نظام تعلیم و تربیت اسلامی
📚سلسله مباحث تربیتی در گروه سلام فرمانده با موضوع: "جهاد تبیین در بررسی و آموزش مبانی تعلیم و تربیت
📄"متن کامل کنفرانس۷، جلسه۵، قسمت اول"
📚سلسله مباحث تربیتی در گروه سلام فرمانده با موضوع: "جهاد تبیین در بررسی و آموزش مبانی تعلیم و تربیت اسلامی"
💠این مباحث مرتبط با نگاه تربیتی اسلام ناب و تربیت مهدوی کودکان و نوجوانان در طراز لشگریان آینده فرمانده کل عالم است.
💠موضوع جلسه پنجم:
"مفهوم دوگانه علم در ادبیات تربیتی اسلام" (کنفرانس شماره ۷ گروه)
💠استاد: سرکار خانم آزادی (مسئول محترم مجموعه مبلغات شهر تهران، ادمین کانال رسمی پاسخگویی به شبهات و مدرس کتاب نظریه تربیتی اسلام)
💠روز و تاریخ کنفرانس برگزار شده: چهارشنبه، ۲۵ خرداد ۱۴۰۱، ساعت
🔹واژه علم، مثل سایر کلیدواژههای وحیانی شامل دو دسته از مفاهیم میشود که ما هر دو دسته را در ادبیات تربیتی اسلام میبینیم. دسته اول به معنای دانش، اطلاعات و آگاهی است که این مفهوم در جوامع انسانی خیلی استفاده شده و به معنای دستاوردهای ذهنی و تجربی بشر یعنی تخصصها، فنون، هنر، تجربیات و هرگونه محتوای آموزشی است. با این معانی، مفهوم علم را در ادبیات تربیتی اسلام زیاد میبینیم که به کار رفته است. البته این بدان معنی نیست که چون در نظام تربیتی اسلام به کار رفته، اینها را ما به عنوان تعریف وحیانی علم تایید میکنیم، خیر. ولی چون که مخاطبین قرآن و اسلام، جوامع بشری و جوامع انسانی هستند و وقتی که آنها مخاطب قرار میگیرند ناچاراََ باید از زبان و واژههای خودشان استفاده کرد.
🔸️دسته دوم مفاهیم مفهوم علم شامل مفاهیمی هستند که مخصوص ادبیات اسلام ارائه شده و اختصاص به وحی دارد. برای اینکه بتوانیم مفهوم دوم از مفهوم قبلی جدا بکنیم، این را با عنوان علم اسلامی، یاد میکنیم. برای اینکه بتوانیم علم اسلامی را تعریف کنیم باید به معنای نور خیلی نزدیک شویم. در جلسات گذشته اشاره شد یکی از معانی علم در اسلام، نور است. نور هدایتگر است؛ نور راهگشا است؛ نور انسان را از ظلمت نجات میدهد؛ نور نجاتدهنده است.
🔹️بنابراین باید نشانههایی که اسلام برای شناخت یک عالِم معرفی میکند را بررسی کنیم و بعد از آنها به عنوان مختصات علوم اسلامی استفاده کنیم. اسلام برای کسب علوم اسلامی، یکسری شرایط را تعیین کرده و ما باید آن شرایط را شناخته و از آنها به عنوان معیارهایی که علوم اسلامی را از علوم غیر اسلامی (علم سکولار) مجزا میکند، بهره بگیریم.
🔸️اولین و مهمترین وضروریترین شرط و یکی از شروط قطعی برای کسب علم اسلامی، مسئله عمل به علم است. به طوری که بدون این شرط حتی اگر انسان به همه علوم اسلامی هم رسیده و آن را کسب کرده باشد، اما از نظر اسلام به او عالِم گفته نمیشود. اتفاقاً تبدیل به یک جاهل میشود و کمترین سقوطش در اثر عمل نکردن به علم، مقایسه آن طبق آیه قرآن با چهارپایان است: "كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا" (سوره جمعه). این یعنی رابطه دانش و اطلاعاتشان با شخصیت و باطنشان مثل رابطه چهارپایانی است که یکسری کتاب را روی پشت خودشان حمل میکنند ولی حمل آن کتابها، هیچ تاثیری در آگاهی و معرفت آن چهارپا ندارد.
🔹️این در حالی است که از نظر فرهنگ سکولار، بسیاری از دانشمندان، فقها، فلاسفه و عرفا، اگر به علم خودشان عمل هم نکنند، تغییری برایشان حاصل نمیشود، به آنها عالم میگویند و پیشرفتشان در آن علم، بستگی به تلاشهای ذهنیشان دارد و عمل نکردن به آن علوم تاثیر چندانی در علمشان نخواهد داشت. اینها علم را به عنوان اطلاعات و دانش در ذهن خودشان دارند و اگر به آن عمل هم نکنند، عالم و دانشمند خطاب میشوند.
🔸️اما علمی که اسلام در نظر گرفته غیر از این علوم معمولی است که در دانشگاههای داخل و خارج، حتی در حوزههای علمیه و در جوامع اسلامی است! نکته مهم در علم اسلامی این است که به آن عمل بشود و فقط در ذهن و حافظه و اینها نباشد. اگر فقط به عنوان یکسری اطلاعات و آگاهی و دانش این علم را با خودمان حمل کنیم و بار کنیم اما به آن عمل نکنیم، این از نظر اسلام علم نیست.
👈ویژگیهای علم از نظر اسلام:
1️⃣نامحدود و بیکرانه است: شامل هرگونه اطلاعات و آگاهی میشود و اختصاص فقط به علم فقه و یا پزشکی و توحید و ریاضی و... ندارد.
