🌀نشست تخصصی اندیشکده قدر با محوریت بررسی چالش‌ها و آسیب‌های اشتغال زنان با حضور کارشناسان و صاحب‌نظران اجتماعی و فرهنگی برگزار شد. https://hawzahnews.com/xdscX http://eitaa.com/qadrtt

تورم‌زایی ارز از طریق افزایش هزینه واردات افزایش نرخ ارز از طریق افزایش هزینه واردات باعث ایجاد تورم ناشی از هزینه تولید می‌شود. با افزایش قیمت نهاده‌های وارداتی، تولیدکنندگان مجبور به افزایش قیمت محصول خود می‌شوند؛ نیاز آنها به نقدینگی نیز افزایش می‌یابد. افزایش نقدینگی در مرحله بعد باعث افزایش تورم ناشی از فشار تقاضا می‌شود. داده‌های بازه زمانی 1357 تا 1400 اقتصاد ایران نشان می‌دهد که در تمام ادواری که نرخ ارز افزایش یافته است، میزان واردات تغییر محسوسی نداشته است. در عوض افزایش نرخ ارز باعث افزایش قیمت کالاهای نهایی وارداتی، نهاده‌های وارداتی تولید و کالاهای سرمایه‌ای وارداتی (85% واردات) و در نتیجه افزایش هزینه تولید شده است. دلیل اصلی این موضوع را باید در کم‌کشش بودن و یا عدم حساسیت کالاهای وارداتی نسبت به تغییرات نرخ ارز یافت. تولیدکننده داخلی مجبور است علیرغم افزایش نرخ ارز، از واردات نهاده‌های تولید (مواد اولیه، کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای) نکاهد. در صورتی که بدون کالای جانشین مناسب در داخل، به هر دلیلی واردات نهاده کاهش یابد، تولیدکننده مجبور به کاهش تولید یا تعطیلی است. اما در صورتی که تصمیم به ادامه تولید در همان سطح را بگیرد، با افزایش هزینه‌های تولید، تولیدکننده به‌ناچار باید قیمت کالای تولیدی خود را افزایش دهد. این موضوع حاکی از حساسیت اندک واردات به تغییرات نرخ ارز است. استفاده از سیاست قیمتی (افزایش نرخ ارز) به‌منظور کاهش واردات در عمل عمدتا منجر به گران شدن واردات می‌شود و تغییری در واردات ایجاد نمی‌کند. https://B2n.ir/u83847

🌀تورم زایی نرخ ارز از طریق افزایش هزینه نهاده داخلی 🔻با توجه به وابستگی 18درصدی تولید داخلی به نهاده‌های وارداتی، افزایش قیمت این نهادها به واسطه افزایش نرخ ارز قاعدتا باید به همین میزان هزینه تولید را بالا ببرد؛ ولی در عمل با افزایش نرخ ارز، هزینه تولید بیش از این میزان افزایش می‌یابد. دلیل این پدیده را باید در تاثیر تغییرات نرخ ارز بر نهاده‌های داخلی جستجو کرد. هرچند تولیدکنندگان داخلی به طور متوسط 18 درصد نهاده‌های خود را از خارج تهیه می‌کنند ولی حدود 47 درصد نهاده‌ها را نیز از بورس کالا خریداری می‌کنند که تعیین قیمت آن نیز به نرخ ارز وابسته است. 🔻با افزایش نرخ ارز تنها 18درصد نهاده وارداتی افزایش قیمت پیدا نمی‌کند، بلکه نهاده داخلی عرضه‌شده در بورس کالا نیز به تبع افزایش نرخ ارز، گران‌تر می‌شود؛ همین امر منجر به بالا رفتن هزینه مواد اولیه داخلی و بالتبع قیمت تولیدات داخلی می‌شود. 🔻بررسی نمونه پالایشگاه تبریز نشان می‌دهد که از سال 1386 که روند دلاری‌سازی و جهانی‌سازی قیمت‌ها در بورس کالا آغاز شده، سود خالص این شرکت به‌طور متوسط هر سال 305 درصد، نرخ تسعیر 27 درصد و هزینه مواد اولیه 32 درصد رشد داشته است. 🔻برای برطرف‌کردن این مشکل چاره‌ای جز توقف قیمت‌گذاری دلاری محصولات عرضه شده در بورس کالا نداریم؛ در مقابل، قیمت این محصولات باید بر مبنای متغیرهای داخلی و هزینه تمام شده بعلاوه سود منصفانه صورت گیرد. این اقدام مستلزم اصلاح قوانین و آیین‌نامه‌های ناظر به قیمت‌گذاری دلاری مواد اولیه داخلی مانند نفت، گاز، محصولات معدنی، پتروشیمی و فلزات است. https://B2n.ir/m95072

