💠عقیق چگونه تشکیل می شود و در طبیعت کجا به دنبال آن بگردیم؟
✅ عقیق (agate) نوعی سنگ نیمه‌قیمتی است که عمدتا از کانی کوارتز میکروکریستالین با فرمول شیمیاییSiO2 تشکیل شده است. عقیق به رنگ‌های مختلفی همچون سفید، خاکستری، قهوه‌ای، قرمز، صورتی، سبز، آبی و حتی سیاه یافت می شود. وجود ناخالصی هایی همچون آهن، کروم، مس، تیتان، منگنز، کبالت و نیکل عامل اصلی تأثیرگذار در رنگ عقیق است.
💠 برای اینکه بدانیم در طبیعت کجا به دنبال عقیق بگردیم، باید از مراحل تشکیل آن آگاهی کافی را داشته باشیم.
✅ مراحل تشکیل:
عقیق به صورت اجسام کروی‌شکلی به نام "ندول" در حفره های موجود در سنگ‌های آتشفشانی تشکیل گردیده است.
مرحله 1: در اثر خروج گازها هنگام سرد شدن گدازۀ آتشفشانی، حفرات گرد و بیضوی به نام "وسیکل" در گدازه ایجاد می شود. با گذشت زمان این حفرات به یکدیگر پیوسته و بزرگتر می‌شوند. سپس آب‌های زیرزمینیِ حاوی کوارتز، آهن و دیگر کانی‌های محلول هستند از داخل این حفرات عبور کرده و کوارتز بر روی دیواره حفره ها رسوب کرده و عقیق به تدریج طی میلیون ها سال شکل می گیرد.
مرحله-2 پس از گذشت میلیون ها سال در اثر هوازدگی فیزیکی و شیمیایی و فرسایش، توده های سنگی حاوی عقیق از سنگ میزبان آتشفشانی خود جدا شده و همراه با آب های روان کیلومترها جابجا شده و به سواحل دریا و رودخانه ها انتقال می‌یابند و در آنجا به صورت توده های گرد و تخم مرغی شکل بر جا می مانند. پس از شکستن این توده های سنگی، می توان عقیق و نواربندی‌های آن را مشاهده نمود.
✅ بنابراین سواحل ماسه ای دریاها و دریاچه ها از بهترین محل ها برای اکتشاف عقیق هستند.
💠 موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیراز در سال 1401 به عضویت رسمی ایکوم درآمد و به دلیل نحوه عملکرد، در سال 1402 در شاخص "معرفی" (یکی از شاخص های 14-گانه ایکوم) در گروه موزه‌های دولتی متوسط (طبقه‌بندی متوسط بر اساس تعداد پرسنل) حائز رتبه سوم گردید و مورد تقدیر قرار گرفت.
✅ لازم به ذکر است انتخاب موزه پس از داوری بیش از صد موزه از سراسر ایران با حضور 45 داور متخصص در حوزه میراث و موزه صورت گرفته است.
✳️ موزه 50 ساله تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیراز با برخورداری از بیش از 8 هزار نمونه جانوری و گیاه‌شناشی و زمین‌شناسی از جمله موزه های خاطره‌ساز شهروندان شیراز است چرا که در طول این نیم قرن فعالیت تمامی دانش آموزان دهه پنجاهی تا دهه نودی حداقل یکبار از این موزه دیدن کرده اند.
✅ این موزه اما در سالهای گذشته به سبب فرسودگی ساختمان وکمبود بودجه و نیرو گرفتار مشکلاتی شده بود نظیر ریختگی درسقف و بدنه یا شکستگی کف پوش ها یا کثیفی وآلودگی شدید در و دیوارها و چیدمان پرتراکم نمونه های جانوری وآبزی در سالن و ویترین ها که امکان بازدید دقیق از نمونه ها را دشوار می کرد. خوشبختانه بخشی از این مشکلات در کفپوش و چیدمان نمونه های جانوری و البته لیبل های معرفی نمونه ها با حمایت مالی مسئولین دانشگاه شیراز و مدیریت رییس موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی شیراز و همکاران او در موزه رفع شده و حالا موزه رختی نو و تمیزی بر تن دارد که با همه کارهای باقی مانده دیدنش هر شهروندی را به وجد می آورد.
🏆 سید محمد باقر رکنی، رئیس موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیراز در گفتگو با شهر مردم با اشاره به اینکه طی دو سال گذشته سیاست موزه مبتنی بر کیفیت گرایی و متناسب سازی فعالیت ها بر اساس استانداردهای ایکوم (شورای بین‌المللی موزه ها) بوده است، گفت: خوشبختانه موزه تاریخ طبیعی به عضویت درآمدن در ایکوم در سال 1401 به عضویت ایکوم درآمد و در سال 1402 در شاخص "معرفی "به عنوان موزه برتر و شایسته تقدیر شده است.
ادامه دارد ....