در سجده باید محل پیشانی، کف دو دست، سر زانوها و نوک انگشتان بزرگ پا روی زمین قرار گیرد و این ذکر را بگوییم:
«سُبحانَ رَبِّیَ الاَعلی وَ بِحَمدِهِ»
پروردگار من از همه بالاتر و پاک و منزه است و من او را ستایش می کنم
به جای ذکر فوق می توانیم سه مرتبه سبحان الله بگوییم
در سجده پیشانی را باید بر روی چیزی بگذاریم که سجده بر آن ها صحیح باشد مثل خاک، سنگ، برگ درخت و ...
بعد از انجام سجده اول سر را از مهر برمی داریم و در حالت نشستن دو زانو کمی که بدن آرام گرفتن با ذکر الله اکبر دوباره به سجده می رویم و ذکر سجده را مجدداً می گوییم
پس از تمام شدن سجده دوم در واقع ما یک رکعت نماز را تمام کرده ایم و باید برای شروع رکعت دوم مجدداً قیام کنیم
پس از ایستادن به همان ترتیب رکعت اول، حمد و سوره را می خوانیم و سپس دست ها را برای ذکر قنوت به روبروی صورت می گیریم
در رکعت دوم نماز بعد از خواندن حمد و سوره قبل از رفتن به رکوع مستحب است دست ها را روبروی صورت گرفته و دعا بخوانیم
در قنوت می توانیم این آیه قرآن را که یکی از دعاهای با عظمت قرآنی است بخوانیم:
«رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»
«پروردگارا در دنیا به ما خیر و خوبی بده و در آخرت نیز به ما نیکی عطا فرما و ما را از عذاب دوزخ حفظ کن»
(در قنوت می توانیم دعاهای دیگر نیز بخوانیم)
پس از قنوت مجدداً رکوع و سجده ها را مانند رکعت اول به جا می آوریم
در رکعت دوم پس از تمام شدن سجده دوم باید در حالی که رو به قبله نشسته ایم تشهد بخوانیم
ذکر تشهد:
«اَشْهَدُ انْ لا الهَ إلَّااللَّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ وَ اشْهَدُ انَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»
شهادت می دهم که خدایی جز خدای یکتا نیست و شریکی ندارد و گواهی می دهم که حضرت محمد (ص) بنده و فرستاده اوست. خدایا بر محمد (ص) و خاندان او درود فرست
در نمازهای دو رکعتی مثل نماز صبح پس از تشهد باید ذکر سلام گفته شود. با گفتن سلام نماز دو رکعتی تمام می شود
ذکر سلام:
«اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ؛ اَلسَّلاَمُ عَلَیْنَا وَ عَلی عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِینَ؛ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ»
«درود بر تو باد ای پیامبر! و رحمت خدا و برکات او از آنِ تو باد؛ درود بر ما و بندگان شایسته خدا؛ درود بر شما و رحمت خدا و برکات او از آنِ شما باد»
در رکعت سوم باید 3 بار این ذکر را بگوییم:
«سُبْحَانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ وَ لاَ اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَ اللهُ اَکْبَرُ»
«پاک و منزه است خدا و سپاس و ستایش مخصوص خداست و هیچ معبودی به جز خدا نیست و خدا بزرگتر است»
سپس به رکوع می رویم و ذکر رکوع را می گوییم، بعد به سجده می رویم و دو سجده را به جا می آوریم. اگر نماز سه رکعتی باشد مثل نماز مغرب بعد از سجده دوم تشهد می خوانیم و بعد ذکر سلام را می گوییم و نماز سه رکعتی تمام می شود.
اگر نمازی که می خوانیم نماز چهار رکعتی باشد مثل نماز ظهر، عصر و عشا باید پس از سجده های رکعت سوم قیام کنیم (بایستیم) و رکعت چهارم را مانند رکعت سوم انجام می دهیم سپس به رکوع و بعد به سجده می رویم. پس از سجده دوم می نشینیم به حالت دو زانو و تشهد و سلام را می خوانیم و نماز چهار رکعتی را تمام می کنیم.
