eitaa logo
پژوهشکده فلسفه و کلام
1.2هزار دنبال‌کننده
1.3هزار عکس
78 ویدیو
154 فایل
پایکاه اینترنتی: http://phil.theo.isca.ac.ir صفحه اختصاصی آپارات: http://www.aparat.com/phil.theo ارتباط با مدیر کانال: @Znsadr
مشاهده در ایتا
دانلود
✅ پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار می کند 🌀 کلام در مدرسه لکهنو؛ ریشه و اندیشه ها 🎙ارائه‌دهندگان: 👤 حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدتقی سبحانی (خاستگاه اندیشه‌های کلامی در مدرسه لکنهو) 👤 حجت الاسلام و المسلمین استاد مهدی اسفندیاری (جایگاه علامه میرحامد خسین و عبقات الانوار در کلام شیعه) 🎙دبیر علمی: 👤 دکتر اصغر رمضانی 🗓 زمان: سه شنبه 24 بهمن ماه 1402 ⏰ ساعت: 10 تا 12 لینک ورود به جلسه: dte.bz/philconf 🏢 مکان: پردیسان، بلواردانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه دوم، تالار شهید سلیمانی ⬅️ پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
🗒سلسله نشست‌های علمی (جلسه چهاردهم) ◾️ درآمدی بر مسائل الهیاتی حکمرانی در ایران 🎙 حجت الاسلام والمسلمین استاد محمدتقی سبحانی 📅 چهارشنبه ۲۵ بهمن 1402، ساعت 8 الی 10 🏫 مکان: قم، پردیسان، انتهای خیابان دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه دوم، تالار شهید سلیمانی 🔗 لینک ورود به جلسه 🌐 dte.bz/cptconf ⬅️ پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir
✅✅✅ نشست علمی «کلام در مدرسه لکهنو؛ ریشه‌ها و اندیشه‌ها» در روز سه‌شنبه 24/11/1402 با ارائه اساتید محترم دکتر مهدی اسفندیاری و دکتر حامد مقدم و دبیری دکتر اصغر رمضانی در تالار شهید سلیمانی برگزار شد.
در ادامه گزارش این نشست علمی را میخوانیم:
بسم الله الرحمن الرحیم ❇️❇️ نشست علمی «کلام در مدرسه لکهنو؛ ریشه‌ها و اندیشه‌ها» در روز سه‌شنبه 24/11/1402 با ارائه اساتید محترم دکتر مهدی اسفندیاری و دکتر حامد مقدم و دبیری دکتر اصغر رمضانی در تالار شهید سلیمانی برگزار شد. ❎❎ در ابتدای جلسه گزارشی کلی از زندگی و ویژگیهای فردی میر حامد حسین ارائه کردند و در ادامه دکتر مهدی اسفندیاری در موضوع «جایگاه علامه میرحامد حسین و عبقات الانوار در کلام شیعه» به ارائه پرداخت. ایشان گفتند که مدرسه لکهنو با سابقه‌ای 150 ساله است با اندیشمندانی فراوان و میراثی سترگ. آغاز مدرسه لکهنو در سال 1200 با حضور سید علی دلدار نقوی است که اصالتاً سبزواری هستند و اجدادشان در حمله مغول به هند مهاجرت کرده‌اند و همچنین اجداد میر حامد حسین نیز نیشابوری هستند که به هند مهاجرت کرده‌اند و نسب این دو نفر در امامزاده محروق نیشابور به هم می‌رساند. مدرسه لکهنو حلقه واصل بین ایران و شبه قاره است. خاستگاه تولید عقبات و تربیت میرحامد حسین به روش تربیتی سید دلدار علی نقوی می‌رسد. سید دلدار علی شخصی است در گوشه‌ای گمنام در دنیا یعنی شبه قاره پایگاهی قوی در اصول و فقه و کلام برای شیعه درست کردند. سید دلدار فقط دو سال در نجف بوده ولی در بازگشت از نجف به هند فضای شبه قاره را رصد می‌کند و با اخباری‌ها و صوفی‌ها و سلفی‌ها مواجه دارد و از پاسخ به شبهات دریغ می‌کند و کتاب عماد الاسلام ایشان یکی از بزرگترین کتب کلامی شیعه است که در رد نهایه