#تازه_وارد 🌱 #نظام_معرفت_شناسی_فارابی 🔹 فارابي در آثار مختلفش، مجموعة آراي معرفت‌شناختي خود را به ويژه بر مبناي عامل «عقل» - و با التفات به برخي آموزه‌هاي مرتبطِ اسلامي- پايه‌ريزي مي‌كند؛ هرچند رگه‌هايي از رويكرد شهودي نيز در رسالة فصوص‌الحكم كه به وي منسوب است، ديده مي‌شوند. وي از اين رهگذر مي‌كوشد تا يافته‌هاي فلاسفۀ پيشين به ويژه ارسطو و شارحانش را تكميل كند، تبييني فلسفي از برخي حقايق اسلامي ارائه دهد و مجموعاً يك نظام معرفت‌شناختي منسجم و دقيق را پايه‌ريزي كند. فارابي در بسياري از مباحث معرفت‌شناختي خويش، نقش «مؤسس» داشته و از اين جهت، بر فلاسفة قرون وسطاي مسيحي و نيز بر فلاسفة اسلاميِ بعدي به ويژه ابن‌سينا تأثير چشمگير گذاشته و راهگشاي آنان در بسط اين مباحث بوده است. 📝 #مهدی_عباس‌زاده 🖨 #سازمان_انتشارات_پژوهشگاه_فرهنگ_و_اندیشه_اسلامی 📇این کتاب در 538 صفحه به قیمت 240000 تومان در بهار 1402 به چاپ رسیده است. 📌 @Poiictnews

💢🔰 #نشست_علمی 💢 #هوش_مصنوعی در علوم انسانی-اسلامی: فرصتها و تهدیدها سخنرانان: 🔸دکتر محمدحسین بهرامی؛ 🔸دکتر مجید کافی؛ 🔸مهندس احمد ربیعی زاده، 🔸دکتر محمدرضا قاسمی؛ دبیر نشست: دکتر مهدی نصیری؛ 🗓چهارشنبه 10 خرداد 1402 از ساعت 10 الی 12 📍قم، پردیسان، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ ◀️ورود به جلسه مجازی: https://vc.rihu.ac.ir/ch/meeting2 --------------- 🔻پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ایتا: https://eitaa.com/rihu_ac_ir

به همت پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی منتشر شد. کتاب مبناگرایی بونجور و ملاصدرا به قلم عیسی موسی زاده و مهدی عباس زاده و از سوی نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر گردید:

