✅ 📢 #گزارش #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «ارائه نظریه ذره‌ای کهکشانی علم» 🔻 تفکیک فلسفه علم از فلسفه: سخنران بر ضرورت تفکیک فلسفه علم به‌عنوان یک رشته مستقل تأکید کرد و بیان داشت که بسیاری از مباحث فلسفی نمی‌توانند به‌طور مستقیم به تولید علم کمک کنند. 🔻 آسیب‌های ناشی از غفلت از فلسفه علم: غفلت از فلسفه علم می‌تواند به عدم تولید علم مؤثر منجر شود. فلسفه علم می‌تواند به شناخت عمیق‌تری از علم و فرآیندهای آن کمک کند. 🔻 سه دوره تاریخی علم: 1️⃣ دوره قفسه کتاب: علوم به‌طور مجزا بررسی می‌شوند و ارتباط بین آن‌ها ضعیف است. 2️⃣ دوره ذره کهکشانی: علوم در تعامل و دیالوگ با یکدیگر قرار می‌گیرند و به‌طور مشترک به پرسش‌ها پاسخ می‌دهند. 3️⃣ دوره مدینه‌ای: علم به‌عنوان یک فرآیند اجتماعی و تمدنی در نظر گرفته می‌شود و بر ارتباط علم با ایمان و تقوا تأکید می‌شود. 🔻 لزوم توجه به علوم انسانی اسلامی: سخنران بر اهمیت تولید علوم انسانی اسلامی تأکید کرد و گفت که این علوم باید به ساختار اجتماعی و فرهنگی جامعه پاسخ دهند. 🔻 خلاقیت و نوآوری در تولید علم: برای رسیدن به اهداف علمی و اجتماعی، توجه به نیازهای جامعه و برگزاری جلسات بارش فکری ضروری است. 🔻 پیشنهادات برای بهبود نظام‌های آموزشی و معرفتی: ایجاد دیالوگ‌های بین‌رشته‌ای و تمرکز بر کاربرد عملی و اجتماعی علوم از جمله پیشنهادات سخنران بود. 🔻 بحث و تبادل نظر: در ادامه، اعضای حاضر در جلسه به ارائه نظرات و سؤالات خود پرداختند 🔺دکتر گرایی به اهمیت فلسفه در تولید علم اسلامی اشاره کرد و بر لزوم وجود رشته‌ای مشترک به نام انسان‌شناسی تأکید کرد. آقای رجایی نیز به تأثیرات استاد مصباح بر علوم انسانی و اهمیت پیکره‌بندی در علوم انسانی اسلامی پرداخت. 🔺دکتر فاطمی‌نیا به بررسی مراحل قفسه‌ای، ذره کهکشانی و مدینه‌ای پرداخت و خواستار اثبات عقلانی در مرحله سوم شد. در نهایت، حجت الاسلام رجایی به ضرورت تغییرات در نظام آموزشی و تأکید بر خلاقیت و نوآوری در علوم انسانی اسلامی اشاره کرد و هفت توصیه برای مؤسسات علمی ارائه داد. 🔻 نتیجه‌گیری: این نشست به بررسی عمیق‌تر فلسفه علم و تولید علم اسلامی پرداخت و بر لزوم توجه به خلاقیت، نوآوری و ارتباطات بین‌رشته‌ای در علوم انسانی تأکید کرد. همچنین، سخنران و حاضرین بر اهمیت استفاده از الهامات وحیانی و پی‌ریزی عقلی در تولید علم تأکید کردند. 🔰 کانال رسمی گروه فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) @philosophy_iki_ac_ir

📢 #گزارش #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «درآمدی بر نظریه اسلامی هنر بر اساس حکمت متعالیه» ✅ در ادامه به گزارشی مختصر از جلسه می‌پردازیم 🔻 نظریات هنری و رشد آثار سخنران بر اهمیت نظریات هنری در ارزیابی و رشد آثار هنری تأکید کرد و بیان داشت که تدوین نظریه هنری می‌تواند بستری برای ارزش‌گذاری و پیشرفت هنر فراهم کند. 🔻 کاستی‌های نظریات هنری موجود نظریات هنری موجود به دلیل نقص در مبانی هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و ارزش‌شناختی با مشکلاتی روبرو هستند. سخنران تأکید کرد که حکمت متعالیه با استفاده از قرآن، برهان و عرفان می‌تواند به تدوین نظریه‌ای جامع در این حوزه کمک کند. 🔻 ضرورت نظریه اسلامی هنر فلسفه اسلامی، به‌ویژه حکمت متعالیه، ظرفیت بالایی در استخراج نظریه اسلامی هنر دارد. این نظریه می‌تواند به تعریف و ارزش‌گذاری آثار هنری از نگاه اسلامی کمک کند. 🔻 تلاش برای تدوین نظریه جامع علی‌رغم تلاش‌های مختلف در حوزه زیبایی‌شناسی اسلامی، هنوز نظریه‌ای یکپارچه و نظام‌مند وجود ندارد. این نظریه باید تمام ابعاد هنری را شامل شود و قابلیت کاربرد در هنرهای معاصر مانند سینما، موسیقی، نقاشی و هنرهای دیجیتال را داشته باشد. 🔻 بحث و تبادل نظر در ادامه، اعضای حاضر در جلسه به ارائه نظرات و سؤالات خود پرداختند: 🔺استاد میرسپاه بر اهمیت توجه به دستاوردهای فکری مشرق زمین تأکید کرد و نقدی بر تمرکز بر یونان باستان داشت. 🔺استاد فنائی به لزوم تعریف جامع‌تری از هنر اشاره کرد که تمامی ابعاد هنر، حتی هنرهای غیرمتعالی، را در بر گیرد. 🔺استاد فاطمی‌نیا به جایگاه هنر در علوم انسانی و تأثیر اسلام بر آن پرداخت و پرسید که آیا هنر می‌تواند به‌عنوان یک دانش مستقل در نظر گرفته شود. 🔺استاد علی مصباح به نقد اسلامی‌سازی علوم انسانی پرداخت و بر لزوم تمرکز بر ایده‌های اصلی تأکید کرد. 🔺استاد میرمرشدی بر تمایز بین هنر و غیرهنر و ضرورت تدوین نظریه‌ای جامع درباره هنر اسلامی تأکید کرد. 🔺استاد میرخندان نیز بر لزوم گسترش تعریف هنر و تولید نظریات جامع در زمینه هنر اسلامی ابراز امیدواری کرد. 🔻 نتیجه‌گیری این نشست به بررسی عمیق‌تر نظریه اسلامی هنر پرداخت و بر لزوم تدوین نظریه‌ای جامع و نظام‌مند در این حوزه تأکید کرد. همچنین، سخنران و حاضرین بر اهمیت استفاده از حکمت متعالیه و الهامات وحیانی در تدوین نظریات هنری تأکید کردند. 🔰 کانال رسمی گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) @philosophy_iki_ac_ir