2️⃣لزوماً به وسیله عقل ارزشی به دست میآید. همانطور که در جلسات قبل اشاره شد، عقل ارزشی یا همان وجدان باید فعال، پویا، نقشآفرین و در حال رشد و تقویت باشد تا بتواند تمام مسائل را خوب تحلیل و بررسی کند، بعد آن مسائل تحلیلشده، وارد قلب میشود و انسان میتواند به آنها عمل کند. در واقع عقل ارزشی، همان رسول باطنی است که انسان دارد و برای ما معیارهای ارزشی را بررسی میکند.
👈ادامه دارد...
🤚گروه تربیتی "سلام فرمانده" وابسته به کانال "نظام تعلیم و تربیت اسلامی"
https://eitaa.com/joinchat/2869100725C996f5fe875
📜نظام تعلیم و تربیت اسلامی
@Nezam_Tarbiat_Eslami
🎥آرشیو سرودهای سلام فرمانده
@SalamFarmandeh_archive
نظام تعلیم و تربیت اسلامی
📄"متن کامل کنفرانس۷، جلسه۵، قسمت اول" 📚سلسله مباحث تربیتی در گروه سلام فرمانده با موضوع: "جهاد تبیی
📄"متن کامل کنفرانس۷، جلسه۵، قسمت دوم"
👈ادامه ویژگیهای علم اسلامی:
🔹️آن چیزی که در بستر علمی، در مکتب سکولاریسم یا پوزیتیویسم به نام علم دارد تولید میشود، خاستگاهشان عقل زمینی است. برای همین از دیدگاه اسلام به عنوان علم تلقی نمیشوند و تخصص، فن یا فضل نامیده میشوند. یا آن دسته از علوم بشری که اساسشان هوش و حافظه است و با هدایتهای عقل ارزشی به دست نمیآیند نیز از دیدگاه اسلام، علم محسوب نمیشوند. چون علم اسلامی فقط به وسیله عقل ارزشی تولید میشود و تبدیل به نور میشود، انسان را هدایت میکند.
3️⃣نور، متصل به وحی و هدایتگر است.
4️⃣هدف نهایی آن، کشف حقایقی است که از آیات الهی گرفته میشوند. یعنی هدف نهایی تحقیق در علم اسلامی، کشف حقایق و یا آگاهی از آیات الهی است. حقایق، یعنی آگاهی از قوانین حاکم بر هستی. بنابراین هرگونه دانش و دستاورد بشری اگر در مسیری باشد که توجه انسان را از آیات و قوانین حاکم بر هستی و آیات الهی دور کند، از دیدگاه اسلام، علم تلقی نمیشود.
5️⃣علم اسلامی صد در صد یقینی و ثابت است. اگر در آن شک، شبهه، ظن، گمان، وهم، تردید، تخیل، احتمال و تزلزل وجود داشته باشد، از نظر اسلام علم محسوب نمیشود.
6️⃣شرط اصلی کسب علم و رسیدن به علم و دسترسی به علم از نظر اسلام، تطهیر قلب از هرگونه گناه، شک، تردید، رجس و پلیدی است. بنابراین از دستاوردهای بشری، آنچه که از دلهای پلید و گنهکار یا مغزهای بیمار یا اندیشههایی که شک و تردید و تزلزل در آنهاست از نظر اسلام، اینها مردود و خارج از علم اسلامی شمرده میشوند.
7️⃣هدف علم در اسلام، آگاهی بشر به قوانین، روشها، اصول، اهداف و برنامههایی است که دسترسی انسان و جامعه انسانی را به زندگی سعادتمند و آرامشبخش و موفق آسان میکند که در اسلام از آن به عنوان حیات طیبه تعبیر شده است. حیات طیبه زندگی انسان تربیت شده در اسلام است که با عمل به علم اسلامی، تمام شئونات مراحل زندگی و حیات انسانی او به کمال رسیده است. در سوره نحل آیه ۹۷ به آن اشاره شده: مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً". بنابراین علومی که انسانها را از بهشت قرب خداوند و رحمت الهی دور کند، آرامش روح و روان انسانها را تامین نکند، انسانها را در عبور از بحرانهای زندگیشان راهنمایی و یاری نکند یا در یک کلمه، انسانها را به حیات طیبه نرساند، از دیدگاه اسلام علم شناخته نمیشود.
🔸️همه علوم و همه دستاوردهای بشر، به شرط اینکه در راستای این شروط و ویژگیها قرار بگیرند، ما میتوانیم آنها را به عنوان علم یا مقدمه علم در اسلام تلقی کنیم. به بیانی دیگر، همه علوم، وقتی که در اختیار و در راستای بایدها و نبایدهای عقل ارزشی قرار بگیرند، ما آنها را به عنوان علم یا مقدمه علم میتوانیم تلقی کنیم.
🔹️تمام علوم و دستاوردهای موجود بشر را میتوان در اختیار عقل ارزشی و در راستای بایدها و نبایدهای معنوی اسلام قرار داد، بازسازی و تبدیل به نورشان کرد تا هدایتگر، روشنکننده و راهگشا باشند.
🔸️روایت بسیار زیبایی از حضرت مولا امیرالمومنین علی علیهالسلام داریم که تعریف علم حقیقی و نشانههای این علم در آن معرفی شده و در کتاب اصول کافی هم آمده است.
🔹️ایشان میفرمایند: يَا طَالِبَ الْعِلْمِ إِنَّ الْعِلْمَ ذُو فَضَائِلَ كَثِيرَةٍ فَرَأْسُهُ التَّوَاضُعُ وَ عَيْنُهُ الْبَرَاءَةُ مِنَ الْحَسَدِ وَ أُذُنُهُ الْفَهْمُ وَ لِسَانُهُ الصِّدْقُ وَ حِفْظُهُ الْفَحْصُ وَ قَلْبُهُ حُسْنُ النِّيَّةِ وَ عَقْلُهُ مَعْرِفَةُ الْأَشْيَاءِ وَ الْأُمُورِ...".