العقول فخر رازی است که چهار جلد آن مربوط به امامت است. میر حامد حسین در عبقات از عماد الاسلام و سید دلدار علی یاد می‌کند. عنوان احیاگر فرهنگ امامت در عصر معاصر عنوانی شایسته برای میر حامد حسین است . او آثار دلدار علی و قبل او را دیده تا به عبقات رسیده است. اما زمینه پیدایش کتاب عبقات آن است که شخصی به نام شاه عبد العزیز دهلوی کتابی با عنوان تحفه اثنا عشریه را در ذم و رد عقاید شیعه تالیف می‌کند که در فصل هفتم این کتاب عقیده شیعه در باب امامت را به چالش می‌کشد. این کتاب نه تنها عقاید شیعه بلکه باورهای اصیل اسلامی را نشانه می‌گیرد و در واقع مرامنامه جریانهای تکفیری و افراطی در شبه قاره می‌گردد. او در مقدمه کتابش انگیزه خود از نوشتن کتاب را نفوذ روزافزون شیعه در میان خانواده‌های اهل سنت می‌داند و این سخن نشان می دهد مرحوم سید دلدار علی نقوی در ترویج عقاید حقه مکتب اهل بیت در شبه قاره موفق بوده است. شاه عبدالعزیز با اینکه در مقدمه کتابش وعده می‌دهد که جدال احسن کند و از دایره انصاف خارج نشود ولی به وعده خود وفا نمی‌کند و انواع تهمتها و افتراءها را نثار شیعه می‌کند و عقاید اسماعیلیه را به شیعه نسبت می‌دهد. ✅✅✅ میرحامد حسین در فضایی تربیت شده است که سید دلدار علی آن را ایجاد کرده است و آن تشکیل یک جبهه واحد در مقابل کتاب تحفه اثناعشریه است. کتاب عبقات ردیه ای است بر باب هفتم کتاب تحفه که مربوط به امامت است و با تالیف کتاب عبقات هویت شیعه در شبه‌قاره ماندگار شد. میرحامد حسین یک نقطه عطف در تاریخ شیعه است؛ مجاهدی که یک لحظه از مرام و عقیده عقب نمی‌نشیند و همه هستی خود را فدای دفاع از عقاید شیعه می‌کند و آنقدر در این راه می‌نویسد که هر دو دستش از کار می‌افتد. در ادامه دکتر حامد مقدم درباره «روش‌شناسی صاحب عبقات در اعتبار سنجی حدیث» به ارائه پرداختند. ایشان گفتند که فرقه‌نویسان معتقدند که اساس اختلافات کلامی مربوط می‌شود به ایام بعد از رحلت پیامبر اکرم و جانشینی آن حضرت. در میان صحابه ائمه کسانی هستند در رد نظریه اهل سنت و خلفا کتاب می نویسند. در دوره‌های بعد مهمترین کتاب در این حوزه کتاب المغنی قاضی عبدالجبار است که جلد بیستم آن مربوط به امامت است و سید مرتضی کتاب الشافی را در نقد آن نوشته است. سید مرتضی در این کتاب مباحث ادبی و اصولی و مباحثی که ناظر به فهم و دلالت حدیث است را متعرض می‌شود ولی مباحث مربوط به اعتبار سنجی و صحت حدیث و صدور قطعی آن را متعرض نمی‌شود. بعد از سید مرتضی، شیخ طوسی با نگارش تلخیص الشافی همان روش سید را ادامه می‌دهد و تا نوبت به علامه حلی می‌رسد. علامه حلی در اثبات مذهب شیعه دو کتاب نوشت: نهج الحق و کشف الصدق و دیگری منهاج الکرامه که هر دو کتاب مورد توجه اهل سنت قرار می‌گیرد. ابن تیمیه با نوشتن منهاج السنه، منهاج الکرامه را نقد می‌کند و فضل بن روزبهان کتاب نهج الحق و کشف الصدق را. بعدا قاضی نورالله شوشتری و محمد حسن مظفر کتاب فضل بن روزبهان را نقد می‌کنند ولی تا امروز در نقد منهاج السنه ابن تیمیه کتابی نوشته نشده است. در همین سیر در هند کتاب تحفه اثناعشریه در رد عقاید شیعه نوشته می‌شود و نویسنده در فصل هفتم کتاب عقاید شیعه در مسئله امامت را به چالش می‌کشد.
