طرحهای کیفیسازی پالایشگاههای شیراز و تبریز در سال ۱۴۰۲ به بهرهبرداری میرسند
📍علی زیار، قائممقام شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی در گفتوگو با «شانا» از شتاببخشی به پروژههای پالایشی با اختصاص ۴۰ درصد از سود پالایشگاهها برای تأمین منابع مالی پروژههای بهینهسازی طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۲ خبر داد و گفت:
🔹دو پروژه کیفیسازی پالایشگاههای شیراز و تبریز با حدود ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی تا پایان امسال به بهرهبرداری میرسند.
🔹در بند «ر» تبصره ۲ قانون بودجه امسال (۱۴۰۲) قانونگذار تکلیف کرده است که از محل سود پالایشگاهها، ۴۰ درصد به عنوان اندوخته سرمایهای ذخیره شده و به پروژههای کیفیسازی اختصاص داده شود که این مقدار دست پالایشگاهها را باز کرده و واحدهای پالایشی مکلف میشوند که ۴۰ درصد از سود خود را به اجرای طرحهای بهینهسازی اختصاص دهند
🔹نشستهای ماهانه با مدیران واحدهای پالایشی برگزار شده و امیدواریم با رصد و پیگیری چالشهای حاکمیتی، طبق تکلیف قانون بودجه، شاهد سرعتبخشی به این پروژهها در سال ۱۴۰۲ باشیم.
shana.ir/news/472665
@ordcnew
در حاشیه نمایشگاه بیست و هفتم نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران با ۲۲ شرکت دانش بنیان صنعتی و پالایشی با حضور معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش در سالن ۳۵ ستاد خبری روز پنج شنبه ساعت ۱۴ بعدظهر روز پنچ شنبه مورخ ۱۴۰۲/۰۲/۲۸ تفاهم نامه امضا خواهند کرد
@ordcnew
۲۷ دوره برگزاری سالانه نمایشگاه نفت ،گاز ، پالایش و پتروشیمی در جهت تقویت ارتباطات و اثر بخشی صنعت نفت با فعالان این عرصه با بزرگداشت روز ۲۷ اردیبهشت ماه نشان از اهمیت وظیفه و جایگاه روابط عمومی ها است
مولای متقیان *علی* ( ع)، در فرمان خود به مالک اشتر، او را به *افکار عمومی* مردم توجه می دهند و افکار توده مردم را تکیه گاه دین و جامعه اسلامی بر می شمرند.
@ordcnew
▫️درآمد 73 هزار میلیارد تومانی با بهینه سازی 5 درصدی در مصرف بنزین
مصرف انرژی در کشور بسیار بالاتر از میانگین جهانی است و ایرانی ها در مقایسه با جهان بیش از 2 برابر انرژی مصرف می کنند. نکته مهم اما آن است که حدود 98 درصد از انرژی در ایران به صورت مستقیم و غیر مستقیم از سوخت های فسیلی تامین می شود و بنابراین شدت مصرف انرژی باعث شده تا بخش زیادی از نفت و گاز تولیدی در کشور به عنوان سوخت توسط مردم استفاده شود.
اگرچه مصرف انرژی در کشور بسیار بالا است و تمام بخش های کشور نیز بر لزوم کاهش مصرف انرژی تاکید می کنند اما تا زمانی که اقدامی عملی در زمینه بهینه سازی مصرف اتفاق نیافتد، تغییری در نحوه مصرف نیز به وجود نخواهد آمد.
نکته ای که باید به آن توجه شود این است که به دلیل پرداخت یارانه بالا توسط دولت برای حاملهای انرژی در ایران و عدم پرداخت قیمت واقعی این حاملها توسط مصرفکنندگان، هیچ کدام از بخشها به دنبال بهینهسازی نیستند.
از همین رو است که نه نیروگاهها به دنبال افزایش راندمان خود میروند و نه بخش صنعت تکنولوژی روز را به خدمت میگیرد تا هزینه انرژی خود را کاهش دهد.