🔸️در این روایت حضرت، علم را به شکل یک انسانی تلقی کردند که میفرمایند: فَرَأْسُهُ التَّوَاضُعُ؛ سر علم تواضع است، یعنی علم با تواضع بدست میآید و نهایتاً هم به تواضع میانجامد. درخت هرچه پربارتر است سر به زیرتر است. پس آن کسی که علم حقیقی را دارد از تواضع برخوردار است؛ علم حقیقی اسلام را اگر کسی درک کند و به آن برسد، او را به تواضع میرساند.
🔹️حضرت در ادامه میفرمایند که وَ عَيْنُهُ الْبَرَاءَةُ مِنَ الْحَسَد؛ چشم علم، پرهیز و دوری از حسد است. هرگونه حسادت، چه در مرحله کسب علم، چه در مرحله عمل به علم، چه در مرحله اجرا و ارائه آن علم، باعث کوری و عدم هدایت و روشنگری آن علم میشود و انسان را به نور و شهود و یقین نمیرساند. بنابراین عالِمی که مبتلا به حسد باشد، از دید اسلام کور است. یعنی دانش او، هیچ فایدهای در هدایتش ندارد.
👈ادامه دارد...
🤚گروه تربیتی "سلام فرمانده" وابسته به کانال "نظام تعلیم و تربیت اسلامی"
https://eitaa.com/joinchat/2869100725C996f5fe875
📜نظام تعلیم و تربیت اسلامی
@Nezam_Tarbiat_Eslami
🎥آرشیو سرودهای سلام فرمانده
@SalamFarmandeh_archive
نظام تعلیم و تربیت اسلامی
📄"متن کامل کنفرانس۷، جلسه۵، قسمت دوم" 👈ادامه ویژگیهای علم اسلامی: 🔹️آن چیزی که در بستر علمی، در م
📄"متن کامل کنفرانس۷، جلسه۵، قسمت سوم"
🔹️حضرت در ادامه میفرمایند: وَ أُذُنُهُ الْفَهْمُ؛ گوش علم، فهم است، یعنی مطالب علمی باید طوری در جان مخاطب هضم شود و در قلب او بنشیند تا عمیقاً آن علم را درک کند تا هرگونه شک و تردید و ابهام از او برطرف شود و برایش یقینآور باشد.
🔸️بعد میفرمایند: وَ لِسَانُهُ الصِّدْقُ؛ زبان علم، صداقت است. یعنی هرگونه نادرستی، انحراف، دروغ، هرگونه پیشفرضهای بیمبنا، فریب، چه در طراحی علم، چه در کاربرد علم، چه در آموزش این علم وجود داشته باشد، باعث گنگی، لالی و گمراهی علم میشود. گویی حضرت میخواهند بگویند که علمی که آلوده به اغراض نفسانی باشد، علمی که آلوده به شهوات و امیال نفسانی باشد، آلوده به فریب و ریا باشد، این علم نیست؛ بلکه یک موجوی است لال و گنگ که از بیان شرایط و مقاصد خودش ناتوان و عاجز خواهد شد.
🔹️در ادامه میفرمایند: وَ حِفْظُهُ الْفَحْصُ؛ حافظه این علم، تحقیق و تفحص است. یعنی بایگانی این علم، فقط در صورت تحقیق و تفحص، پژوهش و آزمایش گسترش پیدا میکند
و در برابر نیازها، سوالات، ابهامات میتواند پاسخگو باشد. گویی حضرت میخواهند بگویند که علمی که بدون تحقیق و پژوهش باشد، قابل گسترش نخواهد بود. مثل یک انسانی میشود که حافظه ندارد، یعنی از تحلیل دادهها و ارائه نتایج ناتوان و عاجز میشود.
🔸️در ادامه میفرمایند: وَ قَلْبُهُ حُسْنُ النِّيَّةِ؛ قلب علم، حسننیت و خوشبینی است. قلب علم پاکی اندیشه از هرگونه مقاصد آلوده، ناامیدی، تعصب بیجا، خودخواهی و خودمحوری است. علمی که حسننیت نداشته باشد مثل یک انسان بدون قلب میشود، یعنی مثل یک حیوان میشود. منظور از قلب، عضو ماهیچهای صنوبری شکل نیست، بلکه آن عضوی است که مرکزیت روح را به عهده گرفته، بر جسم حکومت میکند و انسان به وسیله آن از حیوانات متمایز میشود.
🔹️حضرت در ادامه حدیث میفرمایند: وَ عَقْلُهُ مَعْرِفَةُ الْأَشْيَاءِ وَ الْأُمُورِ؛ عقل علم، معرفت و آگاهی و شناخت حقیقی از اشیاء و امور است. یعنی شناخت صحیح و دقیق از همه اشیاء و امور. این میشود منبع و وسیلهای برای تحقیق و رسیدن به نتیجه درست برای علم. گویی حضرت دارند میگویند علمی که بر اساس شک و ظن و گمان و خیال و تردید و احتمال و... باشد، علم نیست؛ چون نتایج تحقیق باید روشن باشد، باید دقیق باشد و اگر ما نسبت به اشیاء و نسبت به امور اطرافمان معرفت و آگاهی نداشته باشیم، نمیتوانیم به پاسخ روشن و دقیق برسیم و نمیتوانیم از نتایجی که به ما ارائه میدهد، مطمئن باشیم. علمی که بر اساس حدس و گمان باشد، این نمیتواند برای جامعه بشری هادی و راهنما باشد، نمیتواند برای جامعه بشری در حکم نور و در حکم روشنکننده و ارائهدهنده مسیر درست باشد.
