معيار بازار مسلمين‏ يكى از معيارهاى حلال بودن، بازار مسلمين (سوق مسلمين) است. و در كتابهاى فقهى نمونه‏هاى زيادى دارد. مثال: ماهى مرده‏اى كه معلوم نيست آن را زنده از آب گرفته‏اند يا مرده، چنانچه در دست مسلمانان‏ باشد حلال است. و يا مرغهايى را كه در بازار مسلمين به فروش مى‏رسد حلال است مگر اينكه بدانيم ذبح اسلامى نمى‏شود.[1] گوشت و پيه و چربى كه در بازار مسلمانان فروخته مى‏شود پاك است. همچنين اگر يكى از اينها در دست مسلمان باشد ولى اگر بدانند آن مسلمان از كافر گرفته و رسيدگى نكرده كه از حيوانى است كه به دستور شرع كشته شده، نجس مى‏باشد و برخى از مراجع حرام مى‏دانند.[2] [1] توضيح المسائل مراجع، م 2618؛ استفتائات امام، ج 2، س 11. [2] توضيح المسائل مراجع،م 95.

معيار محرميت‏ محرميت سه گونه است: سببى، نسبى، شيرى‏ اگر كسى زنى را براى خود عقد نمايد اگرچه با او نزديكى نكند مادر و مادر آن و مادر پدر او هرچه بالاتر روند به آن مرد محرم مى‏شوند.[1] اگر زنى را عقد كند و با او نزديكى نمايد دختر و نوه دخترى و پسرى آن زن هرچه پايين روند چه در وقت عقد باشند يا بعداً به دنيا بيايند به آن مرد محرم مى‏شوند.[2] عمه و خاله پدر و عمه و خاله پدر پدر و عمه و خاله مادر و عمه و خاله مادر مادر هرچه بالاتر روند به انسان محرمند.[3] شير دادنى كه علت محرم شدن است به سه نحو مى‏تواند باشد: 1. پانزده مرتبه شير بدهد. 2. يك شبانه روز به كودكى شير كامل بدهد. 3. به اندازه‏اى شير به او بدهد كه بگويند از آن شير استخوانش محكم شده و گوشت در بدنش روييده است.[4] [1] توضيح المسائل مراجع،ج 2، م 2385. [2] توضيح المسائل مراجع،م 2386. [3] توضيح المسائل مراجع،م 2388. [4] توضيح المسائل مراجع، م 2484.

معيار پوشش زينت‏ هرچه در نظر عرف مردم زينت محسوب شود اظهار آن در برابر نامحرم جايز نيست.[1] اگر زنى دست و صورت خود را به چيزى كه عرفاً زينت محسوب مى‏شود زينت كند، بايد صورت و دست خود را از بيگانه و نامحرم بپوشاند.[2] [1] احكام بانوان، ص 19، محمد وحيدى؛ احكام روابط زن و مرد، مسعود معصومى، ص 117. [2] همان.

معيار اطاعت از پدر و مادر پرسش: اطاعت از پدر و مادر تا چقدر بر فرزند لازم است و آيا اجداد و جدّات هم حكم پدر و مادر را دارند؟ پاسخ: در امورى كه انجام آن موجب نارضايتى آنها است از حيث شفقت پدر و مادرى اطاعت شود و فرقى بين پدر و مادر و اجداد نيست.[1] [1] توضيح المسائل مراجع، ص 675، س 85.

معيار قمار هر نوع بازى كه شرط كنند، شخص برنده از كسى كه بازى را باخته پول يا چيز ديگرى بگيرد قمار و حرام است به جز در مسابقات اسب دوانى و تيراندازى.[1] بازى با وسايل قمار بدون شرط بندى هم حرام است.[2] [1] استفتائات امام، ج 2، ص 9- 11؛ مسائل جديد، ج 1، ص 107، محمودى. [2] استفتائات امام خمينى( ره).

معيار بازى حرام‏ هر نوع بازى كه به صورت برد و باخت و شرط بندى باشد حرام است مگر در مسابقه تيراندازى و اسب سوارى.[1] [1] توضيح المسائل مراجع،ج 2، مكاسب محرمه، س 17؛ اجوبة الاستفتائات، س 1123؛ جامع المسائل فاضل، ج 1، س 953؛ استفتائات مكارم، ج 2، س 727.

ملاك خروج از آلات قمار پرسش: ملاك خروج از آلات قمار بودن چيست؟ پاسخ: در منطقه‏اى كه با آن بازى مى‏كنند مردم به عنوان آلات قمار به آن نگاه نكنند.[1] [1] استفتائات جديد مكارم، ج 3، س 480.

