💠 مقاله‌ای راجع به کتاب مسند زید نوشته‌ام که گزارش آن را در دایره المعارف بزرگ اسلامی ذیل عنوان ابوخالد واسطی می‌توانید بخوانید[۲]. در این مقاله سعی کردم پنج نسخه را که بین زیدیه به روایت ابوخالد واسطی رواج داشته معرفی کنم و در نهایت نتیجه بگیرم که نسخه‌ای که الآن به عنوان مسند زید وجود دارد چه نسبتی با پنج نسخه‌ای دارد که بین زیدیه رواج داشته است. بعضی از این نسخه‌ها بین امامیه کاملاً رواج داشته‌اند و امامیه از آنها استفاده می‌کرده‌اند. 💢 برای دیگر آثار زید که اهمیت هیچ‌کدام به اندازه ی این کتاب نیست، می‌توانید به کتاب فؤاد سزگین مراجعه کنید. ✅ ۲. آثار احمد بن محمد بن عیسی بن زید 💠 نفر بعدی که در حوزه ی حدیث زیدیه، اهمیت خیلی زیادی دارد نتیجه‌ی زید، فردی به نام احمد بن محمد بن عیسی بن زید است، که با حدود ۶۰ سال فاصله از زید زندگی می‌کرده است. او مجموعه‌ای از احادیث داشته که آنها را به صورت شفاهی برای یکی از شاگردانش القا کرده و او آن‌ مجموعه‌ی احادیث را گردآوری کرده است. نام این شاگرد علی بن منصور مرادی است. مجموعه احادیث املایی احمد بن محمد بن عیسی بن زید که حجم قابل ملاحظه‌ای هم داشته، در مجموعه‌ای تحت عنوان «رأب الصدع» چاپ شده است. این اسم از خود احمد بن محمد بن عیسی بن زید یا حتی علی بن منصور مرادی نیست و در قرن‌های بعد این اسم‌گذاری صورت گرفته است. این کتاب به تعبیر دیگری شکل تنظیم‌یافته‌ی امالی حدیث احمد بن محمد بن عیسی بن زید است[۳]. ✅ ۳. آثار ابوعبدالله علوی 💠 اگر جلوتر بیاییم و به قرن چهارم برسیم، شماری از محدثین زیدی را داریم که آثار حدیثی داشته‌اند. یکی از آن‌ها ابوعبدالله علوی است که معاصر شیخ مفید است. این شخصیت که حاجی نوری نیز گاهی در مستدرک الوسائل از آثارش یاد می‌کند، از زیدی‌هایی است که خیلی به شیعه ی امامیه نزدیک است و برای حاجی نوری این تصور بوجود آمد که امامی است. خوشبختانه الآن آثار متعددی از ابو عبدالله علوی برجای مانده است. بعضی از این آثار متعدد مثل: الکافی فی الفقه در موضوع فقه است، اما بعضی از آن‌ها کاملاً حدیثی است. از جمله آثار حدیثی که از ابوعبد الله علوی باقی‌مانده و چ اپ شده، کتابی به نام «الأذان بِحَی علی خیر العمل» است. او در این کتاب مجموعه‌ای از احادیثی را جمع‌آوری کرده که در آن‌ها امر شده که در اذان باید «حی علی خیر العمل» گفته شود که باز قرابتی با شیعه ی امامیه است و حاجی نوری نیز بیشتر فریب همین را خورده یعنی تصور کرده که ایشان حتماً شیعه ی امامی است! در حالی که بین زیدیه هم، قول مشهور اذان دارای «حی علی خیر العمل» است. 💠کتاب حدیثی دیگری از ابوعبدالله علوی چاپ شده به نام «فضل الکوفه» و در آن مجموعه‌ای از احادیث در فضیلت کوفه و زیارت امیرالمؤمنین(علیه السلام) آمده است. علاوه بر این دو کتاب، چند اثر کوچک حدیثی دیگر هم از ابوعبدالله علوی وجود دارد که به چاپ نرسیده و به صورت نسخه ی خطی در کتابخانه‌های مختلف وجود دارد. ✅ ۴. آثار یحیی بن حسین ابوطالب 💠 باز در قرن چهارم، از دیگر شخصیت‌هایی که معاصر شیخ مفید است و در زمینه ی حدیث آثاری دارد، شخصیتی به نام یحیی بن حسین ابوطالب هارونی است. وقتی مقدمه ی تهذیب را بررسی می‌کردیم از ابوالحسین هارونی نام بردیم که برادر همین ابوطالب هارونی است. این‌ها هر دو از ائمه ی زیدیه در طبرستان هستند. ابوطالب هارونی مجموعه‌ای از احادیث دارد که معروف به «امالی ابی‌طالب» است، ولی این کتاب، با این نام چاپ نشده است. این کتاب را یکی از علمای زیدیه در قرن‌های بعدی مرتب کرده ‌ـ چون کتاب ترتیب نداشته است‌ـ و اسم آن را «تیسیر المطالب من امالی ابی طالب» گذاشته است. ایشان چیزی به این کتاب کم و زیاد نکرده، بلکه از نظر موضوعی آن را مرتب کرده است و الآن نیز به کوشش آقای محمد باقر محمودی در بیروت به چاپ رسیده است. این کتاب یکی از مهمترین کتاب‌های حدیثی زیدیه است و در آن مقدار زیادی از کلمات امیرالمؤمنین(علیه السلام) نقل شده است و البته اقدم بر نهج البلاغه است و از لحاظ سندی کتابِ مسند است و سلسله سند کامل دارد. خیلی از خطبه‌ها و کلمات قصاری که در نهج البلاغه وجود دارند، در امالی ابوطالب با سلسله سند کامل ذکر شده‌اند. فاصله ی آن کتاب هم از سید رضی کم است، بنابراین یکی از متون حدیثی است که در بحث اسناد نهج البلاغه قابل توجه است، پس از این نظر برای امامیه کتاب خیلی مهمی است.