✳️✳️ شاه عبدالعزیز دهلوی در فصل هفتم کتاب تحفه سیزده حدیث و شش آیه را برای نقد عقیده شیعه ذکر می‌کند و مدعی است که احادیث را از منابع مورد قبول شیعه آورده است در حالی که این احادیث مورد قبول شیعه نیستند. به طور مثال در مقام معارضه با حدیث ثقلین استناد می‌کند به حدیث: اقتدوا من بعدی بابوبکر و عمر یا در مقام تعارض با حدیث مدینه العلم استناد می کند به حدیث: لو کان بعدی نبیا لکان عمر و از اصول بحث خارج می‌شود چون شیعه این احادیث را قبول ندارد. ♻️♻️ میر حامد حسین برخلاف شاه عبدالعزیز کاملا به اصول و قوانین جدال احسن ملتزم است و در اعتبارسنجی حدیث و منطق فهم آن به منابع معتبر اهل سنت و عالمان آنها استناد می‌کند. میر حامد حسین در دفاع از عقاید شیعه در مقام اول به دنبال این است که صدور قطعی حدیث از پیامبر اکرم و دلالت آن را اثبات کند. قدم اول ایشان اثبات تواتر حدیث است و برای اثبات تواتر سه کار انجام می‌دهد. ابتدا سراغ کتبی از اهل سنت می‌رود که آنها ادعا کرده اند احادیث موجود در آن متواترند. در گام دوم به سراغ اعترافات علمای اهل سنت رفته‌اند. احادیثی که مورد استناد شیعه است و علمای اهل سنت به تواتر آن اعتراف کرده اند؛ مثل حدیث غدیر که استدلال شده به کلمات ذهبی که او در مقام نقادی حدیث در نزد اهل سنت جایگاه بلندی دارد. قدم سوم میرحامد حسین برای اعتبار سنجی حدیث این است که تواتر حدیث را در طبقات مختلف اثبات کند؛ کاری که علامه امینی در الغدیر درباره حدیث غدیر انجام داده است. ▶️▶️ نکته قابل توجه اینکه ایشان برای اثبات تواتر حدیث به سراغ مبانی رجالی اهل سنت می رود. نگاه مشهور اهل سنت در تواتر حدیث همان نگاه شیعه است عدد خاصی را برای اثبات تواتر شرط نمی‌دانند و معتقدند همین مقدار که یقین حاصل شود که تبانی بر کذب نبوده، برای اثبات تواتر کافی است. اگر تواتر حدیثی اثبات نشد، او درصد اثبات صحیح یا حسن بودن حدیث بر‌می‌آید و به کتب فقه و اصول فقه اهل سنت مراجعه می‌کند و با توجه به امکانات آن روز ایشان در مسئله زحمات و سختیهای زیادی را متحمل می‌شود.
