ ایران با عراق، جنگ خلیج فارس، انقلاب شعبانیه و نهایتا سقوط حکومت صدام میپردازیم.
انقلاب حزب بعث
حزب بعث با هماهنگی برخی عناصر غیربعثی،کودتای موفقیتآمیزی را در 17 ژوئیه 1968 ترتیب داد. طی این کودتا، دولت عارف سرنگون و احمد حسن البکر، ریاست جمهوری را به دست گرفت. در این زمان، گرایش سیاستهای عراق به سوی شوروی سابق بود. همزمان با به قدرت رسیدن حزب بعث، عراق وارد دوره جدیدی از تاریخ خود شد و به یک تغییر کیفی در اجرای برنامههای توسعه خود دست یافت. در سال 1971، مرزهای عراق با اردن بسته شد و در سال 1972 عراق و شوروی سابق با انعقاد قراردادی 15 ساله، سطح همکاریهای خود را در زمینههای اقتصادی، نظامی و سیاسی ارتقا دادند. همچنین در این سال عراق شرکت نفت خود را ملی اعلام کرد.
در سال 1974، دولت البکر به طور یکجانبه، قانون خودمختاری کردها را اعلام کرد که طی آن توانستند در پارلمان و هیئت وزرا شرکت کنند. در مارس 1974، تنش با کردها در شمال عراق از سر گرفته شد که گفته میشد کردها در این زمان از حمایت ایران برخوردار بودند. پس از آنکه عراق برخی از امتیازات مربوط به منازعه مرزی با ایران را به امضای «توافقنامه الجزایر» در سال 1975 رساند، ایران حمایتهای خود را از کردها متوقف کرد و با این کار، تنشها کاهش یافت. به موجب این قرارداد، ایران در ازای حمایت نکردن از کردها، امتیاز نظارت بر اروندرود را به دست آورد.
در سال 1978، «احمد حسن البکر» تلاش کرد تا روابط نزدیکی با سوریه برقرار کند. در سال 1979 میلادی (1357 شمسی) و همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، اختلافات البکر و معاونش،صدام حسین بالا گرفت. سرانجام پس از کنارهگیری احمد حسن البکر از ریاست جمهوری، «صدام حسین» این سمت را به دست گرفت.
https://eitaa.com/iraq_studies
آشنائی با کشور #عراق
جنگ ایران و عراق
جنگ عراق و ایران با تجاوز ارتش تحت رهبری صدام حسین به ایران آغاز شد و نزدیک به 8 سال به طول انجامید که بهعنوان یکی از طولانیترین جنگها در قرن بیستم میلادی شناخته میشود. جنگ ایران و عراق به طور رسمی در 31 شهریور 1359، برابر با 22 سپتامبر 1980 آغاز شد؛ این در حالی است که مقامات عراقی معتقد بودند که جنگ از 13 شهریور 1359، برابر با 4 سپتامبر 1980 با حملات ایران به شهرهای مرزی عراق آغاز شده است. در این زمان، صدام حسین، تعهدات خود به پیمان 1975 الجزایر را کنار گذاشت و با حمله به خاک ایران، آتش جنگ را برافروخت.
در سالهای آغازین جنگ ایران و عراق، اسرائیل در ژوئن 1981 راکتور هستهای عراق را بمباران کرد. در سال 1984 نیز سلاحهای شیمیایی توسط عراق در جنگ استفاده شد و هر دو کشور حتی کشتیهای غیرنظامی یکدیگر را نابود کردند. در 16 مارس 1988 که مصادف با ماههای پایانی جنگ ایران و عراق بود، نیروهای عراقی با استفاده از سلاح های شیمیایی ممنوعه، قتل عام «حلبچه» را علیه کردها مرتکب شدند. در این حمله، نزدیک به 3200 تا 5000 نفر کشته و نزدیک به 7 تا 10 هزار نفر مجروح شدند که اکثرا افراد غیرنظامی بودند. صدها تن دیگر نیز بر اثر عواقب، بیماریها و نقص جسم در هنگام تولد، ناشی از این بمبارانهای شیمیایی سالها پس از حمله تلف شدند.
