سعید دینی 📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙 @ostadahadi 🍏🍏🍏🍏🍎🍎🍎🍎🍎 #درس_خارج_اصول_۹۷/۹/۱۸ #جلسه_39 #حجیت_خبر_واحد #وجوه_استدلال_به_آیه_نفر یکی از آیاتی که دلیل بر حجیت خبر واحد گرفته اند آیه نفر (توبه/122) است. ما كانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ. اصولیین پنج وجه در کیفیت دلالت آیه آورده اند: 1. مرحوم #شیخ_انصاری_در_رسائل و #آخوند در کفایه فرمودند از اطلاق انذار (در جمله لینذروا قومهم مطلق است) چه انذار افاده علم کند چه ظن، انذار مخبر عادل ظن می‌آورد و عمل به آن واجب میشود چون آخر آیه فرمود لعلهم یحذرون یعنی حذر از انذار واجب است وجوب از لعل بدست آمد شیخ دو دلیل بر وجوب حذر می‌آورد: أ‌. دلیل عقلی؛ چون اگر در مورد خداوند در معنای حقیقی اش استعمال شود مخالف علم خدا است بایستی لعل را از معنای ترجی به مطلق محبوبیت بگیریم وقتی حذر از انذار محبوب مولا باشد لازمه اش وجوب است چون حذر یا مقتضی دارد یا نه اگر اقتضا نباشد قهرا محبوب نخواهد بود و اگر مقتضی تمام باشد حذر واجب میشود. ب‌. دلیل شرعی: یعنی اجماع مرکب؛ هرکه از علما در خبر واحد قائل به محبوبیت حذر باشد قطعا به وجوب حذر فتوا میدهد چون هیچ فقیهی نگفته حذر واجب نیست درعین حال عمل به خبر عادل محبوب است و لذا محبوبیت عمل به خبر مستلزم وجوب حذر است. ( در بحث اوامر گذشت که گاهی صیغه های انشا با الفاظ تمنی و ترجّی و استفهام انشا میشود و گاهی نظیر صیغه إفعل برای طلب انشا میشود و گاهی برای اهانت و تعجیز انشا میشود) اینجا هم لعل در معنای حقیقی اش برای خداوند جائز نیست #مرحوم_طبرسی در مجمع البیان لعل را بمعنای وجب گرفت و قائل به مجاز شد ولی شیخ و آخوند لعل را بمعنای محبوبیت گرفتند اقرب المجازات محبوبیت است نه وجب. 2. این است که لولا تحضیضیه است دلالت بر لزوم و وجوب نفر برای فقاهت میکند #جامی در شرح کافیه #ابن_حاجب میگوید «فمعنی حروف التحضیض إذا دخلت علی الماضی التوبیخ و اللؤم علی ترک الفعل و معناه فی المضارع الحضّ علی الفعل و الطلب » یعنی اگر لولا بر ماضی بیاید توبیخ و مذمت بر ترک فعل است و اگر بر مضارع بیاید بمعنای وادار کردن بر عمل و طلب است پس توبیخ برای نرفتن برای تحصیل فقه معنایش لزوم کوچ از وطن برای تحصیل فقه است سپس علت نفر را انذار قرار داد آنگاه حکم به محبوبیت حذر کرد #حذر دو معنا دارد: أ‌- ترسیدن ب‌- اجتناب و پرهیز از خطر مراد آیه معنای دوم است. هر سه واژه مطلق است: فلولا نفر مطلق است. لینذروا مطلق است. لیتفقهوا مطلق است. پس پرهیز از امور خطرناک واجب است چراکه اگر واجب باشد ولی مردم به إنذار ترتیب اثر ندهند لغویت لازم می‌آید و از خداوند حکیم لغو صادر نمیشود.نظیر قول زنان که قرآن آنان را از کتمان مافی الارحام نهی کرده و حرف زن در این زمینه قبول میشود چراکه اگر قبول قولش واجب نباشد و کتمان زن حرام باشد لغوبت لازم میآید و از خداوند حکیم لغو صادر نمیشود. 🍃 🌹🍏🍃🌾🌷 🍃🍀🌾🌷➖➖🌷 🔴🍏🍏🍏🍏🍎🍃🌾🍏 📚📖📚📖📚📖📚📖📚📖 @ostadahadi 🔴➖➖➖➖➖➖➖➖🔴📕📕📕⚫️🔴🔵⚫️🔴🔵🔴🌷🍃 🔵⚫️🔴🔵🔴➖➖➖➖🔴🍃🌷

