❓❓❓چرا در قرآن و حدیث این قدر در مورد یتیم سفارش شده است؟ مقصود از یتیم چیست؟ آیا سن و سال و فامیل و یا بیگانه بودنش هم مهم است؟
🔰یتیم در مورد انسان به کسی گفته می شود که پدرش قبل از بلوغ او بمیرد و در مورد سایر حیوانات به حیوانی می گویند که مادرش بمیرد. پس یتیم در انسان به معنای پدر مرده قبل از بلوغ کودک و در غیر انسان به معنای مادر مرده است . بنا بر این کودک بودن و نابالغ بودن در اطلاق اسم یتیم شرط است ولی سن و سالی خاص مثل سه و یا چهار و یا ده ساله بودن در مورد یتیم معتبر نیست و تنها نابالغ بودن ملاک است .( قاموس قرآن ، سید علی اکبر قرشی، ماده یتم)
✅علت توجه خاص قرآن و سنت و اولیای الهی به یتیم محروم بودن او از پشتیبان و حامی محکم و استواری به نام پدر است که موجب می شود هم از نظر مالی و مادی و هم از نظر روحی و روانی خلا بزرگی در زندگی او به وجود آید و در معرض انواع آسیب های اجتماعی و تربیتی و روحی و روانی قرار گیرد و در زندگی دچار انحراف و مشکلات فراوانی گردد. احساس حامی نداشتن و بی دفاع بودن در برا بر هجوم انواع سختی ها و دشواری ها و آسیب پذیر شدن در مقابل هجوم شداید و اموج کوبنده زندگی و در مضیقه سخت اقتصادی قرار گرفتن به دلیل از دست رفتن نان آور خانه و تکیه گاه روحی و روانی خانواده موجب می شود که غنچه لبخند کمتر بر لبان یتیم بنشیند و دارای روحی حساس و شکننده گردد که به طور طبیعی نیاز او را به کمک و مساعدت و توجه مالی و روحی و روانی بسیار بیشتر از کودکان دارای پدر می سازد و همه این عوامل موجب شده که اسلام و اولیای دین توجه و عنایت خاصی به یتیم داشته باشند و بر آن تاکید و پافشاری داشته باشند .
🌀درباره یتیم می توانید به کتابهای زیر رجوع کنید: درباره یتیم دربحارالانوار ج ۲ ص ۲۶ روایاتى وجود دارد. نیز کتابهاى زیر نگاشته شده است: (۱) کودکان یتیم عزالدین بحرالعلوم ناشر بنیاد بعثت (۲) یتیم سید محمد باقرموسوى همدانى (۳) یتیم یا اشکى افتاده برکویر حسین ایرانى جامعه مدرسین حوزه علیمه قم (۴) یتیم ج ۲ و ۱ على قائمى انتشارات شفق
#پرسش_و_پاسخ
📗یکی از مصادیق تضییع حقّ النّاس خیانت در اموال یتیمان است در هر اجتماعی بر اثر حوادث گوناگون پدرانی از دنیا می روند و فرزندان خردسالی از آنها باقی می ماند و باید اموال آنها حفظ و در موقع مناسب بدانها پرداخت شود. قرآن می فرماید:
«وَ آتُوا الْیتامی أَمْوالَهُمْ وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِیثَ بِالطَّیبِ وَ لا تَأْکلُوا أَمْوالَهُمْ إِلی أَمْوالِکمْ إِنَّهُ کانَ حُوباً کبِیراً»[1]
واموال یتیمان را (هنگامی که به حد رشد رسیدند) به آنها بدهید و اموال بد (خود) را با اموال خوب (یتیمان) تبدیل نکنید، و اموال آنها را با اموال خودتان (به وسیله مخلوط کردن یا تبدیل نمودن) نخورید. زیرا این گناه بزرگی است.