در سال 1988 و پس از گذشت 8 سال از جنگ ایران و عراق که در آن تلفات انسانی در حدود یک میلیون کشته برآورد شده بود، سازمان ملل متحد، قطعنامه 598 را بهعنوان طرح صلح صادر کرد. دو کشور در آگوست 1988 با برنامه صلح پیشنهادی سازمان ملل موافقت کردند و در نهایت جنگ در 29 مرداد 1367 پایان یافت.
جنگ خلیج فارس
صدام حسین در سال 1990، کویت را به بهره برداری از نفت در میدان «رُمَیله» که در منطقه مورد مناقشه بین دو کشور قرار داشت، متهم کرد. عراق برای حل و فصل اختلافات موجود، مذاکرات مستقیم با کویت را آغاز کرد، اما مذاکرات در 25 ژوئیه همان سال و اندکی پس از شروع، شکست خورد و ارتش عراق در تاریخ دوم اوت 1990(11 مرداد 1369 شمسی) به کویت حمله کرد و این کشور را به اشغال خود درآورد. در تاریخ 6 اوت 1990، شورای امنیت سازمان ملل متحد، قطعنامه 661 را برای اعمال تحریمهای اقتصادی علیه عراق به تصویب رساند که تقریباً از تمام تبادلات تجاری و اقتصادی با عراق جلوگیری میکرد.
در سال 1991، قطعنامه 687 شورای امنیت صادر شد که اجازه میداد از هر روشی برای بیرون راندن عراق از کویت استفاده شود. همچنین این قطعنامه تاریخ نهایی عقبنشینی و خروج از قلمرو کویت را برای عراق تعیین کرد. آمریکا در سال 1991 با ائتلافی از کشورهای دیگر به کویت و سپس به عراق حمله کرد و ارتش عراق را از کویت بیرون راند. از این جنگ به عنوان «جنگ اول خلیج فارس» یاد میشود.
https://eitaa.com/iraq_studies
آشنائی با کشور #عراق
انقلاب شعبانیه
پس از خروج عراق از کویت توسط نیروهای ائتلاف سازمان ملل، انقلابی تحت عنوان «انقلاب شعبانیه» روی داد که توسط حکومت عراق به شدت سرکوب شد. این قیام در پایان جنگ خلیج فارس و صدور قطعنامه 670 شورای امنیت که کلیه تحرکات هوایی ارتش عراق، حتی بالگردها را ممنوع کرد به وقوع پیوست. این انقلاب در حقیقت قیام مردم عراق علیه حکومت «صدام حسین» بود که در مارس 1991 از بصره و کربلا آغاز شد. معترضان در کمتر از یک ماه، 14 استان از 18 استان عراق را به تصرف خود درآوردند. در ابتدا کردها قصد پیوستن به این انقلاب را نداشتند اما پس از مدتی، آنها نیز به این قیام پیوستند. حزب بعث در نوامبر 1991 با هماهنگی ارتش در جهت سرکوب این قیام برآمد. با این واکنش حکومت، دهها هزار نفر کشته و زخمی شدند و برخی اماکن مذهبی مانند حرم امام علی(ع) و امام حسین (ع) آسیب دید. انقلاب شعبانیه بر اثر نارضایتی مردم از وضع عراق در آن زمان شکل گرفت، چرا که بسیاری از زیرساختهای اقتصادی و رفاهی عراق در جنگ با کویت و ایران آسیب دیده و یا از بین رفته بودند.