سعید دینی 📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙 @ostadahadi 🍏🍏🍏🍏🍎🍎🍎🍎🍎 #درس_خارج_اصول_۹۷/۹/۱۹ #جلسه_40 #حجیت_خبر_واحد #وجوه_استدلال_به_آیه_نفر #وجه_سوم_شیخ_رسائل وجه سوم: به دلیل غایةالواجب واجبٌ آیه را دلیل بر حجیت خبر واحد گرفت وقتی نفر به مقتضای لولا واجب شد و إنذار بعنوان غایت واجب، واجب شد و حذر هم غایت انذار است باید واجب باشد چون معقول نیست مقدمه واجب باشد و ذی المقدمه واجب نباشد پس پذیرش خبر واحد واجب است. کاربرد #لعل برای غایت در قرآن فراوان است مانند لعلکم تتقون یا تفلحون یا مثل جمله أسلِم لعلک تُفلِح لعل برای غایت است . #فرق_سه_وجه چیست؟ 1. وجه اول ناظر به ملازمه بین محبوبیت حذر عند الإنذار و بین وجوبِ حذر شرعا و عقلا بود. 2. وجه دوم ناظر به لزوم لغویت وجوب الإنذار در صورتی که حذر واجب نشود بود. 3. وجه سوم ناظر به ملازمه بین وجوب إنذار و وجوب حذر است بخاطر اینکه وجوب حذر غایت إنذار واجب است پس این سه فرق دارند. 4. #وجه_چهارم_آخوند در حاشیه رسائل ص 68 میفرماید بحسب عرف وجوب حذر مستلزم وجوب انذار نیست ولی وجوب انذار مستلزم وجوب حذر هست ولواینکه بین وجوب انذار و وجوب حذر عقلا و شرعا ملازمه نباشد و عرف میگوید اگر تورا کسی انذار کرد چون انذار واجاب است برتو لازم است آنرا قبول کنی و ترتیب اثر دهی. 5. #وجه_پنجم_شیخ _رسائل فرمود: اخبار کثیره ای دلالت بر تلازم وجوب انذار و وجوب حذر و ترتیب اثر بر خبر واحد به حکم آیه دارد مثلا در صحیحه یعقوب بن شعیب و عبدالاعلی دارد که اگر امام از دنیا رفت شیعیان منتظر بمانند تا عده ای بروند و معلوم کنند امام بعدشان کیست مائامیکه نافرین در طلبند هم نافرین و هم متخلفین معذورند اما بعد برگشت و خبر آوردنشان که امام جواد (ع) بعد امام رضا (ع) امام است حجت تمام است این روایات در ذیل آیه اثبات میکند که آیه در مقام وجوب حذر و وجوب ترتیب اثر به خبر عادل است هم انذار و هم حذر را واجب میکند بینشان ملازمه قائل است. آیا از آیه نفر میتوان برای تخصیص آیات ناهیه عمل به ظن کمک گرفت؟ #مرحوم_شیخ بر دلالت آیه #سه_اشکال گرفت؟ 1- وجوب انذار معلوم است ولی آیا وجوب حذر مطلق است؟ خواه انذار علم بیاورد خواه ظن، حذر واجب است و باید ترتیب اثر داد؟ شیخ میگوید علم معتبر است نه ظن و ترتیب اثر به انذار منذر منوط به علم است چون آیه درصدد بیان وجوب نفر است یعنی عده ای از مردم به شغل و کار خود بپردازند و عده ای برای یادگیری فقه کوچ کنند آیه درصددبیان غایتش نیست شاید وجوب حذر مشروط به علم است اگر انذار علم بیاورد باید ترتیب اثر داد آیه میخواهد وجوب کفایی تحصیل فقه را بیان کند نه وجوب حذر را. #مرحوم_خویی اشکال را حل کرد فرمود : اطلاق آیه به دو راه ثابت میشود: أ‌- اصالة البیان؛ در شک به اینکه آیه در مقام بیان وجوب حذر است یا نه اصالة البیان جاری میکنیم و رفع شک میکنیم. ب‌- اهمال در وظیفه مکلفین: خداوند وظیفه مکلفین را مهمل نمی‌گذارد لذا مردم را دو دسته کرد عده ای بروند فقه یاد بگیرند و آموزش دهند و واجب است بر مردم که تن به آموزش دهند اگر بر مردم واجب نکنیم اهمال لازم میآید درحالیکه خداوند قبیح است وظیفه مردم را مهمل بگذارد لذا قطعا حذر اطلاق دارد هم صورت علم و هم صورت ظن به انذار را می‌گیرد. 🍃 🌹🍏🍃🌾🌷 🍃🍀🌾🌷➖➖🌷 🔴🍏🍏🍏🍏🍎🍃🌾🍏 📚📖📚📖📚📖📚📖📚📖 @ostadahadi 🔴➖➖➖➖➖➖➖➖🔴📕📕📕⚫️🔴🔵⚫️🔴🔵🔴🌷🍃 🔵⚫️🔴🔵🔴➖➖➖➖🔴🍃🌷

سعید دینی 📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙 @ostadahadi 🍏🍏🍏🍏🍎🍎🍎🍎🍎 #درس_خارج_اصول_97/9/20 #جلسه_41 #حجیت_خبر_واحد #وجوه_استدلال_به_آیه_نفر #وجه_سوم_شیخ_رسائل بحث ما در دلالت آیه نفر بود. #مرحوم_شیخ: قائل است به عدم دلالت آیه نفر بر حجیت خبرواحد. چون وجوب حذر اطلاق ندارد حذر بشرط علم واجب است شامل غیر علم نمی شود. #مرحوم_خوئی: قائل به اطلاق است ایشان اصالة البیان جاری می کنند یعنی اگر شک کردیم که آیا در زمانی که علم به حکم پیدا نشد ظن به انذار پیدا شد حذرواجب است یا نه؟ اصالة البیان محکم است مولا در مقام بیان بود اگرعلم را در وجوب حذر دخیلی می دانست می فرمود و چون نفرمود و آیه را مطلق گذاشت پس حذر واجب است حتی در صورت ظن به انذار. #استاد: در تفسیر آیه شریفه 3 احتمال برخی از این احتمالات مستند به روایت است با وجود احتمالات ثلاثه چگونه اصالة البیان جاری می کنید؟ 1-آیه شریفه وظیف مومنان نسبت به جهاد را مشخص کردآیا مردم مدینه همگی باید به جهاد بروند یانه؟ آیه 120 سوره توبه می گوید اری همه باید بروند ماکان لاهل المدینه ومن حولهم من الاعرآب ان یتخلفوا عن رسول الله هیچکس حق ندارد از فرمان رسول خدا تخلف کند همه باید به جهاد بروند آیه 122 یعنی آیه نفر مخصص این آیه شد از هر طائفه ای عده ای بروند و عده ای محضر رسول خدا بمانند و احکام شرعیه را یاد بگیرند مستند این احتمال تفسیر امام باقر است. تبیان ج5 ص 323. 2-آیه وضعیت مومنان را گزارش می دهد در صدد انشای حکمی نیست وضعیت مومنان مدینه این بود که هم باید به جبهه بروند و هم باید احکام را یادبگیرند و به تبلیغ بروند این احتمال هم مستند به امام صادق و امام عسکری است. 3-آیه در صدد انشای حکم است منتهی مومنین باید تقسیم کار کنند عده ای جهاد بروند و عده ای درس بخوانند پس احتمالات بر مدارسه امرمی چرخد اینجاست که باید مراد از تفقه را بفهمیم