مرحوم طریحی در لغت‌نامه شیعی مجمع‌البحرین آورده که طبیعت، مزاج انسان است که از اخلاط (چهارگانه) ترکیب شده است. (فخرالدين‌بن‌محمد طريحی، مجمع البحرين، ج4، ص367).  در فرهنگ لغت طبی، الماء به همین معنی‌اشاره شده. با توجه به مباحث ذکرشده معنی مورد نظر ما از طبع، همان مزاج می­باشد. البته لازم به ذکر است که طبع در اصطلاح قرآنی به معنی ختم هم است. اعتدال طبایع اربعه مفهوم اعتدال در مزاج، به معنای بهره‌وری هر موجود به مقتضای ظرفیت وجودی خود، از کیفیات (سردی، گرمی،تری،خشکی) است در حالت اعتدال، همه کیفیات متضاد یعنی گرمی و سردی از یک سو و خشکی و تری از سوی دیگر، یکدیگر را خنثی می‌کنند و در جسم حاصل اثری از هیچ‌یک دیده نمی‌شود. (ابن‌سينا، الشفاء: الطبيعيات، ج2، ص139) پس مفهوم اعتدال طبع و مزاج در اصطلاح كيفيت بدن و يا اندامى است كه در آن عناصر درهم آميخته از لحاظ کم و زیادی، با چنان سهم عادلانه‏اى شركت كرده باشند كه مزاج نيازمند آن است (ابن سینا، قانون: ترجمه شرفکندی، ج1، ص14). عوامل شکل‌دهندۀ شخصیّت یکی از موضوعاتی که مورد بحث دانشمندان گذشته و معاصر قرار گرفته اساس و پایه رفتار و اخلاق انسانها است. سؤال اینست که ریشه رفتار انسان چیست؟ اصولاً رفتار چگونه در وجود او شکل می‌گیرد؟ رفتارها و خُلقیات به کدام بخش وجودی انسان مربوط می‌شود؟ بعضی از کارشناسان قائلند اساس رفتارهای انسان تفکرات و نگرش‌های او به هستی است بدین معنی که جهان‌بینی هر شخصی موجب رفتارهای مشخصی در او می‌شود. برخی دیگر احساسات و عواطف را در رفتار مؤثر می‌دانند و محرکهای این بُعد وجودی انسان را تعیین‌کننده می‌دانند که مرکز این کنشها قلب می‌باشد. نظر بعضی دیگر از کارشناسان بر این است که بعضی از غرائز نیرومند مانند غریزه جنسی ریشه رفتارهای انسان محسوب می‌شود. قرآن به عنوان آخرین و کاملترین کتاب آسمانی ریشه و اساس رفتارهای انسان را اینگونه بیان می‌کند: {قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلى‏ شاكِلَتِه؛ (اسراء: 17/ 84)‌ای پیامبر بگو هر کسی بر اساس شاکله خود رفتار می‌کند}. چنانکه ملاحظه می‌کنیم قرآن ریشه رفتار انسان را شاکله معرفی می‌کند. بنابراین اساس و پایه رفتارهای انسان شخصیت و شاکله او میباشد اما سؤال اینجاست که خود شخصیت در وجود انسان چگونه شکل می‌گیرد؟ در کتاب «محاضرات فی الالهیّات» اثر حضرت‌آیت‌الله جعفر سبحانی آمده که: «شخصیّت هر کسی معلول سه چیز است که از آن روان‌شناسان با عنوان مثلث شخصیّت یاد می‌کنند. آن سه مورد عبارتند از: تعلیم و تربیت، محیط، وراثت». بیان ارتباط جسم و روح در روایات براساس مطالعات و بررسی­های ما روح ناظر در اکثر روایاتی که در مورد تغذیه و اصول درمانی جسم انسان ـ که رابطه تنگاتنگی با تعالی اخلاق و مسایل روحی دارد ـ وارد شده است، بر مبنای طبایع اربعه است. در بعضی روایات یکی از ارکان خودشناسی و معرفت نفس، طبایع اربعه می‌­باشد. ما این بحث را در این موضع مطرح کردیم، بدان علت که بعضی طبایع اربعه و تأثیر آن در جسم و روح را منکرند و آن را علمی نمی­دانند. معمولاً کسانی که به طرح مباحث اخلاقی می­پردازند در مورد این موضوع کنکاشی ندارند و یا اینکه برایشان مهم نبوده و به تأثیر این بحث در مسائل اخلاقی توجهی ندارند، در حالی که علمای اخلاق ما مثل مرحوم نراقی در کتاب جامع السادات فصلی به نام تأثیر مزاج در اخلاق دارد، از سویی بعضی از‌اشخاص محقق در این موضوعات فقط بُعد روحی قضیه را می­‌بینند و به تأثیر جسم در اخلاق هیچ‌گونه نقشی قائل نیستند، لازمۀ ترویج مکارم اخلاق در جامعۀ اسلامی، طبی است که به نفس ناطقۀ انسانی و ارکان و طبایع رسیدگی کند و آنها را در تعادل قرار دهد در غیر این صورت، پیمودن مراتب اخلاقی در جامعه سخت خواهد. بر این اساس، تعادل مزاج که برقراری آن از اصلی‎ترین وظایف علم طب اسلامی است، از ملزومات سلوک الی‌الله شمرده می‎شود و اخلاق اسلامی، جهت فراهم‌آوردن بسترهای مناسب، نیاز به طبی هماهنگ با مبانی خود دارد. روایات فراوانی داریم که طبایع چهارگانه در آن مطرح شده و یا به یکی از طبایع ‌اشاره شده و مورد بحث قرار گرفته است و در صورت غلبه هر یکی از این طبایع به درمانهای مربوطه پرداخته است، که خود اساس طب اسلامی است و در این موضوع با طب سنتی ما مشترک است.‌اشتراک طب اسلامی و سنتی در موضوع محوری طبایع و مزاج‌ها، علامت واحد بودن سرچشمه این دو می‌­باشد که منشاء وحیانی دارد در اینجا روایتی را می‌­آوریم که نشانگر رابطه جسم انسان با تعالی اخلاق و مسایل روحی و خودشناسی است. روایتی که مرحوم صدوق در کتاب علل‌الشرایع ذکر کرده است که از معتبرترين اصول روايى شيعه مى‏باشد كه در مجموعه‏هاى روايتى بزرگ شيعه مانند «بحارالأنوار» و « وسائل الشيعة» از آن نقل شده و به آن استناد نموده‏اند و از جمله كتاب‏هاى روايى معتبرى است كه علماى شيعه در اجازات خود، روايت آن را به يكديگر اجازه مى‏داده‏اند.