✅ ۵. آثار المرشد بالله 💠 از جمله کسانی که در قرن پنجم می‌توان از آن‌ها نام برد که باز یکی از امامان زیدی یمن است، فردی به نام المرشد بالله است که کتابی دارد با نام «امالی» که به همین نام چاپ شده است. «الامالی للمرشد بالله» یک کتاب دو جلدی است و دربردارنده ی مجموعه‌ای از احادیث است که بیش از همه از نظر اخلاقی اهمیت دارد، یعنی احادیث آن، بیشتر مضامین اخلاقی دارند. از نظر تاریخی نیز اهمیت زیادی دارد؛ چون اخبار و وقایعی راجع به صدر اسلام نقل می‌کند که اهمیت دارند، بخصوص اطلاعاتی در مورد خوارج صدر اسلام به دست می‌دهد که در کتاب‌های دیگر نمی‌توان چنین اطلاعاتی را به دست آورد. ✅ ۶. آثار قاضی ابن صعده 💠 در قرن ۶ ﻫ فردی به نام قاضی ابن صعده یمنی از علمای زیدی یمن را داریم که قاضی است ولی از سادات نیست، بنابراین «امام» نیست. اهمیت او به این خاطر است که مجموعه ی احادیثی را از خلال آثار امام «الهادی الی الحق»[۴] که حدوداً ۲۲ کتاب می‌شود، در یک مجموعه گردآوری و به یک مجموعه ی حدیثی تبدیل کرده است. پس دربردارنده ی مجموعه ی احادیثی است که الهادی الی الحق درآثار مختلفش از جمله کتاب «الاحکام» به آن‌ها استناد کرده است. او اسم کتاب را «درر الاحادیث النبویه بالاسانید الیحیویه» گذاشته است. منظور از «یحیی»[۵]، یحیی بن حسین، هادی الی الحق است و شامل مجموعه‌ای از احادیث است که هادی الی الحق، در آثار خود از پدر و جدش نقل کرده است. 💠 بنابراین از نظر زیدیه، حدیث تلقی می‌شود. یکی از ویژگی‌هایی که در کتاب ابن صعده دیده می‌شود این است که او در پایان کتاب، تکمله‌ای را از خود اضافه کرده و تعدادی حدیث را آورده که بین زیدیه رواج داشته و جزء روایات هادی الی الحق نیست بلکه افزوده‌های خود اوست که خصوصاً دربردارنده ی مجموعه احادیثی است که می‌خواهد حقانیت هادی الی الحق و امامت زیدی یمن را اثبات کند. این تکمله اهمیت زیادی دارد. گاهی احادیث خیلی جالبی ـ البته جالب از نظر یک پژوهشگرـ در این تکمله پیدا می‌شود. 💠 از جمله ی آن‌ها: «سیأتی رجل من اهل بیتی اسمه اسم نبی یملأ الارض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا» و اسم نبی یعنی یحیی و با استناد به این حدیث می‌خواهد ثابت کند که هادی الی الحق یحیی بن حسین، همان مهدی موعود است. در حالی که در متون مختلف آمده است: «سیأتی رجل من بعدی اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابنی» یا «و اسم ابیه اسم ابی». ابن صعده سعی کرده با تحریف این حدیث به قضیه ی بنیان گذاری امامت زیدیه در یمن توسط هادی الی الحق، مشروعیت بدهد و آن را حل کند. البته بعد از هادی الی الحق، این حدیث به شکل دیگری مورد استفاده قرار گرفته است. 💠 در منابع اهل سنت، ـ شاید در کتاب الفردوس دیلمی ـ حدیثی به این مضمون آمده است که «سیأتی رجل من بعدی اسمه اسمی و اسم ابیه اسم نبی» که عبارت «اسمه اسمی» را دارد ولی «و اسم ابیه اسم نبی» را اضافه دارد و احتمالاً همین حدیث است که ابن صعده از آن استفاده کرده است. در متون زیدی قرن‌های بعد مثلاً قرن ۷ این حدیث به همین صورت آمده است یعنی «اسمه اسمی و اسم ابیه اسم نبی» و از آن مهدویتِ یک نفر دیگر، به اثبات می‌رسد. 💠 در قرن ۸ شخصیتی به نام احمد بن یحیی بن مرتضی معروف به المهدی لدین الله را داریم که امام زیدیان یمن می‌شود و مثل این عبارت مستمسکی برای او می‌شود. «اسمه اسمی» چون احمد نام دیگر رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) است و «اسم ابیه اسم نبی» برای این‌که اسم پدرش یحیی است. بنابراین زیدیان گفتند: آن مهدی که روایت می‌گوید: هادی الی الحق نبوده است و در حدیث ابن صعده اشتباهی رخ داده است[۶]. این امام مهدی در قرن ۸ است که ما از او معمولاً به ابن المرتضی ارجاع می‌دهیم ولی در بین زیدیه مشهور به امام المهدی لدین الله است. از آثار او می‌توان به «طبقات المعتزله» و «البحر الزخار» اشاره کرد. البته او کتاب‌های زیادی دارد. 💢 تقریباً، مهم‌ترین منابع اصلی را ذکر کردم. البته در قرن‌های بعد، زیدیه کتاب‌های دیگری نوشتند که یا کاملاً حدیثی هستند و یا دربردارنده ی احادیث زیادی هستند. 💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫 [۱]. Gabrieli [۲] . دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۵، ص۴۲۵. [۳] . اطلاعات بیشتر را می‌توانید ذیل عنوان مقاله ی احمد بن محمد بن عیسی بن زید در دایره المعارف بزرگ اسلامی و ذیل عنوان علی بن منصور مرادی در التاریخ التراث العربی فؤاد سزگین ببینید. [4] از امامان زیدی که در قرن ۳ بنیان‌گذار سلسله ی امامان زیدی یمن شد و اولین امام زیدی یمن است که دارای آثاری از جمله کتاب «الاحکام» در فقه است که چاپ شده است.

