ایام محسنیه چه زمانی است؟ آیا ترویج آن نوعی بدعت محسوب نمی شود؟
🎯ایام محسنیه عنوانی است كه در سال های اخیر در خصوص ایام جسارت به خانه حضرت زهرا سلام الله علیها و سقط نوزاد ایشان در پایان ماه صفر و آغاز ربیع اطلاق می شود و تلاش می شود مجالس سوگواری در این رابطه برقرار گردد.
🎯فارغ از درستی یا نادرستی اضافه نمودن ایام خاص برای عزاداری اولیاء الهی به ایام مشهور و مرسوم از منظر اجتماعی و عرفی باید دانست كه این قبیل كارها را نمی توان تحت عنوان بدعت دانست و حرام معرفی نمود؛ زیرا بدعت هرچند در لغت به هر امر بدیع و جدید اطلاق می شود، اما در اصطلاح به نوعی ایجاد امری دینی و عملی دارای استناد به دین اطلاق می گردد.
🎯در واقع بدعت حرام زمانی است كه كسی چیزی را كه در دین نیست، و دلیلی از كتاب و سنت - هر چند به نحو عموم - بر آن وجود ندارد، به عنوان بخشی از تعالیم دین معرفی نماید و یا به جای آورد. پس بدعت مصطلح و حرام چنان كه اهل لغت گفته اند یعنی ایجاد امر تازه ای در دین كه در قرآن و سنت ریشه ندارد. (۱) مثلا عملی را كه از نظر قرآن و روایات واجب یا مستحب نیست، به عنوان مستحب دینی انجام گیرد، یا چیزی كه حرام است، به عنوان مباح انجام شود.
🎯بر این اساس انجام كارهایی نظیر عزاداری در اوقات غیر مرسوم اگر به نوعی استناد به دین و یا متون دینی داده نشود و تنها به عنوان عرض ارادت به ساحت بزرگان دین انجام شود هیچ منعی ندارد و بدعت محسوب نمی شود؛ هرچند به لحاظ عرفی جا دارد كه توده شیعیان در جوامع شیعی نسبت به ایجاد سنت های جدید و مناسبت های بی پیشینه در مورد برگزاری مراسم دینی با بزرگان و مراجع همفكری و مشورت داشته باشند تا مشكلات ثانوی و برخی پیامدهای حاشیه ای گریبان گیر این امور ارزشمند نگردد.
🎯به خصوص كه به دلیل تنوع و تعدد مناسبت های عزاداری در ایام مختلف سال اضافه نمودن یك مناسبت جدید آن هم در آغاز ماه ربیع كه ماه سرور و میلاد پیامبر اسلام(ص) و امام جعفر صادق(ع) و در انتهای عزاداری طولانی محرم و صفر محسوب می شود چندان مناسب به نظر نمی رسد.
📚پی نوشت:
۱. مجمع البحرین، طریحى فخر الدین، كتابفروشى مرتضوى، تهران، ۱۳۷۵ ش، ج ۴، ص ۲۹۹.
🕋 @p_eteghadi 🕋
لیله المبیت اشاره به چه واقعه ای دارد؟
🌱به شب اول ماه ربیع الاول سال سیزدهم بعثت كه حضرت علی(ع) جای پیامبر اكرم(ص) خوابید، «لیلة المبیت» میگویند.