✅ پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار می کند 🌀 کاربست فصل به عنوان حدتام در منطق صدرایی 🎙ارائه‌دهنده: 👤 حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسین زاده 🎙 ناقد: 👤حجت الاسلام و المسلمین دکتر یارعلی کرد فیروزجایی 🎙دبیر علمی: 👤 دکتر ذوالفقار ناصری صدر 🗓 زمان: شنبه 28 بهمن ماه 1402 ⏰ ساعت: 10 تا 12 لینک ورود به جلسه: dte.bz/philconf 🏢 مکان: پردیسان، بلواردانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه دوم، تالار شهید سلیمانی ⬅️ پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
📣 بایدها و نبایدهای تحصیل در علوم عقلی اسلامی 💢 مؤسسه پژوهشی امام علی (ع) برگزار می‎کند: ❇️ میهمان: حضرت آیت الله دبیر مجمع عالی حکمت اسلامی و رئیس انجمن معرفت شناسی حوزه علمیه قم ❇️ میزبان: حضرت حجت الاسلام و المسلمین عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی و عضو انجمن معرفت شناسی حوزه علمیه قم 🗓 زمان: چهار شنبه 02/ 11/ 1402 ساعت 19 ✅ شرکت در نشست از طریق کانال مؤسسه پژوهشی امام علی (ع) در ایتا: @Imam_Ali_11 💠 موسسه پژوهشی امام علی علیه السلام 🌐 ایتا | کانال پشتیبان | تلگرام | آپارات
الجلسة الأولى دور مدرسة الكوفة الكلامية في الفكر والحضارة الشيعية 1.تأسيس المعرفة والحضارة الشيعية في مدرسة الكوفة العلامة الشيخ الدكتور محمد تقى سبحاني (مركز أبحاث العلوم و الثقافة الإسلامية الجمهورية الإسلامية الايرانية 2. دور اهل البيت:في تأسيس مدرسة الكوفة الكلامية أ. د.رزاق الموسوي جامعة الكوفة كلية الفقه 3. ريادة مدرسة الكوفة في تأسيس العقلانية الكلامية العلامة الشيخ الدكتور رضا برنجکار جامعة طهران الجمهورية الإسلامية الايرانية الجلسة الثانية:التيارات الكلامية والعقائدية في مدرسة الكوفة الكلامية 1.معرفة تيارات متكلمى الكلام النقلى الكوفيين و استمرار ذلك إلى مدرسة قم الکلامی الدكتور سيد حسن طالقاني معهد القرآن والحديث الشريف الجمهورية الإسلاميةذالايرانية 2.مدرسة الكوفة الكلامية، هشام بن الحكم أنموذجاً أ.د.كريم السراجي (جامعة الكوفة كلية الفقه) 3. معرفة تيارات متكلمى الكلام العقلى الكوفيين وامتدادهم الى مدرسة بغداد الكلامية الشيخ الدكتور أكبر أقوام كرباسي مركز أبحاث العلوم و الثقافة الإسلامية الجمهورية الإسلامية الايرانية الجلسة الثالثة تأسيس مدرسة الكوفة الكلاميه 1.التشيع في الكوفه منذ عهد الامام على عليه السلام الى نهابة عهد إمامة الامام السجاد عليه السلام وأثرها في تأسيس مدرسة الكوفة الدكتور سيد على حسينى زاده معهد القرآن والحديث الجمهورية الإسلامية الايرانية 2.المتكلمون الأوائل ونطاق المناقشات الكلاميه بالكوفة في زمن الائمه الدكتور إمداد توران جامعة الأديان والمذاهب الجمهورية الإسلامية الايرانية 3.تثاقف الإثنيات الدينية في الكوفة - قراءة ابستمولوجية أ.د.وليد الاسدي
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار می‌کند 🔰برهان پذیری خداوند؛ چالش‌ها و تبیین‌ها ارائه دهندگان: 🎤حجت‌الاسلام عسگری سلیمانی امیری 🎤دکترمحمد ممحمد‌رضایی 🎤دکتر یوسف دانشور دبیر علمی: ✍️حجت‌الاسلام محمد جعفری 🗓پنج شنبه، ۱۴۰۲/۱۲/۳، ساعت۹ تا ۱۲ 🖇حضوری و مجازی 🏢 قم، خیابان ۱۹دی، کوچه۱۰, کوچه۲، اتاق جلسات مجمع عالی حکمت اسلامی لینک حضور مجازی 👇 https://hekmateislami.com/live 🆔@hekmateislami 🆔@mjafari_ir