[5] بسامد اسم «یحیی» در زیدیه خیلی بالا بوده است. علتش این است که زید بن علی پسری دارد به نام یحیی، که پنجمین امام زیدیه است. بلافاصله بعد از شهادت زید، یحیی به امامت می‌رسد که زیدیه او را به عنوان پنجمین امام می‌شناسند، لذا بعد از اسم زید از پرکاربردترین اسم‌هایی است که بین زیدیه وجود دارد. خیلی از امام‌زاده‌هایی که در ایران داریم خصوصاً در منطقه ی طبرستان و مازندران، امام‌زاده‌های زیدی هستند. در قسمت‌های داخلی ایران هم، ری یکی از مناطق مهم آن روز زیدیه بوده است. در مناطق دیگر ایران هم، زیدی فراوان داریم و لذا تعجبی ندارد که نام‌های مورد علاقه زیدیه در بین امامزاده‌ها و... زیاد باشد. [۶] . یعنی ضبط «اسمه اسم نبی» صحیح نیست بلکه ضبط «اسم ابیه اسم نبی» صحیح است. برای دسترسی به متن کامل مطلب فوق لطفاً بر روی لینک زیر کلیک بفرمائید: yon.ir/nvsd6 🌷اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم 🌷 🆔 @ostadpakatchi