📢 #گزارش #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «هم‌اندیشی درباره طرح تحول بنیادین آموزش فقه و علوم انسانی در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی» ✅ در ادامه به گزارشی مختصر از جلسه می‌پردازیم 🔻 دغدغه‌های معاونت آموزش موسسه در این جلسه، سخنران جناب حجت‌الاسلام دکتر اسدی، معاون آموزش موسسه امام خمینی (ره)، به تحلیل وضعیت فعلی موسسه و ضرورت تحول بنیادین در نظام آموزشی پرداختند. ایشان از تلاش‌های انجام‌شده برای تدوین طرح تحول و ایجاد کارگروه‌های مختلف خبر دادند و تأکید کردند که باید به ملاحظات مختلفی از جمله فقه، اصول، زبان‌های خارجی و روش‌های تدریس توجه شود. 🔻 نیاز به تربیت متخصصان به‌روز جناب آقای اسدی همچنین بر لزوم تربیت متخصصان به‌روز برای پاسخگویی به سوالات دینی و علمی تأکید کردند. ایشان به لزوم ایجاد وفاق داخلی میان گروه‌های مختلف موسسه و جذب نخبگان اشاره نمودند و بر اهمیت بررسی و اصلاح نظام آموزشی با توجه به مقتضیات روز تأکید کردند. 🔻 مشارکت اساتید در فرآیند تحول در نهایت، ایشان خواستار مشارکت اساتید در این فرآیند و ارائه نظرات و پیشنهادات برای بهبود کیفیت آموزش و پژوهش در موسسه شدند تا بتوانند به اهداف بلندمدت خود در اسلامی‌سازی علوم انسانی دست یابند. 🔻 دغدغه‌های اساتید حاضر در ادامه، دغدغه‌های اساتید حاضر در خصوص وضعیت آموزش و تحول در موسسه امام خمینی (ره) مطرح شد: برخی اساتید بر لزوم توجه به کیفیت آموزش و ضرورت تقویت دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد تأکید کردند و گفتند که باید به جای جذب نخبگان از خارج، تمرکز بیشتری بر تربیت دانش‌پژوهان داخلی صورت گیرد. مشکلات موجود در تدریس معارف و عدم رضایت دانش‌پژوهان از کیفیت آن نیز مطرح شد و خواسته شد که اصلاحات جدی در این زمینه صورت گیرد. اساتید همچنین به لزوم همکاری میان معاونت‌های مختلف موسسه و توجه به ابعاد اخلاقی و تربیتی در نظام آموزشی تأکید کردند. 🔻 بحث و تبادل نظر در ادامه، بحث‌هایی در مورد توسعه و ترویج علوم انسانی اسلامی و ضرورت ایجاد طرح‌های جامع برای رسیدن به اهداف آموزشی و پژوهشی مطرح شد. همچنین تأکید شد که برای تحقق اهداف موسسه، نیاز به یک برنامه‌ریزی دقیق و همفکری میان اساتید و کارشناسان وجود دارد تا بتوانند در راستای اسلامی‌سازی علوم انسانی و پاسخگویی به نیازهای جامعه پیشرفت کنند. 🔻 نتیجه‌گیری این نشست به بررسی و تبادل نظر در خصوص طرح تحول بنیادین آموزش فقه و علوم انسانی پرداخت و بر لزوم تدوین نظریه‌ای جامع و نظام‌مند در این حوزه تأکید شد. همچنین، سخنران و حاضرین بر اهمیت مشارکت اساتید و اصلاحات در نظام آموزشی برای بهبود کیفیت آموزش و پژوهش تأکید کردند. 🔰 کانال رسمی گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) @philosophy_iki_ac_ir

📢 #گزارش #اردو_مشهد «تقریر علامه مصباح از اصلات وجود» ✅ گزارش اردو علمی مشهد: قسمت پایانی ❇️ ارائه‌ی استاد حجت الاسلام دکتر مجتبی مصباح یزدی در مدرسه عالی حوزوی نواب مشهد با موضوع «تقریر علامه مصباح یزدی از مسئله‌ی اصالت وجود» در رپز پایانی اردوی علمی گروه فلسفه به مشهد مقدس 🔰 کانال رسمی گروه فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) @philosophy_iki_ac_ir

📢 #گزارش #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «هم‌اندیشی درباره سرفصل‌های اسلامی‌سازی حقوق» ✅ در ادامه به گزارشی مختصر از جلسه می‌پردازیم 🔻 بررسی ضرورت اسلامی‌سازی حقوق در این جلسه، سخنران محترم جناب حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر رضا محمدی عضو هیئت علمی گروه حقوق به تحلیل ضرورت اسلامی‌سازی حقوق پرداختند. ایشان تأکید کردند که این موضوع می‌تواند الگویی برای سایر رشته‌های علوم انسانی باشد و به بررسی مفاهیمی مانند «حقوق اسلامی»، «فلسفه حقوق» و «اسلامی‌سازی حقوق» پرداختند. 