🌷

🌷

🌷

🌷.

🌷

🌷اما فصل چهارم (مظلومیت ام کلثوم علیهاالسلام)

🌷جلسه (اول) مظلومیت ام کلثوم علیهاالسلام دو پرسش 1⃣چرا در هیچ جا از زندگی و وفات حضرت ام کلثوم (علیهاالسّلام) دختر امیرالمومنین (علیه‌السّلام) مطلبی بیان نمی شود؟ 2⃣آیا درست است که ایشان با ۱-عمر وصلت کرده؟چرا که به اعتقاد ماعمر باعث شهادت حضرت زهرا (علیها السلام) شده اند. ۲-آیاازاوصاحب فرزندانی بودند؟ ۳-این وصلت کی و در چه سالی انجام شد؟ ✅ دوگونه جواب داریم: 1⃣پاسخ اجمالی اماچگونگی زندگی و وفات این بزرگوار؛ در بسیاری از کتب مرجع (که اسامیشان در پاسخ تفصیلی ذکر شده) آمده است. ✅اما درخصوص ازدواج با عمر در روایات شیعه و سنی وارد شده است ولی روایاتی که این قضیه را نقل کرده، یک سان نیستند و با هم تفاوت هایی دارند.آن چه بین روایات شیعه و اهل سنت مشترک است این است که عمر، از ام کلثوم(علیهاالسّلام) خواستگاری کرد ولی حضرت علی(علیه‌السّلام) با این امر مخالفت کردند.عمر، با تهدیدهای مکرر، خواسته خود را تکرار کرد که حضرت؛علی رغم مخالفت خود با این امر، اختیارازدواج ام کلثوم(علیهاالسّلام) را به عموی خویش عباس واگذار کردند و عقد نکاح بین عمر و ام کلثوم(علیهاالسّلام)با اجازه و اختیار ایشان (در حالی که ام کلثوم(علیها السّلام)هنوز به سن بلوغ نرسیده بود) منعقد شد ولی قبل از این که ایشان به سن بلوغ برسد، عمر از دنیا رفت و حضرت ایشان را به خانه خویش بازگردانید. 2⃣پاسخ تفصیلی سؤال شما از دو قسم تشکیل می شود: 1- با وجود این که أم کلثوم دختر امیر المؤمنین علی و فاطمه(علیهم السلام) است چرا جریان زندگی ایشان در کتاب ها نیامده است؟ 2- آیا درست است که ایشان با خلیفه دوم وصلت کرده اند؟ و صاحب فرزندانی بودند؟ این وصلت کی و در چه سالی انجام شد ؟ ✅در مورد سؤال اول باید گفت: چگونگی زندگی و وفات حضرت أم کلثوم (علیهاالسلام)در بسیاری از کتب مرجع آمده است که به بعضی از آنها اشاره می کنیم؛مانند: ۱-اخبار الطوال(دینوری) ۲-الاستیعاب (ابن عبد البر) ۳-اسد الغابه (ابن اثیر) ۴-الإصابه (ابن حجر) ۵-الأعلام (زرکلی) ۶-الإمامه و السیاسه (ابن قتیبه دینوری) ۷-أنساب الأشراف (بلاذری) ۸-البدایه و النهایه (ابن کثیر) ۹-البدء و التاریخ (مطهر بن طاهرمقدسی) ۱۰-تاریخ ابن خلدون ۱۱-تاریخ الإسلام (ذهبی) ۱۲-تاریخ طبری (طبری) ۱۳-تاریخ برگزیده (مستوفی قزوینی) ۱۴-تاریخ یعقوبی (یعقوبی) ۱۵-سیرت رسول الله (ابرقوه) ۱۶-الطبقات الکبری (کاتب واقدی) ۱۷-الکامل(ابن اثیر) ۱۸-مروج الذهب (مسعودی) ۱۹-مقاتل الطالبین (أبی الفرج اصفهانی) ۲۰-فرزندان آل أبی طالب (جواد فاضل) و... . ✅اما در مورد قسمت دوم سوال: ازدواج خلیفه دوم با ام کلثوم(علیها السّلام)در روایات زیادی از طریق اهل سنت و شیعه نقل شده است که این نقل ها تفاوت هایی با هم دارند و این روایات به طور مفصل از نظر سند و محتوا مورد بحث و بررسی قرارگرفته اند. آن چه می توان از این روایات نتیجه گرفت و بین روایات شیعه و اهل سنت مشترک است این است که:عمر بن خطاب، ام کلثوم را از حضرت علی(علیه‌السّلام) خواستگاری کرد [1] و حضرت علی(علیه‌السّلام) را در این امر تهدید کرد... [2] و حضرت علی(علیه‌السّلام) عذر آورده و خواستگاری را نپذیرفتند.[3]عمر چندبارحضرت را تهدید کرده و بارها خواستگاری را تکرار کرد.[4] در نهایت حضرت علی(علیه‌ السّلام) اختیار ازدواج ام کلثوم(علیهاالسّلام) را به عموی خویش عباس واگذار نموده و با اجازه عباس عقد نکاح خوانده شد؛و بعد از مرگ عمر بن خطاب، حضرت علی(علیه‌السّلام) او را به منزل خویش برگرداندند. [5] این تمام مطلبی است که در روایات شیعه و سنی آمده است. اما این که آیا بین عمر و ام کلثوم زفافی صورت گرفت و آیا ام کلثوم از این ازدواج صاحب اولاد شد یا نه، هیچ دلیلی بر آن نداریم. و لکن علمای شیعه و سنّی از روایات نتیجه گیری هایی کرده و نظراتی داده اند. ۱-نوبختی از علمای قدیمی شیعه (زمان غیبت صغری) می گوید: ام کلثوم(علیهاالسّلام)در موقع ازدواج با عمر، صغیره بود و قبل از این که به سن بلوغ برسد عمر از دنیا رفت (کشته شد). [6] ۲-همچنین رزقانی مالکی، از علمای اهل سنت (متوفی 1122ه­ق) می گوید: ام کلثوم، همسر عمر بن خطاب بود و قبل از اینکه به سن بلوغ برسد، عمر از دنیا رفت. [7][8] 📚منبع [1]ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج 1، ص 44. [2]ابن سعد، طبقات ابن سعد، ج 3، ص 259. [3] کلینی، کافی، ج 5، ص 246. [4]کافی. [5] کافی، ج 6، ص 115. [6] مجلسی، بحارالانوار، ج 42، ص 91. [7] الزرقانى‏، محمد بن عبد الباقی، شرح المواهب اللدنیّة، ج 7، ص 9. [8] اقتباس از نمایه شماره 446 (سایت: 476). https://eitaa.com/omkolsomfaramoshshode