#چکیده_ی_مقاله 🆔 @ostadpakatchi

#فایل_PDF_مقاله 📄 عنوان مقاله: اندیشه ی فقهی ابن ابی عقیل و مکتب متکلمان متقدم امامیه 📝نویسنده ی مقاله: دکتر احمد پاکتچی 🖇 مقالات و بررسی ها / دفتر 76 (3) فقه / پائیز و زمستان 83 / ص 33-53 🆔 @ostadpakatchi

💠 کاربردی سازی مطالعات قرآنی، ضرورت و راهکار ♦ سخنران: دکتر پاکتچی 💠 زمان: 1397.03.06 🔸 مکان: مصلی بزرگ تهران 🆔 @OstadPakatchi

💠 کاربردی سازی مطالعات قرآنی، ضرورت و راهکار ♦ سخنران: دکتر پاکتچی 💠 زمان: 1397.03.06 🔸 مکان: مصلی بزرگ تهران ♦ پرسش و پاسخ 🆔 @OstadPakatchi

🔰 کارگاه آموزشی روش تحقیق پیشرفته در هنر 💦 مدرس: دکتر احمد پاکتچی 🕑زمان: یکشنبه ها، ۳، ۱۰ و ۱۷ تیرماه - از ساعت 14تا 18 🏢 مکان: فرهنگستان هنر ☎️ ثبت نام: ۶۶۴۹۹۷۷۲ ⏺ @irCDS 🆔 @OstadPakatchi

#اطلاع_رسانی میز پژوهش هفته 🆔 @OstadPakatchi

#میز_پژوهش 💠 شماره ی 1 🆔 @OstadPakatchi

🍃🌼بسم الله الرحمن الرحیم 🌼🍃 💠 گزارش سخنرانی دکتر پاکتچی در نشست «خودشناسی از منظر نهج‎البلاغه» و رو نمایی از کتاب «اخلاق در پرتو سخنان امام علی (علیه السلام)؛ دفتر اول، خودشناسی» 🗓 3 تیر 1397 ☘🌸☘🌸☘🌸☘🌸☘🌸☘🌸☘🌸☘🌸☘🌸☘🌸 💠 کتاب «اخلاق در پرتو سخنان امام علی (علیه السلام)؛ دفتر اول، خودشناسی» بسیار ارزشمند بوده و ورودی نظام‎مند به مباحث حدیثی و اخلاقی دارد و عنوان آن بسیار متواضعانه انتخاب شده است. ✅ در این کتاب تتبع در کنار تحقیق آمده و از 220 ماخذ استفاده شده است. معمولاً آثاری که از ماخذ استفاده می‎کنند به تکرار ممکرات ممکن است دچار شوند، اما این کتاب با تحلیل‎‌هایی که انجام داده کاملاً کاری تحقیقی انجام داده است. ♦️ در این کتاب نظریات جدید در کنار نظریات سنتی مورد توجه همزمان بوده است. مفصل‎بندی این کتاب به خوبی صورت گرفته است. بسیاری از مطالب این کتاب را ما جدا جدا بسیار شنیده‎ایم، اما نسبت این‎ها در این کتاب با هم در کلیت دانش مشخص شده و دال مرکزی برای مفصل‎بندی مطالب ارائه شده است. یکی دیگر از ویژگی‎های ارزشمند این کتاب آن است که با مطالعه ی این کتاب به هیأتی ترکیبی می‎رسیم که نشان می‎دهد هر کدام از عناصر اخلاق امیرالمؤمنین از چه نظامی تبعیت می‎کنند. 💠 نکته ی مهم این کتاب این بود که صورت‎بندی‎های دقیقی در هر یک از صفحات کتاب ارائه شده و همراه با کلی‎گرایی همراه نبوده است. اما می‎خواهم به این بپردازم که چه مباحثی در این راستا می‎تواند مطرح بشود تا افق‎های معنایی جدید گشوده شود. در بخشی از کتاب به تحلیل واژه‎ای معرفت نفس پرداخته شده است، اما می‎شد در این خصوص پرداخت که چطور در واژه ی نفس عربی که نوعی چندمعنایی دارد می تواند به معنای دیگری در یونانی ارجاع داشته باشد و در اینجا می‎توان به اولین ترجمه‎های انجام شده از ارسطو پرداخت و پرسید آیا ریشه ی نفس به این معنا در ایران بوده است یا خیر؟ ✅ در پیشینه ی «من عرف نفسه» اشاره به معبد دلفی و یونان شده است. ما در نگاه به سابقه ی اندیشه، دچار یونان‎زدگی بوده و سابقه ی همه چیز را در آنجا می‎دانیم. بدون کم کردن از شأن یونان، دیگرانی هم در این جا هستند به خصوص در خصوص خودشناسی در هند باستان، چین، ایران باستان و ... در خصوص خودشناسی مباحث مهمی وجود دارد. بخش عمده‎ای از فلسفه ی چینی در خصوص خودشناسی است. همچنین با توجه به جایگاه ما که در بین شرق و غرب است نباید مانند غربی‎ها به یونان بسنده کنیم. ♦️ مسأله ی رابطه ی بدن با خودشناسی و بدنمندی در بخش‎هایی از این کتاب مطرح شده است. این قسمت و رابطه ی آن با خودشناسی به سرعت برگزار شده و انگار اولویت نبوده است، این در حالی است که در برخی از فلسفه‎های معاصر مانند مرلوپنتی این بحث محوریت جدی دارد. در موضوع «من عرف نفسه فقد عرف ربه» مسأله ی بدن می‎تواند مهم باشد. ♦️ برای دسترسی کامل به مطلب فوق روی لینک زیر کلیک نمایید. ➡️ yon.ir/uF1ke 🌷اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم 🌷 🆔 @OstadPakatchi