هر انسان مکلفی باید برای اطلاع از مسائل ضروری خود به رساله مرجع تقلید خود مراجعه کند. برخی از احکام ضروری نماز که مورد اتفاق مراجع هست را در اینجا ذکر می کنیم
واجبات نماز 11 چیز است:
نیت، تکبیره الاحرام، قیام، قرائت، رکوع، سجده، تشهد، سلام، ترتیب، موالات
ترتیب یعنی باید اعمال نماز را به ترتیب که ذکر شده به جا آوریم
موالات یعنی اعمال نماز را باید پشت سر هم انجام دهیم و بین آن ها فاصله نیندازیم
رکن: به اعمالی گفته می شود که اگر از روی عمد یا سهو به جا نیاوریم یا کم یا زیاد شود نماز باطل می شود که شامل:
نیت، تکبیره الاحرام، قیام قبل از رکوع، رکوع، دو سجده
1- نمازگزار نباید در حین رفتن به رکوع ذکر بگوید بلکه باید به اندازه رکوع خم شود و بدنش آرام بگیرد و بعد ذکر رکوع را بگوید. اگر عمداً در حال حرکت ذکر رکوع بگوید نمازش باطل است چه برای رفتن به رکوع چه برای بلند شدن از رکوع
2- قیام قبل از رکوع رکن محسوب می شود. اگر ترک شود نماز انسان باطل است. قیام بعد از رکوع واجب است ولی رکن نیست. اگر از روی سهو فراموش شود نماز انسان باطل نمی شود ولی اگر عمداً بعد از رکوع نایستد نمازش باطل است.
3- اگر کسی پیش از آن که پیشانی اش به محل سجده برسد و آرام بگیرد از روی عمد ذکر سجده را بگوید نمازش باطل می شود، اما اگر از روی سهو در حال حرکت ذکر سجده را بگوید باید هنگامی که در سجده بدن او آرام گرفت ذکر سجده را دوباره بگوید.
4- نمازگزار باید بعد از تمام شدن ذکر سجده اول بنشیند تا بدن لحظه ای آرام بگیرد و دوباره به سجده رود.
5- اگر نمازگزار قبل از تمام شدن ذکر سجده عمداً سر از سجده بردارد نمازش باطل است.
نمازهای یومیه (صبح، ظهر، عصر، مغرب، عشا)
نماز آیات
نماز طواف خانه خدا
نماز قضای پدر که پس از فوت پدر بر پسر بزرگ واجب است
نمازی که به واسطه نذر یا قسم بر انسان واجب می وشد
نماز میت
انسان باید وقتی که مسافر است نمازهای چهار رکعتی را دو رکعت بخواند
شرایط مسافر بودن در رساله عملیه مراجع محترم تقلید ذکر شده است
سؤال: من فارسی زبانم چرا باید نماز را عربی بخوانم؟ کجای قرآن آمده است که نماز را باید عربی بخوانیم؟ مگر خدا صدای تمام بندگانش را با هر زبانی نمی شنود؟
پرسش: بله، خداوند تمام صداهای بندگانش و مخلوقاتش را به هر نوع، جنس و زبان می فهمد چون او از خود ما به ما نزدیک تر است؛ حتماً در چند جای قرآن سفارش فرموده که با صدای آهسته مرا بخوانید و ما می توانیم تمام خواسته های خود را با هر زبان و بی زبانی با خدای خود در میان بگذاریم چون او خدای مهربان همه مخلوقات عالم هستی است. اما سخن از نماز است آن کسی که نماز را به ما امر فرموده است خداوند است و آن کسی که این امر را ابلاغ فرموده است رسول مکرم اسلام حضرت محمد صلی الله علیه و آله می باشد. لذا باید هر چه که پیامبر اکرم دستور داده است ما طبق همان دستور و چهارچوب اطاعت امر کنیم. برای نماز هم حتی خود پیامبر اکرم هم که نزدیک ترین مخلوق عالم به خدای متعال است باید مثل بقیه مسلمان ها نماز بخواند: با عربی درست، رکوع، سجود و اجرای دقیق تمام مراحل نماز. این نحوه نماز خواندن را جبرئیل در سفر معراج پیامبر به او یاد داده است.