🌷جلسه(دوم) مظلومیت ام کلثوم علیهاالسلام ✅درباره زندگانی ام کلثوم دختر حضرت فاطمه و علی(علیهماالسلام) اطلاع چندانی در دست نیست.برخلاف حضرت زینب (علیهاالسلام) که نام و آوازه و وضع روشن تری دارد، زندگی و شرح حال او بسیار مبهم و پیچیده است و مورد بی مهری مورخان و نسب شناسان کهن قرار گرفته است، ✅ممکن است این بی مهری به دلیل نسبت همسری او با خلیفه دوم عمربن خطاب باشد که خود او در آن هیچ دخالتی نداشته است،در یکی دو قرن اخیر که علمای شیعه درباره او کتابهایی نوشته اند، بیشتر بلکه همه آنها در رد ازدواج آن گرامی با عمر بن خطاب قلم زده اند و به دیگر جنبه های زندگی او نپرداخته اند. ✅حضرت ام کلثوم(علیهاالسّلام) در واقعه کربلا حضور داشته اند اما اینکه چرا در سوگواریها از ایشان سخنی به میان نمی آید باید گفت تک تک افرادی که درحادثه عاشورا شرکت داشته اند رسالتی داشته و نقشی را ایفا کرده اند اما میزان و عمق رسالت آنها با یکدیگر فرق می کند مثلاً در مجلس یزید غیر از حضرت زینب (علیهاالسلام)حضرت سجاد(علیه‌السّلام) نیز سخنرانی کرده اند اما به اندازه ای که درباره حضرت زینب (علیهاالسلام) سخن گفته می شود درباره ایشان صحبتی به میان نمی آید وعلتش آن است که حضرت زینب (علیهاالسلام)‌ نقش چشم گیرتر و وسیع تری در این زمینه داشته اند. و مدیریت در شرائط بحرانی واقعه ی است که بدست حضرت زینب (علیهاالسلام) بوده است و بخاطر همین در سوگواریها وعزاداریها بیشتر از ایشان سخن به میان می آید و با مراجعه به تاریخ کربلا می بینیم که غیر از ایشان بزرگوارانی چون ام کلثوم و فاطمه دختر امام حسین ورباب و۰۰۰۰ (علیهم السلام) بودند که نقش بزرگی دراین واقعه ایفا کرده و ذهنیت مردم را از اسیران جنگی متحول ساختند.البته غیر از این مسأله عاملی که باعث می شود از ایشان سخنی به میان نیاید یا کمتر از ایشان صحبت شود، کم اطلاعی بعضی از مبلغین از جریانات عاشورا و سخنرانیها و تکیه بر مرثیه ها و اشعار تکراری و عدم توجه به پویایی واقعه عاشورا است که باید به این مسئله توجه شود و مبلغینی که رسالت عظیم رساندن پیام عاشورا را به مردم دارند احساس مسئولیت بیشتری در این زمینه کنند و مطلب نو و درسهای تازه ای از واقعه سراسر درس و آموزنده عاشورا بیرون کشند. https://eitaa.com/omkolsomfaramoshshode