سقوط حکومت صدام حسین
بعد از جنگ اول خلیج فارس، عراق تا سال 2003 به شدت منزوی شد و وضعیت اقتصادی نابسامانی را تجربه کرد، تا اینکه در 20 مارس 2003 (29 اسفند 1381) مورد حمله نظامی یک ائتلاف بین المللی به رهبری ایالات متحده و بریتانیا قرار گرفت. این جنگ که با نامهای «اشغال عراق»، «عملیات آزادسازی عراق» و «جنگ دوم خلیج فارس» نیز شناخته میشود، یک عملیات نظامی بود که به بهانه قطع ارتباط صدام با «القاعده» و کشف سلاحهای کشتار جمعی در عراق آغاز شد.
نیروهای اصلی حملهکننده به عراق متشکل بودند از ارتشهای ایالات متحده آمریکا، پادشاهی متحد بریتانیا و لهستان. درعینحال، 29 کشور دیگر از جمله ژاپن، کره جنوبی، ایتالیا، اسپانیا و ... با فرستادن بخشی از نیروهای نظامی و لجستیکی خود به همراهی با نیروهای ائتلاف، در اشغال عراق نقش داشتند. همچنین برخی شرکتهای پیمانکار تأمین نیروی نظامی و امنیتی، با فرستادن دهها هزار نفر از نیروهای خود که دارای تابعیت کشورهای مختلف بودند، مسئولیت تأمین امنیت بخشهای وسیعی از مراکز مهم تجاری عراق از جمله چاهها و مراکز پالایش نفت را بر عهده داشتند.
پس از این حمله، صدام حسین به همراه تعدادی از نزدیکان خود متواری شد و تا چندین هفته پس از سقوط بغداد و پایان درگیریها، محل اختفای وی نامعلوم بود. بسیاری از دیگر رهبران عراق دستگیر شدند ولی تا مدتها تلاشهای گسترده برای دستگیری صدام حسین بیثمر بود. پسران وی، «عُدَی» و «قُصَی» که جانشینان سیاسی وی محسوب میشدند، در ژوئیه 2003 در پی درگیری با نیروهای آمریکایی کشته شدند.
درنهایت محل اختفای صدام حسین در روز 13 دسامبر 2003 در عملیاتی به نام «سپیدهدمسرخ» در روستایی در نزدیکی «تکریت» کشف شد و خبر دستگیری وی توسط منابع ارتش آمریکا و «تونی بلر» نخستوزیر وقت انگلستان تأیید شد. کمی بعد «پل برمر»، حاکم موقت آمریکایی عراق، در کنفرانسی مطبوعاتی در بغداد خبر دستگیری وی را رسما تایید کرد
https://eitaa.com/iraq_studies
آشنائی با کشور #عراق

خانه
آشنایی با عراق
تاریخ
دوره های تاریخی
دوران بعد از سقوط صدام
عراق و دوران پس از سقوط صدام حسین
دوران بعد از سقوط صدام
عراق و دوران پس از سقوط صدام حسین
1399-6-3 3519 0

آنچه در اینجا میخواید، تشریح وقایع و اتفاقات دوران بعد از سقوط و اعدام صدام حسین، شورشهای داخلی ، حضور نیروهای آمریکایی در عراق تا رفع تحریمهای سازمان ملل خواهد بود.
اعدام صدام حسین
صدام حسین در تاریخ 9 تیر 1383 برابر با30 ژوئن 2004 به دولت موقت عراق تحویل داده شد تا به اتهام جنایات جنگی، جرایم ضدبشری و قتلعام محاکمه شود. در طول این محاکمه توجه ویژهای به اقدامات خشونتبار وی علیه کردهای شمال عراق در طول جنگ با ایران و شیعیان جنوب در خلال سالهای 1991 تا 1999 شد. نهایتاً صدام حسین در تاریخ 9 دی 1385 برابر با 30 دسامبر 2006 در ساعت 6:07 صبح به وقت محلی به دار آویخته شد.