❇️سلسله نشست های نقد مبانی معرفت شناختی و روش شناختی علوم اسلامی 🔰نشست علمی بررسی انتقادی شرایط یک نظریه معقول و مقبول از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی 🎙 ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین دکتر علیرضا آل بویه 📒دبیر علمی: اویس استادی ⬅️لینک ورود به جلسه: http://dte.bz/ici 📅زمان: سه شنبه 1 اسفند 1402 ⏰ساعت 10 🔹مکان: مشهد- چهارراه خسروی- خیابان آیت ا... خزعلی- نبش خیابان آیت ا... طبسی- دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی- پژوهشکده اسلام تمدنی ⬅️پژوهشگاه را  در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
هدایت شده از محمد سوری
دومین مدرسه زمستانی فلسفه ذهن توسط هسته فلسفه ذهن «موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران» با همکاری دانشگاه ادیان و مذاهب و با پشتیبانی ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی برگزار می شود تاریخ: دوشنبه و سه شنبه 7 و 8 اسفندماه 1402 موضوعات: 🍀چیستی ذهن و علامت امر ذهنی 🍀محتوای ذهنی 🍀بازنمایی ذهنی در نظر ابن سینا 🍀یگانه انگاری راسلی و فیزیکالیسم غیر استاندارد 🍀نظریه TOM و کاربست آن در تبیین روح و معاد جسمانی 🍀پدیدارشناسی ذهن 🍀اراده آزاد اساتید: 👤آقای دکتر رضا درگاهی فر (پژوهشگر وابسته به موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران) 👤آقای دکتر احمد لهراسبی (استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب) 👤آقای دکتر عباس مهدوی (استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب) 👤آقای دکتر هادی قهار (پژوهشگر وابسته به موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران) 🧕خانم دکتر نعیمه پورمحمدی (دانشیار دانشگاه ادیان و مذاهب) 👤آقای دکتر مهدی ذاکری (دانشیار دانشگاه تهران) 👤آقای دکتر سید محمد سادات منصوری (پژوهشگر وابسته به موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران) جهت شرکت در دوره بصورت مجازی به لینک زیر مراجعه نمایید (کد ورود22) https://el.urd.ac.ir/lms/index.php?option=com_bigbluebutton&view=meetingview&id=3274 جهت ثبت نام به سایت مراجعه کنید: https://urd.ac.ir/fa/75283/%D8%AB%D8%A8%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87-%D8%B2%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%A9%D8%AF%D9%87-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%AF/ 📍 مکان: دانشگاه ادیان و مذاهب سالن شهید بهشتی
❇️پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با مشارکت آموزش عالی هنر و اندیشه اسلامی برگزار می کند؛ 🌀 روان شناسی شناختی و ارتباط آن با دین 🎙ارائه کننده: 👤سرکار خانم دکتر فاطمه رئیسی 🎙دبیر علمی: 👤دکتر عیسی موسی‌زاده 📆زمان: سه‌شنبه 1 اسفند 1402 ⏰ساعت: 13 تا 15 🔗لینک حضور در فضای مجازی: 🌐dte.bz/philconf 🏫 آدرس: قم، پردیسان، خیابان دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تالار شهید سلیمانی ⬅️ پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