🌱خلاصه آن واقعه از این قرار است كه در سال سیزدهم بعثت سران قریش در یك شورای عمومی تصمیم گرفتند كه ندای توحید را با زندانی كردن پیامبر یا كشتن و یا تبعید او خاموش سازند، چنانكه قرآن كریم میفرماید:
🌱«وَ اًّذ یَمكُرُ بِكَ الَّذیِنَ كَفَرُوا لِیُثبِتوكَ اَوْ یَقتُلوكَ أَو یُخْرِجُوكَ وَ یَمكُروُنَ وَ یَمكُرُ الله وَ الله خَیرُ المَاكِرینَ[انفال/۳۰] به خاطر بیاور هنگامی را كه كافران نقشه میكشیدند كه تو را به زندان بیفكنند یا به قتل برسانند و یا از مكه خارج سازند. آنها چاره می اندیشیدند و نقشه میكشیدند، و خداوند هم تدبیر میكرد؛ و خدا بهترین چاره جویان و تدبیركنندگان است.»[۱]
🌱سرانجام سران قریش تصمیم گرفتند كه از هر قبیله، فردی انتخاب شود تا افراد منتخب در نیمه شب یك باره بر خانه حضرت هجوم برده، او را قطعه قطعه كنند. بدین طریق هم از تبلیغات او آسوده شوند و هم خون او در میان قبایل عرب پخش شود تا خاندان هاشم نتوانند با آنها به مبارزه برخیزند. فرشته وحی، پیامبر را از نقشه شوم مشركان آگاه ساخت و به آن حضرت دستور داد تا از مكه به عزم مدینه خارج شود. پیامبر اكرم(ص) حضرت علی(ع) را از این نقشه آگاه كرد و به او فرمود: «امشب در خوابگاه من بخواب و رواندازِ سبزِ مرا به خود بپیچ تا آنان تصور كنند كه من هنوز در خانه و در بستر آرمیده ام و مرا تعقیب نكند». آن گاه پیامبر مخفیانه به سمت غار ثور حركت كرد و از خداوند درخواست نمود تا دشمن را از دستیابی به او گمراه كند و آنان نتوانند او را پیدا كنند.... .[۲]
🌱در روایات شیعه و اهل سنت آمده است كه علی(ع) این كار را انجام داد و خداوند به خاطر این كار به فرشتگان مباهات نمود و موقعی كه پیامبر به سوی مدینه در حركت بود، این آیه را در شأن حضرت علی(ع) نازل فرمود:
🌱«وَ مِنَ النّاسِ مَن یشری نَفسَهُ ابتِغأَ مَرضاتِ الله و الله رَئوفٌ بالعباد[بقره/۲۰۷] بعضی از مردم - با ایمان همچون علی(ع) به هنگام خفتن در جایگاه پیامبر - جان خود را به خاطر خشنودی خدا میفروشند، و خداوند نسبت به بندگان مهربان است.»[۳]
🌱از این رخداد بینظیر میتوان به نتایج ذیل پی برد: درجه ایثار فوق العاده امام علی(ع)؛ تبعیت محض ایشان نسبت به فرمان الهی و نبوی(ص)؛ عشق و علاقه غیر قابل توصیف آن بزرگوار نسبت به رهبر و مقتدای خود؛ و این نكته كه در مواقعی كه اصل و اساس اسلام در خطر قرار میگیرد میباید بهترین شخصیتها، حتی وجود مقدس علی بن ابیطالب(ع) فدا گردد. نظیر آن را در ماجرای شهادت امام حسین(ع) برای حفظ اسلام میتوان دید.
📚پی نوشتها:
[۱] ر.ك: تفسیر قرطبی، ج ۷، ص ۳۹۷، (داراحیأالتراث العربی، بیروت)
[۲].ر.ك: فروغ ولایت، استاد جعفر سبحانی، ص ۵۷-۴۵، بخش دوم از فصل سوم، مؤسسه امام صادق، ۱۳۷۴ش
[۳].ر.ك: احیأالعلوم، الغزالی، ج ۳، ص ۳۷۸، (دارالهادی بیروت)؛ تذكرْ الخواص، ابن الجوزی، ص ۳۵، (مكتبْ النینوی الحدیثه، تهران)؛ شواهد التنزیل، الحاكم الحسكانی، ج ۱، ص ۱۲۳، ش ۴، (مجمع احیأ الثقافْ اسلامیه)؛ الغدیر، علامه امینی، ج ۲، ص ۴۹ - ۴۷، (دارالكتاب العربی، بیروت، ۱۳۹۸ ه' ق)
🕋 @p_eteghadi 🕋
چرا پيامبر-صلی الله علیه وآله- بر منافقين نماز مي خواند با توجه به اینکه از کفار بد تر هستند وپیامبر آنها را می شناخت؟
🔺منافق به کسي گفته مي شود که ظاهرش با باطنش سازگارنیست ؛در ظاهر و پيش مسلمين ابراز مسلماني نموده و در خفا عليه اسلام و مسلمين فعاليت کند، چنين شخصي منافق است و خطر و ضررش به دين و پيروان راستين آن بيشتر از کسي است که در ظاهر و باطن خود را دشمن دين و مسلمين و به اصطلاح منکر دين مي داند؛
🔺در صدر اسلام منافقين از گروه هايی بودند که برجامعه اسلامی آسیب های زيادي زدند ولي پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ با سعه صدر سعي درهدايت همه انسانها داشت ؛ ازاینرو در ترد افراد عجله نمی کرد ؛ با رأفت ودلسوزی سعی در هدایت همه داشت ؛
🔺در برخي منابع روايي و تاريخي و تفسيري آمده است که حضرت رسول اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ بر جنازه برخي منافقان از جمله عبدالله ابن ابي نماز خواند،[1] فارغ از اين که اين خبر تا چه حد صحيح و قابل اعتماد است حاکی از دلسوزی حضرت پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ است که تا چه اندازهبرای هدایت مردم به تعبیر قرآن حریص است ؛[2].