حکومت ائتلاف موقت
نیروهای اشغالگر عراق کمی پس از شکست صدام حسین، حکومتی با عنوان «ائتلاف موقت» در این کشور ایجاد کردند تا به عنوان یک حکومت انتقالی عمل کند. این حکومت با اتکا به قطعنامه 1483 شورای امنیت سازمان ملل (مصوب 22 می 2003) و قوانین جنگ، خود را واجد صلاحیت تشکیل قوای مجریه، مقننه و قضائیه میدانست. این حکومت از 21 آوریل 2003 تا 28 ژوئن 2004 به مدت 14 ماه تمامی اختیارات عراق را در دست داشت.
در ابتدا افسر سابق ارتش آمریکا، «جی گارنر»، ریاست حکومت ائتلاف موقت را بر عهده داشت اما انتصاب وی مدت زیادی طول نکشید تا این که در 11 می 2003، جرج دبلیو بوش، پل برمر را جانشین وی کرد. حاکم جدید در نخستین روز کاری خود در 16 می 2003 دستور شماره یک حکومت ائتلاف موقت، مبنی بر ممنوعیت ورود اعضای حزب بعث در دولت جدید را ابلاغ کرد. «برمر» در ژوئیه 2004 با به پایان رسیدن حکومت ائتلاف موقت از سمت خود برکنار و از عراق خارج شد.
گروه بازرسی عراق
یکی دیگر از گروههایی که توسط اشغالگران چندملیتی عراق تشکیل شد، گروه بازرسی عراق نام داشت که شامل 1400 عضو بود. این گروه به منظور یافتن حقیقت پیرامون برنامه جنگافزارهای کشتار جمعی عراق تشکیل شده بود. انتشار گزارش این گروه در سال 2004 که به «گزارش دولفر» شهرت یافت، نشان داد که عراق دارای جنگافزارهای کشتار جمعی نیست.
دستگیری سران دولت سابق
نیروهای اشغالگر چندملیتی عراق به رهبری آمریکا در تابستان 2003 روی دستگیری سران سابق دولت عراق تمرکز کردند. یورشی که در 22 ژوئیه (31 تیر 1382) آن سال توسط لشکر 101 هوابرد آمریکا و گروه رزمی 20 انجام گرفت، باعث مرگ پسران صدام، «عُدَی» و«قُصَی» شد. دستگیری صدام در روز 13 دسامبر 2003 (22 آذر 1382) در عملیات سپیدهدم سرخ در نزدیکی تکریت، مهمترین رویداد در میان رشته دستگیریهای آن سال بود. با دستگیری صدام حسین دولت ائتلاف موقت شروع به آموزش نیروهای امنیتی عراقی به منظور تأمین امنیت شهرها کرد.
https://eitaa.com/iraq_studies
آشنائی با کشور #عراق
آنچه در اینجا میخواید، تشریح وقایع و اتفاقات دوران بعد از سقوط و اعدام صدام حسین، شورشهای داخلی ، حضور نیروهای آمریکایی در عراق تا رفع تحریمهای سازمان ملل خواهد بود.
اعدام صدام حسین
صدام حسین در تاریخ 9 تیر 1383 برابر با30 ژوئن 2004 به دولت موقت عراق تحویل داده شد تا به اتهام جنایات جنگی، جرایم ضدبشری و قتلعام محاکمه شود. در طول این محاکمه توجه ویژهای به اقدامات خشونتبار وی علیه کردهای شمال عراق در طول جنگ با ایران و شیعیان جنوب در خلال سالهای 1991 تا 1999 شد. نهایتاً صدام حسین در تاریخ 9 دی 1385 برابر با 30 دسامبر 2006 در ساعت 6:07 صبح به وقت محلی به دار آویخته شد.