که چیست آیا خصوص مسائل فرعیه است یا اصول عقائد است مثل معرفت امامت چنانچه در صحیحه آبن شعیب و عبدالاعلی بود یا اعم از مسائل فرعیه و اصول عقائد است با این وجود اصالة البیان معنا ندارد. #محقق_نائینی: قائل به اطلاق وجوب حذراند. ایشان مقدماتی را ذکر می کنند در مقدمه 3 می فرماید لینذروا عام است وعموم استغراقی دارد یعنی فرد فرد هر طائفه ای موظف اند که علم فقه را یاد بگیرند و انذار کنند لازمه اش این است که یحذرون هم مطلق باشد یعنی بر فرد فرد جامعه مسلیمن واجب است که انذار منذررا قبول کنند خواه علم بیاورد یا علم نیاورد. چون اگر وجوب حذررا مقید به علم کنید لازمه اش این است که انذار از موضوعیت بیفتد و مقید به جائی باشد که مفید علم است پس انذار از کارافتاد و فقط در صورت علم مفید است دامنه اش وسیع نیست و هر طلبه ای یا مومنی که مردم را انذار کند نیازی نیست چون علم اور نیست در واقع دایره عموم استغراقی را ضیق کردید در حالی که کار درستی نیست . این قاعده در فقه هم تنزیل دارد .درباره عدم انفعال آب دو دسته ادله داریم: دسته اول: اینکه آب کر بر اثر ملاقات با نجس منفعل نمی شود اذا بلغ الماء قدر کر لم ینجسه شیئ – دسته د وم: گویند که آب جاری منفعل نمی شود بینشان تعارض افتاد در اینجا گفته اند اگر حکم به عدم انفعال را منحصر به آب کر کنیم لغویت لازم می اید چون در حدیث دیگر عدم انفعال حکمی است که مترتب بر آب جاری شد پس دائره عدم انفعال وسیع است برای حل تعارض باید گفت اگر آب جاری آب قلیل بود منفعل می شود در اینجا هم اگر لینذروا را منحصر به علم کنیم لغویت لازم می اید چون دائره لینذروا وسیع است وفرد فرد طوائف مدینه را شامل می شود وقتی لینذروا عام و مطلق شد لعلهم ینذرون هم عام و مطلق می شود. #اشکال_استاد: مفاد آیه نفر تعلیم احکام شرعیه به مجاهدینی است که از جهاد برگشتند تعلیم، موجب علم متعلّم می شود گویا آیه می خواهد بفرماید که ولیعلّموا قومهم اذا رجعوا الیهم پس حذر در آیه برخواسته از تحصیلاتی است که موجب علم شد نظیر اینکه قران می گوید فسالوا اهل الذکر برای اینکه سوال از اهل علم تحصیل علم می اورد پس آیه می خواهد بگوید به نافرین فقه را یاد بدهید تا انها عالم به احکام شوند بخاطر نفر به جهاد جاهل نمانند لذا از اول لینذروا مطلق نیست لینذروا ای یعلّموا تعلیم و تدریس علم می اورد . لذا از اشکال شیخ دفاع کردیم و آیه اطلاق ندارد و نمی تواند حجیت خبر واحد را اثبات کند. 🍃 🌹🍏🍃🌾🌷 🍃🍀🌾🌷➖➖🌷 🔴🍏🍏🍏🍏🍎🍃🌾🍏 📚📖📚📖📚📖📚📖📚📖 @ostadahadi 🔴➖➖➖➖➖➖➖➖🔴📕📕📕⚫️🔴🔵⚫️🔴🔵🔴🌷🍃 🔵⚫️🔴🔵🔴➖➖➖➖🔴🍃🌷