لذا ما نمی توانیم هرطور که خودمان صلاح دانستیم عبادت را انجام دهیم.
باید طبق دستور خدای متعال که توسط پیامبرش به ما ابلاغ شده است انجام دهیم. مثل حج واجب که نمی توانیم هر وقت دلمان خواست به حج تمتع برویم. باید در دهه اول ذی الحجه و روزهای مخصوص آن باشد یا روزه واجب ماه رمضان را باید در ماه رمضان به جا بیاوریم نه هر وقت که دلمان خواست و این عربی خواندن نماز طبق دستور پیامبر و فتوای همه مذاهب شیعه و اهل سنت است. البته حفظ کردن حمد و سوره آن چنان سخت نیست و معانی آن را هم کسی که علاقه مند به نماز است می تواند سریعا یاد بگیرد تا ضمن خواندن نماز با عربی از معانی پر از عظمت آن نیز بهره مند شود.
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💢۷ اثر دردناک کوتاهی کردن در نماز!!
🎙حجت الاسلام حسینی قمی
https://eitaa.com/namaz_gonabad
آثار علمی و پزشکی نماز بر جسم و روان
https://www.namaz.ir/asare-elmi-va-pezeshki-namaz/
سلام
نماز یکی از بالاترین مصادیق ذکر خدا است. در قرآن کریم و روایات اهل بیت (ع) آثار و فواید بسیاری برای نماز ذکر شده است. برخی از نکات مهمی که در این مقاله بررسی میشود عبارتند از:
اهمیت نماز
جایگاه نماز اول وقت
آثار نماز در قرآن و روایات
نماز چگونه موجب طهارت قلب و پاک شدن از رذائل اخلاقی میشود
رابطۀ نماز با کبر و غرور
نماز یکی از مصادیق ذکر الله است و انسان را از فحشا و منکر بازمیدارد.
در روایات توصیۀ فراوانی بر حفظ نماز اول وقت شده است و برتری آن بر نماز آخر وقت مثل فضیلت آخرت است بر دنیا. بر اساس آیات قرآن کریم، تمام زندگی دنیا در مقابل آخرت چیزی جز کالایی کمارزش نیست.
برپایی نماز، دعا و خواستۀ بسیاری از پیامبران (ع) و اولیای الهی است که در قرآن هم به آن اشاره شده است.
بر اساس روایات، نماز:
دژی است محکم که انسان را از حملات شیطان حفظ میکند.
موجب نزول رحمت الهی و وسیلۀ تقرب مؤمن است.
بعد از معرفت، محبوبترین اعمال نزد خداوند است.
ستون دین است و اولین عملی که در قیامت محاسبه میشود. بقیۀ امور نیز با آن سنجیده میشود.
در روایات ترک نماز، مرز ایمان و کفر و مرز ایمان و شرک معرفی شده است.
نمازهای پنجگانه کفارۀ سیئات در زمانهای میان آنهاست، البته مادامی که از کبائر اجتناب شود.
نماز کبر و غرور را از انسان میزداید و موجب خضوع در مقابل پروردگار میشود و برای انسان نورانیت در پی دارد.
https://eitaa.com/namaz_gonabad
نماز بهترین ذکر خدا
نماز ذکر الله است. خداوند متعال بارها در قرآن به اهمیت نماز اشاره فرموده است. از جمله به هنگام ارسال وحی به حضرت موسی بن عمران (ع) خطاب میکند:
«أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْري».[1]
به یاد من نماز برپای دار.
