─┅═༅🍃🌖🍃༅═┅─
📖✍آنچه در اندیشه دینی مصلحت خوانده می شود هیچگونه انفکاک و مرز فاصلی با حقیقت ندارد، بلکه چهره و تجلی حقیقت در شرایط مختلف می باشد.
🌀آنچه بین حقیقت •Ttuth• و مصلحت، جدایی می افکند نگرش پراگماتیستی •اصالت عمل و تجربه در مقابل تعقل و خردورزی• بر مصلحت و تفسیر مادی و سرد انگارانه •Utility• از آن است.
☄اما در تفکر اسلامی مصلحت در مقابل مفسده و فساد است. در «مصباح المنیر» آمده است: صلاح ضد فساد است، مصلحت در چیزی یعنی وجود خیر در آن.
📔المصباح المنیر، ج ۱، ص ۳۴۵
─┅═༅3⃣༅═┅─
─┅═༅🍃🌖🍃༅═┅─
🗞✍بر اساس دیدگاه شیعه و معتزله •بخشی از اهل سنت• همه احکام الهی بر اساس مصالح و مفاسد واقعی نهفته در متعلق آنها وضع شده اند.یعنی اگر خداوند کاری را واجب کرده قطعا فوائدی در انجام آن کار برای بندگانش هست و آنقدر آن فایده مهم و ضروری بوده که خداوند با واجب کردن آن کار ما را وادار به رسیدن به آن« سود نموده است
🌀و اگر کاری را حرام شمرده به خاطر مفاسد و ضررهای جدی‌ای است که برای ما دارد و خداوند با نهی خود ما را وادار به دوری از آن ضرر کرده است
─┅═༅4⃣༅═┅─
─┅═༅🍃🌖🍃༅═┅─
📖✍این منطق در تمام دستورات دینی ما وجود دارد. فقط ممکن است برخی از آنها برای ما آشکار شده باشد و برخی دیگر هنوز پنهان است ولی قاعده اصلی در دین الهی بر این فوائد و ضررهای واقعی
🌀پس وقتی ما معنای حقیقی مصلحت را منفعت حقیقی و ضد ضرر گرفتیم، در احکام الهی می توانیم بگوییم مثلا نماز واجب شده چون مصلحت واقعی و ضروری برای دارد
─┅═༅5⃣༅═┅─
─┅═༅🍃🌖🍃༅═┅─
🗞✍و اگر خوردن گوشت خوک حرام شده، چون هیچ مصلحتی در آن برای ما نبوده بلکه ضرر جدی هم داشته است
🌀یک نکته فرعی:
اگر این منطق دین برای مردم خصوصا جوانان به خوبی بیان شود، به نظر شما دیگر چه کسی باقی خواهد ماند که دین را نپذیرد؟
☄پس با این توضیح مختصر می توانیم بگوییم که خداوند نیز به نوعی برای بندگانش مصلحت اندیشی نموده است که ادیان به خصوص دین مبین اسلام را به وسیله پیامبرانش برای مردم فرستاده است
─┅═༅6⃣༅═┅─
─┅═༅🍃🌖🍃༅═┅─
📖✍کلا مسائلی که سلامت جسم وروح یا ناخوشی جسم وروح رو باعث میشدن
درقالب واجبات و محرمات تکلیف شده به ما؟
👤کاملا درسته به اضافه مصالح و مفاسد اجتماعی
🌀البته در مواردی مصالح و مفاسد با یکدیگر تزاحم می کنند. مثلا خوردن گوشت خوک به خاطر مفسده ای که دارد، حرام است و حفظ جان نیز مصلحتی است که باید رعایت شود. اکنون اگر برای حفظ جان به خوردن گوشت خوک نیازمند شویم، قواعدی در دین وجود دارد که بر اساس اهمیت ملاکها تکلیف را روشن می سازد
─┅═༅7⃣༅═┅─
─┅═༅🍃🌖🍃༅═┅─
🗞✍پس مصلحت اندیشی مثل خیلی چیزای دیگه دو بعد داره ،بعد مثبت وبعد منفی؟
👤دقیقا. باید دید چه معنایی از آن اراده شده و چه نیتی پشت آن است
🌀مثلا چون از نظر شارع مصلحت حفظ جان اهم از رعایت مصلحت ترک خوردن گوشت خوک است •قاعده اهم و مهم•، در چنین شرایطی اجازه خوردن آن را می دهد، زیرا عدم تجویز آن مفسده بزرگتری دارد و آن از بین رفتن نفس محترمه است که مصلحت بسیار بزرگی است •قاعده دفع افسد به فاسد•
─┅═༅8⃣༅═┅─
─┅═༅🍃🌖🍃༅═┅─
📖✍گاهی هم پیش می آید که بین دو مسئله مهم تضاد پیش می آید. مثل اینکه اول وقت نماز است و خواندن نماز اول وقت بسیار مصلحت دارد و در همین موقع دستوری هم از طرف پدر و مادر صادر شده و آنهم بسیار مهم است.