این موضوع در بنزین نیز به شدت وجود دارد. بنزین که به عنوان سوخت خودروهای سواری مورد استفاده قرار میگیرد، به دلیل آنکه خودروها با کیفیت روز جهان فاصله دارند و همچنین به دلیل پایینبودن قیمت، جزو پرمصرفترین حاملهای انرژی ایران است.
از سوی دیگر تفاوت فاحش قیمت این حامل انرژی با کشورهای همسایه که در مواردی تا ۸۰ درصد نیز برآورد میشود، باعث شده تا قاچاق با هر هزینهای برای برخی افراد جذاب و اقتصادی باشد.
به دلیل پرداخت یارانه بالا توسط دولت برای حاملهای انرژی در ایران و عدم پرداخت قیمت واقعی این حاملها توسط مصرفکنندگان، هیچ کدام از بخشها به دنبال بهینهسازی نیستند.
در حال حاضر روزانه ۲۵۰ میلیون لیتر فرآورده نفتی در ایران مصرف میشود که با هر تراز جهانی و با هر کشوری مقایسه شود بسیار بالا و ۵ تا ۶ برابر استاندارد دنیا است.
سالانه ۸۰ میلیارد دلار یارانه سوخت در کشور پرداخت می شود و این در شرایطی است که سال گذشته مجموع درآمدهای نفتی کشور ۴۳ میلیارد دلار بوده است.
این اعداد نشان میدهد ایران حدود ۲ برابر درآمدهای نفتی خود را صرف پرداخت یارانه انرژی کرده است.
آخرین ترازنامه انرژی کشور شدت مصرف فرآوردههای نفتی را ۱.۴ برابر میانگین سرانه مصرف جهانی گزارش میکند.
اگرچه این اعداد به خودی خود بسیار بزرگ هستند اما زمانی که آن را با اعداد کلان بودجه و عملکرد آن در سال گذشته مقایسه کنیم عمق فاجعه مشخص میشود.
نگاهی به قیمت بنزین با عدد اکتان ۹۲ در معاملات خلیج فارس نشان میدهد هر بشکه بنزین که معادل حدود ۱۵۹ لیتر است و یک محاسبه ساده نشان میدهد هر لیتر بنزین در خلیج فارس در سال جاری حدود یک دلار بوده که با میانگین قیمت حدود 40 هزار تومان هر دلار به قیمت مرکز مبادله طلا و ارز، هر لیتر بنزین در خلیج فارس 40 هزار تومان قیمت میخورد. قیمت بنزین البته در همه کشورهای همسایه ایران به این میزان نیست و در برخی کشورها هر لیتر بنزین تا 60 هزار تومان نیز به فروش می رسد.
با توجه به قیمت هزار و ۵۰۰ تومانی برای بنزین سهمیهای و ۳ هزار تومانی بنزین آزاد و مقایسه آن با قیمت بنزین فوب خلیج فارس، هر لیتر بنزین سهمیهای 38 هزار و ۵۰۰ تومان و هر لیتر بنزین آزاد نیز 37 هزار تومان یارانه دریافت میکند تا به قیمتهای امروز به دست مصرفکننده ایرانی برسد.
با توجه به مصرف روزانه 100 میلیون لیتر بنزین و سهم 60 درصدی بنزین یارانه ای و 40 درصدی بنزین آزاد، روزانه دو هزار و 310 میلیارد تومان یارانه به بنزین سهمیهای و یک هزار و 480 میلیارد تومان یارانه به بنزین آزاد تعلق میگیرد که نشان می دهد دولت هر روز بیش از 3 هزار و 790 میلیارد تومان یارانه به بنزین میدهد.
با یک حسابی سرانگشتی یارانه پرداختشده به بنزین در ماه 113.7هزار میلیارد تومان و در سال یک میلیون و 364 هزار میلیارد تومان خواهد بود.
این در حالی است که بودجه عمومی دولت بر اساس قانون بودجه سال جاری 2میلیون و 263 هزار میلیارد تومان است. بنابراین یارانه پرداختی به بنزین در صورت ثابتبودن قیمت بنزین و قیمت دلار، معادل 60 درصد بودجه عمومی دولت در یک سال است.
