#معرفی_مقاله 💠 مقاله: شأن تعلیمی روایات تفسیری از دیدگاه علامه طباطبایی و اصول تفسیری 📖 چکیده: یکی از مبانی علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، نگاه تعلیمی به روایات تفسیری است. علامه برای اهل‌بیت علیهم السلام به دو شأن درباره‌ تفسیر قرآن قائل است. شأن تفصیل احکام و بیان جزئیات شریعت و شأن تعلیمی روش فهم و تفسیر در خلال روایاتی که به‌نوعی به تفسیر قرآن مربوط می‌شود. توانمندی روایات تفسیری در ارائه روش مناسب تفسیر قرآن، آموزش روش تفسیری قرآن به قرآن، عرضه روایات به قرآن و اعتنا به روایات موافق قرآن، ارجاع متشابه به محکم، محور قرار دادن غرر آیات در تفسیر برخی از آیات، توسعه معنایی آیات، برداشت‌های متفاوت از آیات با در نظر گرفتن سیاق و تقطیع سیاق، معناداری فرازهای مستقل قرآنی، اعتبار نزول قرآن بر «إیاک أعنی و اسمعی‏ یا جاره» و جری و تطبیق، ازجمله اصولی هستند که با نگاه تعلیمی به روایات تفسیری، به‌عنوان اصول تفسیری، در المیزان به‌کار گرفته ‌شده است. 📘 مجله: فصلنامه مطالعات تفسیری - سال هشتم، شماره 32، زمستان 1396. 🆔 @ostadmaaref

#مقاله 💠 شأن تعلیمی روایات تفسیری از دیدگاه علامه طباطبایی و اصول تفسیری 🖌 نویسندگان: مجید معارف، شادی نفیسی، زهرا مقیمی #روایات_تفسیری #شأن_تعلیمی_روایات #اصول_تفسیری #تفسیر_المیزان 🆔 @ostadmaaref

#معرفی_مقاله 💠 مقاله: صدق و راستی در کلام و سیره امیرمؤمنان با تکیه بر نهج‌البلاغه 📖 چکیده: صدق و راستی در کلام و سیره امیرمؤمنان (علیه السلام) از جایگاه رفیعی برخوردار است و نهج‌البلاغه آینه تمام‌نمای این صفت والا به‌شمار می‌رود. به موجب آموزه‌های نهج‌البلاغه صدق و راستی که از عوامل نجات و کرامت انسان است، قلمروهایی دارد که از جمله می‌توان به دو قلمرو اعتقادی و اخلاقی اشاره کرد. قلمرو اخلاقی صدق به نسبت اعتقادی از شواهد بیشتری در سخنان امام علی (علیه السلام) برخوردار است و آن حضرت مراتب آن را در سه مورد نیت، گفتار و کردار مورد توجه قرار داده‌اند. دسته‌بندی صدق به صدق فردی و اجتماعی موضوع دیگری است که در نهج‌البلاغه به آن توجه شده و برای هر کدام آثار و نتایجی اعلام شده است. در سخنان امام علی (علیه السلام) صدق فردی از عوامل تقویت بصیرت و ایمان به‌شمار رفته و در نجات انسان از مهالک و رساندن او به موفقیت‌ها نقش آفرین است. اما در قلمرو اجتماعی گرچه صدق و راستی فضیلتی اخلاقی برای مؤمنان در حوزه‌های تعاملات اجتماعی است، اما بلاشک صدق حاکمان و زمامداران در مقابل مردم از اهمیت بیشتری برخوردار است که علی (علیه السلام) هم در گفتار خود آن را مورد تأکید قرار داده و هم سیره اجتماعی و حکومت خود را به‌عنوان رهبری صادق به نمایش می‌گذارد. الگوی علی (علیه السلام) در این خصوص رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله) بوده که خود آیینه تمام‌نمای صداقت و راستی است. سخن از الگوهای صادق و کاذب در نهج‌البلاغه با معرفی جریانات و مصادیق مشهور هر کدام، موضوع دیگری که از نظر امام (علیه السلام) مغفول نمانده است. 📘 مجله: کتاب «اخلاق اجتماعی در نهج البلاغه»، پاییز 1400؛ صص 275-289. 🆔 @ostadmaaref

