بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِیِّ الْأُمم
موضوع امروز: «نقش #امام_سجاد (ع) در تاریخ اسلام» .
روز یکشنبه، ١۴٠٢/٠۵/٠٨
مناسبت روز: امروز بنا بر روایت مشهور، سالروز شهادت حضرت #سیدالساجدین، امام #زینالعابدین (ع) است، لذا ضمن عرض تسلیت و تعزیت، سخن خود را با حدیثی از امام رضا (ع) در فضیلت آن امام همام آغاز مینمائیم، که فرمودند: «حضرت سجاد (ع)، امام یکتای زمان خویش بودند که احدی (در فضیلت) به ایشان نمیرسد، و هیچ دانشمندی با آن حضرت برابری نمیکند، و بدیل و مثل و مانندی ندارند... و کیست که بتواند به حد شناخت آن حضرت برسد، هرگز، هرگز، چرا که عقل آدمی (از درک و شناخت امام) عاجز است» (اصول کافی، ج١، ص١٩٨)
✍️ بیشک یکی از حضرات معصومین که در دوران بسیار سخت امامت خود، خدمات بینظیری را به اسلام و بشریت ارائه نمودهاند، حضرت سجاد (ع) میباشند، ولی متأسفانه در طول تاریخ، ظلم بزرگی در معرفی شخصیت بینظیر این امام همام صورت گرفته، چنانچه متأسفانه اگر امروز از بسیاری از مردم در رابطه با آن حضرت بپرسیم، ایشان را بهعنوان فردی مریض احوال، منزوی و منفعل که از صبح تا شب فقط در گوشهای نشسته و به گریه و نماز و سجده مشغول بودهاند، تصور مینمایند؛
این در حالی است که با نگاهی به زندگی امام سجاد (ع) و دقت در شخصیّت و ژرفای تفکّرات آن حضرت، به تأثیرگذاری بیبدیل ایشان در تاریخ اسلام پی میبریم، چنانچه آن امام بزرگوار در یکی از بحرانیترین و دشوارترین دورههای تاریخ تشیع، در طول ٣۴ سال امامت، توانستند با رهبری و هدایت مسلمانان، قیام کربلا را به نتیجه رسانده و موانع رشد جامعه اسلامی را از میان برداشته و شیعیان را از یکی از سختترین تنگناهای سیاسی و اجتماعی تاریخ عبور دهند؛
امام سجاد (ع) که به واسطه مشيت الهی و حفظ جان ایشان، در حادثه جانسوز کربلا در بستر بیماری شدید بودند و همهی مصائب عظیم در کربلا و مسیر اسارت را با بهرهگیری از مقام توکل، صبر و رضا، پشت سر گذاشتند، به تدریج در مسیر شام، بهبود یافتند تا جایی که در مجلس امویان با شجاعت بینظیر و سخنان آتشین خود، یزید و یزیدیان را رسوا و قیام عاشورا را پرثمر نمودند؛
امام پس از بازگشت به شهر مدینه با اختناق شدید و سرکوب شیعیان روبرو شدند؛ بهگونهای که حاکمان مستبدّ بنیامیّه و بنی مروان، جوّ سنگینی از وحشت و کُشتار را بر جامعه اسلامی حکمفرما کرده بودند تا جایی که هرکس، حتی بهعنوان مُحب امیرالمؤمنین (ع) شناخته میشد را سَر میبُریدند؛
در این وضعیّت دهشتبار که جرأت هرگونه حرکتی، در سراسر سرزمین پهناور اسلامی از شيعيان سلب شده بود؛ امام سجاد (ع) با آگاهی از شرایط زمان و مکان، و فقدان وجود یاران وفادار و فداکار، و با توجه به قدرت و سیطره حکومت استکبار، و همچنین عِلم به شکست قیامهای مسلّحانه در آن بُرههی سیاه تاریخ، شیوهها و روشهای جدید و مؤثری را برای هدایت و راهبری جامعه و مبارزه با استکبار برگزیدند و با برنامهریزی بسیار متفکرانه و تاکتیکی هوشمندانه و مدیریتی بینظیر، چهار هدف و کار بزرگ را در آن دوران ظلم و اختناق به انجام رساندند:
1️⃣ تبیین و تدوين اندیشه ناب اسلامی و تقویت بنیانهای فكری و اعتقادی مکتب تشیع در قالب «دعا و نیایش»؛
2️⃣ اثبات حقانیت اهلبیت عصمت و طهارت(ع) نسبت به امامت، ولایت و خلافت مسلمین؛
3️⃣ جذب و حفظ شیعیان و ایجاد تشکیلات منسجم برای پیروان مکتب اهلبیت(ع)؛
4️⃣ زنده نگاه داشتن نهضت عاشورای حسینی در جامعه با گریه مداوم بر سیدالشهداء (ع) و یادآوری وقایع عاشورا، و همچنین توصیه به زیارت کربلا، و سجده بر تربت آن حضرت.
✍️ البته در کنار این خدمات بزرگ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، نباید از شخصیت بینظیر فردی و فضائل اخلاقی و عبادی آن امام همام غفلت نمود، خصوصیات بینظیری که دوست و دشمن بر آن اعتراف داشته و دارند و در به ثمر رسیدن اهداف فوقالذکر بسیار مؤثر بودهاند، ولی در این مجال کوتاه، فرصت پرداختن به آنها ممکن نیست؛
هرچند که با مراجعه به کتاب شریف صحیفه سجادیه و رساله حقوق امام سجاد (ع) و احادیث ارزشمند ایشان، میتوان خوشهچین زلال اندیشهی آن امام همام بود؛ که سخن امروز با حدیث گرانقدری از آن حضرت رابطه با «نشانههای شیعه» به پایان میبریم که فرمودند: «شیعیان ما، با سادگی و بیآلایشی در زندگی شناخته میشوند؛ در چهرههای آنان آثار عبادت نمایان است... هنگامی که همه ساکت و خاموشند، آنان در تقدیس و تسبیح خداوندند و آنگاه که همه در خوابند، آنها به نماز و نیایش پروردگار مشغولند، و آن وقت که دیگران در سرور و خوشیهای زودگذر (دنیا) غرق میشوند، آنان در فکر و اندیشههای درخشان و اصیل انسانی به سر میبرند» (بحار الانوار، ج ١۵، ص ١۴٢)
⚫️🖤⚫️