🔸️در ادامه روایت حضرت میفرمایند: وَ يَدُهُ الرَّحْمَةُ: دست علم، رحمت است. یعنی هرگونه علمی باید با لطف و رحمت و مرحمت و عطوفت و مهر و مهربانی شروع شود. باید با همینها ادامه پیدا کند و انتها هم باید به مرحمت و لطف و ترحم منتهی شود. علمی که از رحمت و ترحم و مهربانی و عطوفت دور باشد، علم ناقص است و حیات انسانی و جامعه بشری را به بیرحمی و بیتفاوتی مبتلا میکند. چنین علمی از نظر اسلام بیشتر شبیه یک انسانی است که به خاطر نداشتن دست، از استفاده و تجربه همه اشیا و امور ناتوان است و نمیتواند به آنها دسترسی داشته باشد.
🔹️در ادامه روایت حضرت میفرمایند: وَ رِجْلُهُ زِيَارَةُ الْعُلَمَاءِ؛ پای علم، دیدار علما است، به شرط اینکه عالِم با همان تعریفی که از علم در اسلام شد، مطابقت داشته باشد. عالم کسی است که خودش به علمش عمل میکند و علمش را به دیگران منتقل میکند و آن علم، هم برای خودش نور و هدایتگر است و هم باعث راهنمایی و هدایت دیگران میشود. شرکت در محافل و مجالس چنین علمایی و یا توجه به سیره علمی و رفتاری آنها، یک ابزار ورودی میشود که علم را به مراتب بالا، به آسمانها متصل میکند و علمی که چنین پایی نداشته باشد، محدود، اسیر، فلج و زمینگیر است و چنین علمی از رسیدن به اسرار و عوالم و مراتب بالای علمی ناتوان میشود و نمیتواند هدایتگر جوامع بشری باشد.
👈ادامه دارد...
🤚گروه تربیتی "سلام فرمانده" وابسته به کانال "نظام تعلیم و تربیت اسلامی"
https://eitaa.com/joinchat/2869100725C996f5fe875
📜نظام تعلیم و تربیت اسلامی
@Nezam_Tarbiat_Eslami
🎥آرشیو سرودهای سلام فرمانده
@SalamFarmandeh_archive
نظام تعلیم و تربیت اسلامی
📄"متن کامل کنفرانس۷، جلسه۵، قسمت سوم" 🔹️حضرت در ادامه میفرمایند: وَ أُذُنُهُ الْفَهْمُ؛ گوش علم،
📄"متن کامل کنفرانس۷، جلسه۵، قسمت چهارم (آخر)"
🔸️آخرین مورد حضرت میفرمایند:ِ وَ هِمَّتُهُ السَّلَامَةُ؛ همت علم، سلامت است. این نکته بسیار ظریف است. یعنی حرکت و انگیزش و تداوم و استقامت علم، همه باید در قلب به صورت سلامت شکل بگیرد. اینها اگر در قلب نامتعادل، مضطرب، آشفته و بیمار شکل بگیرد، علم در چنین حالتی، شبیه به یک انسانی است که انگیزه و همت و اراده برای حرکت ندارد. مشخص است که یک چنین انسانی به هیچ هدف خوب و به هیچ مقصد سازنده و بالندهای دست پیدا نمیکند.
🔹️سلامت در این عبارت معانی زیادی دارد. مثل اعتدال روح و جسم یا آرامش روح و جسم، اما یکی از معانی مهم سلامت، تسلیم و آمادگی جسمی و روحی برای پذیرش است. آن عالمی که از سلامت و تسلیم و آمادگی برای پذیرش برخوردار نباشد، چطور میخواهد بتواند مشکلات علمی را برطرف کند؟ چطور میخواهد راه دسترسی به معارف و یا محافظت از آنها را توسعه بدهد و در این راه، انواع مشقات را تحمل کند؟ گویی حضرت میخواهند به ما بگویند که علمی که در قلب و روح بیمار و مضطرب و در قلب و روح انسان نامتعادل و آشفته که مبتلا به هرج و مرج روانی هست، شکل بگیرد این از دیدگاه اسلام، علم نیست، چون علم باید در قلب سالم و متعادل تبلور بکند تا بتواند هدایتگر بشر باشد.
👈پایان متن کامل کنفرانس ششم، جلسه ۵ در گروه تربیتی سلام فرمانده، انشاءالله ادامه جلسات در طول هفته در گروه برگزار خواهد شد و فایل صوتی و متنی آن، در کانال درج خواهد شد.