🌀در اینجا با قاعده اهم و مهم که کاملا عقلی نیز هست باید کار مهم تر را انجام داد چون مصلحت بیشتری دارد یعنی سود و قایده بیشتری برای ما دارد.
☄در این مثال کار مهم تر، اطاعت از والدین است و ترک نماز اول وقت نه تنها ضرر محسوب نمی شود بلکه چون عاقلانه کار مهم تر را انجام داده ایم هیچ نقصی در فوائدش هم پیدا نخواهد شد
─┅═༅9⃣༅═┅─
─┅═༅🍃🌖🍃༅═┅─
🗞✍بنابراین مصلحت آنگونه که در شریعت تبیین شده عین حقیقت است و برای رفع تزاحم بین مصالح و مفاسد واقعیه در شریعت اسلامی قواعدی قرار داده شده که نقش حاکم و کنترل کننده دیگر قوانین را دارند، از طرف دیگر در مواردی که تشخیص اهم و مهم و رفع تزاحم بین مصالح و مفاسد نیازمند دقت های کارشناسی است امام معصوم و در غیبت او ولی فقیه و فقها چنین رسالتی را بر عهده دارند.
🌀استاد امکان داره حقیقت ومصلحت متضاد هم باشند ؟
👤در معنایی از مصلحت و حقیقت که دین اسلام ارائه شده، هیچ تفاوت و تضادی بین این دو وجود ندارد،چون همان کاری که مصلحت شمرده شده نیز حقیقتی است از حقایق عالم
─┅═༅🔟༅═┅─
─┅═༅🍃🌖🍃༅═┅─
📖✍بنابراین می توان گفت خود دین مرز مصلحت را مشخص کرده است گاهی به صورت قواعد کلی مانند قاعده «لاضرر و لا ضرار فی الاسلام» •در اسلام ضرربینی و ضرر رسانی وجود ندارد• و یا قاعده «حرج» که هر آنچه موجب سختی خارج از طاقت انسان باشد در اسلام نیست و یا مصلحتی که توسط امام معصوم و یا فقیه جامع الشرایط تشخیص داده شود که رعایت آن به مصلحت مسلمانان و جامعه اسلامی است.
🌀تا اینجا سعی کردم به صورت خیلی مختصر درباره مفهوم مصلحت مطالبی را عرض کنم
─┅═༅1⃣1⃣༅═┅─
─┅═༅🍃🌖🍃༅═┅─
🗞✍استاد مصلحت اندیشی در تکلیفی که به گردن شخصه درسته؟؟اصلاهرکسی حق مصلحت اندیشی دارد؟
🌀قبلا هم عرض کردم در برخی موارد در موضوعات شرعی شخصی مثل نماز و روزه و ... محدوده ای از مصلحت اندیشی جایز است که از طرف قانون گذار دین بیان شده است.
☄مثلا قانون اولیه دین این است که باید روزه بگیریم ولی اگر این روزه گرفتن با مصلحت سلامتی من مخالف باشد، میتوان با این مصلحت اندیشی روزه را ترک نمود.
─┅═༅1⃣2⃣༅═┅─
─┅═༅🍃🌖🍃༅═┅─
📖✍همانطور که مصلحت سنجی در تمام دستورات دین وجود دارد و اساس آنها بر همین محور استوار است، در مسئله حکومت هم کار بر همین شکل است
🌀اگربصورت محسوس جایی خیانتی مشاهده شدآتش به اختیارمیتونیم اعلام کنیم ؟
👤این بحث درستی است که باید مردم در موقع لازم در صحنه حاضر شوند تا حق ولایت ضایع نشود ولی تشخیص زمان آن کمی راحت نیست.
─┅═༅1⃣3⃣༅═┅─
─┅═༅🍃🌖🍃༅═┅─
🗞✍خوب اگر روحانیت وظیفه خودش رو که آگاهی دادن به حداقل قشر مذهبی هست درست انجام بده و خودش با تمام توان از ولایت و انقلاب دفاع کنه مثل ۹ دی مردم در صحنه به موقع حاضرند.
👤این حرف شما کاملا درسته،
برای ادامه بحث می خواهم یک نامه ای از امام خمینی ره را برایتان بگذارم که خیلی ویژه است
🌀این نامه مربوط به سال۱۳۶۶
میباشدخواهش می کنم این نامه روباحوصله مطالعه کنید که خیلی عالی است ومتاسفانه به آن کم توجهی شده است
─┅═༅1⃣4⃣༅═┅─