💢اصول فقه احکام حکومتی ۳ 💠 رویکرد های مختلف پیرامون ولایت 📚 درس خارج اصول ۱۴۰۱٫۹٫۳۰ 🏠@ostadmadadi

💢اصول فقه احکام حکومتی ۴ 💠 پرسش و پاسخ 📚 درس خارج اصول ۱۴۰۱٫۹٫۳۰ 🏠@ostadmadadi

💢نظام قانونی فقه و اصول [10] 💠 فضای هشتم : فضای خاص شریعت در مجموع سه عرف وجود دارد؛ 1. عرف عام، 2. عرف خاص که همان عرف حقوقی و قانونی است و 3. عرف اخص که عرف مخصوص ادبیات شریعت است. [گاهی الفاظ دارای ظهورات خاصی در شرع هستند] مثلاً لفظ تحریم، اگر در قرآن آمده باشد از همة انواع تصرفات شما جلوگیری می‌کند، اما اگر همان لفظ تحریم در سنت آمده باشد، خصوص تصرف مناسب را مانع می-شود، مثلاً اگر در قرآن «إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَیکمُ الْمَیتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنزِیرِ» آمد از آن حرمت شرب خون، حرمت خریدوفروش آن، مانعیت نماز و نجاست و مانعیت طواف استفاده می‌شود چون معنای تحریم در کتاب این است که شما از همة جهات آن محروم هستید و هیچ نحوه ارتباطی بین شما و آن باقی نمی‌گذارد، ولی اگر در سنت آمد که «حرم علیکم الدم»، این به معنای حرمت شرب است. این را اصطلاحاً «ادبیات قانونی خاص به شریعت» می‌گویند که بگوییم: لفظ تحریم در کتاب یک معنا می‌دهد، همان لفظ اگر در سنت باشد معنای دیگر می‌دهد و آثار این دو باهم فرق می‌کند. ( استاد مددی، این مورد را در عداد فضاهای پیشین بیان نکرده‌اند اما از آنجا که در خلال مباحث متعددی از آن سخن گفته و به آن ارجاع می‌دهند می‌توان آن را به عنوان فضای نهم در نظر گرفت. همچنین در پاسخ به سؤال نگارنده (در تاریخ ۲۷/۱۱/ ۱۳۹۸) طرح آن را به عنوان فضای نهم ممکن دانستند. ) 🏠@ostadmadadi

متنی که تقدیم می شود👇مجموعه نکاتی است که استاد آیت الله سید احمد مددیزیدعزه در خلال مباحث درسی خود پیرامون تاریخ سیاسی ائمه (ع) بیان فرموده اند که سعی شده است به صورت منفک از موضوع فقهی و اصولی، تجمیع و تنظیم گردد. آنچه در این متن آمده است عمدتاً از مباحث استاد مددی در بحث «المساله الثانیه: جوائز السلطان و عماله» از کتاب مکاسب است که از تاریخ «یکشنبه 12 اردیبهشت 1395» الی «سه شنبه 17 اسفند 1395» در 96 جلسه بیان فرمودند. این اندیشه در صدد اثبات یک سیاست و راهبرد کلی در سیره 250 ساله حیات ائمه (ع) است که چگونه درصدد ولایت و سرپرستی جامعه شیعی بوده اند. از این رو این بحث را می توان زیرمجموعه نظریه «فقه ولایی» حضرت استاد دانست که معرفی آن نیازمند مجال دیگری است. همچنین لازم به تأکید است که ملاک گزینش این نکات، بعد سیاسی اجتماعی تاریخ ائمه (ع) است، لذا دیگر ابعاد تاریخی همچون تاریخ حدیث، مصادر، رجال و... حذف شده است. در نهایت آنچه به دست آمده یک پیش نویس اولیه از این طرح است که می بایست با دیگر مباحث استاد، تکمیل گردد. نام این مجموعه را از آنجا که به بعد سیاسی حیات ائمه (ع) می پردازد، «سیر تاریخ سیاسی» و از آنجا که یک تدبیر الهی پشت دست این سیر تاریخی وجود دارد، «سیر تاریخی الهی» می توان نام نهاد که عنوان دوم، از فرمایشات استاد اخذ شده است. 🏠@ostadmadadi