#مقاله 💠 صدق و راستی در کلام و سیره امیرمؤمنان با تکیه بر نهج‌البلاغه 🖌 نویسنده: دکتر مجید معارف #امام_علی_علیه_السلام #نهج_البلاغه #صدق_و_کذب #صدق_فردی #صدق_اجتماعی 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی #نشست_علمی 💠 انجمن علمی علوم قرآن دانشگاه مذاهب اسلامی به مناسبت هفته پژوهش برگزار می کند: 🔹 نشست علمی_تخصصی به مناسبت روز پژوهش 🔻 سخنران: جناب آقای دکتر مجید معارف (استاد تمام دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران) 🔸 موضوع: بایسته‌های فهم و تفسیر نهج البلاغه 📆 تاریخ برگزاری: پنج شنبه ۱۴۰۰/۹/۲۵ - ساعت ۱۹ الی ٢٠:٣٠ 🌐 لینک نشست در بستر اسکای روم انجمن علمی علوم قرآن دانشگاه مذاهب اسلامی به عنوان میهمان: https://online.mazaheb.ac.ir/ch/anjomanquran 🆔 @mazaheb_qurani 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی 💠 فصل سوم مدرسه مجازی حدیث پژوهی مقارن با عنوان «تدوین جوامع حدیثی فریقین» ارائه دهندگان: 🔻 دکتر مجید معارف، استاد دانشگاه تهران/چهارشنبه 1 دی ساعت 15 با موضوع «بررسی تطبیقی رویکرد جامع نویسان نخستین در شیعه و اهل سنت» 🔻 حجت الاسلام و المسلمین سجادی زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه رضوی با عنوان «جامع بخاری در مقایسه با کافی کلینی»،پنجشنبه 2 دی ساعت 8 🔻 دکتر محمدهادی گرامی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی/ پنجشنبه 2 دی ساعت 9:30 با موضوع «گفتمان­های حدیثی اولیه شیعه و تاثیر آن بر جوامع اولیه حدیث» 🔻 دکتر حسن انصاری، عضو هیئت علمی موسسه مطالعات پیشرفته پرینستون با عنوان بررسی تطبیقی اصالت متون حدیثی شیعه و اهل سنت» پنجشنبه 2 دی ساعت 15 🔸 دبیر علمی: حجت الاسلام والمسلمین محمد الهی خراسانی، پژوهشگر و مدرّس حوزه 🔹 شرایط شرکت کنندگان: طلاب دارای مدرک سطح دو و سه حوزه دانشجویان مقطع کارشناسی و بالاتر 🔹 مهلت ثبت نام: 13 تا 30 آذر 🔸 شروع دوره: چهارشنبه ۱ دی (بعدازظهر) و پنجشنبه ۲ دی (صبح و بعدازظهر) ✅آدرس ثبت نام از طریق لینک: paziresh.dte.ir 🆔 @ostadmaaref

#سخنرانی 🔹 نشست علمی_تخصصی به مناسبت روز پژوهش 🔻 سخنران: جناب آقای دکتر مجید معارف (استاد تمام دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران) 🔸 موضوع: بایسته‌های فهم و تفسیر نهج البلاغه 📆 تاریخ برگزاری: پنج شنبه ۱۴۰۰/۹/۲۵ 🆔 @mazaheb_qurani 🆔 @ostadmaaref

#مقاله 💠 اقدامات سید رضی در نهج‌البلاغه 🖌 نویسندگان: مجید معارف، حامد نصرالهی #حدیث #سخنان_امیرمؤمنان #نهج_البلاغه #سید_رضی 🆔 @ostadmaaref

توضیحات: مقاله فوق در اثناء سخنان دکتر معارف مورد بحث قرار گرفت و بنابر امر دکتر معارف در کانال منتشر گردید. 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی #نشست_علمی 💠 کرسی علمی - ترویجی 🔸 موضوع: اولویت‌شناسی رسالت معصومان (علیهم السلام) در قبال قرآن بر پایه تحلیل آماری 🔻 ارائه دهنده: محسن قمرزاده 🔻ناقد اول: مجید معارف 🔻 ناقد دوم: عاطفه زرسازان 🔹 دبیر علمی: فاطمه سادات ارفع 📆 تاریخ برگزاری: یک‌شنبه 28 آذر ماه 1400 - ساعت 9:30 الی 11:30 🌐 لینک ورود به جلسه: https://b2n.ir/tv9402 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی #سخنرانی 💠 فصل سوم مدرسه مجازی حدیث پژوهی مقارن با عنوان «تدوین جوامع حدیثی فریقین» 🔻 دکتر مجید معارف با موضوع «بررسی تطبیقی رویکرد جامع نویسان نخستین در شیعه و اهل سنت» 🔸 دبیر علمی: حجت الاسلام والمسلمین محمد الهی خراسانی 🔹 زمان: 1 دی 1400 🆔 @ostadmaaref

🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 💠 گزارشی از سخنرانی دکتر معارف در نقد مقاله «اولویت‌شناسی رسالت معصومان(ع) در قبال قرآن بر پایه تحلیل آماری» و ارائه آن توسط دکتر محسن قمرزاده ♦️۲۸ آذر ۱۴۰۰ ✅ دکتر قمرزاده در ابتدای نشست به ارائه پژوهش خود پرداخت و اظهار کرد: اگر بخواهیم نسبت بین معصومان و قرآن را مشخص کنیم، باید بگوییم که مهمترین ارتباط بین معصومان و قرآن چیست و رسالت اهل بیت(ع) در قبال قرآن چیست؟ می‌خواستم در این پژوهش براساس آنچه گونه‌شناسی کرده‌ام، رسالت معصومان را براساس آمار به دست بیاورم. ما در علوم انسانی مطالعات آماری کمی داریم. اگر طبق آمار به سراغ داده‌ها برویم و مباحث آماری را به دانشجویان آموزش بدهیم و مطالعات علوم انسانی را در قالب مطالعات آماری بگنجانیم، پنجره‌های پژوهشی جدیدی به روی ما باز می‌شود. مطالعات من بر اساس تفسیر نورالثقلین بود. حجم روایات این کتاب بالا بود و گونه‌شناسی آنها نزدیک دو سال طول کشید. روایات تفسیری دو گونه دارد؛ روایات تفسیری که مستقیم به حوزه تفسیر می‌پردازند و روایاتی که غیرمستقیم به حوزه تفسیر می‌پردازند، مثلاً شأن نزول را بیان یا مصداق آیه را روشن می‌کنند. من اسم این دسته از روایات را روایات تفسیری غیرمستقیم گذاشته‌ام. علاوه بر این، برخی روایات غیرتفسیری هستند؛ یعنی به قرآن ربط دارند ولی الفاظ آیات را بیان نمی‌کنند. 🔹 براساس آمار، نسبت اهل بیت(ع) با قرآن تفسیری نیست، یعنی اهل بیت(ع) قرآن را تفسیر و الفاظ آن را بیان نمی‌کنند، بلکه نزدیک به ۸ هزار روایت از ۴ هزار روایتی که استخراج کردیم، نقش تکمیلی و تتمیمی با آیه دارند. اهل بیت(ع) نیامدند که بگویند این آیه چه می‌گوید، بلکه اهل بیت(ع) می‌گویند که آیه چگونه تکمیل می‌شود. در واقع اهل بیت(ع) نقش مکمل را بازی می‌کنند. روایات تفسیری غیرمستقیم نیز مصداق آیه را می‌گویند، یعنی آیه را معنا نمی‌کنند، ولی می‌گویند که مصداق جدید آیه چیست. بدین ترتیب اهل بیت(ع) قرآن را با مخاطبان زمانشان تطبیق دادند. 🔹 اگر می‌خواهیم شأن و ارتباط میان روایات و قرآن را بیان کنیم، باید بگوییم شأنشان تکمیلی و تطبیقی و سپس تفسیری است؛ یعنی رسالت آنها تکمیل آیات و انطباق آیات در عصر خودشان است. در برخی موارد هم الفاظی را گفتند که خیلی از آنها ارشادی است. با توجه به این شرایط، اولین رتبه در میان روایات تفسیر، به روایت غیرتفسیری اختصاص دارد. رتبه دوم به روایات تفسیری غیرمستقیم و رتبه سوم به روایت تفسیری مستقیم تعلق دارد. در نتیجه فراتفسیر مهمتر از تفسیر است. مفسران نباید به دنبال معنای آیه باشند، چون معنای آیه روشن است، بلکه باید به دنبال نگاه‌های گرایشی و تخصصی عصری بر اساس نیازهای حاضر به قرآن باشند. سبک اهل بیت(ع) ما را به مباحث فراتفسیر می‌رساند. 💠 سخنان دکتر معارف در نقد و بررسی مقاله و سخنان دکتر قمرزاده: وقتی این مقاله را مطالعه کردم، نوآوری‌های روشی و محتوایی در آن مشاهده کردم و از تحلیل آماری به خوبی استفاده شده و نمودارها گویای آن است. همچنین به منابع خوبی مراجعه شده است که جنبه تحقیقی بودن اثر را نشان می‌دهد. علاوه بر این، مبتنی بر این ایده خلاقانه است که رسالت ائمه(ع) در قبال قرآن چه بود. 🔻 در عین حال نکاتی قابل ذکر است؛ یکی کلیات و دیگری تذکرات جزئی. اصطلاح روایات تفسیری در اثر شما نیاز به چکش‌داری دارد. باید مشخص شود که به چه روایاتی تفسیری می‌گوییم و آیا محقیم که خودمان روایات تفسیری را تقسیم‌بندی کنیم یا شما در مقام جعل اصطلاح هستید و می‌گویید که اینها پیشنهاد من است یا می‌خواهید از سازوکار موجود استفاده کنید. اگر از سازوکار موجود استفاده می‌کنید، تقسیم‌بندی‌ شما بر پایه آنچه علمای شیعه و سنی گفتند نیست و شاید اگر از اول می‌گفتید که ما چهارده هزار روایات تفسیری داریم به مرادتان می‌رسیدید تا اینکه دست به تفکیک‌های جدید می‌زدید. 🔻 در مصداق‌یابی روایت، خواننده متوجه می‌شود که مقصودتان روایات اهل بیت(ع) است و کاری به روایات اهل سنت ندارید، در حالی که برخی دانشمندان شیعه مثل آیت‌الله معرفت معتقد بودند که چون اقوال صحابه درباره اسباب نزول مبتنی بر مشاهده است نه اجتهاد، قابل پذیرش است، مشروط به اینکه سند درستی داشته باشد. همه مفسران گفتند که اسباب نزول به فهم بهتر آیات کمک می‌کند و اگر کمک نمی‌کرد، مرحوم طبرسی آنها را در مجمع بیان نمی‌‌کرد. ضمن اینکه در تفسیر نورالثقلین هم آرای صحابه را می‌بینیم.