حکومت ائتلاف موقت
نیروهای اشغالگر عراق کمی پس از شکست صدام حسین، حکومتی با عنوان «ائتلاف موقت» در این کشور ایجاد کردند تا به عنوان یک حکومت انتقالی عمل کند. این حکومت با اتکا به قطعنامه 1483 شورای امنیت سازمان ملل (مصوب 22 می 2003) و قوانین جنگ، خود را واجد صلاحیت تشکیل قوای مجریه، مقننه و قضائیه میدانست. این حکومت از 21 آوریل 2003 تا 28 ژوئن 2004 به مدت 14 ماه تمامی اختیارات عراق را در دست داشت.
در ابتدا افسر سابق ارتش آمریکا، «جی گارنر»، ریاست حکومت ائتلاف موقت را بر عهده داشت اما انتصاب وی مدت زیادی طول نکشید تا این که در 11 می 2003، جرج دبلیو بوش، پل برمر را جانشین وی کرد. حاکم جدید در نخستین روز کاری خود در 16 می 2003 دستور شماره یک حکومت ائتلاف موقت، مبنی بر ممنوعیت ورود اعضای حزب بعث در دولت جدید را ابلاغ کرد. «برمر» در ژوئیه 2004 با به پایان رسیدن حکومت ائتلاف موقت از سمت خود برکنار و از عراق خارج شد.
گروه بازرسی عراق
یکی دیگر از گروههایی که توسط اشغالگران چندملیتی عراق تشکیل شد، گروه بازرسی عراق نام داشت که شامل 1400 عضو بود. این گروه به منظور یافتن حقیقت پیرامون برنامه جنگافزارهای کشتار جمعی عراق تشکیل شده بود. انتشار گزارش این گروه در سال 2004 که به «گزارش دولفر» شهرت یافت، نشان داد که عراق دارای جنگافزارهای کشتار جمعی نیست.
دستگیری سران دولت سابق
نیروهای اشغالگر چندملیتی عراق به رهبری آمریکا در تابستان 2003 روی دستگیری سران سابق دولت عراق تمرکز کردند. یورشی که در 22 ژوئیه (31 تیر 1382) آن سال توسط لشکر 101 هوابرد آمریکا و گروه رزمی 20 انجام گرفت، باعث مرگ پسران صدام، «عُدَی» و«قُصَی» شد. دستگیری صدام در روز 13 دسامبر 2003 (22 آذر 1382) در عملیات سپیدهدم سرخ در نزدیکی تکریت، مهمترین رویداد در میان رشته دستگیریهای آن سال بود. با دستگیری صدام حسین دولت ائتلاف موقت شروع به آموزش نیروهای امنیتی عراقی به منظور تأمین امنیت شهرها کرد.
https://eitaa.com/iraq_studies
آشنائی با کشور #عراق
شورشهای داخلی
بغداد در بیستمین روز از فروردین 1382 (9 آوریل 2003) سقوط کرد و بدین ترتیب 24 سال حکومت صدام حسین به پایان رسید. نیروهای آمریکایی ساختمانهای وزارتخانههای متروک حزب بعث را به تصرف درآوردند و در جریان متلاشی کردن مجسمه آهنی صدام، به مدیریت و هدایت اوضاع پرداختند. هر چند در بدو امر، سقوط ناگهانی بغداد با ابراز قدردانی گسترده مردم همراه بود اما بتدریج در نبود دولت مرکزی، هرج و مرج گسترش یافت و بسیاری به غارت ساختمانهای دولتی و عمومی پرداختند و با گذشت زمان میزان جرایم افزایش یافت.