اسبابِ سلامتی  نزد اطبا، سبب به چيزی گفته می‌شود كه بالذات [= به خودی خود] بر مسبب [=اثر] خود مقدم باشد؛ مانند تعادل مزاج كه سببِ صحت و بر آن مقدم است. اين اسباب به اعتباري دو گونه هستند:  1. اسباب ضروری: چيزهايی كه انسان در همۀ زمان حياتش نيازمند آن است؛ مانند هوا، غذا، خواب و...  2. اسباب غير ضروری: اموری كه بقا و حيات انسان بدون آنها نيز ممكن است؛ مانند ورزش.  اسباب ضروری شش چيز هستند: 1. هوا 2.خوردني‌ها و آشاميدني‌ها 3. خواب و بيداری 4. شركت و سكون 5. استفراغ (دفع مواد زائد از بدن)  6. احتباس(باقی ماندن مواد ضروری در بدن) 7. اعراض نفسانی؛ مانند خشم و غضب، شادی، غم و اندوه، ترس، خجالت، لذت و... اینها عواملی خارجی یا داخلی هستند که در ساختار اخلاط و مزاج و طبع ما دخالت می‌کنند و موجب نگهداری سلامت ما و یا موجب از بین رفتن سلامت ما و نهایتاً رابطه تنگاتنگی با اخلاط و رفتار ما دارند. تأثیر آب و هوا در مزاج و اخلاق هواى مطلوب، بايد در حرارت و رطوبت و يبوست و برودت، معتدل باشد؛ از گرد و غبار و دود، خالى باشد و دور از بوهاى بد، چون بوى مزابل و بویژه بوى مردار ـ كه بدتر از همه بوهاست ـ و دباغ‏خانه و سلاخ‏خانه و بوى سوختن‌اشياى با عفونت، مثل پشم و استخوان و فضلات‏ چهارپايان و بوى كلم ‌زار و گندنازار و درختان بدبو و بوى استخر و منجلاب‏ها و غير آنها باشد. بقراط در کتاب امراض البلادیه آب و هوای بعضی از مناطق دنیا را بررسی می­‌کند و تغییر طبایع را در بعضی از مناطق و آب و هواها متذکر می‌­شود مثلاً درمورد قوم و منطقه‌­ای می­‌گوید: اخلاق این قوم وحشی و نا آرام می‌باشد. (بقراط، كتاب البقراط فی الامراض البلادية، ص71). در جای دیگری برای قوم و منطقه دیگری می‌گوید: همانا مردم این دیار اهل نیکیِ زیاد کلیه حقوق قانونی این سایت متعلق به روزنامه کیهان بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع است.