هر چند الگوی و فرهنگ مصرف سوخت توسط مردم نیز در بالا بودن میزان مصرف در کشور تاثیرگذاری است، اما گره اصلی مصرف افسارگسیخته در ایران تنها با اجرای پروژههای بهینهسازی مصرف سوخت باز میشود که اجرای آن بر عهده دولتها است.
در حال حاضر تراز گاز کشور منفی شده و میزان تقاضا از عرضه بیشتر شده است. با توجه به میزان مصرف بنزین و تولید آن در پالایشگاهها، این موضوع تا پایان سال ۱۴۰۱ به بنزین و گازوئیل نیز سرایت کردتا آنجا که اکنون نگرانی نسبت به واردات بنزین برای جبراین ناترازی نیز وجود دارد.
بدین ترتیب نه تنها صادرات انرژی ایران به صفر میرسد بلکه عمده مصارف انرژی نیز در بخشهای غیرمولد انجام شده که هیچ نقشی در افزایش تولید ناخالص داخلی کشور ندارند.
میتوان مفهوم بهینهسازی مصرف سوخت را به لحاظ اهمیت جایگاه، معادل تولید و توسعه تلقی کرد؛ با در نظر گرفتن این موضوع که برای تولید ۵۰ میلیون مترمکعب گاز رقمی در حدود ۶ میلیارد دلار سرمایهگذاری نیاز است، بنابراین برنامهریزی و هدفگذاری برای صرفهجویی به مقدار ۲۰ میلیون مترمکعب در بخش مصارف خانگی و تجاری، با در نظر گرفتن هزینههای مرتبط با آن نهتنها منطقی که سودآور به نظر میرسد.حجم سرمایهگذاری پروژههای بهینهسازی بسیار کمتر از هزینههای مربوط به توسعه میادین گازی است. برآوردها نشان میدهد که به ازای هر متر مکعب گاز، هزینه افزایش تولید گاز از طریق توسعه میادین گازی سه برابر بهینهسازی مصرف همان مقدار گاز است. در نتیجه بهینهسازی مصرف در مقایسه با سایر راهکارها در اولویت بالاتری از منظر اقتصادی قرار دارد.
افزایش دوباره مصرف بنزین و رسیدن مصرف در روزهایی به بالای ۱۰۰ میلیون لیتر در روز باعث شده تا توجه به بهینهسازی مصرف در این حوزه نیز بیشتر شود.
رقمی که میتواند درآمد صادراتی بنزین را از کشور، آن هم در این شرایط افزایش قیمتهای جهانی سلب میکند و در آینده نزدیک هم ممکن است کشور را به وارد کننده فرآوردههای نفتی تبدیل کند.
دراین میان ۲ راه پیش روی دولت قرار دارد. یا باید پالایشگاههای جدید برای تامین نیاز داخلی بسازد و یا بهینه سازی مصرف را در دستور کار خود قرار دهد.
بررسیها نشان میدهد اکنون برای ساخت یک پالایشگاه باید حدود ۱۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری صورت گیرد در حالی که با ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار سرمایهگذاری میتوانیم نسبت به بهینهسازی مصرف همان میزان فرآورده نفتی اقدام کنیم.
هزینه ساخت پالایشگاهها بستگی به کیفیت محصولات دارد، یعنی هر چه میزان پیچیدگی یک پالایشگاه بالاتر باشد هزینه ساخت آن هم بالاتر است.
افزایش دوباره مصرف بنزین و رسیدن مصرف در روزهایی به بالای ۱۰۰ میلیون لیتر در روز باعث شده تا توجه به بهینهسازی مصرف در این حوزه نیز بیشتر شود
اگر تورم جهانی را سالیانه حدود ۲ درصد در نظر بگیریم هزینه ساخت یک پالایشگاه میعانات گازی ۱۲۰ هزار بشکهای، به قیمت امروز معادل ۲.۳ میلیارد دلار محاسبه میشود که اگر با الگوی ستاره خلیج فارس ساخته شود، ۱۲.۵ میلیون لیتر به تولید بنزین کشور اضافه میکند.
در حالی که میتوان با حدود یک دهم این رقم، همین مقدار بهینهسازی در مصرف بنزین کشور محقق کرد.