🔸در شأن نزول آیه فوق آمده است شخصی از قبیله بنی غطفان برادر ثروتمندی داشت که از دنیا رفت. او به عنوان سرپرستی از یتیمان برادر، اموال او را به تصرف درآورد و هنگامی که برادرزاده به حد رشد رسید، از دادن حق او امتناع ورزید. موضوع را به خدمت پیامبر صلی الله علیه و آله عرض کردند آیه فوق نازل گردید و مرد غاصب بر اثر شنیدن آن توبه کرد و اموال را به صاحبش بازگردانید.
🔹در آیه فوق سه دستور مهم درباره یتیمان داده شده است.
1️⃣ اموال یتیمان را به هنگامی که رشد پیدا کنند به آن ها بدهید. یعنی تصرف شما در این اموال تنها به عنوان امین و ناظر و وکیل است نه به عنوان یک مالک.
2️⃣ هیچگاه اموال پاکیزه آنها را با اموال ناپاک و پست خود تبدیل نکنید. این دستور در حقیقت برای جلوگیری از حیف و میل هایی است که گاهی سرپرست های یتیمان به بهانه اینکه تبدیل کردن مال به نفع یتیم است یا تفاوتی با هم ندارد و یا اگر بماند ضایع می شود، اموال خوب و زبده یتیمان را برمی داشتند و اموال بد و نامرغوب خود را بجای آن می گذاشتند.
3️⃣ اموال آنها را با اموال خود نخورید. یعنی اموال یتیمان را با اموال خود مخلوط نکنید بطوری که نتیجه اش تملک همه باشد و یا اینکه اموال بد خود را با اموال خوب آنها مخلوط نسازید که نتیجه اش پایمال شدن حق یتیمان باشد و در آیه دیگر درباره آنها که مال ایتام را می خورند می فرماید:
«إِنَّ، الَّذِینَ یأْکلُونَ أَمْوالَ الْیتامی ظُلْماً إِنَّما یأْکلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیصْلَوْنَ سَعِیراً»[2]
کسانی که اموال یتیمان را از روی ظلم و ستم می خورند تنها آتش می خورند و به زودی در آتش سوزانی می سوزند.
❇️قرآن در این آیه می گوید: آنها که مال یتیمان را می خورند گرچه چهره ظاهری عملشان بهره گیری از غذاهای لذیذ و رنگین است. امّا چهره واقعی این غذاها آتش سوزان است و همین چهره است که در قیامت آشکار می شود. چهره واقعی عمل همیشه تناسب خاصی با کیفیت ظاهری عمل دارد همان گونه که خوردن مال یتیم و غصب حقوق او قلب او را می سوزاند و روح او را آزار می دهد چهره واقعی این عمل آتش سوزانی است. که قلب و جان او را می سوزاند.
📚پی نوشت ها
[1] . نساء/ 2 و در آيه ديگر مىفرمايد: وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ... هيچگاه جز به قصد اصلاح نزديك مال يتيم نشويد. انعام، 152، اسراء، 34 ..
[2] . نساء، 10 ..
#منبر_کوتاه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎙سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره اسراء #سخنرانی
❓❓❓ فرق بین فحشاء و منکر چیست؟
🔷 در چندین آیه از قرآن کریم، فحشا و منکر در کنار هم آمده اند: «و من یتبع خطوات الشیطان فانه یأمر بالفحشاء و المنکر» (نور ، ۲۱).«ان الصلاه تنهی عن الفحشاء و المنکر و لذکر الله اکبر» (عنکبوت، ۴۵).«ان الله یأمر بالعدل و الاحسان و اتیاء ذی القربی و ینهی عن الفحشاء و المنکر و البغی، یعظکم لعلکم تذکرون» (نحل، ۹۰).آنچه مناسب با معنای لغوی و قرینه مقابله این صفات با یکدیگر است آن است که «فحشا» اشاره به گناهان پنهانی و منکر اشاره به گناهان آشکار است (تفسیر نمونه، ج ۱۱، ص ۳۷۰، ذیل آیه ۹۰ سوره نحل). بعضی از مفسران گفته اند: سرچشمه انحرافات اخلاقی سه قوه است: قوه شهوانی و غضبی و نیروی وهمی شیطانی. اما قوه شهوانی انسان را به لذت بردن هر چه بیشتر می خواند و غرق در «فحشا» و زشتی ها می کند. اما قوه غضبیه، انسان را به انجام «منکرات» و اذیت و آزار مردم وامی دارد.