🔻‍ چالش‌های نظری و عملی اسلامی‌سازی حقوق در ادامه، دکتر محمدی به چالش‌های موجود در حقوق ایران و کشورهای اسلامی اشاره کردند و بر لزوم تدوین چارچوب نظری مناسب تأکید نمودند. ایشان همچنین به بررسی تاریخچه و زمینه‌های حقوق اسلامی پرداختند و بر ضرورت تطابق قوانین موجود با مبانی اسلامی تأکید کردند. 🔻 سوالات بنیادین و پارادوکس‌های مفهومی در بخش دیگری از نشست، دکتر ابوالفضلی سوالاتی چالش‌برانگیز درباره رابطه بین «حقوق اسلامی» و «اسلامی‌سازی حقوق» مطرح کردند و به پارادوکس‌های احتمالی این واژه‌ها پرداختند. همچنین، دکتر باقرزاده به تفکیک میان فلسفه حقوق و اسلامی‌سازی حقوق اشاره کردند و بر لزوم بررسی چرایی اسلامی‌سازی در فلسفه حقوق تأکید کردند. 🔻 پیشنهادات برای اصلاح رویکردهای پژوهشی یکی از اساتید به لزوم مدیریت بهتر جلسات و زمان کافی برای بررسی اسناد اشاره کردند و پیشنهاد دادند که به جای واژه «اسلامی‌سازی»، بر مفهوم «تحقق حقوق اسلامی بر اساس مبانی اسلامی» تمرکز شود. دکتر فنائی نیز بر اهمیت تاریخ علم در حقوق تأکید کردند و بیان کردند که تفکیک تاریخ علم از فلسفه حقوق می‌تواند به روشن‌سازی مباحث کمک کند. 🔻 مبانی فلسفی و معرفت‌شناختی اسلامی‌سازی حقوق دکتر نورمحمدی در سخنان خود به تفاوت بین «اسلامی‌سازی حقوق» و «حقوق اسلامی» پرداختند و بیان کردند که اسلامی‌سازی یک فرایند است که منجر به تولید حقوق اسلامی می‌شود. ایشان همچنین بر لزوم توجه به روش‌های حل مسائل در فلسفه حقوق و تأثیر آن بر روند قانون‌گذاری تأکید کردند. 🔻 جمع‌بندی و نتیجه‌گیری در پایان، دکتر حسین‌زاده به اهمیت مرجعیت و استناد به قول پیامبر و امام معصوم در دانش‌های انسانی اشاره کردند و بر لزوم توجه به مبانی کلامی و الهیاتی تأکید نمودند. ایشان همچنین به تفاوت بین فلسفه علوم تجربی و فلسفه علوم انسانی اشاره کردند و بر لزوم طراحی دقیق‌تر طرح پژوهشی تأکید کردند. دکتر گرایی نیز بر اهمیت روشن‌سازی مفاهیم و ماهیت حقوق تأکید کردند و از دیگران خواستند که در این زمینه بیشتر بحث کنند. دکتر مشکی به تأثیر واژه «حقوق» و علم حقوق از تفکر سکولاریستی پرداختند و پیشنهاد کردند که باید واژه‌ها و مفاهیم جدیدی تولید شود که با مبانی اسلامی سازگار باشد. در نهایت، جلسه به بحث و تبادل نظر در مورد مفاهیم و چالش‌های مرتبط با اسلامی‌سازی حقوق ادامه یافت و بر لزوم همکاری و همفکری در این زمینه تأکید شد. این نشست به‌عنوان یک گام مهم در راستای اسلامی‌سازی حقوق و بررسی مفاهیم فلسفی و حقوقی در این حوزه تلقی شد. 🔰 کانال رسمی گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) @philosophy_iki_ac_ir

📢 #گزارش #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «چیستی و کارکرد مبانی فلسفی اقتصاد اسلامی» ✅ در ادامه به گزارشی مختصر از جلسه می‌پردازیم 🔻 بررسی مبانی فلسفی اقتصاد اسلامی در این نشست، دکتر محمدجواد توکلی به بررسی چیستی و کارکرد مبانی فلسفی اقتصاد اسلامی پرداختند. ایشان این مبانی را در سه حوزه‌ی «معرفت‌شناسی»، «هستی‌شناسی» و «ارزش‌شناسی» دسته‌بندی کرده و نقش آن‌ها را در نظریه‌های اقتصادی تشریح نمودند. 🔻 نقش مبانی فلسفی در نظریه‌پردازی اقتصادی دکتر توکلی همچنین سه نوع کارکرد برای مبانی فلسفی معرفی کردند: 1⃣ مبانی زمینه‌ساز: بسترساز شکل‌گیری نظریات اقتصادی 2⃣ مبانی مولد: تأثیرگذار در تولید نظریات جدید 3⃣ مبانی جهت‌دهنده: تعیین‌کننده مسیر استدلال و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی 🔻 گزارش فعالیت‌های گروه اقتصاد در ادامه، دکتر رجائی ضمن تبریک اعیاد شعبانیه، گزارشی از فعالیت‌های گروه اقتصاد ارائه دادند. ایشان به چهار گرایش اصلی این گروه اشاره کردند: 1⃣ فلسفه اقتصاد: بررسی مبانی و نظریات اقتصادی. 2⃣ فلسفه اقتصاد اسلامی: تبیین اصول و مبانی اقتصاد اسلامی. 3⃣ توسعه و پیشرفت: تولید نظریات و شاخص‌های توسعه اقتصادی. 4⃣ نظام مالی و فقه اقتصادی: تحلیل مسائل مالی و فقهی در اقتصاد. دکتر رجائی به تلاش گروه برای رسیدن به جایگاه رهبری در جهان اسلام در زمینه مباحث اقتصادی اشاره کرد و گفت که هدف نهایی ایجاد یک مکتب اقتصاد اسلامی است. او همچنین به تربیت ۱۵ فارغ‌التحصیل دکتری در گرایش فلسفه اقتصاد و تولید حدود ۵۰ جلد کتاب در حوزه توسعه اقتصادی اشاره کرد. 🔻 نقد و بررسی مبانی اقتصاد اسلامی در بخش پرسش و پاسخ، استاد میرسپاه بر ضرورت اسلامی‌سازی علوم تأکید کردند. دکتر فنائی نیز به اهمیت استخراج دقیق مبانی فلسفی و اخلاقی اقتصاد اسلامی اشاره نمودند و نگرانی‌هایی را درباره‌ی انطباق این نظریات با واقعیات جامعه مطرح کردند. 