وقت بگذارید و این مطلب را بهوانید

از طرف کوچک شما قربانپور با یا عالمه دعای خیر تقدیم می کنم.

مدیریت مشکلات ، مهمترین چالش سال جدید است

باید درست دعا کردن را هم یاد بگیریم

عجب حکایتی دارد نعمت عقل و عجب لذتی دارد عقلانیت

عقلانیت معیار دارد‌ چه بسا که ما جزو عقلا نباشیم

عید بی امام زمان معنا ندارد

بندگی راز عجیبی دارد

عجب حکایت قشنگی است هم زمانی ماه مبارک رمضان و عید

گذشتگان را یاد کنیم با ذکر فاتحه و صلوات دستهای کوتاه رفتگان منتظر ماست.

بهترین زمان حجامت روزه دار ها هم می توانند حجامت بکنند. قبل و بعد از حجامت از شکر سرخ استفاده شود. کم خونها بهترین فرصت حجلمت را از دست ندهند الان در بیشترین و بهترین زمان خونی خودتان هستید. https://eitaa.com/nosgheahlebit

اگر به تلخی میل دارید احتمالا افسرده هستید. مواد غذایی تلخ مزه باعث کاهش هیستامین و همچنین تنگی عروق می شود و باعث افزایش خشکی در بدن می شوند. خون رسانی به مغز و سایر اندامها کاهش می یابد و سطح اکسیژن بدن کاهش می یابد و در نتیجه افزایش ماده سوختنی و کاهش اکسیژن سوخت وساز بدن را دچار مشکل می کند و واکنش دفاعی بدن می شود کاهش متابولیسم و مغز هورمونهای نشاط آور ترشح نمی کند. https://eitaa.com/nosgheahlebit

درمان دل درد در ۵دقیقه دیکه لازم نیست برای یک دل درد به اورژانس مراجعه کنید. ساده و راحت و بی دغدغه با طب اسلامی زندگی کنید. طب اسلامی ، آرامش بخش زندگی است. https://eitaa.com/nosgheahlebit

شیرینی ضد غم و افسردگی است. تلخ کام نباشید و از تلخیها در حد امکان استفاده نکنید. راز شاد زیستن در شیرینی دوستی است. https://eitaa.com/nosgheahlebit

بیماریهای که در طب شیمیایی قابل درمان نیست و برای التیام آن کورتون تجویز می شود در طب اسلامی به سادگی درمان صورت می گیرد. طب اسلامی ، طب آرامش و سلامتی https://eitaa.com/nosgheahlebit

جادو روی مسلمانان اثر ماندگاری ندارد. دین یک سپر حفاظتی در مقابل شیاطین جن و انس است. قدر ایمان به خدا را بدانیم. https://eitaa.com/nosgheahlebit

کمی با هم قران بخوانیم ایات ۲تا ۱۹سوره ی بقره

شک رهزن ایمان است

خدا احوال متقین رو میگه انشالله از متقین باشیم.

یعنی میشه ما هم رستگار شویم

باید همه ی دین را قبول کرد

خدا اون روز رو نیاره

امان از نفاق