سعید دینی 📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙 @ostadahadi 🍏🍏🍏🍏🍎🍎🍎🍎🍎 #درس_خارج_اصول_21/9/97 #جلسه_42 #حجیت_خبر_واحد #وجوه_استدلال_به_آیه_نفر #وجه_سوم_شیخ_رسائل #اشکال_دوم_شیخ در رسائل : این است که موضوع انذار تفقه در احکام واقعیه است لعلهم یحذرون براین موضوع مترتب شد یعنی اگرانذاری بود که مارا به سمت احکام واقعیه فقاهت می داد برما واجب است که این انذار فقیهانه را بپذیریم و به این انذار عمل کنیم حال اگرخبرواحد عادلی برانذاریکی از احکام واقعیه به ما رسیده است و ما شک داریم که ایا این انذار به فقاهت در احکام واقعیه هست یا نه؟ اگر بخواهیم ازعموم ایه نفراستفاده کنیم و این شک را برطرف کنیم وبگوئیم که این انذار همان انذارتفقه درامور دین است تمسک به دلیل در شبهه موضوعیۀ دلیل می شود که به اتفاق علمای اصول جایز نیست نظیر اینکه به مومنان توصیه شده قل الحق ولی نمی دانند این حرفی که فلان مومن زده حق است یا نه از قل الحق تمسک کنم برای اثبات اینکه این حرف حرف حق است این تمسک به دلیل در شبهۀ موضوعیه دلیل می شود که جایز نیست. در اینجاهم ما نسبت به خبر واحد که از احکام شرعیه خبر می دهند شک داریم که ایا انذار به تفقه در امور دین هست یا نه ؟ شما می خواهید از این ایه اثبات کنید که این انذار تفقه در امور دین است این همان تمسک به دلیل شبهۀ موضوعیه دلیل می شود #پاسخ_مرحوم_نائینی: ما در اینجا کاشف داریم. کاشف، اطلاق لعلهم یحذرون است این اطلاق کشف می کند به اینکه انذار به تفقه در امور دین فرق نمی کند که این انذار علم بیاورد یا علم نیاورد درهرصورت برما واجب است به این انذار ترتیب اثر بدهیم پس این راه ما تمسک به دلیل در شبهۀ موضوعیه خود دلیل نشد بلکه از اطلاق قسمتی از ایه احراز موضوع کردیم موضوع، انذاربه امور واقعیه و احکام شرعیه است ایا این انذار فقط با علم صورت می گیرد یا به ظن خاص هم صورت می پذیرد؟ اطلاق لعلهم یحذرون کشف می کند به اینکه با ظن خاص هم انذار به فقه و احام شرعیه محقق می شود لذا وقتی شک کردم که این خبر واحد ما که از یک حکم واقعی خبر داد مصداق لینذروا قومهم لیتفقهوا ...هست یا نه اطلاق لعلهم یحذرون این خبر را وارد در ان موضوع می کند و شک ما برطرف می شود. نظیر: در بحث صحیح و اعمی گذشت اوفوا بالعقود وجوب وفای به کل عقد عقد را می رساند ایا عقد فاسد را هم شامل می شود؟ عقل می گوید معقول نیست که عقد فاسد وجوب وفا داشته باشد شک می کنیم که ایا این عقد فاسد است یا صحیح؟ از اطلاق اوفوا بالعقود به معنی کل عقد عقد احراز می کنم به اینکه این عقد عقد صحیح است به لحاظ اینکه این عقد عقد است و تحت کل فرد فرد است اگر صحیح نبود تحت عموم اوفوا بالعقود نمی رفت و از مصادیقش نمی شد پس صحیح است البته تمسک به دلیل در شبهه موضوعیه دلیل نکردم بلکه از راه کشف ملزوم از لازم امدم . لازمه شمول کل عقد عقد این است که این عقد صحیح است چون هرگز اوفوا بالعقود عقد فاسد را شامل نمی شود نمونه دیگر در قضایای خارجیه است که