نقش ام.آی.سیکس در جریان کودتا
سازمان جاسوسی انگلیس در زمینهچینی سقوط دولت مصدق و کودتا نقش قابل توجهی داشت. در ابتدا گزینه نظامی از سوی انگلیس برای حل بحران نفتی مطرح شد که به دلایل مختلف از جمله مخالفت آمریکا متوقف شد. سپس کریستوفر مونتاگ وودهاس از مأموران عالیرتبه اینتلیجنسسرویس طرحی با عنوان چکمه را در دوران ریاستجمهوری ترومن مطرح کرد که موفقیتآمیز نبود. در این طرح وودهاس ایجاد اغتشاش در شهرهای مختلف ایران را پیگیری کرد. در نهایت نیز با تلاشهای پیگیر دستگاه جاسوسی انگلیس بود که آمریکا همچون انگلیس به راهی جز سرنگون کردن دولت مصدق نیندیشد. حتی اجرای عملیات کودتا بر عهده این سازمان بود.
یرواند آبراهامیان هنگامی که از 5 زمینه عمده سرمایهگذاری انگلیس در جریان کودتا سخن میگوید به کارشناسانی اشاره دارد که از نظر فعالیت در ایران تجربه زیادی دارند، زبان فارسی میدانند و پیوندهای شخصی نزدیکی با شماری از نخبگان کهنه ایرانی دارند. او در میان این کارشناسان به نورمن داربی شایر، افسر ام.آی.سیکس (MI6) که اکثر سالهای جنگ جهانی دوم را در ایران زندگی کرده بود، و همچنین سرهنگ جفری ویلر که از دهه 1300ش کمابیش در ایران بوده است، اشاره میکند. رئیس واقعی عملیات در تهران نیز وودهاس بود. او با اینکه تجربه شخصی از مسائل ایران نداشت، تجربیاتی محرمانهای از جنگ داخلی یونان داشت.
افزون بر اینها، آبراهامیان به شبکهای غیررسمی از روابط انگلیس در میان نیروهای مسلح ایران تأکید دارد؛ شبکهای که سابقه آن به جنگ جهانی دوم باز میگردد؛ افسران محافظهکار و اشرافزادهای چون سرلشگر حسن ارفع، رئیس سابق ستاد ارتش، سرهنگ تیمور بختیار، سرهنگ هدایت گیلانشاه، سرهنگ حسینقلی اشرفی، سرهنگ حسن اخوی که دوسال فرمانده ریاست اداره رکن دوم ستاد ارتش و بخش اطلاعاتی ارتش را برعهده داشت؛ کسی که فردست او را مغز متفکر جناح ایرانی کودتا میدانست. سرلشگر ارفع نیز در این جریان بسیار نقش داشت. وابسته نظامی نگلیس از ارفع به عنوان کسی یاد کرده که با تمام وجود با ما همکاری دارد و دچار جنون جاسوسی است. این شبکه از روابط ام.آی.سیکس (MI6)، موجب شد تا سازمان جاسوسی انگلیس به فهرستی بلندبالا از اسامی افراد نظامی و اطلاعاتشان دست یابد؛ آنچه سیا فاقد آن بود.
سومین زمینه سرمایهگذاری انگلیس شبکهای قدیمی و غیرنظامی از روابط سازمان جاسوسی انگلیس بود که به سردستگی برادران رشیدیان شامل اسدالله، سیفالله و قدرتالله شکل گرفته بود. این سه برادر تاجرانی بودند که از زمان پدرشان رابطه نزدیک با انگلستان داشتند و در ظاهر در کسب و کار واردات فعال بودند، اما از آن به عنوان مجرای انتقال پول سازمان جاسوسی انگلستان برای حامیان داخلی از جمله سید ضیا و حزب اراده ملی او استفاده میکردند.
نقش این سه برادر و پیوندشان با انگلستان به گونهای بود که پس از کودتا وزارت خارجه انگلیس از آنان به عنوان «دوستان واقعی و وفادار ما» و «همراهان در سازماندهی سرنگونی اخیر» یاد کرد. در این میان این وزارتخانه، آنها را دارای دوستانی در موقعیتهای بالای کشور خواند که در میان آنان، نام شاهزاده اشرف، سرهنگ تیمور بختیار و سلیمان بهبودی، رئیس تشریفات دربار، وجود داشت. به گفته آبراهامیان، حسام لنکرانی یکی دیگر از سازماندهندگان میانی حزب توده نیز در استخدام برادران رشیدیان بود.