در پایان آیه خداوند تأکید دارد که هنگامی که به نماز میایستیم با حال قنوت و اطاعت و خضوع به پیشگاه او حاضر شویم؛ زیرا برای برقراری رشتۀ ارتباط با خدا و درک لقای او چارهای جز حضور قلب و نهایت اطاعتپذیری و خضوع نیست. نکتۀ مهم دیگر در این آیه محافظت بر نماز است که در روایات غرض از آن، محافظت در وقت فضیلت نمازها و خواندن آنها در اول وقت دانسته شده است. در ادامه به چند نکته دربارۀ اهمیت نماز که برگرفته از آیات قرآن و روایات معصومان (ع) است، اشاره میکنیم.
حفظ وقت نماز
قرآن کریم در خصوص محافظت بر نمازها بهویژه وقت خواندنِ آنها میفرماید:
«حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطىٰ وَ قُومُوا لِلهِ قانِتينَ».[2]
بر همۀ نمازها و نماز میانه (ظهر) محافظت کنید و برای خدا خاضعانه به پا خیزید.
از این آیه و نظایر آن پیداست که نماز ذکر الله است و اهمیت و جایگاه ویژه آن در تربیت و رشد معنوی و اخلاقی آشکار میگردد. نماز ذکر رسمی خداست. ذکری که خداوند بر بندگانش واجب ساخته و به دست رسول گرامیاش (ص) ما را بدان دعوت کرده است. حضرت امام صادق (ع) در اهمیت این موضوع فرمودهاند:
إِنَّ فَضْلَ الْوَقْتِ الْأَوَّلِ عَلَى الْآخِرِ كَفَضْلِ الْآخِرَةِ عَلَى الدُّنْيَا.[3]
برتری نماز اول وقت نسبت به آن در آخر وقت، مانند برتری آخرت است نسبت به دنیا.
برای درک عمق این مقایسه بد نیست که از این آیۀ قرآن دربارۀ فضیلت آخرت بر دنیا یاد کنیم:
«فَما مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا فِي الْآخِرَةِ إِلاَّ قَليلٌ».[4]
پس [بدانید که] فواید و منافع دنیا در برابر آخرت اندکی بیش نیست.
با این توصیف نماز آخر وقت، مانند قسمت بسیار کوچکی از نماز اول وقت است. حال که خواندن نماز بر ما واجب است چرا بر خواندن آن در اول وقت مواظبت نداشته باشیم؟
https://eitaa.com/namaz_gonabad
حکایتی از شهید:
دکتر محسن نوری حکایتی را از دوست شهیدش احمد علی نیری در دوران مدرسه نقل میکند:
معلم گفته بود امتحان دارید. ناظم آمد سر صف و گفت: برخلاف همیشه خارج از ساعت آموزشی برگزار میشه. فردا زنگ سوم که تمام شد آمادۀ امتحان باشید. آمدیم داخل حیاط. گفتند: چند دقیقهٔ دیگه امتحان شروع میشه. صدای اذان از مسجد محل بلند شد. احمد آهسته حرکت کرد و رفت به سمت نماز خانه. دنبالش رفتم و گفتم: احمد برگرد.
این آقا معلم خیلی به نظم حساسه، اگه دیر بیای ازت امتحان نمیگیره و … میدانستم نماز احمد طولانی است. احمد مقید بود که ذکر تسبیحات را هم با دقت ادا کند. هرچه میگفتم بیفایده بود. احمد به نمازخانه رفت و مشغول نماز شد. همان موقع همه ما را به صف کردند. وارد کلاس شدیم. ناظم گفت: ساکت باشید تا معلم سوال ها را بیاره.