🔸 اما قوه وهمیه شیطانیه، حس برتری طلبی و ریاست خواهی و انحصار جویی و «بغی» و تجاوز به حقوق دیگران را در انسان زنده می کند (تفسیر کبیر فخر رازی، به نقل تفسیر نمونه، ج ۱۱ ، ص ۳۷۰، ذیل آیه ۹۰ سوره نحل).
🔹 بعضی از اهل لغت گفته اند: «فحش و فحشا» به کردار یا گفتاری می گویند که زشتی آن زیاد و بیش از حد و خارج از اندازه باشد. مثلا: عرب به ضرر زیاد و فوق حد تحمل، ضرر و عبن فاحش می گوید.
🔶 و منکر، عملی را می گویند که در نزد مردم ناشناخته و غیرمعمول است و آن را به خاطر زشتی و قبحش ترک و رها می کنند (مفردات راغب، به نقل المیزان، ج ۱۲،ص ۳۳۳، منشورات مؤسسه اعلمی۱۴۱۱ هجری قمری).
#پرسش_و_پاسخ
📙 چندسالی است که هر روز انواع و اقسام خبرها را در فضای مجازی می شنویم.
از منبع و سند خبرها که بگذریم(عموما سندی ندارند).
🌀 اخلاق اسلامی در مورد شنیدن خبر از فحشا چه نظری دارد؟ فورا منتشر کنیم تا همه باخبر شوند؟
در قرآن به این موضوع اشاره شده، ماجرایی در مورد خبر انتساب فحشا پیش آمد و آیه ۱۹ سوره مبارکه نور نازل شد.
🔸 اصطلاحی معروف شد بنام: اشاعه فحشا
میل و علاقه به اشاعه فحشا، در میان مؤمنان حرام است:
«ان الذین یحبون ان تشیع الفحشة فی الذین ءامنوا لهم عذاب الیم فی الدنیا والاخرة والله یعلم وانتم لا تعلمون؛
کسانی که دوست دارند زشتیها در میان مردم با ایمان شیوع یابد عذاب دردناکی برای آنها در دنیا و آخرت است، و خداوند می داند و شما نمی دانید.»
🔹 اما معنای فحشا چیست؟
کلمه فاحشه یا فحشاء در قرآن مجید غالبا در موارد انحرافات جنسی و آلودگیهای ناموسی به کار رفته، ولی از نظر مفهوم لغوی چنانکه راغب در مفردات گوید: فحش و فحشاء و فاحشه به معنی هر گونه رفتا رو گفتاری است که زشتی آن بزرگ باشد، و هر گونه نشر فسادو اشاعه زشتیها و قبائح و کمک به توسعه آن را اشاعه فحشا می گویند.
#منبر_کوتاه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔉 سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره نور آیه ۱۹ و ۲۰ #سخنرانی
May 11
❓❓❓چرا در لباس نمازگزار اگر یک دکمه یا نخ از راه حرام به دست آمده باشد و به قول معروف غصبى باشد نمازش باطل است؟
🔷دلیل این که نمازخواندن در لباس و یا مکان غصبى موجب بطلان نمازشود - حتى اگر دکمه اى از لباس غصبى باشد- آیات و روایاتى است که در این زمینه وجود دارد.
در قرآن مجید آمده است: «إِنَّما یتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقینَ ». مائدة (۵)، آیه ۲۷؛ خدا، تنها از پرهیزگاران مى پذیرد!