چهارمین زمینه سرمایهگذاری انگلیس نیز دیدارهای منظم با سیاستمدارانی بانفوذ در ایران بود؛ کسانی چون ارنست پرون، دوست دوران کودکی شاه، احمد هومن، معاون تشریفات دربار، شاپور ریپورتر، خبرنگار ویژه «لندن تایمز» (عامل مهم MI6 به گفته فردوست)، شیخ هادی و هاشم ملکمدنی، نمایندگان کهنهکار مجلس، و سیدضیا و سرانجام نیز ارتباط با سرلشکر زاهدی در نیمه مهرماه 1330 در این فهرست بودند. زاهدی گزینه انگلیس برای تشکیل کابینه سایه شد. موارد فوق میتواند نقش و نفوذ سازمان جاسوسی انگلیس را به صورت ضمنی نشان دهد.
به هر حال سازمان جاسوسی انگلیس با همکاری سیا زمینه را برای اجرای کودتا فراهم کرد و دولتهای انگلیس و آمریکا نیز با هدف تشدید فشار اقتصادی بر دولت مصدق، نقشه را پیش میبردند. در نهایت کودتا در تاریخ 28 مرداد 1322 صورت گرفت و کابینه مصدق سقوط کرد.
منبع:
موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
http://www.iichs.ir/News-8526/%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%B1%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D9%85/?id=8526
🚨 افزایش جان باختگان زلزله ترکیه به ۱۰۱۴ نفر💔
🚨 افزایش جانباختگان زلزله در شمال سوریه به ۴۰۳ کشته و ۱۲۸۴ زخمی💔
🌹🇮🇷پیروزی تیم هاکی ایران مقابل آمریکا
📌تیم ملی هاکی کشورمان در دومین دیدار خود در مسابقات جام جهانی ۲۰۲۳ آفریقای جنوبی ، آمریکا را با نتیجه ۸ بر ۳ شکست داد.
🌷💫فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا💫🌷
سورة الشرح ، الآية ٥
🤲پس (بدان که به لطف خدا) با هر سختی البته آسانی هست.🤲
#قرآن_کریم
🚨سازمان بهداشت جهانی: احتمالاً 20000 نفر در زلزله ترکیه-سوریه جان خود را از دست دادهاند.
🚨 افزایش قربانیان زلزه ترکیه
۲۹۲۱ کشته و تعداد مجروحین ۱۵۸۳۴ نفر💔
🚨افزایش قربانیان زلزله سوریه
۱۵۰۴ کشته و تعداد مجروحین ۳۵۴۸ نفر💔
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
خبر خوب!
بومیسازی دستگاه سی تی اسکن توسط دانشبنیانهای ایرانی!
#ایران_قوی 🇮🇷
✌️پاینده باشی ایران
12.43M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
✅ قراردادی بین تهران و مسکو جهت ساخت کارخانه تولید پهپاد ایرانی در خاک روسیه که برای مسکو 1 میلیارد دلار خرج برمیدارد...
🚨معرفی دبیر جدید شورای عالی فضای مجازی
📌سید محمدامین آقامیری به عنوان دبیر شورای عالی فضای مجازی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی جایگزین ابوالحسن فیروزآبادی شد.
💫🌷هُوَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ ۖ فَإِذَا قَضَىٰ أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُون🌷💫
سورة الغافر، الآية ٦٨
⚠اوست خدایی که (خلائق را) زنده میکند و میمیراند و چون به خلقت چیزی حکم نافذ و مشیّت کاملش تعلّق گیرد به محض اینکه گوید: موجود باش، بیدرنگ موجود میشود.⚠
#قرآن_کریم
11.62M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
📹 #رضاشاه خادم مردم!!
🔸 اقدام عجیب رضاخان برای روستائیان
🔹 خدمات رضاخان به ایران که از آن بیخبرید!
🔸برخورد مهربانانه رضاشاه با حیوانات!