🔻 چالش‌های نظریه‌پردازی در اقتصاد اسلامی دکتر ارشدی به وضعیت آموزش و تربیت اقتصاددانان در ایران و چالش‌های موجود پرداختند و بر لزوم ارتباط بهتر فضای دانشگاهی با نیازهای واقعی جامعه تأکید کردند. همچنین، دکتر توکلی با اشاره به دشواری‌های نظریه‌پردازی در اقتصاد اسلامی و چالش های تحقق نظام توحیدی تاکید کرد و بر ضرورت تحول در نظام آموزشی تأکید نمود. او به این نکته اشاره کرد که بسیاری از اقتصاددانان به‌طور غیررسمی تحت تأثیر مبانی فلسفی قرار دارند، حتی اگر خود آگاه نباشند. 🔻 جمع‌بندی و نتیجه‌گیری در پایان، دکتر همایون‌فر به چالش‌های اقتصاد اسلامی در دانشگاه‌ها پرداختند و بر لزوم همکاری میان گروه‌های پژوهشی برای توسعه‌ی این حوزه تأکید کردند. این نشست فرصتی برای تبادل نظر میان اساتید و پژوهشگران بود و بر اهمیت تعامل علمی در راستای پیشرفت اقتصاد اسلامی تأکید شد. نشست با ابراز امیدواری برای گسترش تعاملات علمی و همکاری‌های بین اساتید و دانشگاه‌ها به منظور پیشرفت در زمینه اقتصاد اسلامی خاتمه یافت. این جلسه به عنوان فرصتی برای تبادل نظر و تقویت همکاری‌ها در زمینه اقتصاد اسلامی مطرح شد و امید به گسترش تعاملات علمی بین اساتید و دانشگاه‌ها را به همراه داشت. 🔰 کانال رسمی گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) @philosophy_iki_ac_ir

📢 #گزارش #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «هنر و انکشاف حقیقت» ✅ در ادامه به گزارشی مختصر از جلسه می‌پردازیم 🔻 بررسی نسبت هنر و حقیقت در فلسفه اسلامی در شصت و پنجمین نشست سه‌شنبه‌های علوم انسانی که در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۴۰۳ در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) برگزار شد، حجت‌الاسلام و المسلمین سید حمید میرخندان به بررسی نسبت هنر با حقیقت از منظر فلسفه اسلامی پرداختند. اداره جلسه بر عهده حجت‌الاسلام دکتر میرمرشدی بود. 🔻 محورهای اصلی سخنرانی دکتر میرخندان در سخنان خود به چند محور اساسی پرداختند: ✅ اهمیت بررسی هنر با رویکرد اسلامی: ضرورت توجه به هنر از منظر اسلامی و استفاده هم‌زمان از منابع عقلانی و وحیانی در تحلیل فلسفه هنر. ✅ نقد نظریه بازنمایی: نقد نظریه بازنمایی واقعیت در هنر، با اشاره به دیدگاه‌های افلاطون و ارسطو. ✅ تعهد هنرمند به حقیقت: تأکید بر تعهد هنرمند به حقیقت و پرهیز از ترویج ارزش‌های نادرست. ✅ نقش تخیل در هنر: نقش تخیل در فرآیند هنری و ارتباط آن با کشف حقیقت. ✅ مسئولیت پذیری هنرمند: مسئولیت اجتماعی و فرهنگی هنرمند نسبت به پیام و محتوای آثار خود و لزوم توجه به تاثیرات اجتماعی و فرهنگی هنر. 🔻 دیدگاه‌ها و نقدهای اساتید در ادامه نشست، اساتید حاضر نظرات و پرسش‌های خود را در رابطه با موضوع نشست مطرح کردند: 📌 استاد میرسپاه: نقد تلقی الهام به‌عنوان پدیده‌ای جدا از واقعیت و تأکید بر جنبه‌های معرفت‌شناسانه الهام. 📌 دکتر ابوترابی: تحلیل نگاه افلاطون به هنر به‌عنوان تقلید از طبیعت و تأثیر باورهای هنرمند بر اثر هنری. 📌 دکتر نمازی: طرح پرسش‌هایی در باب تعریف دقیق هنر و هویت هنرمند. 📌 دکتر علی مصباح: تأمل در میزان انکشاف حقیقت در آثار هنری و رابطه آن با واقعیت. 📌 دکتر فنایی: معرفی دو نوع هنر (حکایت‌گر و احساسی) و طرح پرسش درباره توانایی هنر در کشف حقیقت. 📌 دکتر مجتبی مصباح: بررسی تعادل میان هنر و حقیقت و تأکید بر ارزیابی آثار هنری بر مبنای واقعیت‌های معتبر. 📌 دکتر میرنصیری: طرح مسئله هنر بودن آثار تولیدیِ بدون نیت انسانی مانند آثار مبتنی بر هوش مصنوعی. 🔻 جمع‌بندی و نتیجه‌گیری در جمع‌بندی نهایی، دکتر میرخندان هنر را پدیده‌ای مصنوعی و وابسته به عنصر زیبایی دانستند. ایشان به نقش مهم حقیقت‌های تجربی، حسی، فلسفی و عرفانی در هنر اشاره کرده و اهمیت تخیل و فاصله‌گذاری سبک‌های هنری از واقعیت را تبیین کردند. همچنین بر نقش مخاطب در درک حقیقت اثر هنری تأکید شد و اینکه بازتاب حقیقت در هنر ممکن است بسته به درک و تفسیر مخاطب متفاوت باشد. این نشست گامی مهم در تبیین رابطه پیچیده و چندلایه میان هنر و حقیقت از منظر فلسفه اسلامی بود و با امید به ادامه این گفت‌وگوهای علمی به پایان رسید. 🔰 کانال رسمی گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) @philosophy_iki_ac_ir