چكيدۀ كتاب مقايسۀ مبناگرايي بونجور و ملاصدرا دغدغه اصلی معرفت‌شناسان در خصوص يك باور، صدق آن و موجه‌بودن فاعل شناسا در صادق دانستن و پذیرش آن است. درباره چگونگی توجیه باورها، بحث¬های مفصلی صورت گرفته و نظریه¬های مختلفی ارائه شده است. يكي از مهم‌ترین اين نظريه‌ها مبناگرایی است که سابقة آن به افلاطون و ارسطو می¬رسد. در این نظريه، توجیه دارای ساختاری رده‌بندی شده است، بدین صورت که برخی از باورهای موجود در نظام معرفتی فاعل شناسا در موجه‌بودن خود بی¬نیاز از ديگر باورهای نظام معرفتی بوده و بقیه باورهای وی در موجه‌بودن خود نهایتاً وابسته به آنها هستند. باورهاي دسته اول به باورهای پايه يا مبنا معروف¬اند که مبنای توجیه کل نظام معرفتی فاعل شناسا را تشكيل مي‌دهند. پذيرش و گرایش به روش‌های توجیهی غیر مبناگرایانه، مانند انسجام¬گرایی و اطمینان‌گرایی که به دلایل متعدد در دوران معاصر رواج پیدا کرده است، ممكن است انسان را به تسلیم‌شدن در برابر نسبی‌گرایی و در نتیجه تخریب ارزش‌ها و ملاک‌های عيني بشری در همة حوزه¬ها سوق دهد و بالمآل اومانیسم¬های مدرن و واگذاری انسان به حال خود، یعنی خود¬محوری یا نهایتاً جامعه¬محوری را پيش نهد. مبناگرایی به عنوان روشی معقول و قابل دفاع، جایگزیني مناسب براي روش‌های يادشده و يكي از راهكارهاي مناسب براي برون‌رفت از بحران نسبی‌گرایی است. نوشتار حاضر با هدف برداشتن گامی در جهت تقویت رویکرد مبناگرایی و با روش تحليلي- مقایسه‌اي، در صدد ارائه تصويري از ديدگاه‌هاي مبناگرايانه معرفت‌شناسِ نام‌آشناي غرب معاصر لورنس بونجور و فيلسوف شهير اسلامي صدرالدين محمد بن ابراهيم قوام شيرازي معروف به ملاصدرا و صدرالمتألهين است. بونجور و ملاصدرا با وجود اختلافات‌نظرهايي که با هم وجود دارد، وجوه شباهت مهمی نيز با هم دارند و همين دو، امکان شکل‌گیری بحث و گفت‌وگويي را در ميان آنها فراهم می¬سازد. بر این باوریم که مقایسه رویکردها و ديدگاه‌هاي متفکران، همواره یکی از بهترین راه‌ها هم برای آشنایی با اندیشة آنها و هم برای آشکار شدن نقاط ضعف و قوت هر کدام است، تا فرصتی برای رشد و بالندگی اندیشه پیش روي قرار دهد. با بررسی تحليلي- مقایسه‌ايِ مبناگرایی در اندیشه این دو متفکر، همانندي‌ها و ناهمانندي‌هايي در مباحث آنها ملاحظه مي‌شود که مهم‌ترین آنها از این قرار است: از سويي، تقسیم آگاهی به غیرمفهومی و مفهومی نزد بونجور و تقسیم علم به حضوری و حصولی نزد ملاصدرا و دفاع از مواجهه مستقیم میان اين اقسام برای تأمین توجیه معرفتیِ وجه مفهومیِ آگاهی (در اندیشه بونجور) و علم حصولی (در تفكر ملاصدرا)، مهم‌ترین وجه شباهت ميان بونجور و ملاصدرا است. بر این اساس، هر دو فیلسوف بر نقش توجیهی واقیعت غیرمفهومی (بونجور) و علم حضوری (ملاصدرا) تأکید دارند و از آن دفاع می¬کنند و لذا هر دو، رویکردی مبناگرایانه را اتخاذ کرده و مورد توجه قرار می¬دهند. همچنین هر دو فیلسوف، بر امکان توجیه پیشیني توجه داشته و بر آن تأکید می¬ورزند. اما از سوي دیگر، بونجور اولاً معرفت¬شناسی را مستقل از وجودشناسی بررسی می-کند، هرچند که با پذیرفتن امکان مواجهه مستقیم ميان واقعیت غیر مفهومی و توصیفِ مفهومیِ مربوط به آن، خواه ناخواه به نوعي بر لزوم برققراري نسبت ميان وجودشناسی و معرفت¬شناسی اشاره دارد و ثانیاً با تأکید بر امکان خطا در باورهای پایه به مبناگرایی معتدل گرایش دارد؛ در حالی که نزد ملاصدرا اولاً معرفت¬شناسی نه تنها در نسبت با وجودشناسی است، بلکه اساساً بدون آن معنايي نخواهد داشت؛ چرا که به نظر وی علم حصولی نه تنها در موجه‌بودن، بلکه در وجود نیز وابسته به علم حضوری هستند و حضور نزد وی چیزی غیر از وجود نیست و ثانیاً از آنجا كه وی معتقد است که باورهای پایه يكسره خطاناپذیرند، لذا به مبناگرایی حداکثری تمايل دارد.