🔺علاوه براین معیار پیامبر(ص) درباره رفتاربا مردم وبرخورد با آنان قرآن ووحی بود ؛ لذا هرگاه وحی درباره ی فرد یا گروهی نازل شد، پیامبر براساس آن وبا مدیریت بی مانند خود رفتارخود را جهت وحیانی می داد ؛
🔺منافقین ازجمله ی این افراد بودند که تا نزول آیاتی درباره آنان ،پیامبر با آنان مدارا کرده است ؛
حضرت در جواب کساني که به نماز خواندن پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ بر ابن ابی اعتراض داشتند فرمود : من مخيّر شده ام بر چنين اشخاصي استغفار کنم يا استغفار نکنم و لکن من استغفار را برگزيده ام.[3]
🔺از این روی حضرت رسول نهايت سعي خود را حتي از طريق نماز خواندن بر اموات منافقين به کار برد تا بقيه را هدايت کنند و تشويق به پذيرش دين نمايد .
🔺پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ درخواست یاران حتی دشمنان خود را رد نکرد . چنان که گفته شده فرزند عبدالله ابن ابي پس از مرگ پدرش عبدالله ازپيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ آمد و خواست پيراهنش را براي کفن پدرش هدیه کند نيز دوباره آمد و از حضرت خواست که بر پدرش نماز بخواند.
🔺چون پيامبر(ص) اين پيشنهاد را پذيرفت عمر بر حضرت اعتراض کرد امّا حضرت فرمود: عمر ساکت باش پروردگار من اختيار اين امر را به من واگذار نمود[4]
لذا سيره پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در خصوص نماز بر جنازه منافقان ادامه يافت تا آنگاه که آيه 84 سوره توبه نازل گرديد که مي فرمايد: بر هيچ يک از آنها که بميرد نماز نخوان و بر کنار قبرشان توقف نکن (براي دعا و طلب آمرزش) چرا که آن ها به خدا و رسولش کافر شدند و در حالي که فاسق بودند از دنيا رفتند.
🔺لذا با توجه به اين که پيامبراکرم(ص) قبل ازنزول آيه مذکور سعي و تلاش داشت حتي با نماز خواندن بر جنازه منافقين بازماندگان آنها و ديگر منافقان را تشويق به اسلام و هدايت به دين کنند ولي بعد از نزول آيه حضرت طبق فرمان خداوند مبارزه منفي صريح و آشکارتري نسبت به منافقان در پيش گرفتند.[5]
🔺لازم به یاد آوری است گزارشات درباره نماز خواندن پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ بر منافقين از جمله عبدالله بن ابي سلول اختلاف دارند و بین این دسته ازروايات تضاد هست .[6] اما قرآن معیار رفع تضاد واختلاف است
🔺طبق برخی از گزارشه وقتي از فرزندان مومن( اصحاب رسول خدا ) منافقان که ازپیامبر(ص) ـ پس از فوت پدران خود از پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ تقاضاي پيراهن و يا نماز بر جنازه پدران خود کردند جبرئيل نازل شد و آيه نهي از نماز بر جنازه منافق را بر پيامبر(ص) ابلاغ نمود.[7] براساس اين گزارش حضرت پس از نزول آیه بر جنازه منافقان از جمله عبدالله بن ابي سلول اصلا نماز نخواند.