نیروهای ائتلاف بعد از سخنرانی بوش در 11 اردیبهشت 1382 (1 می 2003) شاهد افزایش تدریجی حملات ناگهانی به نیروهای خود در مناطق گوناگون شدند. نخستین هستههای شورش را فدائیان صدام و وفاداران به حزب بعث ایجاد کردند. اما به زودی تندروهای مذهبی و عراقیهایی که از اشغال کشورشان خشمگین بودند به مقاومت برخاستند. «تسنن افراطی» با شبه نظامیان القاعده به رهبری «ابومصعب الزرقاوی» دست به شورش زده و استانهای بغداد، انبار و صلاحالدین بیش از دیگر استانها شاهد حملات این گروه بودند. شیعیان نیز به رهبری روحانی جوانی به نام «مقتدی صدر» دست به اعتراضات سیاسی و تشکیل شبه نظامیان «جیش المهدی» زدند که در مناطق شیعه نشین نواحی جنوبی عراق و شهرهای نجف، بصره، کوفه و شهرک صدر در اطراف بغداد فعالیت میکردند. با نزدیک شدن به پایان سال 2003 شدت حملات شورشیها نیز بیشتر میشد.
در ماه آوریل سال 2004، گروه شبه نظامی جیش المهدی به رهبری مقتدی صدر شروع به حمله به نیروهای ائتلاف کرد. در همان زمان تصاویری از تجاوزات صورت گرفته توسط ارتش امریکا در زندان «ابوغریب» منتشر شد که در تحریک افکار عمومی موثر بود. مقتدی صدر توسط حاکمیت ائتلاف بعنوان متمرد نامیده شد و اوضاع در شهرک صدر بغداد در آوریل2004 و در پی حمله نیروهای آمریکایی برای دستگیری مقتدی صدر و مقاومت و درگیری با گروه جیش المهدی، به شدت به خشونت گرایید.
در تابستان 2004، نیروهای آمریکایی به همراه نیروهای ائتلاف برای کشتن مقتدی صدر و نابودی شبه نظامیان شیعی جیش المهدی به شهر نجف حمله کردند که با مقاومت سخت این گروه روبرو شد. این درگیریها در حوالی اعتاب مقدسه و بهمدت یک ماه ادامه یافت و منزل مقتدی صدر دراثر بمباران جنگندههای آمریکایی ویران شد. در این حملات مقتدی صدر کشته نشد و نهایتا با فرسایشی شدن نبرد و رایزنی های سیاستمداران و بزرگان شیعه، نبرد متوقف شد و توافقاتی بین طرفین حاصل شد.
تهاجمهای نیروهای ائتلاف به شبه نظامیان سنی مذهب القاعده نیز در نوامبر 2004 مجددا تکرار شد. نتیجه این نبرد 46 روزه به نفع نیروهای ائتلاف بود.
در 28 ژوئن 2004 حکومت موقت ائتلاف به پایان رسید. طبق توافق شورای حَکَم، مقرر شد عراقیهایی که توسط حاکمیت نیروهای ائتلاف از میان همه اقوام و مذاهب انتخاب شده بودند، در قالب دولت موقت و بصورت نخست وزیران کوتاه مدت دوره ای به اداره کشور بپردازند.
انتخابات و تشکیل دولت انتقالی
قانون انتقالی عراق در 8 مارس 2004 به تصویب رسید و بدین ترتیب زمینهی برگزاری انتخابات عمومی سال 2005 فراهم شد. مردم عراق در روز 12 بهمن 1383 (31 ژانویه 2005) در انتخابات مجلس شرکت کردند تا اعضای آن پیشنویس قانون اساسی را آماده کند. «پل ولفوویتز» در 16 بهمن 1383 اعلام کرد که 15 هزار نفر از سربازان آمریکایی که به منظور حفظ امنیت انتخابات در این کشور نگه داشته شده بودند، در ماه آینده این کشور را ترک خواهند کرد. رفراندومی که در 23 مهر 1384 (15 اکتبر 2005) برگزار شد به تصویب قانون اساسی عراق انجامید. مادهی یک این قانون، عراق را به عنوان یک دولت فدرال که ساختار آن بر پایه پارلمان و دارای نخست وزیر و رئیس جمهور انتخابی از سوی مجلس بود، معرفی کرد. مجلس ملی عراق نیز در آذرماه همان سال با مشارکت تمام گرایشهای ملی و مذهبی انتخاب شد و دولت عراق در 30 اردیبهشت 1385 پس از تصویب اعضای مجلس ملی این کشور به قدرت رسید. این دولت، قدرت را از دولت انتقالی که در حکم دولت سرپرست بود، تحویل گرفت و «نوری الماکی» در آوریل 2006 به نخست وزیری عراق رسید.