🏠@ostadmadadi

🏠@ostadmadadi

💢رجال 💠 أحمد بن الحسين بن سعيد الأهوازي‏ حسین بن سعید، پسری داردبه اسم احمد، نجاشی می گوید: رواه عن جمیع شیوخ ابی. یعنی از پیرمردها هم اجازه گرفته اند. گفته اند: زعم أصحابنا القميون و ضعفوه و قالوا: هو غال و حديثه يعرف و ينكر، یعنی با نصیریها با علوی های شام و...یا گروه های انحرافی رفت و آمد داشته. #احمد_بن_حسین_بن_سعید 🔸فهرست اسامی 🏠@ostadmadadi

💢نظام قانونی فقه و اصول [11] 💠 ترجیح «فضای قانونی» بر فضاهای دیگر [برخی] فضاهایی که ذکر شد تقریباً نسبت طولی دارند، مثلاً اگر جامعه‌ای بدوی که در جنگل زندگی می‌کنند را معیار قرار دهیم، بعید نیست که «فضای تفسیر و تبدیل اراده تشریعی به اراده تکوینی» برای اوایل کار بشر باشد، اما به‌تدریج پیشرف می‌کنند و «قانون» شکل می‌گیرد، چراکه اعتبارات قانونی با قطع نظر از شرایع الهی، به‌تدریج شکل گرفته‌ است. لذا تفسیرهایی مثل تفسیر ارادة تشریعی به تکوینی شاید برای اوایل کار خوب باشد اما با توجه به پیشرفت بشر و استعداد خدادادی ابداع و اعتبار در انسان، اعتبار‌ را سکوی پرتاب خود قرار می‌دهد. با پیشرفت بشر، شکل اجتماع و مناسبات عقل عملی، از یک جامعة حداقلی تا جامعة حداکثری، تکامل پذیرند، مثلاً «أَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِن کنتُم مُّؤْمِنِینَ» ناظر به یک جامعة حداکثری و تکامل یافته است. 🏠@ostadmadadi

💢پرسش و پاسخ 💠 سقیفه و حوادث پس از آن 🏠@ostadmadadi

مجموعه ائمه زیدی شش نفر است. یحیی بن زید در چند جا مقبره دارد یکی جوزجان در افغانستان. یکی هم میامی نزدیک مشهد؛ احتمالاً میامی، مقام ایشان بوده است. ایشان بعد از شهادت پدرش از کوفه فرار کرد از 16 ساله تا 26 ساله گفته شده است. زید ولادتش با امام صادق ع است ولی حدود 27 سال قبل از ایشان به شهادت رسید؛ گفته اند چهل ساله شهید شده است. احتمالاً یحیی در میامی اقامت داشته و بیعت گرفته است چرا که قبر ایشان کاملاً مشخص است که جوزجان است. در قصیده تائیه دعبل، هم ذکر شده جوزجان. قبر یحیی حرم دارد. در گنبد هم بارگاه دارد. اگر اینها درست باشد مٌقام ایشان بوده به ضم : محل اقامت. مقام به فتح ، جنبه معنوی است. 📚@ostadmadadi