📢 #گزارش #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «رابطه ارزش‌ها و علوم انسانی توصیفی» ✅ در ادامه به گزارشی مختصر از جلسه می‌پردازیم: ❇️ شصت و هشتمین نشست از سلسله جلسات سه‌شنبه‌های علوم انسانی میان گروه‌های علمی فلسفه و کلام و فلسفه دین، با سخنرانی دکتر علی مصباح و با مدیریت حجت‌الاسلام دکتر گرایی در تالار موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره قم تاریخ ۱۹ فروردین ۱۴۰۴ برگزار شد. موضوع جلسه «رابطه ارزش‌ها و علوم انسانی توصیفی» بود و به بررسی تأثیر ارزش‌ها در فرآیند تحقیق علمی و چالش‌های مرتبط با آن اختصاص داشت. 🔻 مقدمه مدیر نشست دکتر گرایی در ابتدای جلسه، ضمن تأکید بر اهمیت این موضوع، به چالش دیرینه تفکیک علم و ارزش اشاره کرد و توضیح داد که مسئله اصلی در علوم انسانی توصیفی، برخلاف علوم دستوری که ارتباط نزدیکی با ارزش‌ها دارند، بررسی نقش ارزش‌ها در فرایند توصیف واقعیت است. 🔻 محورهای سخنرانی دکتر علی مصباح در سخنرانی دکتر مصباح به سه محور اصلی پرداخته شد: ۱. ماهیت علوم انسانی توصیفی ۲. دوگانه علم ارزش‌بار یا فارغ از ارزش ۳. تأثیر ارزش‌ها در مراحل مختلف پژوهش دکتر علی مصباح در تبیین ماهیت علوم انسانی توصیفی، این علوم را علومی معرفی کرد که هدف آن‌ها توصیف پدیده‌های انسانی، تبیین علت‌های مرتبط، و تفسیر معنای آن‌هاست. او این علوم را در تقابل با علوم دستوری قرار داد که به ارزش‌گذاری، ارائه راه‌حل یا تعیین بایدها و نبایدها می‌پردازند. وی ضمن بررسی تفاوت این دو نوع علم، به چگونگی تأثیر ارزش‌ها در علوم توصیفی پرداخت. او توضیح داد که نقش ارزش‌ها را باید در سه مرحله از تحقیق علمی بررسی کرد:‌‌ ۱ـ مرحله انتخاب موضوع و هدف‌گذاری تحقیق. ۲ـ مرحله تحقیق علمی خالص که به کشف واقعیت‌های توصیفی می‌پردازد. ۳ـ مرحله کاربرد نتایج علمی. وی تأکید کرد که تأثیر ارزش‌ها در مراحل انتخاب موضوع و کاربرد، اجتناب‌ناپذیر و حتی مثبت است، اما در مرحله تحقیق علمی خالص، دخالت ارزش‌ها می‌تواند واقعیت‌ها را تحریف کند و به برداشت‌های غیرواقعی منجر شود. 🔻 نکته کلیدی: تفکیک مراحل تحقیق یکی از نکات کلیدی دکتر مصباح، تقسیم فرایند پژوهش به مراحل جداگانه و شفاف‌سازی نقش ارزش در هر مرحله بود. او با تأکید بر این تفکیک، توضیح داد که در مرحله مقدماتی، انتخاب موضوع اغلب به‌دلیل اهمیت ارزشی آن صورت می‌گیرد. برای مثال، انتخاب بررسی «تأثیر فقر بر جرم‌خیزی» ناشی از دغدغه‌های ارزشی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی است. اما در مرحله تحقیق علمی، پژوهشگر باید تلاش کند که به دور از دخالت ارزش‌های شخصی یا اجتماعی، تنها به واقعیت‌ها بپردازد و از تحریف آن‌ها پرهیز کند. دکتر مصباح پیشنهاد کرد که برای حفظ بی‌طرفی علمی، پژوهشگران باید از روش‌های دقیق علمی استفاده کرده و از تأثیر پیش‌فرض‌های ارزشی در تحلیل داده‌ها جلوگیری کنند. 🔻 نقش ارزش‌ها در مرحله کاربرد او همچنین به مرحله کاربرد یافته‌های علمی پرداخت و توضیح داد که در این مرحله، ارزش‌ها نقشی کلیدی در چگونگی استفاده از نتایج توصیفی ایفا می‌کنند. وی با ارائه مثالی بیان کرد که نتایج یک تحقیق درباره تأثیرات رسانه‌های اجتماعی می‌تواند به‌طور متفاوت برای اهداف مختلف مانند افزایش آگاهی اجتماعی یا دستکاری افکار عمومی به کار رود، و این انتخاب به ارزش‌های تصمیم‌گیران بستگی دارد. 🔻 گفت‌وگوی پایانی و جمع‌بندی در ادامه، مباحثه میان اساتید حاضر صورت گرفت و دیدگاه‌های مختلفی ارائه شد. جمع‌بندی سخنان اساتید نشان می‌دهد که تفکیک مراحل تحقیق علمی می‌تواند از دخالت نامناسب ارزش‌ها در علم جلوگیری کند و نقش بایسته ارزش‌ها در برخی مراحل را مشخص سازد. اجماع نظرات این بود که اگرچه علم نمی‌تواند کاملاً فارغ از ارزش باشد، اما حضور ارزش‌ها باید در چارچوبی منطقی و مدیریت‌شده باشد. همچنین، نقد دیدگاه‌های نسبی‌گرایی، ابزارگرایی و علم‌گرایی افراطی در غرب و تأثیر آن‌ها بر روابط علم و ارزش به‌عنوان چالش‌های اصلی مطرح شد. این نشست، با هدف تدوین راهبردهایی برای اسلامی‌سازی علوم انسانی، بستری برای بررسی دقیق‌تر این موضوع در آینده را فراهم کرد. 🔰 کانال رسمی گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) @philosophy_iki_ac_ir