https://eitaa.com/iraq_studies
آشنائی با کشور #عراق
افزایش نیروهای آمریکایی
جرج بوش رییس جمهور وقت ایالات متحده در تاریخ 3 بهمن 1385 اعلام کرد که بیش از 20 هزار سرباز به عراق اعزام خواهند شد. 144 تن از نمایندگان مجلس عراق در 20 اردیبهشت 1386 درخواستی قانونی را امضا کردند تا آمریکا جدولی زمانی برای خروج نیروهایش از این کشور ارائه دهد. با کاهش مستمر شمار نیروهای ائتلاف در عراق، فشارها بر نیروهای آمریکایی افزایش مییافت. پترائوس، ژنرال ارتش آمریکا در سخنرانی خود در کنگره مورخ 19 شهریور 1386 (10 سپتامبر 2007) پیشبینی کرد که 30هزار نیروی ایالات متحده تا تابستان آینده از عراق خارج خواهند شد. جرج بوش نیز بیان کرد که 5700 نفر تا کریسمس 2007 (دی 1386) به آمریکا باز خواهند گشت و انتظار میرود هزاران نفر دیگر نیز تا ژوئیه 2008 (تیر 1387) از عراق خارج شوند.
در سال 2008، نظامیان عراقی شروع به یورش به نیروهای شبهنظامی شیعه کردند که پیشتر توسط نوری المالکی مجوز انجام عملیات را دریافت کرده بودند. این حملات با عملیاتی در ماه مارس در بصره علیه جیشالمهدی آغاز شد و کمی بعد به تمام مناطقی که شیعیان حضور داشتند، به ویژه شهرک صدر در بغداد، کشیده شد. ارتش عراق با پشتیبانی هوایی آمریکا در اواخر ماه مارس 2008 (اوایل فروردین 1387) طی عملیاتی با عنوان «یورش شوالیهها» حملهای به نیروهای شبهنظامی شیعی در بصره ترتیب داد تا این منطقه را امن سازد. این نخستین عملیاتی بود که نیروهای عراقی بدون حمایت مستقیم نیروهای زمینی ائتلاف انجام دادند.
جیشالمهدی که بخش اعظم شهر را در اختیار داشت در برابر این یورش مقاومت کرد. این مقاومتها سریعاً به دیگر جاهای عراق نظیر شهرک صدر، کوت، حله و سایر نقاط گسترش یافت. در طول جنگ، نیروهای عراقی با مقاومت محکم شبهنظامیان در بصره مواجه شدند تا حدی که پیشروی آنها را بسیار کند کرد. فرسایش نیروها باعث شد تا بالاخره طرفداران مقتدی صدر پای میز مذاکره بنشینند و در 23 اردیبهشت 1387 (12 مه 2008) نیروهای دولتی بر ستاد شبهنظامیان اسلامگرای شیعه تسلط پیدا کردهاند.
از طرف دیگر موافقتنامه تعیین وضعیت نیروهای عراقی-آمریکایی در 14 آذر 1387 (4 دسامبر 2008) توسط دولت عراق تصویب شد. این موافقتنامه مقرر میداشت که تمام نیروهای آمریکایی تا 10 تیر 1387 (30 ژوئن 2009) از شهرهای عراق خارج شوند و تا 10 دی 1390 (31 دسامبر 2011) خاک عراق را ترک کنند. بسیاری از گروههای عراقی با این موافقتنامه به مخالفت برخاستند، زیرا آن را راهی برای طولانی کردن و مشروعیتبخشی به اشغال عراق توسط آمریکا میدانستند.