🔺معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ ترجمه تفسير الميزان، علامه طباطبايي.
2- تفسير نمونه، آيت الله مکارم شيرازي، ناصر، ج8.
3- ترجمه الصحیح من سیره النبی الاعظم ، سید جعفر مرتضی ،ترجمه دکترسپهری.
📚پی نوشتها:
[1]. ابن اثير، عزالدين علی ، الکامل، بيروت، دارصادر، 1385ش، ج2، ص291.
[2] . َقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَريصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنينَ رَؤُفٌ رَحيمٌ (توبه /128)
[3]. ابن هشام، السيرة النبويه، بيروت، دارالمعرفه، بي تا، ج2، ص552.
[4]. طباطبايي، سيد محمد حسين، تفسير الميزان، قم، جامعه مدرسين، بي تا، ج9، ص355.
[5]. مکارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دارالکتب الاسلاميه، 1371ش، ج8، ص67 ـ 71.
[6]. طباطبايي، سيد محمد حسين، همان.
[7]. طبرسي، مجمع البيان، بيروت، داراحياء التراث العربي، 1406ق، ج5، ص 75.
🕋 @p_eteghadi 🕋
آیا اعتراف و یا بازگو کردن گناهان نزد دیگران اشکال دارد؟
🔷از نظر اسلام انسان اجازه ندارد گناهان (کوچک یا بزرگ) خود را در مقابل دیگران بازگو کند و اسرار خود را فاش نماید. چون اولا: آبروی و ارزش انسان ها آنقدر زیاد است که اعتراف به گناه تنها باید در پیش گاه پروردگار متعال آنهم به جهت توبه و درخواست بخشش باشد.
🔷انسان با اعتراف به گناه نزد خداوند کسب ارزش و آبرو می کند. و این ویژگی مخصوص خداوند است اما غیر خداوند هر چند رازدار باشد توانایی برگشت دادن ارزش و آبروی از دست رفته انسان (در اثر اعتراف نزد آنان) را ندارند تا چه رسد به زیاد نمودن آن. ثانیا: از نظر اسلام و براساس بینش توحیدی تنها موثر حقیقی در جهان هستی خداوند است، غیر خداوند بدون اذن و اجازه خداوند، نمی توانند تأثیری داشته باشند و در منابع دینی اسلام به شخص یا شخصیتی مقام بخشش گناهان داده نشده است.
🔷در این رابطه توجه به چند نکته حائز اهمیت است:
1⃣اعتراف در مقابل بنده ی خدا گناه نیست مگر آنکه سبب تحقیر و ذلت فرد گردد، مثلا انسانی مرتکب گناهی شده است به اشتباه خود پی برده است و به این اشتباه خود در نزد دیگران اعتراف می کند.
2⃣حقوق در منظر تربیت دینی بر دو قسم است: ۱-یا حق الله است ۲-یا حق الناس، این قضایا هم حق الله است در صورتی که حقوق بندگان در آن دخیل نباشد در این صورت رضایت صاحب حق باید در نظر گرفته شود.
3⃣اینکه خداوند سبحان به یک طریقی می خواهد انسان را رها نکند و با او در ارتباط باشد و بنده اش به این نتیجه برسد که همه چیزش خداست.
4⃣اینکه این کار یک سری آثار پسندیده دارد و یک سری آثار غیر پسندیده.
🔷آثار پسندیده آن این است که انسان به خطای خودش اعتراف می کند و از دیگران کمک میگیرد ودر صد جبران و رضایت بر می آید البته به شرط آنکه آن بنده که در نزد او اعتراف به خطا می کنیم راز دار باشد و راهنمائی خوب،
آثار غیر پسندیده آن این است که در آینده ممکن است برای معترف در دسر ساز باشد واینکه بهترین راز دار خدا است و فقط حرف دلت را با او مطرح نما که ستار العیوب و بینا به حال بندگانش است.