📢 #گزارش #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «نگاهی کلان به چارچوب نظری اسلامی‌سازی علوم در گفتمان فرهنگستان علوم اسلامی (سید منیرالدین حسینی الهاشمی)» ✅ در ادامه به گزارشی مختصر از جلسه می‌پردازیم: ❇️ نشست مشترک گروه‌های علمی فلسفه و کلام و فلسفه دین شصت و نهمین نشست از سلسله جلسات سه‌شنبه‌های علوم انسانی، به صورت میان‌گروهی میان گروه‌های علمی فلسفه و کلام و فلسفه دین، با سخنرانی حجت‌الاسلام دکتر خاکی قراملکی و با مدیریت حجت‌الاسلام دکتر محمد جعفری عضو هیئت علمی گروه کلام، در تالار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) قم به تاریخ ۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ برگزار شد. عنوان سخنرانی، «نگاهی کلان به چارچوب نظری، اسلامی‌سازی علوم در گفتمان فرهنگستان علوم اسلامی (سید منیرالدین حسینی الهاشمی)» بود. 🔻 مقدمه و طرح مسئله سخنران در آغاز، به ضعف تولید علوم انسانی مبتنی بر مبانی اسلامی اشاره و اهمیت این مسئله را در تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی و تمدن نوین اسلامی برجسته کرد. او بر لزوم همگرایی میان علوم دینی و انسانی تأکید کرد و بر ضرورت ایجاد رویکردی جامع که بتواند در جهت اصلاح وضعیت موجود و رسیدن به وضعیت مطلوب عمل کند، پای فشرد. 🔻 چالش‌ها و راهکارها از مهم‌ترین چالش‌های مطرح‌شده، نیاز به روش‌شناسی تطبیقی و هماهنگ برای پیوند میان علوم مختلف و تعریف معیارهای کلان در حوزه‌های تاریخ و جامعه بود. همچنین، بر ضرورت بازنگری در مبانی معرفت‌شناسی علوم انسانی و تفکیک میان «واقعیت» و «علم» تأکید شد. 🔻 مشارکت اساتید و طرح دیدگاه‌ها در ادامه نشست، اعضای گروه‌های علمی حاضر به نقد و بررسی نظریه‌ها پرداختند. اساتید ضمن اشاره به چالش تطابق معرفت با واقعیت، پرسش‌هایی درباره فلسفه علم اسلامی، جایگاه اراده در آن، و نحوه تبیین هستی‌شناسانه علم مطرح کردند. دکتر خاکی در پاسخ، بر اهمیت تحلیل هستی‌شناختی و درک نقش اراده در تولید علم تأکید کرد. سخنان حاضرین به نقاط مهمی چون دخالت اراده در نظریه‌ها و علوم اشاره داشت. دکتر خاکی تأکید کرد که برای تولید علم اسلامی واقعی، باید معیارهای مشخص و قابل کنترلی تعریف و تدوین شوند که در چارچوب دستگاه ایمانی عمل کرده و در عین حال از تأثیرات پارادایم‌های غیردینی فاصله گیرند. 🔻 نکته کلیدی: تفکیک وضعیت موجود و مطلوب از دیگر محورهای مهم جلسه، توجه به تمایز وضعیت موجود و مطلوب جامعه بود. سخنران با اشاره به اهمیت شناخت دقیق وضعیت موجود، بر لزوم طراحی راهبردهایی برای تمدن‌سازی بر مبنای ارزش‌های اسلامی تأکید کرد. همچنین، با اشاره به نقش علم حضوری و تأثیر انکارناپذیر اراده در علم، سخنران بر اهمیت مدیریت اراده در توسعه معرفت‌شناسی تأکید نمود. 🔻 جمع‌بندی و تأکید پایانی نشست با تأکید بر ضرورت تعامل بین‌رشته‌ای، نقدهای عمیق علمی، و توجه ویژه به فلسفه علم به پایان رسید. توافق حاضران این بود که اسلامی‌سازی علوم انسانی نیازمند همگرایی نهادی و معرفتی و حرکت در چارچوب دینی، به شکلی نظام‌مند و هدفمند است. 🔰 کانال رسمی گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) @philosophy_iki_ac_ir

📢 #گزارش #سه‌شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «تبیین مراتب وجود انسان: جسمانی- نباتی- حیوانی- انسانی (مادی، مثالی، عقلی) و نقش آن در علوم انسانی» ✅ در ادامه به گزارشی مختصر از جلسه می‌پردازیم: 🔻 نشست مشترک گروه‌های علمی فلسفه و روانشناسی هفتادمین نشست از سلسله جلسات سه‌شنبه‌های علوم انسانی اسلامی، به‌صورت میان‌گروهی بین گروه‌های علمی فلسفه و روانشناسی، در تالار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، با سخنرانی استاد عبدالرسول عبودیت و با مدیریت حجت‌الاسلام دکتر فاطمی‌نیا، در تاریخ 9 اردیبهشت 1404 برگزار شد. 🔻 مقدمه و طرح مسئله مدیر جلسه، حجت‌الاسلام دکتر فاطمی‌نیا، در ابتدای نشست به بررسی ارتباط بین فلسفه اسلامی و روانشناسی در زمینه مراتب وجودی انسان و تأثیر آن بر شخصیت انسان پرداخت. ایشان چند سؤال کلیدی را مطرح کرد: ۱. آیا مراتب نفس در فلسفه اسلامی می‌تواند چارچوبی برای تبیین یافته‌های روانشناسی باشد؟ ۲. رابطه بین قوای نفس و فرآیندهای شناختی و هیجانی چیست؟ ۳. چگونه می‌توان ارتباط مفاهیم کمال نفس و سلامت روان را توضیح داد؟ همچنین، ایشان بر ضرورت ایجاد گفت‌وگوی سازنده بین فلسفه و روانشناسی تأکید و درباره ارتباط نظریه ملاصدرا با مراحل تحولی روان انسان و ابعاد شناختی، هیجانی و اجتماعی آن، طرح مسئله کرد. 🔻 محورهای اصلی سخنرانی استاد عبودیت در سخنرانی خود به نکات زیر پرداخت: ۱. تفاوت فلسفه اسلامی و فلسفه‌های غربی: فلسفه اسلامی بر وجود مبدأیی به نام «صورت» برای توضیح آثار طبیعی تأکید دارد، برخلاف مفهوم ذرات بنیادی در فلسفه‌های غربی. ۲. تحلیل مراتب نفس: بررسی مراتب نفس و قوای مرتبط با آن (شهوت، غضب و عقل عملی)، اهمیت هماهنگی میان قوای نفس و تسلط عقل عملی برای تعادل شخصیت. ۳. تفاوت دیدگاه‌های روانشناسی و فلسفه اسلامی: در روانشناسی، تأکید بر کاهش تنش‌های بدنی است، اما در فلسفه اسلامی توجه مداوم به نیاز بدنی می‌تواند آن را تقویت و به ملکه تبدیل کند. ۴. رابطه فلسفه ملاصدرا و روانشناسی: مراحل تحول ادراک از سطح حسی به خیالی، وهمی و عقلی در فلسفه ملاصدرا تطبیق‌پذیر با یافته‌های روانشناسی جدید است. ۵. نقد تفاوت‌های فلسفه اسلامی و نظریه داروین: تکامل در فلسفه ملاصدرا بر مبنای حرکت جوهری و تکامل نفس است، ولی نظریه داروین بر تغییرات بدن و محیط تمرکز دارد. 