#نکات_علمی 4️⃣1️⃣1️⃣ #ادبیات_عرب 6️⃣2️⃣ ❇️ چند نکته در مورد ماده قول 1️⃣ماده"قول" در قالب معلوم،واجد جمیع صیغه ها(ماضی، مضارع، امر) می باشد چون دارای معناست. ولی در قالب مجهول یک صیغه بیش تر ندارد... و آن قیلَ بود در ماضی، و یُقالُ بود در مضارع. 👈 و برای افاده ی تعدد، یعنی* اِفراد و تثنیه و جمع *و نیز جهت افاده ی *جنسیت* و فهماندنِ *خطاب و تکلّم و غیبت*همانند فعل لازم مجهول از ضمیر مجرور به حرف جر(فی،لام،علی)استفاده می شود، مثل: قیلَ فیه:هو عالمٌ قیلَ فیهما:هُما عالمانِ قیلَ فیکُمْ:اَنتمْ عالمونَ قیلَ فیکُنّ:اَنتُنَّ عالماتٌ یا در صیغه غایب به جای ضمیر می توان اسم ظاهر آورد ومثلا گفت: قیلَ فی الزّیْدَیْنِ:اِنّهما شاعرانِ ❗️روشن است که در خطاب و تکلّم نمی توان اسم ظاهر آورد؛ زیرا اسم ظاهر،غایب محسوب می شود و تکلّم و خطاب،حاضر است و آوردن اسم ظاهر ناممکن است. 2️⃣ فعل مجهول "قیلَ" را می توان با حرف جر *لام* و نيز با حرف جر *علی* به کار برد و گفت: مثلا قیلَ لَهُ:هو عالمٌ (بدو گفته شد که خودش یا فلانی دانا است) و:قیل لزیدٍ:علیٌّ عالمٌ(به زید گفته شد علی دانا است) و:قیلَ علیه:هو جاهلٌ(به او گفته شد که او جاهل است) و:قیل علی زیدٍ:هو جاهلٌ(به زید گفته شد که او نادان است) الباقی صیغه ها نیز به همین ترتیب با تغییرات مناسب،صرف می شوند. 3️⃣ در کاربرد قیلَ با حرف جر فی؛ و حرف جر علی"قیلَ فیه:هو عالمٌ" و "قیلَ علیه:هو جاهلٌ"،بین دو ضمیر مزبور اتحاد است؛ برخلاف کاربردش با حرف جر لام که ممکن است بین دو ضمیر مزبور اتحاد یا اختلاف باشد چنانکه در ترجمه مثال "قیلَ له:هو عالمٌ گذشت اگر به جای ضمیر اول،اسم ظاهر بیاوریم و بگوییم"قیلَ لزیدٍ:هو عالمٌ" باز در این جا همان دو احتمال وجود دارد. 4️⃣ تکْ فعل مضارع مجهول یعنی یُقالُ هم، مثل قیلَ صرف می شود و از نظر کاربرد ظاهری با همدیگر فرقی ندارند. 5️⃣ بنابراین باید دقت شود اینکه در کتب و آثار صرفی قدیم،پس از صرف "قیل"، به قُلْنَ که می رسند، می گویند: قُلْنَ مشترک است بین ٣صیغه؛ ماضی معلوم: قالَ قالا قالوا قالتْ قالَتا *قُلْنَ* ماضی مجهول: قیلَ قیلا قیلوا قیلتْ قیلَتا *قُلْنَ* امر حاضر(صیغه١٢): قُلْ قُولا قُولوا قُولی قُولا *قُلْنَ* ◀️ اولی و سومی صحیح اند؛ چون دارای معنی اند، قُلْنَ(ماضی معلوم، صیغه۶) اما دومی یعنی قُلْنَ( ماضی مجهول، صیغه ششم،جمع مؤنث) نادرست است زیرا فاقد مبنا و معناست. 👈 گفتنی است کتب صرفی جدید نیز به تبعیت از کتب قدیم،همان اشتباه آشکار قدیمی ٧قرن پیش را تکرار کرده اند (از باب مثال،صرف ساده،ص١۴٣،چاپ سی و هشتم١٣٧۵، و صرف روان با حدیث و قرآن،ج٢، ص١۶٠) 🔦 در حالی که ماده "قول" در قالب مجهول،١ صیغه بیش تر ندارد و آن صیغه یکم است در ماضی:قیلَ و در مضارع: یُقالُ 📚 برگرفته از مطالب استاد یوسف زاده گیلانی 👈 آدرس کانال: https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad 👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی: @Pazhuhesh_Aleyasin 🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام) #کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #ماده_قول