مرتب از کلاس سرک میکشیدم و داخل حیاط و نماز خانه را نگاه میکردم. خیلی ناراحت احمد بودم. حیف بود پسر به این خوبی از امتحان محروم بشه. بیست دقیقه همین طور توی کلاس نشسته بودیم. نه از معلم خبری بود و نه از ناظم و نه از احمد! همه داشتند توی کلاس پج پج میکردند. که یک دفعه درب کلاس باز شد. معلم با برگه های امتحانی وارد شد. همه بلند شدند با عصبانیت گفت از دست این دستگاه تکثیر! کلی وقت ما رو تلف کرد تا این برگه ها آماده بشه! بعد یکی از بچه ها را صدا زد و گفت: پاشو برگهها رو پخش کن. هنوز حرف معلم تمام نشده بود که درب کلاس به صدا در آمد. درب باز شد و احمد در چارچوب درب نمایان شد.
معلم ما اخلاقی داشت که کسی رو بعد از خودش توی کلاس راه نمیداد. من هم با ناراحتی منتظر عکس العمل معلم بودم. آقا معلم درحالی که حواسش به کلاس بود گفت: نیری برو بشین سر جات! احمد سر جایش نشست و مشغول پاسخ به سوالات امتحان شد. من هم با تعجب به او نگاه میکردم. احمد مثل ما مشغول پاسخ شد.
فرق من با او در این بود که احمد نماز اول وقت را خوانده بود و من…! خیلی روی این کار احمد فکر کردم. این اتفاق چیزی نبود جز نتیجۀ عمل خالصانۀ احمد. (عارفانه، زندگینامۀ شهید عارف احمد علی نیری، ص 24)
https://eitaa.com/namaz_gonabad
خداوند بر درجات عالی مرحوم آقای حقشناس بیفزاید.
زمانی که برای اولین بار خدمت ایشان رسیدم، با همان تکیه کلام همیشگی خود این طور توصیه کردند: «داداش جون، نمازت را اول وقت بخوان». قریب به اکثر علما و بزرگان که برای کسب فیض به خدمتشان رسیدم بر دو نکته تکیه داشتند:
1. نماز را تا آنجا که میتوانی در اول وقت بخوان، مگر این که امکان آن نباشد.
2. بر غذای خود مراقبت کن و از غذای شبههناک دوری کن.
محافظت بر نماز و خواندن آن در اول وقت اهمیت بسیاری دارد. غذا نیز ساختار وجودی انسان را شکل میدهد و غذای آلوده بر قلب انسان اثر میگذارد. در حدیثی قدسی به حضرت موسی بن عمران (ع) وحی شد:
إنّي وَضَعْتُ اِجَابه الدُّعَاءِ فِي لُقْمَه الْحَلَالِ وَ النَّاسُ يَطْلُبُونَهَا فِي الْقِيلِ وَ الْقَالِ.[5]
بیتردید من اجابت دعا را در لقمۀ حلال قرار دادم، ولی مردم آن را در قیل و قال [و داد و فریاد] میجویند.
https://eitaa.com/namaz_gonabad
این روایت و بسیاری روایات دیگر، نماز را از میان دیگر اعمال، ویژه میکند. و آن را از اعمالی همچون روزه، زکات، جهاد و بسیاری دیگر برتر میداند. هر چند در آن اعمال تلاش و بذل جان و مال در میان باشد و نماز از این حیث سادهتر و آسانتر است، جایگاه آن در نزد خدا از همۀ آن اعمال بالاتر است. روایت زیر این اختلاف را به روشنی نشان میدهد.
سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِ اللَّهِ (ع) عَنْ أَفْضَلِ مَا يَتَقَرَّبُ به الْعِبَادُ إِلَى رَبهمْ وَ أَحَبِّ ذَلِكَ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَا هُوَ؟ فَقَالَ:«مَا أَعْلَمُ شَيْئاً بَعْدَ الْمَعْرِفَةِ أَفْضَلَ مِنْ هَذِهِ الصَّلَاةِ أَلَا تَرَى أَنَّ الْعَبْدَ الصَّالِحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ (ع) قَالَ: «وَ أَوْصانِي بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمْتُ حَيًّا».[18]
از امام صادق (ع) پرسیدند: برترين اعمال و محبوبترينِ آنها نزد خداوند چیست؟ ایشان فرمودند: بعد از معرفت [خدا] چيزى برتر از اين نماز نمىشناسم. مگر نمىبينى كه بندۀ صالح، عيسىبنمريم (ص)، گفت: «و [خدا] مرا تا زمانی که زنده هستم به نماز و زکات سفارش كرد».