🔹در وصایاى على(علیه السلام) به کمیل آمده: «یا کُمَیلُ انْظُرْ فِى مَا تُصَلِّى وَ عَلَى مَا تُصَلِّى إِنْ لَمْ یکُنْ مِنْ وَجْهِهِ وَ حِلِّهِ فَلَا قَبُولَ». وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۱۱۹؛ اى کمیل نگاه کن که در چه چیزى و بر روى چه مکانى نماز مى خوانى که اگر آنها از راه حلال نباشد قبول در کار نیست. بنابراین حتى یک دکمه غصبى هم مى تواند مبطل نماز باشد.
#پرسش_و_پاسخ
📒نکاتی در مورد مال غصبی
1️⃣ خرید و فروش مال غصبی
معامله مال غصبی حرام است و اثر شرعی نداشته و برای خریدار ملکیت آور نیست، بلکه مال در مالکیت مالک اصلی آن باقی بوده و غصب کننده ضامن پولی است که خریدار داده است.
▫️قال الصادق علیه السلام:
«لایصْلُحُ شِراءُ السَّرِقَةِ وَ الْخِیانَةِ اذا عُرِفَتْ»[1]
جایز نیست خریدن مال مسروقه و غصب شده اگر دانسته شود.
2️⃣ جواز تقاص
غاصبی که حقّی را غصب نموده است و حاضر به اعطاء مال مغصوبه نیست، صاحب مال می تواند مال خود را از او به هر صورت ممکن بازپس گیرد و یا از اموال او به قدر مال خود بردارد، این عمل را که اصطلاحاً تقاص می نامند غصب شمرده نمی شود.[2]
3️⃣ عدم مالکیت آلات لهو و لعب
تمام اقسام آلات لهو و لعب و هر وسیله ای که به هیچ وجه منفعت حلال نداشته و تنها در راه حرام از آن استفاده می شود چون آلات موسیقی، آلات قمار، آلات و ادوات شراب و نیز وسایل ساخت آنها و امثال اینها مالیت شرعی نداشته و از بین بردن آنها هیچ گونه ضمانی ندارد.
▫️قال الباقر علیه السلام:
«مَنْ کسَرَ بَرْبَطاً، اوْ لُعْبَةً مِنَ اللُّعَبِ، اوْ بَعْضَ الْمَلاهی، اوْ خَرَقَ زِقَّ مُسْکرٍ اوْ خَمْرٍ، فَقَدْ احْسَنَ وَ لاغُرْمَ عَلَیهِ»[3]
کسی که عود یا هر وسیله از وسائل بازی را بشکند و یا مشک شراب را از بین برد، کار نیکی کرده و ضامن نیست(زُقْ به معنای شراب و زِقْ وسیله حمل آن است).
4️⃣ لزوم استحلال
غصب مال، معاصی بسیاری از جمله ایذاء غیر، تصرف غیر مجاز و... را در پی دارد و این گناهان حقّ النّاس محسوب می شوند و لذا علاوه بر وجوب ردّ مال به مالک، استحلال از او نیز لازم است.
«فَمَنْ نالَ مِنْ رَجُلٍ شَیئاً مِنْ عِرْضٍ اوْ مالٍ وَجَبَ عَلَیهِ الْاسْتِحلالُ مِنْ ذلِک و التَّنَصُّلُ مِنْ کلِّ ما کانَ مِنْهُ الَیهِ»[4]
کسی که چیزی از عرض یا مال شخصی نزد اوست، می بایست از آن طلب حلالیت کند و خود را از آن و همه تبعاتش بری ء نماید.
✅مخصوصاً اگر از ارزش عین مالی که غصب شده نسبت به زمان غصب، کاسته شده باشد، در این صورت استحلال اکیداً توصیه می شود.
📚پی نوشت ها
[1] وسايل الشيعه- جلد 17- صفحه 314.
[2] در اين رابطه به كتب فتاوى مراجعه كنيد.
[3] مستدرك الوسايل- جلد 17- صفحه 94.
[4] دعائم الاسلام- جلد 2- صفحه 485.
#منبر