5⃣اعتراف کردن به گناهان در نزد بنده خدا روشی است مرسوم در بین کنیسه ها و این روش صحیحی نیست.
🔷البته اعتراف به گناه در واقع نوعی پشیمانی است و پشیمانی از گناه توبه است وبه فرموده امام باقر (ع) پشیمانی خود توبه است[۱] وشخص ممکن است با اقرار به کار خود ندامت خود رانشان بدهد. و حرفش را میخواهد برای کسی بگوید که او را سرزنش نکند ودر واقع او را در راه رسیدن به هدفش یاری نماید.
📚پی نوشت:
[۱] خصال ترجمه مدرس گیلانی ج۱ص / ۱۴
🕋 @p_eteghadi 🕋
فاتحه خواندن چه سودي براي امامان یا فرد شهيد دارد؟
🌳خواندن سوره فاتحه برای امامان و شهدا باعث ترفیع درجه آنها خواهد شد.
🌳همان گونه که در تشهد نماز می خوانیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و تقبل شفاعته و ارفع درجته.
🌳از طرفی در روایات داریم که خواندن سوره حمد ثواب دو سوم قران را دارد و سوره توحید ثواب یک سوم قرآن را دارد. بنابراین یک حمد و یک سوره ، ثواب کل قرآن را دارد و هدیه کردن آن به روح امامان و شهدا علاوه بر فایده ای که در بالا گفته شد، باعث می شود که مشمول دعا و الطاف آنها نیز قرار بگیریم ؛ چرا که آنها در برزخ دستشان در اعطا به زمینیان باز است و کسی که به سوی آنها هدیه ای بفرستد، آنها نیز برای او دعا خواهند کرد و مورد الطاف آنها قرار می گیرند..
🌳و به تعبیر دیگر فایده ای که این خیرات برای ما دارد از فایده ای که برای آنها دارد بیشتر است.
🕋 @p_eteghadi 🕋
به چه دلیل، بسیاری از معلمان اخلاق با عشق مخالفت می‌کنند؟
🔰معمولاً گفته می شود که مذهب، دشمن عشق است. باز طبق معمول، این دشمن این طور تفسیر می شود که چون مذهب، عشق را با شهوت جنسی یکی می داند و شهوت را ذاتاً پلید می شمارد، عشق را نیز خبیث می شمارد.
🔰[این در حالی است که] می دانیم این اتهام درباره اسلام صادق نیست، بلکه درباره مسیحیت صادق است. اسلام، شهوت جنسی را پلید و خبیث نمی شمارد، تا چه رسد به عشق که یگانگی و دوگانگی آن با شهوت جنسی مورد بحث و گفت وگو است.
🔰اسلام، محبت عمیق و صمیمی زوجین را به یکدیگر محترم شمرده و به آن توصیه کرده است و تدابیری به کار برده که این یگانگی و وحدت، هر چه بیشتر و محکم تر باشد.
🔰علت این که گروهی از معلمان اخلاق، از نظر اخلاقی با عشق به مخالفت برخاسته اند و [دست کم] آن را اخلاقی نشمرده اند، ضدیّت عقل و عشق است.
🔰عشق آن چنان سرکش و نیرومند است که هرجا راه پیدا می کند، به حکومت و سلطه عقل خاتمه می دهد. عقل نیرویی است که به قانون فرمان می دهد و عشق به اصطلاح تمایل به آنارشی دارد و به هیچ رسم و قانونی پای بند نیست. عشق، نیرویی انقلابی، انضباط ناپذیر و آزادی طلب است.
🔰[بنابراین،] سیستم هایی که اساس خود را بر پایه عقل گذاشته اند، نمی توانند عشق را تجویز کنند. عشق از جمله اموری است که قابل توصیه و تجویز نیست.
🔰آن چه در مورد عشق قابل توصیه است، این است که اگر بر حسب تصادف، به علل غیراختیاری پیش آید، شخص باید چگونه عمل کند تا حداکثر استفاده را ببرد و از آثار مخرّب آن مصون بماند.
📚منبع: اخلاق جنسی، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 56 ـ 57.
🕋 @p_eteghadi 🕋