🌷جلسه (سوم) مظلومیت ام کلثوم علیهاالسلام ✅سوال:چه رنج‏های روات و محدثان شیعه کشیدند،تا این مطالب به ما برسد؟ ✅جواب:رنج های فراوانی دیدند؛ مثلاً «ابن ابی عمیر» چقدر به زندان رفت و چقدر شلاق خورد که اسم شیعیان را بدهد؟! خواهرش تمام کتاب هایش را جمع کرد و در تابوتی گذاشت و روی تابوت را قیراندود کرد. سپس به شیعیان گفت که به اسم اینکه کسی از اهل این خانه فوت کرده، تابوت را تشییع کنید و به نخلستان ببرند و دفنش کنند. خواهر ابن ابی عمیر حتی به این نیز اکتفا نکرد و پس از دفن آن تابوت، روی آن سبزیجات کاشت. تا اینکه پس از سال‎ها، ابن ابی عمیر از زندان آزاد شد و تابوت کتاب را درآورد. این کار ابن ابی عمیر، کار کمی نبود. اگر به کتاب “وسایل الشیعه” مراجعه کنید، می‎بینید که چقدر حدیث با عنوان “عن ابن ابی عمیر” آمده است. روایات و احادیث اینگونه و با این زحمات به دست ما رسیده است. لذا این سه مورد باعث شد که ولادت بسیاری از اهل‎بیت(علیهم السّلام) و فرزندانشان یا نامشخص و یا با تعدد اقوال روبرو شود که ولادت حضرت ام کلثوم(علیهاالسّلام) یکی از این موارد است. وهمچنین است علت مشخص نبودن تاریخ ولادت حضرت ام کلثوم(علیها السّلام) ۱-به خاطر مشکلاتی که تقیه را ایجاب می‏کرد. ۲-عدم وجود امکانات لازم در دسترس شیعیان. ۳- نبودن سند معتبر درمورد تاریخ ولادت آن بزرگوار. این مشکل حتی در رابطه با شخصیتی مانند امام چهارم نیز هست؛ یعنی درباره تاریخ ولادت امام سجاد(علیه‌السّلام) قریب به ۱۳ قول و شاید بیشتر، وجود دارد.با اینکه ایشان یک امام معصوم هستند. https://eitaa.com/omkolsomfaramoshshode