🤚گروه تربیتی "سلام فرمانده" وابسته به کانال "نظام تعلیم و تربیت اسلامی"
https://eitaa.com/joinchat/2869100725C996f5fe875
📜نظام تعلیم و تربیت اسلامی
@Nezam_Tarbiat_Eslami
🎥آرشیو سرودهای سلام فرمانده
@SalamFarmandeh_archive
۱۱۱.mp3
15.96M
📚سلسله مباحث تربیتی در گروه سلام فرمانده با موضوع: "جهاد تبیین در بررسی و آموزش مبانی تعلیم و تربیت اسلامی"
💠موضوع جلسه ششم:
"ویژگیهای علم در کلام حضرت مولا امیرالمونین(ع)" (کنفرانس شماره ۸ گروه)
💠استاد: سرکار خانم آزادی (مسئول محترم مجموعه مبلغات شهر تهران، ادمین کانال رسمی پاسخگویی به شبهات و مدرس کتاب نظریه تربیتی اسلام)
💠روز و تاریخ کنفرانس برگزار شده: چهارشنبه، ۱تیر ۱۴۰۱، ساعت ۲۱:۳۰
📄دسترسی سریع به متن کامل این کنفرانس:
قسمت اول
قسمت دوم
قسمت سوم
🤚آدرس گروه تربیتی "سلام فرمانده"
https://eitaa.com/joinchat/2869100725C996f5fe875
🌿کانال نظام تعلیم و تربیت اسلامی
@Nezam_Tarbiat_Eslami
نظام تعلیم و تربیت اسلامی
📚سلسله مباحث تربیتی در گروه سلام فرمانده با موضوع: "جهاد تبیین در بررسی و آموزش مبانی تعلیم و تربیت
📄"متن کامل کنفرانس۸، جلسه۶، قسمت اول"
📚سلسله مباحث تربیتی در گروه سلام فرمانده با موضوع: "جهاد تبیین در بررسی و آموزش مبانی تعلیم و تربیت اسلامی"
💠موضوع جلسه ششم:
"ویژگیهای علم در کلام حضرت مولا امیرالمونین(ع)" (کنفرانس شماره ۸ گروه)
💠استاد: سرکار خانم آزادی (مسئول محترم مجموعه مبلغات شهر تهران، ادمین کانال رسمی پاسخگویی به شبهات و مدرس کتاب نظریه تربیتی اسلام)
💠روز و تاریخ کنفرانس برگزار شده: چهارشنبه، ۱تیر ۱۴۰۱، ساعت ۲۱:۳۰
🔹در ادامه بحثمان در موضوع جهاد تبیین در عرصه تعلیم و تربیت اسلامی، به مبحث شرح واژه علم در اسلام رسیدیم. ۱۰ ویژگی از ۲۴ ویژگی علم در کلام مولا امیرالمومنین علی علیهالسلام در یک روایت مبسوطی مورد بررسی قرار گرفت که تعریف علم و ویژگیهای آن از این نشانهها، احصا میشود. حضرت امیرالمومنین علی علیهالسلام در این بیان نورانی، امتیازات و برتریها و مشخصات و نشانههایی را در تعریف علم از دیدگاه اسلام بیان میفرمایند که با سایر دیدگاههایی که تاکنون داشتیم کاملاً متفاوت است.
🔸حضرت در ادامه روایت میفرمایند: وَ حِكْمَتُهُ الْوَرَعُ؛ حکمت علم، پارسایی است. یعنی مراقبت و محافظت از ارزشها، پرهیز از تمام آنچه که نهی شده (ضد ارزش). یعنی علم از نظر اسلام این است که با پارسایی، پرهیزکاری و مراقبت از آلودگیها شروع بشود، با پارسایی و مراقبت از آلودگیها ادامه پیدا کند و در نهایت به پارسایی و پرهیزکاری ختم شود.
🔹️از نظر اسلام، علم از دستاوردهای بسیار دقیق بشری هم حتی حساستر است و با هرگونه آلودگی آسیب میبیند. مثلا آنجایی که دانشمندان تحقیقات میکروبی و میکروسکوپی و نانومتری و ژنتیک نجام میدهند هرگونه آلودگی، اساس همه تحقیقاتشان را برهم میزند.
🔸️مسئله مراقبت و مسئله پرهیزگاری و پارسایی در نظریه تربیتی اسلام، یک مفهوم انتزاعی نیست، بلکه یک مسئله بسیار علمی و دقیق است که اگر برایش برنامهریزی نشود و برای رعایت، مراقبت و پرهیز از آلودگیها، مراقبت انجام نشود، امکان ورود هر ویروسی به این نرمافزارها و برنامههای تربیتی وجود دارد و در نتیجه به ثمرات علم و نتایجی که از آن میخواهد دریافت بشود (یعنی حکمت)، آسیب میزند.
🔹️یک برداشت دیگر از بیان نورانی امیرالمومنین علی علیهالسلام این است که مراقبت و این پرهیزگاری، باعث بارور شدن و شکوفا شدن علم میشود. میوههای علم "حکمت"، نام دارد. حکمت به نوبه خودش باعث پارسایی در وجود عالِم میشود، پس هر علمی که به حکمت نرسد، علم محسوب نمیشود. هر علمی که با پارسایی و پرهیزگاری و مراقبت شروع نشود و پارسایی همراهش نباشد و به پارسایی و پرهیزگاری و مراقبت منتهی نشود، علم نیست.
🔸حضرت مولا میفرمایند: وَ مُسْتَقَرُّهُ النَّجَاةُ؛ قرارگاه علم، پیروزی و نجات است. از امتیازات و برتریهای ویژه علم با تعریف اسلامی این است که هر کجا باشد، نجات و عبور از بحرانها و غلبه بر مشکلات نتیجه آن خواهد بود. گویی حضرت علی علیهالسلام میخواهند بگویند تفاوت علم اسلامی با علوم غیر اسلامی این است که نجات جوامع بشری از بحرانها، از افسردگیها، از ظلم و تجاوزها، از تفرقهها، فریب، نیرنگ، قتل، غارت، ناامنی، حتی جنگهای داخلی و خارجی، همه به همه به دست علم است و هر علمی که به چنین نتایجی منتهی نشود از نظر اسلام، علم نیست. هر علمی که نجات بشریت را در پی نداشته باشد، علم نیست. هر علمی که نتواند بشریت را از بنبستهای فکری، اخلاقی، سیاسی، اجتماعی و خانوادگی نجات بدهد از دیدگاه اسلام علم نیست.
