✳️هم غم به جای ماند و هم آبرو رود!
#سیدروح_الله_امین_آبادی - این روزها برای تکمیل #روزشمار_پهلوی مجلدات مربوط به سال 1340 که به دوره صدارت #علی_امینی می پردازد مطالعه اسناد و کتاب های مرتبط علاوه بر مطبوعات را نیز شروع کرده ام.
« #ایرج_امینی » در کتاب « #بر_بال_بحران » بخشی از این اسناد را بازنشر کرده است که با توجه به استفاده نامبرده از منابع موجود در #کتابخانه_کندی اطلاعات متقنی را در اختیار مخاطب قرار می دهد که در عین حال تاسف بار است.
علی امینی اندکی پس از رسیدن به صدارت به غلامرضا مقدم، قائم مقام رییس کل بانک مرکزی ماموریت می دهد گزارشی از وضع مالی دولت به مقامات #سفارت_آمریکا ارائه دهد!
در گزارش قائم مقام وقت رئیس کل بانک مرکزی به سفارت آمریکا آمده بود :
‼️ ذخایر ارزی [ایران] ممکن است در کمتر از سه هفته تمام شود
‼️ وضع ایران از مرحله ای که بشود آن را با محدودیت های ارزی نجات داد گذشته است
‼️اگر چه فرار سرمایه ها آن طور که از بالا رفتن نرخ دلار در بازار سیاه مشهود گردیده رو به افزایش است، مردم هنوز از وخامت وضع ارزی خبر ندارند.
‼️ اگر بانک ها از پرداخت های ارزی وابمانند «هول و هراس مطلق» جامعه را فرا می گیرد. در چنین وضعیتی ظرف یک هفته قیمت اجناس وارداتی ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش خواهد یافت و دلار در بازار سیاه در مدت چند روز از ۱۰۰ ریال تجاوز خواهد کرد.
‼️ مقامات دولتی از ترس عکس العمل عصبی مردم، نسبت به انجام هر اقدام دیگر دولتی برای جلوگیری از فروش ارز یا مهار کردن بازار سیاه بی اندازه اکراه دارند.
دو روز پس از ارائه این گزارش از سوی قائم مقام بانک مرکزی به سفارت آمریکا، علی امینی خود شخصا دست به قلم می برد و نامه ای به سفیر آمریکا می نویسد و نکات زیر را از وضعیت اقتصادی کشور به آمریکا گزارش می دهد؛
‼️ دولتم با چنان مشکلات ارزی و کمبود نقدینگی روبه رو است که در این موقع لازم می دانم مصرانه از شما تقاضا کنم از دولت آمریکا درخواست نمایید کمک فوری به سازمان برنامه بشود تا بتوانیم از حالا تا تصویب برنامه توسعه اقتصادی از عهده بدهی های ارزی و بدهی های داخلی بر آییم.
‼️ در حال حاضر فوری ترین مشکلی که در مقابل اقتصاد ایران قرار دارد کمبود جدی ارز خارجی است.
‼️رییس کل بانک مرکزی به من اطلاع داده که در حال حاضر ذخیره ارزی قابل استفاده در حدود ۳۰ میلیون دلار است
‼️ تقاضا دارم که مقدمتا برای تعدیل کمبود جدی ارز خارجی و به منظور جلوگیری از متوقف شدن طرح های عمرانی، دولت شما حدود ۴۰ میلیون دلار کمک بلاعوض یا انواع دیگر کمک های اضطراری ظرف دو هفته آینده در اختیار ما قرار دهد.
رک امینی، ایرج، بر بال بحران زندگی سیاسی علی امینی، صص 313-311 به نقل از تلگراف شماره 1434 سفیر آمریکا، 29 مه 1961، کتابخانه کندی، بوستون
گزارش قائم مقام رئیس کل بانک مرکزی و نامه علی امینی به سفیر آمریکا علاوه بر آن که موید وضعیت بسیار آشفته اقتصادی کشور است این سوال را به ذهن متبادر می سازد که در واقع چرا و به چه دلیل یک مسئول عالیرتبه بایستی گزارش وضعیت کشور را به سفارتخانه خارجی ارائه دهد و به استناد این وضعیت برای بقای خود در قدرت طلب کمک کند؟!
معنای #وابستگی چیست؟! مشمئز کننده تر از این مدل وابستگی آیا می توان به یاد آورد و متصور شد؟!
جالب آن که نخست وزیر وقت که تحمیل شده آمریکا به شاه نیز بود دست گدایی به سوی همه نقاط عالم دراز کرده بود ولی در نهایت نتوانست با این کمک ها خود را حفظ کرده و در قدرت باقی بماند.
کمک های آمریکا به دولت مطلوب خود آن چنان ناچیز و اندک بود و می نمود که امینی بلافاصله پس از استعفا از نخست وزیری در تابستان 1341 به این مسئله اعتراض کرد که واکنش وزارت خارجه آمریکا را در پی داشت، واکنشی که سبب شد امینی بگوید غلط کردم و دیگر تکرار نمی شود و اصلا انتظاری از شما نداشتیم!
#جلال_الدین_همایی شاعر بلند آوازه در یکی از اشعار خود چنین به سیاستمدارانی چون #علی_امینی که با بیگانگان درد و دل می کنند و چیزی به کف نمی آرند نصیحت می کند که ؛
آن کس که سر به جیب قناعت فرو نبرد
بگذارتا به چاه مذلت فرو رود
از بهر دفع غم به کسی گر بری پناه
هم غم به جای ماند و هم آبرو رود
آن آبروی چو جوی بود رنج و غصه سنگ
سنگش به جای ماند و آبش زجو رود
@oldnewspaper