🔻 مشارکت اساتید و طرح دیدگاه‌ها در ادامه، اساتید حاضر در جلسه از دو گروه علمی فلسفه و روانشناسی به ارائه دیدگاه‌ها و سؤالات خود پرداختند: 🔺 دکتر علی ابوترابی (روانشناسی): سؤال: تفاوت دیدگاه روانشناسی (کاهش تنش با رفع نیاز بدنی) با نظریه ملاصدرا (توجه مداوم به نیازها و تأثیر آن بر جوهر نفس) چیست؟ پیشنهاد: تعریف شخصیت انسان به‌عنوان مقوله‌ای دینامیک با تأثیرات روحی و جسمی. نظر: فلسفی بودن مباحث علم‌النفس هم از جهت روش (عقلانی) و هم هستی‌شناسی قابل ارزیابی است. 🔺 دکتر عباس گرایی (فلسفه): سؤال: مقایسه نظریه حرکت جوهری ملاصدرا با نظریه داروین و تفاوت در مراحل رشد انسان. نظر: نظریه ملاصدرا بر تکامل نفس و تحول وجودی تأکید دارد؛ در حالی که داروین به تغییرات جسمانی می‌پردازد. 🔺 دکتر ناروئی (روانشناسی): سؤالات: ۱. شباهت‌ها و تفاوت‌های دیدگاه ملاصدرا و داروین در تحول موجودات. ۲. منشأ حرکت اشتدادی در دیدگاه ملاصدرا (اضطراری یا اختیاری بودن تحول). نظر: دیدگاه تحولی پیاژه در شناخت، کمتر با فلسفه اسلامی سازگار است و نظریات انباشت اطلاعات یا پردازش اطلاعات تطابق بیشتری دارند. 🔺 دکتر جهانگیرزاده (روانشناسی): سؤال: چگونه می‌توان نظریه ملاصدرا را به مدلی برای تبیین تحول شناختی و مراحل رشد کودک تطبیق داد؟ پیشنهاد: استفاده از نظریه ابن‌سینا و ملاصدرا به‌عنوان چارچوبی برای تحلیل مراحل شناختی و انگیزشی در روانشناسی. 🔻 جمع‌بندی و تأکید پایانی در پایان جلسه، بر تلاش برای تطابق مفاهیم فلسفه اسلامی (مانند ارتباط نفس و بدن، مراتب وجودی) با یافته‌های روانشناسی مدرن تأکید شد. تفاوت روش‌شناسی فلسفه اسلامی و علم تجربی روانشناسی مورد توجه قرار گرفت و امکان ایجاد چارچوب‌های مشترک کاربردی مطرح شد. در جمع‌بندی، نظریه ملاصدرا به‌عنوان نظری ساختاری، عمیق و متافیزیکی که قابلیت تحلیل علمی روانشناسی به‌ویژه در حوزه شناخت و شخصیت را دارد، مورد تأکید قرار گرفت. 🔰 کانال رسمی گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) @philosophy_iki_ac_ir

📢 #گزارش #سه‌شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «بررسی نقش ارزش‌ها در علم و به‌ویژه علوم انسانی» ✅ در ادامه به گزارشی مختصر از جلسه می‌پردازیم: قسمت اول 🔻 نطق آغازین مدیر محترم جلسه در ابتدای جلسه، دکتر گرایی با اشاره به اهمیت بحث ارزش‌ها و علوم انسانی، بیان کرد که دکتر مصباح به بررسی نقش ارزش‌ها در علم می‌پردازد. حاضران اجماع داشتند که ارزش‌ها در فرایند علم تأثیرگذارند. بحث اصلی، جایگاه و حدود تأثیر ارزش‌ها در تحلیل‌های علوم انسانی بود و این مسئله یکی از چالش‌های مهم میان‌رشته‌ای است. 🔻 ارائه‌ی سخنران محترم در آغاز جلسه، دکتر مصباح ضمن تبریک دهه کرامت، به دیدگاه‌های مختلف درباره نقش ارزش‌ها در علم اشاره کرد؛ از یک سو پوزیتیویست‌ها قائل به طرد ارزش‌ها از علم بودند و از سوی دیگر، برخی فیلسوفان و مکاتب مانند لاکاتوش، فایرابند، مارکسیست‌ها و فمینیست‌ها تأکید داشتند که دخالت ارزش‌ها در علم اجتناب‌ناپذیر و حتی مفید است. 🔺 وی بر تفکیک میان ارزش‌های معرفتی (مانند دقت و انسجام) و غیرمعرفتی تأکید کرد و نقش اساسی ارزش‌های معرفتی را در فرایندهای مختلف علمی—including انتخاب موضوع، روش و ارزیابی نظریه‌ها—برشمرد. 🔺 استاد مصباح بیان داشت که به‌ویژه در علوم انسانی، تأثیر ارزش‌ها بیش از سایر حوزه‌هاست، چراکه این علوم با اهداف و غایات انسانی پیوند دارند و بخش عمده‌ای از آن‌ها توصیه‌ای و هنجاری است. 🔺 نتیجه اینکه دکتر مصباح تأکید کرد که هر علم حصولی تا حدی تحت تأثیر ارزش است و به‌ویژه در علوم انسانی، باید ارزش‌های صحیح و اسلامی مبنا قرار بگیرد. 🔺 ایشان دخالت ارزش‌های غیرمعرفتی را در علم رد کرد و یادآور شد که این تأثیر الزاما به نسبیت یا نفی حقیقت‌گرایی نمی‌انجامد؛ بلکه باعث امکان تفاهم و مفاهمه علمی می‌شود. 🔺 در پایان، دکتر مصباح ضرورت بازسازی معرفتی علوم انسانی بر پایه ارزش‌های بایسته را مورد تأکید قرار داد. 🔻 حجت‌الاسلام دکتر خان‌بیگی 🔺 نکته اول: همه علوم، به‌خصوص علوم حضوری مانند علم نفس، مسبوق به اراده نیستند و می‌توانند غیرارادی باشند. 