فرمود لعن الله بنی امیه. از طرفی می دانیم که لعن مومن جایز نیست از سوی دیگر می بینیم ائمه این عبارت را مطلق گذاشتند کشف می کنیم که بنی امیه اصلا ایمان ندارند این از راه استکشاف است نه از راه تمسک به دلیل در شبهه موضوعیه. به #نظر_استاد_جواب_مرحوم_نائینی به شیخ وارد نیست چون: اولا این اشکال مبنائی است مبنای ایشان این است که لعلهم یحذرون اطلاق دارد در حالی که طبق مبنای شیخ اطلاق ندارد ثانیا مخصص در ایه مخصص متصل لفظی است یعنی لینذروا تخصیص خورده به ولیتفقهوا فی الدین فرق بین مخصص متصل و مخصص منفصل این است که مخصص منفصل حجیت را بر می دادر نه ظهوررا مثلا اکرم العلما را این هفته گفت و هفته بعد لاتکرم النحاة را گفت معنایش این است که وجوب اکرام برنحات نیست نحوی ها دلیل وجوب اکرام ندارند اما مخصص متصل تصرف در ظهور می کندتفقه در دین ظهور انذار است پس انذاری که تفقه در امور دین نباشد انذار نیست فقه یعنی فهم ماباید انذار را بفهمیم مادامی که انذار برای ما فهم حاصل نکرد انذار نیست نسبت به یک خبر واحدی شک دارم که ایا انذار به تفقه در امور دین است یا نه؟ یعنی می توانم از این خبرواقع را بفهمم؟ وظیفه واقعیۀ خود را پیدا کنم؟ اگر بخواهم ازهمین ایه تمسک کنم به اینکه این خبرو این انذار فهم می اورد تمسک به دلیل درشبهۀ موضوعیه دلیل می شودکه جایز نیست بله اگر مخصص مخصص منفصل بود ظهور ایه حفظ بود و دست نمی خورد اطلاق اخر ایه کاشف می شد ولی مخصص ما مخصص متصل است دائره موضوع را مضیق کرد و بست و نیازی به کاشف ندارد چه چیزی را می خواهیم کشف کنیم موضوع که مهمل یا مجمل یا مطلق نیست که بخواهیم کشفش کنیم بلکه داخل خود ایه هست و معین است

سعید دینی 📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙 @ostadahadi 🍏🍏🍏🍏🍎🍎🍎🍎🍎 #خلاصه_خارج_اصول_شنبه_97/9/24 #جلسه_43 #حجیت_خبر_واحد #وجوه_استدلال_به_آیه_نفر #اشکال_سوم_شیخ_آیه_نفر اشکال این است چون انذار یعنی ابلاغ توأم با ایعاد و ترساندن است و چنین انذاری مال دو گروه است: 1.وعاظ 2.مفتی و مجتهد و آیه دلالت بر حجیت فتوا دارد نه خبر واحد. #جواب_مرحوم_آخوند: روات مانند ناقلین فتوا اند آن وقت می‌پرسیم روایات استحباب و کراهت که نظری به انذار ندارند چه میشود؟ جواب میدهد که از باب عدم قول به فصل چه روایات توأم با تخیف و غیر توأم هر دوحجت اند. #جواب_استاد: #مرحوم_شیخ (فرائد ج 1 ص 284) میفرماید: مجتهد دو گونه نقل فتوا دارد: أ‌-توأم با تخویف است مانند اتقوا عن شرب الخمر لانه موجب للعذاب ب‌-روایت را نقل کرده. صورت اول فتوا فقط برای مقلدینش حجت است نه خود مجتهد. اما صورت دوم دو قسم است: 1.در روایت تخویف است. 2.