معيار اعتكاف‏ اعتكاف براى كسى صحيح است كه بتواند سه روز روزه بگيرد و از اذان صبح آغاز اعتكاف در مسجد جامع شهر باشد.[1] [1] تحريرالوسيله، ج 1، ص 304.

معيار مفسده‏ معيار بسيارى از احكام بر اساس مفسده و عدم مفسده است. مثلًا پوشيدن لباس رنگ روشن، پوشيدن كفش‏هاى صدادار، استفاده از عطر و ادكلن، پوشيدن لباسهاى تنگ و ... اگر مفسده داشته باشد اشكال دارد.[1] يكى از شرايط امر به معروف و نهى از منكر نبودن مفسده است. پدر يا جد پدرى طفل در صورتى مى‏تواند مال طفل را بفروشد كه براى او مفسده نداشته باشد. بلكه بهتر آن است كه تا مصلحت نباشد نفروشد.[2] [1] اجوبة الاستفتائات، س 1361 و 1363. [2] توضيح المسائل مراجع، ج 2، ص 234، م 2087.

پرسش: فروش لباسهاى زير زنانه توسط مردان چه حكمى دارد؟ پاسخ: اگر موجب ترتّب مفاسد اخلاقى نباشد اشكال ندارد.[1] پرسش: استماع صداى گريه زن نامحرم چه حكمى دارد؟ پاسخ: اگر باعث تهييج شهوت و مفسده نشود اشكال ندارد.[2] گوش كردن صداى خنده، گريه و تلاوت قرآن زن اگر مفسده نداشته باشد مانعى ندارد.[3] ارتباط شغلى بين دختر و پسر اگر مفسده نداشته باشد و موازين شرعى در آن رعايت گردد اشكال ندارد. [1] توضيح المسائل مراجع،س 1368. [2] اجوبة الاستفتائات، س 1145؛ جامع المسائل فاضل، ج 1، س 1725. [3] توضيح المسائل مراجع،س 1146؛ پرسشها و پاسخهاى دانشجويى، ج 22، ص 71.

پرسش: آيا نمايش دادن ورزش زنان از تلويزيون و چاپ آن توسط مطبوعات جايز است؟ پاسخ: اگر مفسده دارد و يا ترويج باطل است، جايز نيست.[1] پرسش: برخى از روزنامه‏ها و مجلات، عكسهاى خوانندگان بدحجاب را چاپ مى‏كنند، خريد و فروش اين گونه مجلات چه حكمى دارد؟ پاسخ: آنچه مروج فساد است جايز نيست.[2] [1] رساله دانشجويى، ص 87. [2] توضيح المسائل مراجع،ص 92.

معيار كفاره‏ كفاره به معناى پوشاندن است و نوعى جريمه است و در اصطلاح دينى عبارت است از پرداختن مقدارى معين گندم، قربانى، و انجام دادن عملى همچون روزه دارى اطعام و ... به جهت گناهى كه انجام گرفته است. كفاره در همه شرايع براى اجتناب از پيامدهاى سوء اعمال شرعى است كه چهار نوع است: 1. كفاره معين: مانند كفّاره مد طعام براى افرادى كه در اثر بيمارى نتوانسته‏اند روزه ماه رمضان را بگيرند و بيمارى آنها تا سال بعد طول بكشد. البته كفاره مد طعام موارد زيادى دارد و فقط يك مورد آن ذكر شد.[1] 2. كفاره مخيّر: كه مكلف در انتخاب آنها مختار است. مانند كفاره خوردن عمدى روزه ماه رمضان كه يكى از سه جريمه است، به صورت اختيارى، 1. آزاد كردن برده، 2. گرفتن دو ماه روزه، 3. سير كردن شصت فقير يا دادن يك مد طعام به هريك از آنها.[2] 3. كفّاره مرتب: كه به صورت ترتيبى است مانند كفاره قسم كسى كه سوگند به نام خاص خداوند بخورد و با سوگند خود مخالفت كند، به 10 نفر بايد طعام و يا لباس بدهد و اگر نتوانست سه روز روزه بگيرد. 4. كفاره جمع: و آن مربوط است به كسى كه با حرام روزه ماه رمضان را افطار كند و يا نسبت دروغ به خدا و پيامبر و ... بدهد. [1] توضيح المسائل مراجع، م 1703. [2] توضيح المسائل مراجع، م 1660.