🌷جلسه (چهارم) مظلومیت ام کلثوم علیهاالسلام ✅اطلاعات عمومی پیرامون ام کلثوم، دختر علی ابن ابیطالب و فاطمه زهرا؛ خواهر زینب، حسن بن علی و حسین بن علی(علیهم السّلام) است. 1⃣او در واقعه کربلا از آغاز تا پایان حضور داشت. 2⃣ولادتش در سال ششم هجری و وفاتش چهار ماه و ده روز پس از بازگشت از شام و در مدینه اتفاق افتاد. 3⃣وفاتش:چهارماه یاچهارماه و ده روز بعد از برگشت از شام 4⃣محل زندگی :مدینه 5⃣نژاد:عرب 6⃣عنوان:ام المصائب 7⃣همسر(ها) عمر بن خطاب (خلیفه دوم) عون بن جعفر محمد بن جعفر 8⃣فرزندان زید بن عمر رقیه بنت عمر جعفر بن عون زینب بنت محمد 9⃣والدین علی بن ابی طالب (پدر) فاطمه زهرا (مادر) 🔟خویشاوندان حسن بن علی (برادر) حسین بن علی (برادر) زینب بنت علی (خواهر) 1⃣1⃣زندگی نام‌ها و القاب · زندگی زناشویی · اختلاف مالی فاطمه و عباس با خلافت · خطبه فدکیه · رویداد خانهٔ فاطمه · درگذشت 2⃣1⃣در قرآن سوره انسان · سوره قدر · سوره کوثر · آیه مباهله · آیات نور · آیه تطهیر · آیه مودت · آیه اطعام 3⃣1⃣محله های‌ زندگی در مکه محله بنی‌هاشم · شعب ابی‌طالب 4⃣1⃣محله های زندگی در مدینه بقیع · بیت‌الاحزان · درخت کنار · روضه نبوی · سقیفه · مسجد النبی در شمال حجاز فدک 5⃣1⃣افرادخانواده محمد · خدیجه · علی حسن · حسین · زینب · ام‌کلثوم · محسن 6⃣1⃣همراهان فضه · ام ایمن · اسماء  · سلمان 7⃣1⃣دشمنان قنفذ · مغیره · عمر · ابوبکر 8⃣1⃣آثار خطبه فدکیه · خطبه عیادت · دعای نور · مصحف فاطمه · لوح فاطمه 9⃣1⃣مرتبط تسبیحات فاطمه · رویداد مباهله · ایام فاطمیه 0⃣2⃣ازدواج با عمر بن خطاب عمر بن خطاب به‌دنبال این بود که علی، پسر عموی پیامبر را به خود نزدیکتر کند. او به‌طور منظم با علی به همراه سایر صحابه اولیه پیامبر مشورت می‌کرد و بر ازدواج با ام کلثوم دختر علی و نوه پیامبر اصرار می‌کرد.[۱] ام کلثوم، که در آن زمان طفلی بود با این ازدواج مخالفت کرده بود که دلیل آن محتملاً، شهرت عمر در برخورد خشن و بی‌ادبانه با زنان خود بود. امام(علیه‌السلام)دختر ۷ ساله خود را در ازای دریافت اراضی ینبع در نزدیک کوه رضواء به او ببخشد. عمر اراضی ینبع را به علی بخشید و این زمین‌ها بعدها به فرزندان حسن بن علی رسید.[۱] 1⃣2⃣نظریات غیرمسلمانان ۱-ویلفرد مادلونگ از دلایل دیگر علاقه عمر به ازدواج با ام کلثوم، نوه محمد را، رسیدن به سطح اجتماعی کسانی مانند عثمان می‌دانست؛ زیرا برخلاف عثمان که با دو دختر محمد ازدواج کرد. محمد هیچ‌کدام از دخترانش را به ازدواج عمر و ابوبکر درنیاورده بود. هرچند دختران آن‌ها را به همسری گرفته بود.[۱] ۲-آلفرد گیوم می‌گوید که فرزندان حاصل ازدواج عمر و ام کلثوم، زید و دختری (که نامش برای ما ناشناخته است) است.[۲] ۳-سید حسین نصر نیز در دانشنامه بریتانیکا ازدواج عمر بن خطاب و ام کلثوم را تأیید می‌کند.[۳] وی پس ازمرگ عمر با عون بن جعفر پسر جعفر بن ابی‌طالب ازدواج کرد اما وی زود درگذشت سپس با محمد بن جعفر طیار پسر دیگر جعفر ازدواج کرد. 2⃣2⃣وفات پیرامون تاریخ وفات وی اختلاف است. برخی وفات وی رادر حدود سال ۵۰ هجری دانسته‌اند و برخی مانند سید محسن امین درگذشت وی را قبل از سال ۵۴ هجری در مدینه دانسته و مؤلف اعلام النسا درگذشت وی را چهار ماه پس از بازگشت کاروان اسرای کربلا از شام دانسته‌است. منابع 1- Madelung، Wilferd (۱۹۹۷). The Succession to Muhammad. Cambridge University Press. ص. ۶۷&۷۹. 2- Guillaume، New Light on the Life of Muhammad، ۵۰. 3- Nasr, Seyyed Hossein. "Ali". Encyclopædia Britannica Online:Ali and the first caliphs Guillaume، Alfred (۱۹۵۵). New Light on the Life of Muhammad. Manchester University Press. ۵۰.