💢رجال و روش فهرستی 💠 احمد بن زیاد بن جعفر الهمدانی مرحوم صدوق گاهی از «احمد بن زیاد بن جعفر الهمدانی» (الهمدانی بفتح میم. همدان به سکون میم عشیره ایست از یمن که خیلی هم محب امیر المؤمنین علیه السلام بوده اند و این قصه یا حار همدان من یمت یرنی هم از همین عشیره است.) نقل می کند. او از مشایخ مرحوم صدوق است که ایشان در طریق حج در همدان با او برخورد کرده اند و ما به هیچ وجه ایشان را نمی شناسیم. مرحوم صدوق در همدان ایران خودمان از ایشان عده ای از مصادر شیعه را نقل کرده اند. تنها راهی که داریم به ایشان اولا این است که مرحوم صدوق با ترضی از ایشان نقل کرده اند، یعنی رضی الله عنه فرموده اند. و دوم اینکه مرحوم صدوق یک جا دارند که: «لم أسمع هذا الحديث إلا من أحمد بن‏ زياد بن جعفر الهمداني رضي الله عنه بهمدان عند منصرفي من حج‏ بيت الله الحرام و كان رجلا ثقة دينا فاضلا رحمة الله عليه و رضوانه‏» (كمال الدين و تمام النعمة، ج‏2، ص: 369) الآن شخصیت علمی و حدیث شناسی ایشان را نداریم اما همین جمله مرحوم صدوق منشأ توثیق شده است. مطلب دوم که توجه نشده است اینکه ممکن است به لحاظ رجالی با توثیق مرحوم صدوق ایشان را قبول کرد ولی به لحاظ فهرستی مشکل دارد؛ معظم روایات ایشان از علی بن ابراهیم است بلکه شاید همه روایاتش از علی بن ابراهیم باشد و آنچه ایشان نقل می کند از منفردات خودش که هیچ بلکه از منفردات مرحوم صدوق هم هست. این مقداری کار را مشکل می کند؛ این سؤال پیش می آید که مرحوم صدوق که خودشان قمی است و پدرشان همین طور و پدرشان از ابراهیم بن هاشم نقل می کنند و ... چه طور می شود مرحوم صدوق کتابهای علی بن ابراهیم را ندارند و می روند همدان از او نقل می کنند که انفراد هم دارد! اگر این روایات واقعاً در کتاب مرحوم علی بن ابراهیم بود خیلی بهتر بود مرحوم کلینی از علی بن ابراهیم نقل می کردند نه با این سند عجیب و غریب! این چه میراث علی بن ابراهیم بوده است که در قم نبوده است و رفته اند در همدان! ما قبول می کنیم ایشان مرد خوب و عدل و مرضی ولی ظاهرا نسخه شان شاذ باشد. عجیب اینکه مرحوم صدوق روایاتی را که توسط این مرد بزرگوار همدانی نقل می کنند، از هیچ جای دیگر ندارند. شاید شفاهی بوده است یا ... خود مرحوم صدوق توضیحی نداده اند. چرا اینها منفرد است؟ ایشان بالاخره می آیند در قم نسخه شناسی می کنند. این توضیح را ایشان اگر هم انجام داده اند به دست ما نرسیده است. شاید علی بن ابراهیم کتابی در فقه نوشته اند و در آن کتاب مثلاً 2000 روایت دارند و مثلاً ده سال بعد روایات دیگری را دیده است و مقابله کرده است و بعض روایات قبلی را قبول نداشته اند و در نسخه دوم 2000 روایت را حذف کرده اند. احمد بن زیاد نسخه اول را از علی بن ابراهیم گرفته و به همدان رفته است درحالیکه این نسخه دوم در قم مشهور می شود. به قولی او شاگرد دوره اول علی بن ابراهیم بوده است. مثلا فرض بفرمایید مسند احمد را پسرش عبدالله نقل می کنند. مسند احمد به حسب صحابه است. مسند مثلا علی بن ابی طالب علیهما السلام یا مسند فاطمه سلام الله علیها که البته یکی دو صفحه است. همین طور مسند دارد. مسند که تمام می شود پسر که عبدالله است زیادات - به قول خودشان و به قول ما «مستدرک»- بر کتاب پدر دارند. آنها را هم که می بینیم ، دارد که: «قال عبدالله حدثنی ابی»؛ کسی وارد نباشد می بیند که کل کتاب این طور است؛ یعنی کل کتاب «حدثنی ابی» است و معلوم می شود که پدر اینها را هم دیده بوده است ولی قبول نداشته است. یعنی احمد بن حنبل که از ائمه اهل سنت است ممکن است تحدیث بکند ولی قبول نکند. مرحوم علی بن ابراهیم هم ممکن است تحدیث کرده باشند ولی قبول نکرده باشند. مثلا همین جمع بین فاطمیتین را مرحوم صدوق در علل دارند ولی در فقیه ندارند. یعنی در مقام فقاهت قبول ندارند ولی در مقام روایت دارند. ای کاش مرحوم صدوق توضیح می دادند که روایات احمد بن زیاد چرا اینگونه است. پس ما حدیث ایشان را از منظر رجالی قبول می کنیم ولی از منظر فهرستی محل تأمل است. #احمد_بن_زیاد_جعفر_الهمدانی 🔸فهرست اسامی 📚درس خارج فقه؛ سال88-1387 ؛ جلسه 84 و 85 🏠@ostadmadadi

💠نگاهی متفاوت به سیره امام باقر علیه السلام آیت الله سید احمد مددی با اشاره به تاریخ و سیره امام محمد باقر علیه السلام برخی از مقاطع زندگی سراسر نور این امام بزرگوار را تحلیل می کند. 📚https://rasanews.ir/fa/news/616047 🏠@ostadmadadi