✅هفتمین پیش‌نشست همایش مطالعات تطبیقی اخلاق در اسلام و مسیحیت با موضوع «اخلاق صلح و دیپلماسی» در روزه یکشنبه 7 خرداد 1402 در موسسه خاتم النبین-صلی الله علیه و آله- برگزار شد. ⬅️در این نشست کشیش دکتر وردان ابوچینا از کشور آلمان به صورت مجازی و برخط و حجت الاسلام امینی گلستانی رئیس موسسه بین المللی صلح و ادیان و امام فرهنگی مونیخ آلمان حضور داشتند و در خصوص تعاریف و ضرورت صلح در جهان معاصر و قدرت نرم دیپلماسی به بحث و گفتگو پرداختند. ⬅️کشیش ابوچینا رئیس مرکز گفتگوی ادیان ارتدوکس زاگرب بیان داشتند که صلح ادیان در جهانی که گرفتار بحران اخلاق و معنویت شده ضرورت بدون انکار دارد. در شرایط کنونی به ویژه در غرب دولت‌ها درگیر مقاصد سیاسی هستند و مباحث اخلاقی در اولویت چندم هست و حال آنکه معنویت واقعی فقط از طریق گفتگوی ادیان ممکن است. ایشان اضافه کردند که در کتاب مقدس مسیحیت خدمت به همسایه و هم نوع از ضروریات انسانی است ⬅️این استاد دانشگاه رگنزبورگ افزودند که به عنوان تنها کشیش شیعه‌شناس کرواسی و شرق آلمان که دوبار به ایران سفر کرده و میهمان جامعه المصطفی-صلوات الله علیه- بوده شیعه در اروپا حضور پررنگ ندارد و بایستی روحانیون زبان‌دان حضور داشته باشند و شورای رهبران ادیان درراستای اعتمادسازی فعالیت کنند. در نظر ایشان صلح فقد نبود جنگ نیست بلکه امری ایجابی است. کشیش وردان بیان داشتند که قرن حاضر قرن گفتگوی ادیان است و تا همدیگررو نشناسیم دشمن همدیگر خواهیم بود ⬅️در نتیجه‌گیری پایانی کشیش وردان اظهار داشت که بایستی شیعیان بیشتر به معرفی خود بپردازند چرا که در اروپا اهل سنت حنفی مسلک اکثرا قدرت بیان را به دست گرفته‌اند. ⬅️حجت الاسلام دکتر امینی هم ضمن بیان تعاریف مربوط به مفهوم دیپلماسی عمومی و تفاوت آن با روابط عمومی و پروپاگاندا بیان داشت که در الگوی اسلامی دیپلماسی عمومی، سه اصل دعوت، تألیف قلوب و مهادنه از اصول اجتناب ناپذیر عصر حاضر در بحث صلح پژوهی است. با توجه به همین سه اصل هست که می‌توان به معرفی صحیح اسلام پرداخت. ⬅️از جمله مهمترین روش‌هایی که در دیپلماسی‌عمومی پیامبر-صلوات الله علیه- مورد استفاده شده‌اند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 1. روش سیاسی (مذاکره با مردم، نخبگان و نمایندگان)؛ 2. روش فرهنگی ـ تبلیغاتی (اعزام مبلغان)؛ 3. روش حقوقی (انعقاد پیمان‌ها و قراردادهای سیاسی)؛ 4. روش اقتصادی (تألیف قلوب)؛ 5. روش بشردوستانه (عتق و فک رقبه). **رئیس موسسه بین المللی صلح و ادیان در ادامه بیان داشت که ۱۴ آیه اصلی در خصوص صلح وجود دارد که آیات متعدّدى از قرآن مجید در مورد صلح سخن می‌گوید، و خداوند متعال در این آیات، تابلوى زیبایى از صلح به تصویر کشیده است. به برخى از این آیات توجّه فرمایید: 1ـ در آیه شریه 61 سوره انفال مى فرماید: «(وَإِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَکَّلْ عَلَى اللهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ); و اگر تمایل به صلح نشان دهند، تو نیز از در صلح درآى، و بر خدا توکّل کن، که او شنوا و داناست». عرب به صلح «سلم» و «سلام» مى گوید، و لذا در قرآن مجید ـ جز یک مورد ـ از صلح به واژه هاى مذکور تعبیر شده است. ضمناً شاید معناى «وتوکل على اللّه...» این باشد که در عین پذیرش صلح و زمین نهادن سلاح، توکّل بر خدا نموده، و هوش و حواست را جمع کن، تا مبادا آتش بس دشمن تله اى براى غافلگیر کردن تو باشد، و بدین وسیله بر تو غالب و پیروز گردد. پس در عین حال که صلح دشمن را مى پذیرى، مواظب توطئه‌هاى او نیز باش. 2ـ در آیه 35 سوره محمّد مى خوانیم: «(فَلاَ تَهِنُوا وَتَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَأَنْتُمْ الاَْعْلَوْنَ وَاللهُ مَعَکُمْ وَلَنْ یَتِرَکُمْ أَعْمَالَکُمْ); پس هرگز سست نشوید و (از دشمنان) صلح (ذلّت بار) نطلبید در حالى که شما برترید، و خداوند با شماست و هرگز از (ثواب) اعمالتان نمى‌کاهد». ⬅️در ادامه کارشناسان پاسخگوی سوالات شرکت‌کنندگان بودند. ⭕️این نشست هفتمین پیش‌نشست این همایش می‌باشد و همایش در بهمن سال جاری برگزار خواهد شد. پژوهشگران می‌توانند مقالاتی که با موضوع اخلاق در اسلام و مسیحیت ارائه کنند.

سمینار پژوهشی کتاب ترجمه انتقادی ابونصرفارابی و آرای اهل مدینه فاضله در تاریخ پنجشنبه 1402/03/11 از ساعت 11-12 با حضور مترجمان محترم دکتر محمد کیوانفر و حجت الاسلام امیر خوش نظر در تالار کوثر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار گردید. این سمینار با حضور شورای علمی گروه فلسفه، مدیران محترم پژوهشکده و نماینده معاونت محترم پژوهشی پژوهشگاه، جناب آقای سید حسین میرخلیلی برگزار شد. به گفته دکتر کیوانفر مترجم بخش انگلیسی این کتاب، ویژگی برجسته کتاب آرای اهل مدینه فاضله آن است که فارابی در عین استفاده از مطالب فیلسوفان و متکلمان دیگر در این کتاب، ولی ایده ناب و شاخص عرضه کرده است که خاص اوست. نویسنده اصلی کتاب پروفسور رودلف اولریش است که کتاب را در سال گذشته رونمایی کرده و مشتاق به ترجمه آن در ایران بوده است که پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی این وظیفه را به عهده گرفته است. به گفته مترجمان تلاش خواهد شد به ادبیات فارابی نزدیک باشد؛ نه به ادبیات امروزی. با توجه به ویژگی‌های خاص کتاب، پیشنهاد شد مترجمان محترم مقدمه مفصلی نیز به کتاب بیفزایند.