#قاب_تصویر 💠تصویری از مراسم رو نمایی از کتاب «اخلاق در پرتو سخنان امام علی (علیه السلام) 🆔 @OstadPakatchi

🍃🌼بسم الله الرحمن الرحیم 🌼🍃 با سلام و تحیت؛ لازم به ذکر است از آن جا که مطالب مربوط به میز پژوهش هفته، مربوط به پژوهشهای حال حاضر استاد می باشد و به نوعی دست نوشته های خود استاد بزرگوار می باشد که چاپ هم نشده است، از اعضای محترم کانال و بزرگوارانی که به نوعی به این نوشته ها دسترسی پیدا می کنند، خواهشمند است که در استفاده از آن کمال امانت داری علمی را رعایت بفرمایند. با تشکر از همکاری و همراهی سروران محترم کانال. 🌷اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم 🌷 🆔 @OstadPakatchi

🍃🌼بسم الله الرحمن الرحیم 🌼🍃 🍀 توضیحی مقدماتی پیرامون گزارش میز پژوهش این هفته 🍀 گزارش ميز پژوهشی اين هفته نیز به حول و قوه ی الهی تقدیم سروران محترم کانال می گردد. لازم به توضیح است که اگر احیاناً جنبه ی قرآنی مباحث اين هفته کمرنگ است؛ لکن به خوبی مستحضر هستید که استاد بزرگوار، در هر علمی و هر مبحثی، نهايتاً به دنبال آن هستند که ساختار مباحث منقح شود و بتوان از آن مباحث، چه کاربردشناسی زبانشناسی باشد، چه نام شناسی، در مسير گسترش مطالعات قرآن و حديث استفاده کرد. 🌷اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم 🌷 🆔 @OstadPakatchi

#میز_پژوهش 💠 شماره ی 2 (بخش اول) 🆔 @OstadPakatchi

#میز_پژوهش 💠 شماره ی 2 (بخش دوم) 🆔 @OstadPakatchi

💠 هر کتابی را نخوانید...(21) ♦️ خوانش تفسیری 🔸 دقت در اصطلاحات ابتکاری #صوت_کوتاه 🌿 💠🌿 🆔 @OstadPakatchi 🍃🌺🌿 💠🍃💠🌿💠🍃💠🍃💠