💢نظام قانونی فقه و اصول [12] 💠 فضای قانونی «فضای قانونی»، اقتضای شریعت خاتم به‌عنوان شریعت همه بشریت تا روز قیامت درحال حاضر سؤال اصلی این است که وقتی می‌خواهیم علم اصول را بنویسیم بر اساس کدام فضا بنویسیم؟ اگر ما باشیم و شواهد تاریخی انصافاً در جزیره العرب «فضای قانونی» حاکم نبود، اما بحث بر سر این است که از آنجا که شریعت رسول‌الله9، شریعت خاتم است و اقتضای شریعت خاتم این است که «فضای قانونی» ارائه دهد. روح شریعت می‌بایست در کل بشریت در هر زمان و مکان تا روز قیامت جریان یابد، این امر بیش از فضاهای دیگر با «فضای قانونی» تأمین می‌شود. تناسب مجموعه آیات و روایات با «فضای قانونی» با مراجعة مستقیم به آیات و روایات نیز احساس می‌کنیم که گرچه زمانه نزول شریعت، زمانه «عبد و مولا» بود اما آنچه را که شریعت مقدس اراده کرده است «فضای قانونی» است. در دنیای قانونی فعلی این نظام واضح است ولی چون در حوزه‌های ما به دلایل مختلف رایج نبوده است شاید پذیرش آن برای ما کمی سنگین باشد، ولی از مجموعة آیات و روایات به دست می‌آید که در شریعت مقدسه «فضای قانونی» حاکم است. زیربنای قانونی شریعت در این صورت نمی‌بایست عرف زمان جاهلی را مبنای تفسیر شریعت قرار دهیم، بلکه با ضمیمه اینکه شریعت برای همه زمان‏ها است به زیربنای «قانونی» شریعت می‌رسیم. آن زیربنا را چه کسی می‏فهمد؟ علما می‏فهمند و نه عرف. بله در سطح ادبیات و انعقاد ظهور از آن، فضای «عبد و مولا» حضور دارد، اما در سطح روح قانونی و مراد جدی و تحلیل از احکام، فضای «قانونی» حاکم است. در این صورت فهم پیش‏فرض‏های نظام قانونی و خطاب قانونی در کلام شریعت دیگر عرفی نیست، بلکه این کار علما است که از زبان عرفی که سطحی از آن ناظر به «عبید و موالی» است به تحلیل‌های فضای «قانونی» برسند. 🏠@ostadmadadi

💢 جلسات ویژه 💠 امر به فعل واجب از منظر قانونی 📚 درس خارج 94.8.25 🏠@ostadmadadi

🔰سلسله نشست های کارگروه حدیث و رجال عصرانه علمی کرسی علمی_ترویجی: 🔶 تقریری از مسلک فهرستی🔶 👈 نشست مشترک « عصرانه علمی مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام » و گروه حدیث پژوهی پژوهشکده مؤسسه معارف اهل‌بیت علیهم السلام و با همکاری پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار می گردد: 🎙ارائه دهنده: حجت الاسلام‌ والمسلمین دکتر احسان سرخه ای 🎙ناقدان: استاد محمدباقر ملکیان دکتر محمدعلی موحدی 🎙دبیر نشست: حجت الاسلام و المسلمین دکتر احسان الله درویشی 📅زمان: دوشنبه ۱۰ بهمن ماه ۱۴۰۱، ساعت ۱۳ الی ۱۵ حضوری 📍مکان: قم، میدان معلم، مدرسه علمیه امام کاظم علیه السلام، سالن سلمان 🔸لینک مجازی نشست: 🌐 www.maaref.org/neshast @asranehelmi @asranehelmi @asranehelmi

💠 کتاب بررسی روایات به روش فهرستی 🏠@ostadmadadi

کوتاه سخن آنکه مجرد اتهام به غلو، در ردّ روایت و یا نفی عقیده کفایت نمی‌کند، به ویژه ما اطلاع دقیقی از مبانی فکری دو رجالی برجسته، مرحوم نجاشی و ابن غضائری، در دست نداریم. به نظر می‌رسد اندیشمندان خط صحیح غلوّ، با قطع نظر از برخی عقاید، حاملان اصلی معارف صحیح اهل‌بیت (ع) بودند و خط آنان را نباید با خطوط انحرافی خلط کرد. 📚نگاهی به دریا، ص131 🏠@ostadmadadi

💢 پرسش و پاسخ 💠 ولادت امام علی علیه السلام در کعبه #ولادت_امام_علی 🏠@ostadmadadi

#گزارش_صوتی #عصرانه_علمی 📌 «تقریری از مسلک فهرستی» 🎙ارائه دهنده: حجت الاسلام‌ والمسلمین احسان سرخه‌ای 🎙ناقدان: استاد محمدباقر ملکیان دکتر محمدعلی موحدی 🎙دبیر نشست: حجت الاسلام و المسلمین دکتر احسان الله درویشی 🗓 دوشنبه 10 بهمن ماه ۱۴۰۱ موسسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام @asranehelmi @hadith_maaref