🔹️ ویژگی بعدی که مولا میفرمایند: وَ قَائِدُهُ الْعَافِیةُ؛ راهبر و راهنمای علم، عافیت است. عافیت معنای متعددی دارد، راغب اصفهانی در مفردات و مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، درباره کلمه عافیت، معنای قصد کردن، قصد زیاد شدن، بخشیده شدن از گناه، محو اثرات منفی، نادیده گرفتن، کثرت در اموال، تبدیل گرفتاریها به فراوانی و راحتی، و... . اما در اسلام، تعاریف دیگری هم دارد، در کتاب قاموس قرآن، بیشتر نظریات بزرگان در مفهوم عافیت ذکر شده. مثلا گواراترین نعمتها، زیباترین لباس، بالاترین موضوع دعا و درخواست از خداوند بعد از یقین، گرامیترین نعمتها، گرامیترین بخششها، وسیله درک لذتهای حیات، محبوبترین درخواست نزد خداوند از طرف بندگان، به سلامت از گرفتاری عبور دادن، یا وصول مقامات بهشتی.
👈ادامه دارد...
🤚گروه تربیتی "سلام فرمانده" وابسته به کانال "نظام تعلیم و تربیت اسلامی"
https://eitaa.com/joinchat/2869100725C996f5fe875
📜نظام تعلیم و تربیت اسلامی
@Nezam_Tarbiat_Eslami
نظام تعلیم و تربیت اسلامی
📄"متن کامل کنفرانس۸، جلسه۶، قسمت اول" 📚سلسله مباحث تربیتی در گروه سلام فرمانده با موضوع: "جهاد تبیی
📄"متن کامل کنفرانس۸، جلسه۶، قسمت دوم"
🔸️اما نکتهای که از مجموعه معانی عافیت به دست میآید، این است که عافیت به مفهوم سلامت مطلق و بدون خطر نیست، بلکه به معنی به سلامت عبور کردن از خطرات است. یعنی معنی عافیت، بلا ندیدن نیست بلکه به سلامت گذشتن از میان بلاها است. گویی حضرت در این بیان نورانیشان میخواهند به ما بگویند که رشد کردن، زیاد شدن، بخشوده شدن از گناهان، به سلامت گذشتن از خطرات و بلاها، عبور از بحرانها، محو اثرات مخرب و منفی، تبدیل گرفتاریها به راحتی، عفو الهی، توفیقات الهی، جلب حسنات، همه و همه در قالب عافیت، از اهداف علم در اسلام است.
🔹️بنابراین هر علمی که عنایات خداوند را جلب نکند علم نیست، هر علمی که نتواند آن اثرات مخرب و منفی گناهان و خطاها و حوادث را محو کند، علم نیست. هر علمی که شریفترین لباسهای اجتماعی و خانوادگی و فردی یعنی آبرو و عزت را فراهم نکند، از نظر اسلام علم محسوب نمیشود.
🔸️در ویژگی بعدی حضرت میفرمایند: وَ مَرْكَبُهُ الْوَفَاءُ؛ مرکب علم، وفاداری است. علم چه ارتباطی به وفاداری دارد!؟ امیرالمومنین علیهالسلام میفرمایند پایبندی به ارزشها و وفاداری، خصوصاً وفاداری درباره حقایق عالم هستی و عدم کتمان آنها و وفاداری به عقل برای علم مثل مرکب میماند برای انسان. انسان بدون مرکب، انسان بدون وسیله حمل و نقل، برای عبور از هر چیزی از وسعت عظیم سرزمینها، از اقیانوسها و دریاها، از فضا و آسمان بیکران مثل یک موجود حیرانزده و ناتوان و عاجز است. پس با این تعریف، هر علمی که به اصول انسانی و ارزشها پایبند و وفادار نباشد، بدون مرکب است و از عبور و ورود به معارف عاجز خواهد بود.
🔹️هر علمی که به حرکت و روش عقل ارزشی وفادار نماند، علم بی مرکب است. هر علمی که به دفاع از حقیقت متعهد نباشد، علم بی مرکب است. یک علمی بدون حرکت و سرگردان در میان اقیانوس ابهامات و تشکیکات است. هر علمی که حقایق جهان هستی و حقیقتها را پنهان کند، علم بی مرکب است. هر علمی که به تعهداتش پایبند نباشد و آغشته و آلوده به هرگونه بیوفایی در برابر هدایت و صلاح بشریت باشد، آن علم بی مرکب است و از دسترسی به سرزمینهای معارف و اسرار الهی دور خواهد بود و حتی راه ورود را هم نخواهد داشت.
🔸️ویژگی بعدی میفرمایند: وَ سِلَاحُهُ لِینُ الْكَلِمَةِ؛ سلاح علم، نرمزبانی است. خیلی نکته ظریفی است این مطلب، مولا امیرالمومنین علیهالسلام در این بیان نورانیشان میفرمایند که علم، سلاح و ابزاری دارد؛ یعنی زمانی که میخواهد دلها را تسخیر کند، درکها و فهمها را جذب کند، شوقها و علاقهها را برانگیزد، بر ابهامات و نادانیها پیروز شود و هنگام انتقال معارف، سلاحش زبان نرم، اخلاق مهربان و بیان آرام و دلنشین است؛ در غیر این صورت، وقتی که با ابهامات مخاطبین روبرو شویم و تمایلات مخالف آنها در برابر ما قرار بگیرد، علم بدون نرمزبانی و بیان دلنشین، مثل یک سربازی میماند که بدون سلاح وارد میدان جنگ شده است. لذا هر علمی که بخواهد خشونت را به جای منطق و آرامش پیشنهاد کند، بخواهد سرزنش، شماتت، تحقیر یا ترور شخصیت را انتخاب کند و هر علمی که زبان خشن و سخت را انتخاب کند، این علم بیسلاح در برابر دلهای ناآرام، ناآگاه و مخالف است.