از سوی دیگر، هزینه کلان احداث پالایشگاههای جدید نفت خام و میعانات گازی در ایران گاهی تا ۳ برابر استاندارد جهانی نیز میرسد.
بنابراین منطقی است با اجرای طرحهای بهینهسازی در کنار ایجاد تنوع در سبد سوخت کشور از جمله توسعه سی.ان.جی مصرف بنزین را کاهش داده و از محل این صرفهجویی، طرحهای توسعهای این صنعت از جمله کمک به افزایش ظرفیت پالایشی کشور را اجرا کرد.
در ایران به ازای هر نفر روزانه حدود 0.95 لیتر بنزین و حدود 0.88 لیتر گازوئیل مصرف میشود. مصرف روزانه بنزین و گازوئیل در ایران به ازای هر نفر تقریباً 2 برابر متوسط جهانی است.
از سوی دیگر، رشد مصرف بنزین در 30 سال گذشته در ایران حدود 265 درصد بوده است در حالی که کشورهای ترکیه، آلمان و فرانسه در 30 سال گذشته رشد منفی در مصرف بنزین را تجربه کردهاند و مصرف بنزین خود را کنترل کردهاند که در اروپا این امر سبب بسته شدن بعضی از واحدهای پالایشگاهی شده و بعضی دیگر از پالایشگاهها نیز تغییر فرایند داده و تبدیل به پالایشگاههای زیستی (Bio-refinery) شدهاند.
بيشتر بودن سرانه مصرف بنزین و گازوئیل در ایران، این گزاره را در ذهن تقویت میکند که مردم ایران به صورت غیراستاندارد و مسرفانه از بنزین و گازوئیل استفاده میکنند، درحالی که واقعیت چیز دیگری است.
متوسط مصرف خودروها در داخل نزدیک سه برابر مصرف استاندارد جهانی است؛ درحالی که خودروهای ما باید در هر 100 کیلومتر 4 لیتر مصرف بنزین داشته باشند، در حال حاضر خودروهای ما 10 تا 12 لیتر مصرف بنزین دارند.
اگر شرایط مصرف بالای خودروهای داخلی اصلاح شود و ناوگان حمل و نقل شهری و مترو توسعه پیدا کند، نیازی به واردات بنزین نخواهد بود، اما اگر قرار باشد با همین رویه پیش برویم، احتمال واردات بنزین برای سال آینده دور از ذهن نیست؛ این اتفاق امسال رخ نخواهد داد، چرا که ذخایر خوبی در بحث بنزین وجود دارد.
با وجود مصرف بنزین سه برابری خودروهای ایرانی نسبت به میانگین جهانی، باز هم مصرف سرانه کشور دو برابر میانگین جهانی است، به بیان دیگر هر فرد ایرانی خودرویی دارد که سه برابر استاندارد جهانی سوخت مصرف میکند، ولی مصرف آن فرد فقط دو برابر میانگین جهانی است نه سه برابر.
در حوزه مصرف گازوئیل نیز فرسودگی شدید ناوگان باعث شده است که گازوئیل با بازدهی بسیار پایینی در ناوگان سنگین کشور مورد مصرف قرار گیرد و این ناوگان فرسوده نیازمند نوسازی است.
با توجه به ریشهیابی مشکل مصرف سوخت، به نظر میرسد، راهکار اصلی برای جلوگیری از بحران بنزین، افزایش کیفیت خودروهای بنزینی توسط خودروسازان و نوسازی ناوگان حمل سنگین کشور باشد.
بهینه سازی در مصرف سوخت آنجا اهمیت بیشتری پیدا می کند که بررسی روند تولید و مصرف بنزین و گازوئیل در کشور نشان میدهد که تراز این دو سوخت در حال رسیدن به نقطه سربهسر و سپس منفی شدن است.
به بیان دیگر در صورت تداوم روند قبلی در دولت گذشته، تا سال 1402 ایران به جمع واردکنندگان بنزین و گازوئیل خواهد پیوست و کشور نه تنها از مزایای ارزآوری صادرات فرآوردههای نفتی محروم میشود، بلکه در سالهای آینده ارزبری قابل توجهی نیز رقم خواهد خورد.