روان شناسی شناختی و ارتباط آن با دین.mp3
21.67M
🌀 روان شناسی شناختی و ارتباط آن با دین 🎙ارائه کننده: 👤سرکار خانم دکتر فاطمه رئیسی 🎙دبیر علمی: 👤دکتر عیسی موسی‌زاده 🎧 از رادیو پژوهش بشنوید 🌐 http://dte.bz/rTgRU 📆زمان: سه‌شنبه 1 اسفند 1402 ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 علامه مظلوم 🔹علامه مصباح(ره) از معدود افرادی هست که درد و درمان را به خوبی فهمیده بود ولی مخالفین از او دیو ساختند و موافقین هم حرفش را گوش نکردند. 💢کانال خبری @shohadayeiran57
❇️پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار می کند؛ 🌀 انسان‌شناسی شناختی 🎙ارائه‌دهنده: 👤 سرکار خانم دکتر لیلا اردبیلی 🎙دبیر علمی: 👤دکتر عیسی موسی‌زاده 📆زمان: سه‌شنبه 8 اسفند 1402 ⏰ساعت: 10 تا 12 🔗لینک حضور در فضای مجازی: 🌐dte.bz/Philconf 🏫 آدرس: قم، پردیسان، خیابان دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،طبقه دوم، تالار شهید سلیمانی ⬅️ پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔴 وصیت جالب خواجه نصیر الدین طوسی! ماجرای بنده پروری امام موسی کاظم (ع) و امام جواد (ع) در حق دانشمند بزرگ خواجه نصیرالدین طوسی که وصیت کرد او را در پیش پای این دو امام بزرگوار به خاک بسپارند و بر روی قبرش این آیه سوره کهف را بنگارد: «و سگ آنها دستهایش را بر دهانه غار گشوده بود» چون قبر خواجه را در پیش پای این دو امام بزرگوار حفر کردند ناگهان سردابی ظاهر شد ... ۵ اسفند روز تولد خواجه نصیرالدین طوسی و روز مهندس مبارک 👌 کانال حرفه‌ای‌ها http://eitaa.com/joinchat/361299968Ca15e2013ea محرمانه را به دیگران هم معرفی کنید
🔴 ‌شهدا برای اهدای جان، به بدی برخی مسئولین نگاه نکردند. 🔹‌شهدا می دانستند که عده‌ای سوءاستفاده خواهند کرد؛ اما برای اهدای جان، تردید نکردند! 🔹‌اگر ما در رأی دادن مثل شهدا احساس مسئولیت نکنیم، یعنی فرهنگ شهادت نداریم!
✅✅✅ نشست علمی «انسان‌شناسی شناختی دین» به همت گروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
نشست علمی «انسان‌شناسی شناختی دین» به همت گروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.  این نشست علمی به صورت حضوری و مجازی و با حضور سرکار خانم دکتر لیلا اردبیلی با محورهای زیر به بحث و بررسی گذاشته شد:  چیستی انسان شناسی شناختی دین: تاریخچۀ پیدایش و تکوین انسان‌شناسی شناختی دین  چرا و چگونه انسان ها در فرهنگ های و ادیان مختلف متفاوت می اندیشند  رابطه زبان، شناخت/ذهن، و فرهنگ در انسان شناسی شناختی دین  اهداف و روش‌شناسی در انسان‌شناسی شناختی در مطالعات دینی در ابتدا دبیر جلسه با طرح اولیه موضوع نشست علمی، به معرفی اجمالی انسانشناسی شناختی دین پرداختند و گفتند: گروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در راستای اجرای کلان پروژه «علوم شناختی دین» و با هدف شناسايي شبهات، مواجهه علمی، روش‌مند و انتقادی با آنها، بسط معارف اسلامی در قلمرو نوپديد علوم‌شناختی دین و حرکت به سوی تاسیس الهیات شناختی اقدام به برگذاری سلسله نشستهایی با محوریت علوم شناختی دین کرده است. علوم شناختی (Cognitive science) مطالعه علمی و بین رشته¬ای ذهن و فرآیندهای آن است و به دنبال یافتن چگونگی