🌷جلسه (پنجم) مظلومیت ام کلثوم علیهاالسلام ✅درباره زندگانی ایشان اطلاع چندانی در دست نیست.برخلاف حضرت زینب (علیهاالسلام) که نام و آوازه و وضع روشن تری دارد، زندگی و شرح حال او بسیار مبهم و پیچیده است و مورد بی مهری مورخان و نسب شناسان کهن قرار گرفته است. ✅ممکن است این بی مهری به دلیل نسبت همسری او با خلیفه دوم عمربن خطاب باشد که خود او در آن هیچ دخالتی نداشته است،در یکی دو قرن اخیر که علمای شیعه درباره او کتابهایی نوشته اند، بیشتر بلکه همه آنها در رد ازدواج آن گرامی با عمر بن خطاب قلم زده اند و به دیگر جنبه های زندگی او نپرداخته اند. ✅ ام کلثوم صغری دومین دختر امام علی وفاطمه (علیهماالسلام) است. در اینکه علی(علیه السلام) از فاطمه (علیهاالسلام) صاحب دو دختر بوده است،بین مورخان و تذکره نویسان اختلافی دیده نمی‏شود. ✅ طبری آنجا که فرزندان امام (عليه‌السلام) را بر می‏شمارد می نویسد:و زینب کبری و ام کلثوم کبری (1) و آنجا که فرزندان آنحضرت را از زنان دیگر جز فاطمه (علیهاالسلام) نام می‏برد می گوید از آنهاست زینب صغری و ام کلثوم صغری (2) ✅ شیخ مفیدمی گوید فرزندان امیر المؤمنین(علیه‌السّلام) از دختر و پسر بیست و شش فرزنداند:حسن و حسین و زینب کبری و زینب صغری(علیهم السّلام) که کنیه او ام کلثوم است مادر اینان فاطمه بتول است(3). ✅ تنها خلاف آنان در این است که ام کلثوم کنیه است یا نام اوست.بیشتر تاریخ نویسان نام او را ام کلثوم(علیها السلام) نوشته‏اند. ام کلثوم(علیهاالسّلام) پس از سال(۱۸ق)متولد شد و سال(۱۷)به عمر شوهر کرد و چون عمر کشته شد نخست عون و پس ازاو برادرش محمد او را بزنی گرفت بیشتر تذکره نویسان نوشته‏اند ام کلثوم (علیهاالسّلام) پس از محمد (4) شوهری اختیار نکرد. ✅اما ابن حزم نویسد:عبد الله بن جعفر بن ابی طالب پس از طلاق زینب (علیها السلام) او را بزنی گرفت. (5) ✅عموم تذکره نویسان و مورخان نوشته‏اند.ام کلثوم(علیهاالسّلام) از عمر دارای پسری بنام زید بوده است، تنها ابن حجر با اینکه خود بدین موضوع تصریح کرده است (6) در جای دیگر نویسد:زید بن عمر بن خطاب خواهر عبد الله مادر آنان ام کلثوم دختر جرول است که نزول آیه «لا تمسکوا بعصم الکوافر» (7) میان آنان جدائی انداخت (8) این گفته مسلما اشتباه است. اولا: زید چنانکه خوداو و دیگران نوشته‏اند فرزند ام کلثوم دختر علی (علیهما السلام) است و دیگر اینکه مادر عبد الله زینب دختر مظعون بن حبیب است (8) و الله اعلم) ✅ام کلثوم در چه سالی زندگانی را بدرود گفته،معلوم نیست. احمد بن ابی طاهر طیفوری متوفای سال 280 و نویسنده کتاب بلاغات النساء روایتی