🔺 نکته دوم: حتی اگر علم یا بینشی بر پایه اراده شکل بگیرد، لزوماً منجر به خطا نمی‌شود؛ ممکن است نیت اولیه نادرست باشد اما استدلال به نتیجه درست برسد. 🔺 پرسش: اگر حب یا گرایش به موضوعی آن‌قدر شدید باشد که اختیار را سلب کند، آیا امکان استدلال و تحصیل علم درباره گزینه‌ دیگر از بین می‌رود و علم حضوری/حصولی نیز متناسب با حب غالب ساخته خواهد شد؟ 🔻 پاسخ سخنران تأکید کرد که گاهی شدت یک حب یا گرایش تا جایی زیاد می‌شود که عملاً اختیار و امکان تفکر درباره گزینه‌های دیگر از بین می‌رود. در چنین حالتی، دخالت ارزش‌ها دیگر اختیاری نیست و فرد قابل مؤاخذه اخلاقی نیست و دستورالعمل‌های هنجاری علم تنها در فضای اختیار معنا دارند. همچنین بیان کرد انسان‌ها نیازهای مشترک دارند و تفاهم علمی تا زمانی که اختیار باقی است، امکان‌پذیر است. 🔻 انتقادات استاد میرسپاه 🔺 تأکید بر تبیین علامه مصباح درباره نبود سد نفوذناپذیر میان ارزش و علم و رد تفکیک مطلق این دو. 🔺 نقد رویکرد روانشناختی صرف و هشدار درباره تقلیل بحث اسلامی‌سازی علوم به روان‌شناسی. 🔺 تأکید بر اینکه گزاره‌های اخلاقی و علمی هر دو ضرورت بالقیاس دارند و کوشش برای کم‌رنگ کردن این دیدگاه را شایسته نقد دانست. 🔺 انتقاد از بومی‌سازی علوم انسانی به‌جای اسلامی‌سازی و تأکید بر لزوم تبعیت علوم اجتماعی و تربیتی از ارزش‌های اسلامی. 🔺 یادآوری اینکه مخالفان دخالت ارزش‌ها، علم و ارزش را حیطه‌هایی مستقل می‌دانند اما این تفکیک قبول نیست. 🔺 ضرورت تبیین و حضور واقعی ارزش‌ها در حوزه دانش و تأکید بر غفلت محافل علمی ایران از این موضوع. 🔺 پاسخ سخنران بین مطلوبیتِ بالفعل (روان‌شناختی) و مطلوبیتِ واقعی (عینی) تفکیک کرد و محور دانش ارزشی را مطلوبیت نوع دوم دانست. تأکید کرد که اراده و گرایش‌های انسانی حتی در فهم واقع اثر می‌گذارند و ادراک واقعیت ناب بدون ارزش و میل محل پرسش است. نقد کرد که تمایز علم ارزشی/توصیفی مسامحه‌ای است و علم به ارزش‌ها و سایر امور از حیث حقیقت یکی‌اند؛ تفاوت، در آثار عملی است. در پاسخ به بحث لایه‌های علم و حکایتگری، توضیح داد که حکایت ذهنی از واقع تابع توجه فاعل و اراده است و فهم واقعیت فرایندی اختیاری است، اما این اختیار همواره به‌معنای انتخاب آگاهانه نیست. 🔰 کانال رسمی گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) @philosophy_iki_ac_ir

📢 #گزارش #سه‌شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «بررسی نقش ارزش‌ها در علم و به‌ویژه علوم انسانی» ✅ در ادامه به گزارشی مختصر از جلسه می‌پردازیم: قسمت دوم 🔻 نظر دکتر فاطمی‌نیا برجسته شدن یک گرایش روانی خود به خود با نوعی معرفت ارزشی همراه است و تفاوت ماهوی زیادی بین گرایش‌ها دیده نمی‌شود. 🔺 پاسخ سخنران بیان کرد پررنگ شدن گرایش روان‌شناختی با تولید معرفت ارزشی همراه است و هر دو می‌توانند تغییردهنده معرفت باشند. 🔻 نقدهای دکتر نمازی ۱. توضیح درباره تعبیر «علوم انسانی مظاهر انسان». ۲. سازوکار گردآوری و معیار اعتبار مفاهیم ارزشی و تحلیل مطلوبیت. ۳. نقش آموزه‌های اسلامی و لزوم رجوع به منظومه مفهومی اسلام در تدوین نظریه ارزش. 🔻 پاسخ سخنران تعریف «علوم انسانی مظاهر انسان» را کلی دانست و اعتبار مفاهیم ارزشی را به معیار علم حضوری و حب ذات بازگرداند؛ آموزه‌های اسلامی نیز با همین مبنا اعتبار خواهند یافت. 🔻 پرسش دکتر علی مصباح آیا می‌توان علوم را به دو لایه تقسیم کرد: یکی غیرارادی و دیگری ارادی که از ارزش‌ها تأثیر می‌پذیرد؟ به‌ویژه در علم حصولی که حکایت از واقع می‌کند، آیا حکایت امری اختیاری است یا تنها کشف واقعیت محسوب می‌شود؟ با استناد به قرآن، ساحت استیقان غیرارادی و انکار ارادی دانسته شد. 🔺 پاسخ سخنران موضوع علوم انسانی را اعم از افعال اختیاری و شامل افعال، انفعالات و نهادهای انسانی دانست و تصریح کرد حتی صفات غیرارادی نیز اگر قابل کنترل باشند، موضوع علم انسانی‌اند. 🔻 جمع‌بندی جلسه موضوع تأثیر ارزش‌ها بر علم (به‌ویژه علوم انسانی) از ابعاد فلسفی، روان‌شناختی و معرفت‌شناسی نقد و بررسی شد؛ محور اصلی بر این بود که جدایی مطلق علم و ارزش ممکن نیست و تأثیر ارزش‌های بنیادی، اعم از معرفتی یا واقعی، در شکل‌گیری معرفت قابل انکار نیست و معیار نهایی اعتبار معرفت ارزشی، علم حضوری دانسته شد. جلسه با تاکید بر لزوم توجه به ارزش‌های اسلامی و تداوم بحث خاتمه یافت. 🔰 کانال رسمی گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) @philosophy_iki_ac_ir