حضرت امام محمدباقر (ع) نیز میفرماید:
الصَّلاةُ عَمودُ الدِّينِ، مَثَلُها كَمَثَلِ عَمودِ الفُسطاطِ؛ إذا ثَبَتَ العَمودُ يَثبُتُ الأوتادُ و الأطنابُ، و إذا مالَ العَمودُ و انكَسَرَ لَم يَثبُتْ وَتِدٌ و لا طُنُبٌ.[19]
نماز ستون دين است. مَثَل آن، مَثَل تيرک خيمه است. اگر تيرک محكم باشد ميخها و طنابها محكم مىمانند و اگر تيرک كج شود و بشكند، نه ميخى استوار مىماند و نه طنابى.
در روایات این نکته از لقمان نیز گزارش شده است که به فرزند خود همین نکته را گوشزد میکند و میگوید:
يا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلاةَ فَإِنَّمَا مَثَلُهَا فِي دِينِ اللَّهِ كَمَثَلِ عَمُودِ فُسْطَاطٍ فإنَّ العَمودَ إذا استَقامَ نَفَعَتِ الأطنابُ و الأوتادُ و الظِّلالُ، و إن لَم يَستَقِمْ لم يَنفَعْ وَتِدٌ و لا طُنُبٌ و لا ظِلالٌ.[20]
فرزندم، نماز را بر پاى دار، كه [جايگاه] آن در دين خدا، همانند تيرکِ خيمه است. اگر تيرک استوار باشد طنابها و ميخها و پردۀ خيمه به كار میآیند، ولی اگر تيرک استوار نباشد، نه ميخ فايده دارد، و نه طناب و نه پردۀ خيمه.
امام محمدباقر (ع) نیز در جای دیگری میفرماید:
إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ به الْعَبْدُ الصَّلَاةُ فَإِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ مَا سِوَاهَا.[21]
نخستين چيزى كه بنده براى آن حسابرسى مىشود نماز است. اگر پذيرفته شد ساير اعمالش هم پذيرفته مىشود.
با این همه آیه و روایت دربارۀ نماز و جایگاه فرازمند آن، چگونه رواست که با آن رفتار کنیم؟ آیا میسزد که سرسری و شتابان نماز بخوانیم؟ چه اندازه در زندگی خود به این عمل مهم بها دادهایم؟ با اندکی تأمل و مرور این روایات بهخوبی متوجه میشویم هنگامی که وقت نماز فرا میرسد هیچ کاری ارزش و اهمیت آن را ندارد که به نماز مقدم شود، مگر آن که دلیلی خاص بر آن باشد. امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) در وصیتشان فرمودند:
اللَّهَ اللَّهَ فِي الصَّلَاةِ فَإِنَّهَا عَمُودُ دِينِكُمْ.[22]
خدا را خدا را دربارۀ نماز، كه آن، عمود دين شماست.
با روشن شدن اهمیت نماز این سؤال مطرح است که چگونه کسی ادعای فضل و خرد میکند، درحالیکه نماز نمیخواند؟ در پارهای روایات ترک نماز مرز میان کفر و ایمان شمرده شده است. به عبارتی انسان با ترک آن مشرک میگردد. و دیگر این که چگونه انسان به خدا معتقد است، ولی نماز نمیخواند؟! رابطۀ رسمی ما با خدا و دعوت رسمی او از ما، نماز است.
https://eitaa.com/namaz_gonabad