🖌گزارش نشست #عصرانه_علمی 🔸بعد از توضیحات ابتدایی دبیر علمی نشست، جناب حجت الاسلام و المسلمین احسان سرخه‌ای، به تبیین تقریر خویش از مسلک فهرستی از بیانات جناب استاد سید احمد مددی پرداختند. ایشان ضمن تفاوت تاریخی میان رجال شیعه و اهل سنت و عدم تداول فهرست نگاری کتب در میان عامه، بر این نکته تاکید کردند که طبق تقریرشان از تحلیل فهرستی در کلام استاد مددی، آنچه در اعتبارسنجی احادیث امامیه باید مد نظر گیرد تمام قرائن است و نباید به یک قرینه بسنده کرد و یکی از آن قرائن بحث توجه به منبع و اعتبارسنجی منبع حدیث است و این بدان معنا نیست که دیگر قرائن از جمله سند و مباحث رجالی کنار نهاده شود. از این رو تحلیل فهرستی از نگاه ایشان وابستگی بیشینه‌ای به دو فهرست موجود ندارد. این عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، با کتاب محور نام نهادن به این مسلک به بعض اشکالات مطرح به تحلیل فهرستی پرداخته و پاسخهایی نسبت بدان بیان داشتند. 🔹در ادامه استاد محمدباقر ملکیان ضمن تایید بخش عمده مباحث ارائه دهنده به برخی از تفاوتها میان تقریر ایشان با تقریر جناب آقای سرخه‌ای اشاره نمودند، از جمله محوری بودن مطالب مطرح در فهرستهای نگاشته شده و توجه دادن به وجود نگاشته‌هایی که به نوعی میتوان آنها را در عداد فهرست نگاری به حساب آورد از جمله رساله ابوغالب زراری و در نقد جزئی به مطالب ارائه دهنده به تفاوت میان مشیخه من لایحضره الفقیه با مشیخه تهذیب اشاره کردند. 🔸بعد از ایشان نوبت به ناقد دوم شصت و هفتمین نشست عصرانه علمی موسسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام یعنی جناب دکتر محمدعلی موحدی رسید. ایشان مهمترین اشکال تقریر ارائه دهنده از مسلک فهرستی را عدم تفاوت آن با منش بزرگانی همچون وحید بهبهانی دانست و آن را همان مسلک تجمیع قرائن دانست و از ارائه دهنده این سوال را مطرح کرد که اگر این تلقی درست است چرا عنوان این روش را کتاب محور مینامند و چرا محوریت با کتاب باشد؟ ایشان در ادامه به مثالهایی پرداختند که از نظر ایشان تسرع در اعمال نگاه مسلک فهرستی توسط جناب استاد سید احمد مددی سبب اشتباهات روشن و رمی به ضعف نمودن برخی از میراث امامیه شده است. 🔹در جمع بندی نهایی از سوی ارائه دهنده، ضمن پذیرش آنکه مسلک فهرستی از نگاه ایشان همان مسلک قرینه محور است، نو آوری خاصی در این مسلک را منکر گشتند که با مخالفت جناب ملکیان مواجه گشت و ایشان فرمایشات استاد مددی را دارای نوآوری دانستند. @asranehelmi @hadith_maaref