بعد از فروکش کردن شیوع کرونا و محدودیتهای حمل و نقل، مصرف بنزین در کشور دوباره اوج گرفته است و تا پایان سال جاری به نقطه سربهسر میرسد.
همچنین طبق پیشبینیها تراز گازوئیل در سال آینده به نقطه سربهسر میرسد و پس از آن، ایران برای تامین گازوئیل خود نیز نیازمند به واردات میشود.
مهمترین و راهبردی ترین فرآوردههای نفتی، بنزین و نفتگاز است. اکنون روزانه 115 میلیون لیتر بنزین و 112 میلیون لیتر نفتگاز در کشور تولید می شود که مطابق با استانداردهای روز جهان از طریق جایگاه های سوخت به دست مصرف کنندگان می رسد.
همچنین روزانه در مجموع ۲۵۰ میلیون لیتر انواع فرآورده های نفتی مانند بنزین، گازوئیل، سوخت کم سولفور کشتی ها، سوخت هواپیماها و صنایع در پالایشگاه های ایران تولید و در سراسر ایران توزیع و به راحتی استفاده می شود.
اگر میزان مصرف گاز طبیعی را با دیگر سوخت ها معادل سازی کنیم در مجموع روزانه بیش از یک میلیارد لیتر سوخت در کشور تولید و به مبادی مصرف عرضه میشود و بخش زیادی از فرآروده های نفتی در ایران بر اساس بالاترین استاندارد روز جهان در ۱۰ پالایشگاه ایران تولید میشود.
به طور مثال اگر مصرف بنزین روزانه با پنج میلیون لیتر صرفه جویی از ۱۰۵ به ۱۰۰ میلیون لیتر کاهش پیدا کند، برای یکهزار و ۸۲۵ میلیون لیتر بنزین امکان صادرات فراهم می شود. با در نظر گرفتن قیمت 40 هزار تومانی بنزین در فوب خلیج فارس، درآمد ایران از این محل 73 هزار میلیارد تومان خواهد بود.
@ordcnew
توسعه شاهرگ های حیاتی انتقال فرآورده های نفتی
▫️اکثر منابع نفت و گاز ایران در جنوب کشور قرار دارد و با توجه به این موضوع بیشتر ظرفیت پالایشی ایران نیز در همان مناطق متمرکز است. با این حال مراکز مصرف در نیمه شمالی کشور قرار گرفته و بنابراین فرآورده های نفتی که در جنوب تولید می شود، باید برای مصرف بیش از هزار کیلومتر مسافت را طی کند تا به مصرف برسد.
از همین رو، توزیع سوخت به اندازه تولید فرآورده های نفتی اهمیت دارد بنابراین باید راهکاری در نظر گرفته شود که سوخت تولیدی در جنوب با سرعتی قابل قبول به دست مصرف کنندگان در شمال برسد.
با توجه به این مهم باید برنامه ریزی برای ذخیره سازی سوخت در سطح کشور وجود داشته باشد و این ذخیره سازی هر چقدر بیشتر باشد، تاب آوری شبکه توزیع سوخت را افزایش خواهد داد.
بنابراین دولت سیزدهم برنامه افزایش 15 روزه ذخیره سازی فرآورده های نفتی را در دستور کار خود قرار داده از آن جمله می توان به احداث خطوط لوله جدید و همچنین مرکز ذخیره سازی شهید مهدوی در بندرعباس اشاره کرد. با این اقدامات، برنامه ریزی و افزایش ظرفیت ذخیره سازی به میزان ۱۶ میلیارد لیتر آغاز شده و بر اساس مدت زمان ۴۵ تا ۶۰ روز مصرف سوخت کشور امکان ذخیره سازی دارد.
برای این منظور اگرچه خطوط لوله ای کشیده شده و نفتکش های جاده پیما نیز فعال هستند، اما با هدف امنیت بیشتر و همچنین کاهش مصرف سوخت، استفاده از خطوط ریلی نیز در دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفته است.