🔹️رسول مکرم اسلام صلواتاللهعلیه میفرمایند شرط قبولی همه اعمال نماز است، شرط قبولی نماز، ولایت مولا امیرالمومنین علیهالسلام و شرط قبولی ولایت مولا، داشتن حُسنخُلق است. پس علمی که خشونت، بدزبانی، بد خلقی و سوءخلق همراهش باشد آن علم از نظر اسلام، علم نیست.
🔸️ویژگی دیگر که حضرت میفرمایند: وَ سَیفُهُ الرِّضَا؛ شمشیر علم، رضا و خوشدلی است. از ویژگیها و امتیازات دیگر علم این است که رضایت، خوشنودی و خوشدلی را به همراه دارد. گویی حضرت میخواهند به ما بگویند در تمام نظامات اجتماع، از نظام خانواده گرفته تا نظامهای جامعه، جامعهای به علم دست پیدا میکنند که به رضایت، شادکامی و خوشدلی برسند و هر علمی که به رضایت و خوشدلی نرسد، نمیتواند در شکستن بحرانها و نارضایتیها و اعتراضات موفق باشد و آن علم از نظر اسلام، علم نیست.
🔹️در نظام خانواده، والدین به عنوان عالِم در خانه اگر بتوانند طوری رفتار کنند که نتیجهاش رضایت همسران، همدیگر و رضایت فرزندانشان باشد، آن والدین، والدین عالمی هستند. یا در اجتماع و در مناسبات دیگر جامعه. پس نکته ظریف و زیبایی است که باید دقت بشود.
🔸️در واژه بعدی حضرت میفرمایند: وَ قَوْسُهُ الْمُدَارَاةُ؛ کمان علم (تیر و کمان)، مدارا است. وصول علم به بعضی از اهداف به زمان نیاز دارد و باید به وسیله مدارا با آن اهداف برسیم.
👈ادامه دارد...
🤚گروه تربیتی "سلام فرمانده" وابسته به کانال "نظام تعلیم و تربیت اسلامی"
https://eitaa.com/joinchat/2869100725C996f5fe875
📜نظام تعلیم و تربیت اسلامی
@Nezam_Tarbiat_Eslami
نظام تعلیم و تربیت اسلامی
📄"متن کامل کنفرانس۸، جلسه۶، قسمت دوم" 🔸️اما نکتهای که از مجموعه معانی عافیت به دست میآید، این است
📄"متن کامل کنفرانس۸، جلسه۶، قسمت سوم(آخر)"
🔸️یعنی برای رویارویی با هدف و مشکلات دورتر، مثال تیر و کمان را ایشان مطرح کردهاند. برای رسیدن به اهداف درازمدت، باید از یک ابزاری به نام مدارا استفاده کنیم. یعنی رضایتمندی یا خوشدلی برای رسیدن به اهداف نزدیک علمی است و مداراکردن برای رسیدن به اهداف دور علمی است.
🔹️حضرت میفرمایند آن علمی که مجهز به مدارا نباشد مثل رزمندهای است که تیر و کمان ندارد تا به دشمنی که دور هست ضربه بزند و مقابله کند. یا اینکه علمی که مجهز به مدارا نیست، مثل یک انسانی است که تیر دارد اما کمان ندارد و مسلماً بدون کمان کارایی خودش را از دست میدهد و نمیتواند به هیچ کدام از اهدافش برسد. در واقع نقش مدارا، نقش حوصله، صبوری، مقاومت و تداوم و پیگیری در حیات انسان و در پژوهشها، تحقیقات، در مبارزه با مشکلات، در رویارویی با مسائل مختلف جامعه و خانواده، آنقدر مهم و تعیینکننده است که به قوس یا کمان تشبیه شده است.
🔸برای اینکه به عمق مفهوم این روایت پی ببریم، دو موضوع باید مدنظر باشد: یکی تمثیلاتی که حضرت برای امتیازات علم بکار میبرند، باید مورد تحقیق قرار بگیرد. بیست و چهار تمثیل را حضرت اشاره میکنند مثل رَأْسُ ،عَین، أُذُنُ، سِلَاحُ، سیف و... . مثلاً درباره کلمه رَأس، انواع، کاربرد، مفاهیم مختلف و موضوعات آن باید مورد بررسی قرار گیرد. از آن طرف هم وقتی رَأس در مفهوم سر انسان بکار میرود، خواصش، ویژگیهایش و... باید مورد تحقیق قرار گیرد. یکی هم موضوع خود آن امتیازات و برتریهایی است که حضرت برای علم میفرمایند؛ مثل تواضع، دوری از حسد، فهم، صدق، حُسننیت، عافیت و... . تمام این نکات را ایشان در برابر تمثیلها مطرح فرمودهاند. نقش هر کدام از اینها در برتریبخشی به علم نیز باید مشخص شود. اگر روی این موضوع خوب تحقیق شود، درمییابیم که آن چیزی که حضرت درباره علم به ما میگویند، دقیقاً همان تفاوتهای عمدهای است که در علوم سکولار وجود ندارد.
🔹ویژگی بعدی، میفرمایند: وَ جَیشُهُ مُحَاوَرَةُ الْعُلَمَاءِ؛ سپاه و لشکر علم، محاوره با علما است. همانطور که برای پیروزی در برابر دشمن، سپاه و لشکر لازم است؛ همانطور که برای برقراری نظم و امنیت و اجرای حدود و قانون، سپاه و لشکر لازم است؛ همانطور که سپاه و لشکر، عامل عزت و قدرت و استقامت یک حکومت است؛ علم هم سپاه و لشکرش محاوره و مراوده با علما است. چرا؟ تا قدرت خودش را حفظ کند و در برابر جهل و باطل استقامت کند و بتواند دستاوردهای خود را به منصه ظهور برساند. منظور حضرت از علما چیست؟ منظور حضرت از کلمه علما، دانشمندان و اندیشمندان بی دین و بدون تعهد و خارج از تعریف اسلام نیست، بلکه عالِم در نظریه تربیتی اسلام فردی است که تمام نشانهها و ویژگیهای علم اسلامی در شخصیت او بارز و متجلی شده است. لذا سپاه و لشکر علم، محاوره، گفتوگو و ارتباط دائم علمی با علما است.