از امام صادق (علیه‌السّلام) و آن بزرگوار به نقل از پدران خود نوشته است که ام کلثوم(علیهاالسّلام) در بازار کوفه مردمان را اشارت کرد تا خاموش شدند و سپس خطبه‏ای با چنان بلاغت‏ خواند که گوئی علی بن ابی طالب(علیهماالسلام) است‏. سخن عمر رضا کحاله در اعلام النساء (10) آن خطبه را بنقل از احمد بن ابی طاهر آورده است. ✅ اما این روایت را بدین صورت نمی‏توان پذیرفت چه مورخان و تذکره نویسان هر دو فرقه نوشته‏اند ام کلثوم و فرزندش زید در یک روز در مدینه در گذشتند.و درباره مرگ زید نوشته‏اند.شبی بین بنی جهم جنگی در گرفت.زید داخل معرکه شد تا نزاع را بر طرف سازد لیکن در تاریکی ضربتی خورد که بر اثر آن در گذشت. ✅ عبد الله بن عامر بن سعید در باره او گفته است: ان عدیا لیلة البقیع یفرجوا عن رجل ضریع مقابل فی الحسب الرفیع ادرکه شؤم بنی مطیع (11) زید و مادرش با یکدیگر مردند و مردم ندانستند کدامیک زودتر مرده و بدین جهت هیچیک از دیگری ارث نبرد. (12) ابن سعد نوشته است:زید و مادرش ام کلثوم(علیهاالسّلام) هر دو در یک روز مردند و عبد الله بن عمر بر آنان نماز خواند و در روایت دیگر که از عمار بن ابی عمار مولای بنی هاشم آورده است (13) گوید سعید بن عاص که در این وقت امیر مدینه بود بر آن دو نماز خواند (14) سعید بن عاص در سالهای چهل و یک تا پنجاه و شش در مدینه حکومت داشته است (15) اگر این روایت‏ بالا را درست‏ بدانیم،وفات ام کلثوم(علیهاالسّلام)پس از بازگشت او از کوفه به مدینه و بین سالهای چهل و دو تا پنجاه و شش است. و در روایتی دیگر نویسد:حسن و حسین دنبال جنازه او بودند پس وفات او دیرتر از سال پنجاهم که سال شهادت امام حسن(علیه السلام) است نیست و بین سالهای چهل و دو تا پنجاه محدود می‏شود. 📚منبع 1.ج 6 ص 347. 2.همان کتاب ص 3472-3473. 3.ارشاد ص 355 ج 1. 4.هر دو صورت را نوشته‏اند.رجوع شود به مقاتل الطالبین ص 21 و قاموس الرجال ص 96 ج 8. 5.جمهرة انساب العرب ص 36. 6.الاصابه ص 275-276 ج 8. 7.سوره ممتحنه آیه 20. 8.ابن سعد ص 5.ج 4. 9.بلاغات النساء. 10.ص 259 ج 4. 11.شومی بنی مطیع سبب شد که مردی والا تبار در شب رزم بخاک و خون بغلطد. https://eitaa.com/omkolsomfaramoshshode

🌷ادامه جلسه (پنجم) 12.نسب قریش ص 352-353 و رجوع به جمهره انساب العرب ص 38 و 158 شود. 13.روایتی که شیخ طوسی در خلاف ص 266 ج 1 از عمار یاسر در این باره آورده ابی عمار را باشتباه همان است که ابن سعد نوشته است و در سندی که شیخ در دست داشته عمار بن یاسر نوشته‏اند. 14.طبقات ج 8 ص 340. 15.معجم الانساب ج 1 ص 35. https://eitaa.com/omkolsomfaramoshshode