جابجایی نیروهای ائتلاف
ایالات متحده در اقدامی تشریفاتی، کنترل منطقه سبز و کاخ ریاست جمهوری صدام حسین را در 12 دی 1387 (1 ژانویه 2009) به دولت عراق سپرد. این اقدام از سوی نخستوزیر عراق به عنوان بازگشت حق حاکمیت به این کشور نامیده شد و اعلام کرد که به زودی روز اول ژانویه را «روز حق حاکمیت عراق» اعلام خواهد کرد.
https://eitaa.com/iraq_studies
آشنائی با کشور #عراق
اعلام راهبرد خروج نیروهای آمریکایی
باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا بعد از جرج بوش، در مورخ 9 اسفند 1387 در حال سخنرانی در اردوگاه «لوژون» اعلام کرد که مأموریت جنگی نیروهای مسلح این کشور در عراق در 9 شهریور 1389 (31 اوت 2010) به پایان میرسد. نوری المالکی، نخستوزیر عراق نیز در یک کنفرانس مطبوعاتی یک روز پیش از سخنرانی اوباما اعلام کرده بود که دولت عراق هیچ نگرانی پیرامون خروج قریبالوقوع نیروهای آمریکایی ندارد و او به توانایی نیروهای امنیتی عراقی و پلیس این کشور بدون حمایت آمریکاییها اعتماد دارد.
در 20 فروردین 1388 (9 آوریل 2009) برابر با ششمین سالگرد سقوط بغداد، هزاران عراقی در این شهر تجمع کردند و خواستار خروج فوری نیروهای ائتلاف از این کشور شدند. روند خروج نیروهای ایالات متحده در پایان ماه ژوئن آغاز شد. آمریکاییها در این زمان 38 پایگاه نظامی را به عراقیها تحویل دادند و در 8 تیر 1388 (29 ژوئن 2009) نیروهای آمریکایی از بغداد خارج شدند. در تاریخ 29 فروردین 1389 نیروهای آمریکایی و عراقی در عملیاتی مشترک نزدیک تکریت، «ابوایوب المصری» رهبر القاعدهی عراق را کشتند. آخرین تیپهای رزمی آمریکایی در بامداد روز 28 مرداد خاک عراق را ترک کردند. با وجود آنکه تمام نیروهای نظامی آمریکا عراق را ترک کردند، اما 50 هزار نیرو در عراق باقی ماندند تا به ارتش این کشور یاری برسانند. طبق موافقتنامه وضعیت نیروها قرار بر این بود که این نیروها تا 10 دیماه 1390 عراق را ترک کنند.
با شکست گفتگوها پیرامون تمدید اقامت نیروهای ایالات متحده پس از سال 2011 ، در تاریخ 15 دسامبر 2011 با برگزاری مراسمی آمریکا رسماً به حضور نظامی خود در عراق پایان داد. در مراسم خروج نیروهای آمریکایی نوری مالکی نخستوزیر وقت عراق از دولت و ملت آمریکا برای آزادی مردم عراق تشکر کرد.
در 27 آذر 1390 (18 دسامبر 2011) آخرین سربازان آمریکایی خاک عراق را ترک کردند. مقامات رسمی عراق تنها یک روز بعد، دستور دستگیری معاون اول سنی رئیس جمهور عراق به نام «طارق الهاشمی» را صادر کردند که موجب اوج گرفتن تنشهای سیاسی در عراق شد.
رفع تحریمهای سازمان ملل
سازمان ملل متحد به منظور مشروعیت بخشیدن به دولت عراق در سطح بینالمللی، تحریمهای مربوط به زمان صدام حسین علیه این کشور را لغو کرد. با لغو این تحریمها، این کشور میتوانست واجد یک برنامه هستهای غیرنظامی شود. همچنین کنترل درآمدهای نفت و گاز عراق به دولت محول شد و شیوه درآمدی معامله نفت در برابر غذا پایان یافت.
https://eitaa.com/iraq_studies