🔸️ویژگی دیگری که حضرت میفرمایند: وَ مَالُهُ الْأَدَبُ؛ ادب در لسان رسول خدا(ص) و اهل بیت علیهمالسلام به معنی تربیت اسلامی است. کلمه تربیت از زمان خلفای بنیامیه و بنیعباس به جای کلمه ادب استفاده شده است. در صدر اسلام در هیچکدام از روایتهای رسول خدا(ص) و اهل بیت علیهمالسلام، کلمه تربیت با مفهوم کنونی استفاده نشده و کلمه ادب در روایات آمده است. لذا طبق فرمایش حضرت، قدرت و توانایی علم به وسیله تربیت اسلامی و در بستر دین اسلام امکانپذیر است.علم باعث تربیت اسلامی و رشد و توسعه تربیت اسلامی میشود. پس علمی که تربیت اسلامی را در جامعه فراهم نکند و عالمی که تربیت اسلامی نداشته باشد از نشانهها و علائم علم در نظریه تربیتی اسلام کاملاً تهی و خالی است.
🔹️امیرالمومنین علیهالسلام در نامهای در نهجالبلاغه خطاب به امام حسن مجتبی علیهالسلام میفرمایند: فَبَادَرْتُكَ بِالْأَدَبِ قَبْلَ أَنْ يَقْسُوَ قَلْبُكَ وَ يَشْتَغِلَ لُبُّكَ؛ یعنی تو را تربیت اسلامی نمودم، قبل از آنکه قلبت گرفتار سختیها و قساوتها و سنگدلیها شود و قبل از آن که آمادگی برای دریافت آداب و عادات حسنه را از دست بدهد و قبل از آنکه عقلت به شئون مختلف زندگی مشغول شود و برای فهم و درک و پذیرش معارف تربیتی اسلام بخواهد آنها را از دست بدهد.
🔸️در این فراز هم حضرت میفرمایند که از نشانههای علم این است که ادب به همراه داشته باشد. یعنی توانایی علم فقط به وسیله تربیت اسلامی است که رشد پیدا میکند و توسعه مییابد.
👈پایان متن کامل کنفرانس هشتم، جلسه ۶ در گروه تربیتی سلام فرمانده، انشاءالله ادامه جلسات در طول هفته در گروه برگزار خواهد شد و فایل صوتی و متنی آن، در کانال درج خواهد شد.
🤚گروه تربیتی "سلام فرمانده" وابسته به کانال "نظام تعلیم و تربیت اسلامی"
https://eitaa.com/joinchat/2869100725C996f5fe875
📜نظام تعلیم و تربیت اسلامی
@Nezam_Tarbiat_Eslami
👈قابل توجه والدین و علاقمندان به تربیت قرآنی📖
🤚گروه تربیتی سلام فرمانده(وابسته به کانال نظام تعلیم و تربیت اسلامی) برگزار میکند:
📚سلسله مباحث تربیتی با موضوع: "جهاد تبیین در بررسی و آموزش مبانی تعلیم و تربیت اسلامی"
💠موضوع جلسه هفتم:
"علم در کلام حضرت امیرالمونین(ع) و رسول مکرم اسلام(ص)" (کنفرانس شماره ۹ گروه)
💠استاد: سرکار خانم آزادی (مسئول محترم مجموعه مبلغات شهر تهران، ادمین کانال رسمی پاسخگویی به شبهات و مدرس کتاب نظریه تربیتی اسلام)
💠روز و تاریخ کنفرانس:
چهارشنبه، ۸تیر ۱۴۰۱، ساعت ۲۱:۳۰
❇️لطفا دوستان خود را دعوت نمایید
👈دسترسی سریع به صوت و متن جلسات قبل:
جلسه۱
جلسه۲
جلسه۳
جلسه۴
جلسه۵
جلسه۶
🤚آدرس گروه تربیتی "سلام فرمانده"
https://eitaa.com/joinchat/2869100725C996f5fe875
🌿کانال نظام تعلیم و تربیت اسلامی
@Nezam_Tarbiat_Eslami
نظام تربیتی ۷.mp3
7.6M
📚سلسله مباحث تربیتی در گروه سلام فرمانده با موضوع: "جهاد تبیین در بررسی و آموزش مبانی تعلیم و تربیت اسلامی"
💠موضوع جلسه هفتم:
"علم در کلام حضرت امیرالمونین(ع) و رسول مکرم اسلام(ص)" (کنفرانس شماره ۹ گروه)
💠استاد: سرکار خانم آزادی (مسئول محترم مجموعه مبلغات شهر تهران، ادمین کانال رسمی پاسخگویی به شبهات و مدرس کتاب نظریه تربیتی اسلام)
💠روز و تاریخ کنفرانس برگزار شده: چهارشنبه، ۸تیر ۱۴۰۱، ساعت ۲۱:۳۰
📄دسترسی سریع به متن کامل این کنفرانس:
قسمت اول
قسمت دوم
قسمت سوم
قسمت چهارم
🤚آدرس گروه تربیتی "سلام فرمانده"
https://eitaa.com/joinchat/2869100725C996f5fe875
🌿کانال نظام تعلیم و تربیت اسلامی
@Nezam_Tarbiat_Eslami