بازنمایی و پردازش اطلاعات وارده به ذهن از راه ادارک و تفکر و عمل ما است. علوم شناختیِ دین (Cognitive science of religion) که شاخه‌ای جدید از علوم شناختی است، به دنبال یافتن مبنای شناختی و چگونگی بازنمایی و پردازش باورها، احساسات، عواطف و اعمال دینی در ذهن است و تلاشی است برای استفاده از قابلیت‌های علوم شناختی در مطالعة دین. در همین راستا انسان‌شناسان شـناختی بر ارتباط بین فرآیند تفکّر انسان و جنبه‌های ذهـنی و عینی فرهنگ متمرکز هستند. آنها به دنبال بررسی ایـن موضوع هستند که افـراد، در‌ گروه‌های مختف اجتماعی، چگونه اشیاء و رویدادهای سازنده دنیای خود را‌ دریافت‌ کرده و مورد تفکر قرار می¬دهند. آن‌ها در صدد هستند بـا تـوجّه بـه پیـشینة مـحیط فرهنگی¬ای که افراد در آن رشـد کـرده‌اند، طبیعت بشری افراد را بفهمند و لذا بتوانند افراد مختلف را از لحاظ‌ محتوای‌ فکری‌ با هم مقایسه کنند. پیشینة محیط فـرهنگی افراد را می‌توان در مـصنوعات مـکتوم، واژه‌ها و داستان‌ها کـه در بـین افـراد یـک فرهنگ‌ آموخته، منتقل و تبدیل به تصویر ذهنی از جامعه و فرهنگ گشته جست‌وجو کرد. از نظر انسان‌شناسان شناختی دین که بر نسبت تکامل ذهن و مفاهیم دینی تاکید دارند، باورهای دینی به باورهای پایه و باورهای الهیاتی تقسیم می‌شوند. باورهای پایه‌ای باورهایی کلی از قبیل باور به غایتمندی عالم، وجود ماوراء و حیات پس از مرگ هستند. از نظر این محققان، گرایش به باورها پایه نوعاً در ساختار ذهنی ما وجود دارد و در واقع میراث تکاملی نیاکان ماست. باورهای الاهیاتی در مقابل شبکه‌ای از باورهای جزئی به هم پیوسته هستند که به مرور و از طریق آموزش کسب می‌شوند. بنابراین از نظر انسان‌شناسان شناختی، مزیت‌های انتخابی بخشی از گرایش‌های دینی که در ساختار ذهنی انسان و یا در سطح گروه در‌کارند باعث افزایش شانس بقای افراد یا جمعیت‌های دین‌دار می‌شود. اما دین با چه مکانیسمی انتخاب شده است؟ در این خصوص نظرات متفاوتی وجود دارد که مهمترین آنها به قرار زیر هستند: الف. گرایش به دین به طور مستقیم انتخاب شده است: دین به نحو سخت‌افزاری و ژنتیکی در نوع انسان تعبیه شده است. ب. گرایش به دین محصولی جانبی است: باورهای دینی یک محصول جانبی از سیستم‌های ذهنی هستند که به دلایلی غیر از دین و مذهب تکامل‌ یافته‌اند، نه مستقیما برای دین و مذهب. پ. انتخاب طبیعی در سطح گروه: دینْ ابزار مناسبی است که افراد غیر‌خویشاوند را با یکدیگر پیوند دهد. خدایانِ دارای توصیه‌های اخلاقی توانستند تلاش گروهی و همکاری میان افراد را تسهیل کنند. بنابراین نظام¬های مذهبیْ رفتارهای جامعه‌طلبانه را تشویق می‌¬کنند، و از طرفی گروه‌هایی که رفتار جامعه‌طلبانه (همکاری، دوری از تقلب و دزدی) نشان می-دهند، بیشتر موفق به بقا و تولید‌مثل می‌شوند تا گروه‌هایی که این صفات را نشان نمی‌‌¬دهند. افزایش رفتارهای همکارانه در گروه و دوری از اعمال خودخواهانه در اثر آموزه های اخلاقی و باور به موجودات همیشه ناظر (اعم از نظارت خدا، ارواح و گذشتگان) به جوامع دین‌دار مزیت انتخابی بخشیده است؛ چرا که خدایان به رفتارهای مضر اجتماعی که در خفا رخ می¬دهد و بنابراین خارج از حیطه ادراکی نیروهای روزمره‌ی انسانی است، دسترسی ادراکی نامحدود دارند.