🔴 مقابله در یک موضوع اخلاقی
✅ نیکی به والدین و پایمال کردن حقوق والدین: در یکی از مقابلههای اخلاقی و درسآموز قرآن، شاهد رویارویی دو دسته از انسانها با یکدیگر و به تعبیری دو خط فکری گوناگون هستیم:
▫️در یک طرف با انسانهای مؤمن و حقشناسی مواجه هستیم که وقتی پا به مرز چهلسالگی (یا همان دوره کمال نیروی جسمانی و عقلانی) میگذارد و از عمق جان به نعمتهای بیکران خدا نسبت به خود آگاهی مییابند و از جمله زحمات طاقتفرسا و بیدریغ پدر و مادرشان برای آنان عینیت و تجسم مییابد (چرا که خود در چنین سنینی غالباً پدر و مادر میشوند) دست به درگاه الهی میگشایند و از خدای خود توفیق شکرگزاری نعمتهایی که به آنان و پدر و مادرشان ارزانی شده است را مسئلت میکنند.
▪️و در نقطه مقابل شاهد فرزندان خیرهسر و حقناشناسی هستیم که در برابر والدین مؤمن خود میایستند و ارزشها و اعتقادات آنان را به استهزا میگیرند و از سر غرور و خودخواهی ایمان به قیامت و رستاخیز را افسانه و پنداری خرافی میشمارند و هر قدر پدر و مادر دلسوز تلاش میکنند تا جگرگوشهشان را از آتش قهر الهی برهانند، او همچنان بر کفر و عناد خود پافشاری میکند و راه خود را از والدین حقطلبش جدا مینماید.
🔻به این مقابله شگفت قرآن در سورهی احقاف بنگرید:
▫️احسان به والدین: وَ وَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَاناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ كُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصَالُهُ ثَلاَثُونَ شَهْراً حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِى أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِى أَنعَمْتَ عَلَىَّ وَ عَلَى وَالِدَىَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صَالِحاً تَرْضَاهُ وَ أَصْلِحْ لِى فِى ذُرِّيَّتِى إِنِّى تُبْتُ إِلَيْكَ وَ إِنِّى مِنَ الْمُسْلِمِينَ (احقاف/۱۵)
🔹و ما انسان را سفارش كردیم كه به والدین خود نیكى كند، مادرش او را با سختى حمل كرد و با سختى به دنیا آورد و دوران حمل تا از شیر گرفتنش سى ماه (به طول كشد)، تا آنگاه كه به رشد كامل رسد و چهل ساله شود، گوید: پروردگارا! مرا توفیق ده تا نعمتى را كه بر من و بر پدر و مادر من لطف كردى، شكرگزارى كنم و عمل شایستهاى انجام دهم كه تو آن را بپسندى و فرزندانم را براى من صالح و شایسته گردان، همانا من به سوى تو بازگشته و از تسلیم شدگانم.
▪️جسارتکننده به والدین: وَ الَّذِى قَالَ لِوَالِدَيْهِ أُفٍّ لَّكُمَآ أَتَعِدَانِنِى أَنْ أُخْرَجَ وَ قَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِن قَبْلِى وَ هُمَا يَسْتَغِيثَانِ اللَّهَ وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ مَا هَذَآ إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ. أُوْلَئِكَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِى أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِّ وَ الْإِنسِ إِنَّهُمْ كَانُواْ خَاسِرِينَ (احقاف/۱۷-۱۸)
🔹و آنكه به والدین خود گفت: اُفّ بر شما! آیا به من وعده مىدهید كه (پس از مرگ از قبر) خارج گردم، در حالى كه نسلهاى بسیارى پیش از من گذشتهاند (و هرگز زنده نشدهاند)؟ ولى والدین او، خدا را به فریادرسى مىخوانند (و به او مىگویند:) واى بر تو! ایمان بیاور! قطعاً وعده خداوند حق است، امّا او مىگفت: این (وعدهها) جز افسانه پیشینیان نیست. آنان كسانى هستند كه در میان اقوام كافرى از جن و انس كه پیش از آنان بودند، عذاب خدا بر آنان قطعى شده است، حتماً آنان زیانكارانند.
🌹شهید سید مجتبی:
✅ این قرآن؛ کلام خداست. حامل وحی؛ فرشته امین اوست. منزل و مهبط؛ قلب رسول اکرم(ص) است و مفسّر و مبیّن و مجری امرش؛ رسول و اولیای اویند و هدفش؛ «یخرج من الظلمات الیالنور». هر چند که تحولات و دستاوردهای ارزشمند نزول قرآن یعنی تربیت قرآنی است که به او بها داده، لیکن این ارزشآفرینی یکسویی نیست بلکه از طرف دیگر تذکر به آن مبداء و هدف و کم و کیف آن، راهنمایی است مفید در ارائه طریق بر وفق کمال و سعادت انسانی در مسیر «ایصال الی المطلوب».