💢نظام قانونی فقه و اصول [13] 💠 ابتنای «فضای قانونیِ» شریعت بر «ولایت» از مجموعه شواهد استفاده می‌شود که احکام شریعت، روح قانونی دارد، اما برخی نکاتش با قانون [رایج] نمی‌سازد چراکه شریعت، دارای «ولایت» است، اما قانون، فاقد ولایت است. یکی از اساسی‌ترین کارهای جوامع قانونی این بود که جنبه ولایت را بردارند اما در شریعت مقدسه، «ولایت» اساس کار است. به‌عنوان‌مثال گفته شده «خطابات قانونی»، بعث و زجر ندارد، یعنی «ولایت» لحاظ نمی‌شود، بلکه ضمانت آن‌ها به قوانین جزائی و جرائم است. قانون اگر پشتوانه جزایی نداشته باشد می‌شود نصایح اخلاقی. سرّ اینکه مثل کتاب روح القوانین در دنیای غرب به دنبال قانون رفته‌اند برای این بود که می‌دیدند که احکام کتب آسمانی همچون انجیل جنبه قانونی ندارد بلکه اخلاقی است. اما به اعتقاد ما «ولایت»، پشتوانه فضای قانونی شریعت است و در احکام شرعی، ولایت فرض شده است. سه ولایت در قرآن آمده است: 1. ولایت حضرت حق 2. ولایت رسول‌الله (ص) که ولایت تشریع است. 3. ولایت اولوالامر که تشریع و وصایت و اجرا و تنفیذ است. بنابراین در شریعت مقدسه، سه «ولایت» به این ترتیب وجود دارد: «ولایة الله» و «ولایة الرسول» و «ولایة المعصومین:» که در آیات قرآن آمده است: «أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکمْ»، «إِنَّمَا وَلِیکمُ اللَّـهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ». شریعت منبعث از حضرت حق، مبتنی بر نبوت و ولایت است، نه اینکه منبعث از رأی مردم باشد. بنابراین خطابات قانونی با فرض «ولایت»، بعث و زجر دارد. تقسیم به امر مولوی و ارشادی نیز بر همین اساس است، مراد از امر مولوی امری است که مظهر ولایت مولا باشد، برخلاف ارشادی در آن مظهر ولایت نیست. به بیان دیگر، امری که جزا داشته باشد مولوی است و حکمی که جزا نداشته باشد ارشادی است. به اصطلاح برخی دیگر، حکمی که جنبه انشاء و الزام دارد، مولوی است و آن حکمی که جنبه إخبار دارد ارشادی است. 🏠@ostadmadadi

فایل صوتی کرسی سازوکار اجرایی تحلیل فهرستی 🏠@ostadmadadi

💢پرسش و پاسخ بعد از درس 💠 عقد رضایی و شکلی- الرجال قوامون علی النساء- برخی شخصیت های زن در تاریخ و... 🏠@ostadmadadi

💢 حدیث شناسی 💠 قرب اسناد در آن زمان متعارف بود که مشایخ بزرگ اواخر عمرشان غالبا قرب اسناد می نوشتند، مخصوصا اگر خاندان علمی بودند چون در آن زمان تدریجا این رسم شد که اجازه بگیرند حتی برای بچه یک ماهه، فرض کنید مثلا یک ماهه بوده پدرش جز علما بوده رفته از یک پیرمرد هشتاد ساله اجازه تمام کتبش را گرفته است. برای اتصا،ل اجازه را قبول می کردند. از آن استادی که در هشتاد سال قبل مطلبی نقل کرد، می تواند نقل حدیث کند. ما در نجف که خدمت مرحوم آقای بجنوردی بودیم، حدود بیست و خرده ای سالمان بود، آقای بجنوردی هم هشتاد و خرده ای، ایشان یک قصه ای از مرحوم آقای ادیب اول نقل می کرد می گفتند: من حدود بیست سالم بود، آقای ادیب هم حدود هشتاد سال، باز آقای ادیب نقل می کرد که من بیست سالم بود، پدرم حدود هشتاد سال، آن هم می گفت: در بیست سالگی نادرشاه را دیده بود، یک قصه ای راجع به نادرشاه ، نمی خواهم بگویم. غرض اینکه گاهی اینگونه می شود که بعضی از آقایان شاید بیست سالشان بود، از یک فرد هشتاد نود ساله نقل می کند، لذا با یک وسائط کمی، آدم می تواند به یک مرحله تاریخی دور دست پیدا کند. من از مرحوم آقای مرعشی خودم شنیدم راجع به حالات مرحوم آخوند بعد از جریان اعدام مرحوم آقا شیخ فضل الله نوری، ایشان می گفت: چهارده پانزده ساله بودم با پدرم منزل مرحوم آخوند رفتیم و می گفتند: هنوز قیافه آخوند در چشمم است. خب الان از جریان فوت آخوند 112 سال گذشته و از جریان اعدام آقا شیخ فضل الله نوری 114 سال گذشته، ایشان 1327 اعدام شدند، با این قرب اسناد یعنی 114 سال را ما با یک واسطه نقل می کنیم، خب این ها قرب اسناد است. در زمان سابق این متعارف بوده، مثلاً حسین بن سعید پسری به نام احمد دارد، احمد بن الحسین، خیلی هم جلیل القدر است، دارد که این احمد رَوی عن جمیع مشایخ ابیه إلا فلان. این قاعدتا باید این طور باشد چون حسین بن سعید از اجلاء بوده این پسرش را همراه خود می برده از آن استاد اجازه می گرفته است. 🏠@ostadmadadi