نقل و حکایت است. که قسم اول فقط بر مقلدین حجت است نه بر مجتهد. اما قسم دوم مجتهد میتواند از نقل شیخ در مبسوط در استنباط خود بهره برداری کند. پس دلیل اخص از مدعا است حرف ایشان ثابت نمیشود. لذا از #نظر_استاد_اشکال_شیخ بر دلالت آیه وارد است اما #اشکال_استاد بر #شیخ این است چرا شما میگوئید بر مقلدین حجت است و بر مجتهدین حجت نیست؟ #تالی_فاسد_قول این است روایات اخلاقی و اعتقادی توأم با تخویف برای غیر مقلدین شیخ طوسی و بقیه مجتهدین مانند محقق حلّی و.. بهره برداری از آن جایز نباشد و لم یلتزم به أحد. #سؤال :از وجوب در فتاوا چگونه تخویف فهمیده میشود؟ قلت: شیخ در رسائل فرمود: تخویف یا به دلالت مطابقی است یا به دلالت التزامی چون لازمه وجوب این است که ترکش معصیت و عذاب دارد. 🍃 🌹🍏🍃🌾🌷 🍃🍀🌾🌷➖➖🌷 🔴🍏🍏🍏🍏🍎🍃🌾🍏 📚📖📚📖📚📖📚📖📚📖 @ostadahadi 🔴➖➖➖➖➖➖➖➖🔴📕📕📕⚫️🔴🔵⚫️🔴🔵🔴🌷🍃 🔵⚫️🔴🔵🔴➖➖➖➖🔴🍃🌷

سعید دینی 📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙 @ostadahadi 🍏🍏🍏🍏🍎🍎🍎🍎🍎 #درس_خارج_اصول_یکشنبه_97/9/25 #جلسه_44 #حجیت_خبر_واحد #وجوه_استدلال_به_آیه_نفر #خلاصه_بحث_گذشته: مرحوم شیخ و آخوند دلالت آیه نفر را بر حجیت إفتا و پذیرش فتوای مجتهد قبول کردند اما در مورد حجیت خبر واحد قبول نکردند و شیخ در رساله اجتهاد و تقلید دو نظر دادند: اول : اینکه آیه نفر دلیل بر جواز تقلید است. دوم: آیه در مقام بیان وجوب نفر بسوی جهاد است. #تحقیقی که مبتنی بر #چهار_امراست و #نظر_استاد در فقه و اصول و تفسیر را بیان میکند اینست: 1- #امر_اول؛ تمام الموضوع برای وجوب حذر در آیه نفر انذار است اگز منذِری انذار کند باید به انذار او ترتیب اثر داد حذر از این انذار بر ما واجب است. 2- #امر_دوم؛ تحقق مقتضا بدون مقتضی محال است مثلا احراق این پارچه بدون مقتضی احراق عرفا و عقلا محال است. 3- #امر_سوم؛ دائره تفقه در آیه نفر دین است و دین مجموعه اصول و فروع را می گویند پس دائره اش بسیار گسترده و وسیع است ما باید هم در اصول و هم در فروع فقیه شویم . 4- #امر_چهارم؛ رابطه بین وجوب حذر و وجوب انذار از قبیل رابطه ذی المقدمه به مقدمه نیست چون نسبت مقدمه به ذی المقدمه وبر عکس برمکلف واحد است مثل اینکه بر یک نفر هم نماز واجب است و هم طهارت قبل از نماز اما در اینجا منذِر با منذَر دو نفرند لذا دو وجوب است یکی وجب انذار بر منذر است و دیگری وجوب حذر بر منذَر است لذا نسبت بینشان نسبت مقدمه به ذی المقدمه نیست یعنی وجوب حذر ذی المقدمه وجوب انذار نیست وانذار مقدمه وجوب حذر نیست بلکه نسبت بینشان نسبت غرض به ابزار غرض است غرض از تفقه در دین وجوب حذر است ابزار رسیدن به وجوب حذر، انذار منذِر است . #نتیجه: خبر بماهو خبر وجوب حذر دارد چون؛ طبق امر اول تمام الموضوع برای وجوب حذر، انذار است پس انذار همان اخبار است و اِخبارلازمه اش وجوب حذر است. بنا بر امر دوم که تحقق مقتضا بدون مقتضی محال است باید گفت