خویشتنی که باید به آن برگردیم
"خصوصيتى كه تابلوى «مسند خورشيد» را از ديگر تابلوهايى كه بدان اشاره رفت جدا مىكند قرابتى است كه با مينياتور پيدا كرده است. سخن گفتن از اين قرابت و اينكه مينياتور با هويتى كه ما بايد در جستوجوى آن باشيم چه نسبتى دارد، اگرچه بسيار ضرورى است، اما فرصت ديگرى مىخواهد كه در اينجا فراهم نميآيد. براى آنان كه مىخواهند در اين باب بينديشند، طرح اين پرسش لازم است كه چرا در ايران و در ديگر اقاليم مشرقزمين، نقاشى در صورت مينياتور ظهور يافته است؟ مگر ميان مينياتور و هويت شرقى ما چه نسبتى است؟ و آيا اين هويت بعد از انقلاب اسلامى ايران بايد نفى شود و يا آنكه اين هويت جزئى لايتجزّا از آنِ خويشتنى است كه بايد به آن باز گرديم؟"
این جملات شهید آوینی که در مقالهی جنگ در آینهی مصفای نقاشی متعهد آمده، سؤالاتی هستند که پاسخشان را در خود دارند.
و البته مسئله سهل و ممتنع هم هست. برای تفکر معنوی انقلاب اسلامی که از آبشخور عرفان شیعی برآمده چه ظرفی مناسبتر از نگارگری میتواند باشد؟ نگارگری در طول تاریخ ما تجسّم همین عرفان بوده که معانی بلند را و مناسبات انسان مسلمان با عالم غیب را در فرمها، رنگها و ترکیبات و حتی پرسپکتیو خاصاش جاری کرده است. درست همانطور که در واژههای شعر فارسی و موتیفهای موسیقی ایرانی جاری است.
شهید آوینی در جای دیگری میگوید: "جوهر هنر جدید را باید تسخیر کنیم، و نه قالبهایش را". او از ضرورتی حرف میزند که با دشواری بسیار و در طول زمانی دراز – آن هم در صورتی که فعالان هنر و رسانهی انقلاب دوهزاری مبارکشان بیفتد - شاید محقق شود. در حالی که در نقاشی ایرانی محقق است و بالذات مسخّر تفکر انقلاب اسلامی هستند؛ یعنی با آن همآهنگی دارند.
و اگر حتی این قرابت هم نبود، عِرق ایرانی ایجاب میکند که محصول ایرانی را به محصول غربی ارجح بدانیم و آنچه خود داریم را ز بیگانه تمنا نکنیم.
در نتیجه حقیر اینطور برداشت میکنم که روند فعالیتهای مجموعهی ما در زمینهی هنرهای تجسّمی باید با اتکا بر نقاشی ایرانی و مؤلفههای آن جلو برود. گرچه از سبکها و رهآوردهای نقاشی مدرن هم استفاده میکنیم، اما بر پایهی گزارهها و نحلههای محتوایی و تکنیکی نقاشی ایرانی.
از این راهبرد، نقاشی و گرافیک انقلاب اسلامی، از سطح به عمق راه باز میکند و میتواند مرزهای جدیدی را در این هنرها کشف و درک کند. این را باید مایه و عامل قدرت گرفتن هنر انقلاب اسلامی و امکان جریانساز شدن آن در دنیا تلقی کرد.
متولیان
مسئول انجمن هنرهای تجسمی انقلاب اسلامی
https://eitaa.com/pasdarfarhang
سرنوشت مطالعه در باتلاق معیشت
چرا مطالعه برای ما یک عادت نیست و ترویج آن دشوار است؟
یادداشت جدید بنده را بهمناسبت هفتهی کتابخوانی در لینک زیر مطالعه بفرمایید:
ibna.ir/x6tvd
https://eitaa.com/pasdarfarhang
هدایت شده از هنر مقاومت
| حُسن و عشق و هنر |
"در بحث هنر در یک عالم دینی... اصل هنر، تجلیات آن طرفی است، لذا هنرمند خودش را به حساب نمیآورد؛ از این رو اکثر آثار هنری بزرگ ما در عالم اسلام بی نام و نشان هستند... ولی بنا بر اصطلاحات زیباییشناسی جدید... آنچه باعث به وجود آمدن اثر هنری است، نبوغ هنرمند است...
در متون اسلامی بعد از طرح لطیفه حُسن، بلافاصله مسئله عشق عنوان میشود. اصولاً حُسن و عشق همراه با هماند...
به تعبیر عرفان، عشق از این طرف مستلزم و مسبوق به تجلّی جمال حق و پیدایش حُسن از آن طرف (خداوند) است؛ به این معنا هنرمند عاشق است...
در ازل پرتو حسنت ز تجلی دم زد
عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد
اگر از آن طرف ظهور و تجلّی و بروز حسن است، از این طرف عشق و جذبه و شور و شوق عاشقانه است، دلربایی و بیهوشی و مستی است."
(دکتر شهرام پازوکی، کتاب حکمت هنر و زیبایی در اسلام، ص 36 و 37)
به هنر مقاومت بپیوندید:
🔸️ @resistart2