در این میان توجه به مسیری که حدود نیمی از بنزین مورد نیاز کشور از آن عبور می کند در اولویت قرار دارد. 3 پالایشگاه ستاره خلیج فارس، بندر عباس و لاوان حدود نیمی از بنزین ایران را تولید می کنند که این فرآورده از مسیر خط لوله و یا نفتکش به سمت رفسنجان و بعد از آن به سایر نقاط کشور منتقل می شد.
به دلیل دشوار بودن مسیر و طولانی بودن آن، مصرف سوخت برای جا به جایی این فرآورده ها بسیار بالا بود. بر این اساس، پروژه مهم تخلیه نفتگاز با مخزندار ریلی با هدف تخلیه روزانه 3 میلیون لیتر نفتگاز و صفر شدن تردد نفتکشها از بندرعباس به یزد، در انبار نفت شهید صدوقی یزد به عنوان کریدور شمال و شمالشرق نقشه سوخت کشور کلید خورد.
با تجهیز، تکمیل و راهاندازی مخزندار ریلی در این مسیر، علاوه بر آزادسازی نفتکشها و فعالیت دوباره آنها در بخشهای دیگر، پرداخت کرایه حمل با مسافت روزانه بیش از 700 کیلومتر حذف و در مصرف نفتگاز برای تردد نفتکشها نیز جلوگیری شد. نگاهی به آمارها می تواند ارزش این کار را بیشتر نشان دهد. حمل نفتگاز از انبار نفت شهیدرجائی بندرعباس به یزد، در سال گذشته 65 میلیارد تومان هزینه کرایه حمل در پی داشته است، در کنار آن، برای تردد نفتکشها، 3 میلیون لیتر نفتگاز نیز در طول یک سال مصرف شده است.
با راه اندازی مخزندار ریلی راهاندازی مخزندار ریلی صرفهجوئی در پرداخت هزینه کرایه حمل و کاهش مصرف نفتگاز را در پی خواهد داشت. از سوی دیگر، مقدار مصرف سوخت ریلی نسبت به نفتکشها بسیار ناچیز است و این پروژه افزون بر امنیت و ایمنی برای رانندگان در جادهها، از لحاظ محیط زیستی نیز مؤثر است.
با این اقدام، تخلیه همزمان 40 واگن در مدت زمان حدود سه ساعت تا سه ساعتونیم، منهای زمان عملیات نصب شیلنگ و باز کردن آن را از دیگر مزایای این طرح است.
راه اندازی این طرح در حالی در دولت سیزدهم به عنوان یکی از طرح های اولویت دار به بهره برداری رسید که مصوبهای در سال 85 بهمنظور نصب تأسیسات دائمی برای تخلیه نفتگاز ازسوی مخزندارهای ریلی در دستور کار قرار گرفت که اما طرح نیمهکاره ماند و بخشی از زیرساخت و تجهیزات مانند نصب ریل به طول 300 متر توسط پیمانکار در آن زمان انجام شد.
با این حال از ابتدای آبان ماه سال جاری، تسریع در اجرای آن مصوب شد تا در کمترین زمان ممکن پروژه تخلیه نفتگاز از طریق مخزندار ریلی در انبار نفت شهید صدوقی یزد که کریدور شمال و شمال شرقی کشور است، به مرحله اجرا درآید.
انبار نفت شهید صدوقی یزد از نظر ایمنی دارای بالاترین سطح استاندارد است، این انبار دارای سه مخزن برای ذخیرهسازی آب است و با توجه به افزایش زیرساختها، کانالکشی لازم برای ایمنی در بخش مخزندار نیز در حال انجام است.
با این اقدامات انقال فرآورده های نفتی از بندرعباس به یزد یا همان پروژه مخزندار ریلی بعد از 16 سال احیا شد.
از مهمترین اهداف اجرای این طرح می توان به افزايش ميزان و سرعت انتقال نفتگاز به نيروگاه هاي شمالشرق و شرق كشور، صرفه جويي قابل توجه در هزينه هاي حمل و نقل و مصرف سوخت حمل و نقل، كاهش خطرات جاده اي وتاثيرات زيست محيطي اشاره کرد که در 22 آذر سال 1401 به بهره برداری رسید.
با بهره برداری از این طرح در آذرماه، رکورد بهره برداری نیز شکست زیرا طرح ظرف 38 روز آماده استفاده شد.