اگر انذار حجت نباشد اگر اِخبار حجت نباشد عقل حکم به قبح عقاب بلا بیان می کند آن وقت وجوب حذر که مقتضاست بدون مقتضی می ماند که این هم از محالات است و بر اساس امر سوم دائره فقه وسیع است پس دائره موضوع، مجموعه اصول و فروع است یعنی دائره موضوع تفقه هم، تفقه در امر امامت نبوت و معاد است چنانکه یعقوب بن شعیب و عبدالاعلی در ذیل آیه روایت کردند و هم مربوط به فروعات عملیه شرعیه و احکام خمسه است منتهی فقه درآن زمان با حال حاضر فرق می کند در زمان ائمه (ع) تفقه محتاج به استنباط نبود به مجرد اینکه متوجه محتوای حدیث شد امام می فرمود ایشان فقیه در دین شد حتی کسی که در عصر پیامبر (ص) به محضر حضرت رسید و اورا به دست یکی از اصحاب سپرد آیه فمن یعمل مثقال ذره خیر یره را به او یاد داد بلند شد و گفت نمی خواهم بقیه ایات را یاد بگیرم گفت چرا گفت فهمیدم که یک ذره عمل اثر دارد پیامبر فرمود جاهل امد و فقیه برگشت.......اما فقاهت در این زمان به معنی ملکه استنباط و قوه اجتهاد است پس مجموعه دین اعم از اصول و فروع موضوع آیه نفر است و بر اساس امر چهارم رابطه بین وجوب حذر و وجوب انذار رابطه غرض به ذی الغرض است باید گفت غرض از وجوب انذار، حذر است وقتی دائره موضوع وسیع بود اعم از اصول وفقه بود دائره غرض هم محدود نیست چون معقول نیست وجوب حذر مقید به علم یا به فروع شود ولی دائره فقه اعم باشد لذا می گویند غرض اخص از ذی الغرض نیست بین غرض و ذی الغرض تساوی است مثلا غرض از حرمت خمر اسکار است نمی شود گفت در برخی اسکارها حکم به عدم حرمت می شود چون غرض اخص نمی شود محدود به یک شیئ نمی شود بر اساس این 4امر ثابت شد که آیه نفر برای حجیت خبر است چون دائره موضوع آیه نفر وسیع است چه اِخبار از اصول دین باشد و چه اخبار از فروع باشد مثل نماز و ....بنابراین هر خبری که معارف توحیدی را برای مردم اخبار کند تحت موضوع انذار بما تفقه است و حذر بران واجب می شود . ومن هنا یظهر: أ‌. اینکه شیخ و اخوند و .... انذار در آیه را مقید به علم کرده اند مخالف با امر دوم و چهارم است چون اگر خبری مفید علم نبود ولی ان خبر به حدی بود که برای ما اطمینان حاصل می کند به اینکه این خبر از ائمه (ع) صادر شده است در این صورت حکم به وجوب حذر کنیم یعنی قائل به ترتیب اثر باشیم لازمه اش این است که مقتضا بدون مقتضی باشد ضمن اینکه لازمه اش این است که غرض عام شود اما ذی الغرض خاص شود یعنی انذار مقید به علم باشد اما وجوب حذر هم در خبر مفید علم و هم در خبر غیر مفید علم باشد لذا قاعده تطابق غرض با ذی الغرض ایجاب می کند که غرض همان ماوجب است ماوجب، اعم از علم و غیر علم است غرض، یعنی وجوب حذر هم اعم از علم و غیر علم است.

#درس_خارج_اصول_یکشنبه_25/9/97 #جلسه_44 #حجیت_خبر_واحد #وجوه_استدلال_به_آیه_نفر