🌀ارزیابی کسری بودجه در لایحه بودجه ۱۴۰۴ بر اساس لایحه دولت 🔹در لایحه بودجه 1404 سه نوع کسری بودجه شامل کسری تراز عملیاتی، کسری بودجه متکی بر بدهی و کسری بودجه ناشی از عدم تحقق منابع را می‌توان مشاهده کرد. کسری تراز عملیاتی برابر با 1805- همت است که افزایش 74درصدی نسبت به بودجه سال قبل (افزایش از 1035- به 1805-همت) داشته است. 🔻کسری بودجه ناشی از عدم تحقق منابع 320 همت برآورده شده است که رشدی 33درصدی (افزایش از 240 به 320 همت) دارد. کسری بودجه متکی بر بدهی نیز افزایش 67.5درصدی دارد. خالص دارایی‌های مالی با افزایش 1761 درصدی از 36 به 670 همت افزایش یافته است؛ از آنجا که 200 همت اوراق با هدف سیال‌سازی بدهی‌های دولت منتشر می‌شود و به حجم بدهی دولت اضافه نمی‌کند؛ در این صورت تراز مالی از 36 به 470 همت افزایش می‌یابد که افزایش 1205 درصدی را نشان می‌دهد. 🔻استقراض از صندوق توسعه نیز با افزایش 49درصدی از 364 به 541 همت افزایش یافته است. 🔻در این لایحه مدیریت کسری تراز عملیاتی عمدتا با افزایش نرخ تسعیر ارز درآمدهای نفتی و کاهش بودجه‌های حمایتی رخ داده است؛ اقدامی که می‌تواند باعث افزایش تورم شود و حتی کسری بودجه در سال‌های آتی را نیز افزایش دهد. 🔻به‌نظر می‌رسد تامین کسری بودجه از طریق استقراض از بانک مرکزی اثراتی کمتر از تامین آن از محل افزایش نرخ ارز دارد. https://www.qadrtt.ir/pp9

🌀ارزیابی بخش اول لایحه بودجه سال 1404 ویرایش3 🔻بخش اول لایحه بودجه 1404 از جهت ایجاد ارتباط با برنامه هفتم پیشرفت و ورود منابع-مصارف هدفمندی یارانه‌ها در جداول اصلی بودجه قابل تقدیر است. با وجود این، لایحه بودجه برخلاف الزامات برنامه هفتم پیشرفت مبنی بر ایجاد ثبات در نرخ ارز، زمینه‌ساز افزایش مستمر نرخ ارز، کاهش ارزش پول ملی و در نتیجه افزایش تورم و حتی افزایش کسری بودجه خواهد شد. لایحه بودجه از مسیرهای مختلفی همچون کاهش 3 میلیارد دلاری تخصیص ارز به واردات کالاهای اساسی، افزایش 30درصدی قیمت کالاهای اساسی وارداتی، افزایش 93درصدی نرخ تسعیر درآمدهای نفتی، افزایش 85درصدی عوارض گمرکی، افزایش 175درصدی انتشار اوراق، افزایش 39درصدی مالیات، وارد کردن فشار به منابع کمیاب ارزی از محل تخصیص منابع کمیاب ارزی به واردات خودرو و افزایش احتمالی قیمت بنزین، منجر به تورم فزاینده، بی‌ثباتی در سطح اقتصاد کلان و افزایش فشار بر دهک‌های پایین درآمدی می‌شود. علیرغم پیش‌بینی تورم بالای 30 درصد در سال آتی، متوسط افزایش دستمزدها 20 درصد در نظر گرفته شده که با اقتضائات عدالت و قوانین مربوطه هماهنگ نیست. 🔻لایحه تصویب شده توسط مجلس تغییری اساسی در لایحه پیشنهادی دولت ایجاد نکرده است و حتی در مواردی بر اشکالات آن افزوده است.میزان درآمدهای مالیاتی نیز 120 همت نسبت به لایحه دولت افزایش یافته است؛ بدون اینکه تغییری در رویکرد تامین کسری بودجه از محل گران‌سازی ارز رخ دهد. علاوه بر اینکه مصوبه مجلس با تغییر در منابع و مصارف بودجه، باعث افزایش 21درصدی کسری بودجه شده است. https://B2n.ir/mb9346

🔹الگوی کارآمد شیرین‌سازی آب دریا 🔻خلاصه مدیریتی 🔹امروزه مشکل کمبود منابع آب در ایران، بیش از همیشه حس می‌شود. برخی از کارشناسان نیز زنگ خطر مشکلاتی آبی کشور را سالهاست به صدا در آورده‌اند. یکی از گزینه‌های پیش‌رو برای مقابله با این مشکل شیرین‌سازی آب دریاست. هرچند این گزینه می‌تواند از دامنه مشکل بکاهد؛ ولی با مشکلاتی همچون بالابودن هزینه و عوارض زیست‌محیطی روبرو است. آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از روش‌های معمول شیرین‌سازی آب دریا از یک طرف و هزینة تمام شدة بالای آن از طرف دیگر سبب شده است که آیندة آب شیرین‌کن‌های دریایی در هاله‌ای از ابهام فرو رود. بزرگترین سایت آب شیرین‌کنی کشور (سایت خلیج فارس) با مشکلات مختلف از جمله کمبود منابع مالی دست و پنجه نرم کند. در این گزارش الگویی جدید برای کارآمدسازی شیوه شیرین‌سازی آب دریا پیشنهاد شده است. الگوی پیشنهادی مبتنی بر استفاده چندمنظوره از آب دریا، و تغییر در شیوه شیرین‌سازی است که موجب بهبود کیفیت آب تولیدی و کاهش هزینه‌های آن می‌شود. در این چارچوب، خروجی شیرین‌سازی آب دریا، علاوه بر آب شیرین، محصولات جانبی ارزشمندی است که استحصال آنها هم مشکلات زیست‌محیطی را حل می‌کند و هم با ایجاد زمینه عرضه این محصولات به بازارهای داخلی و خارجی، مشکل کمبود منابع مالی و هزینة بالای تمام شدة آب استحصالی را برطرف می‌کند. https://B2n.ir/us7859

ارزیابی کسری بودجه در لایحه بودجه 1404 از منظر اقتصاد اسلامی (ویرایش2) در لایحه بودجه 1404 سه نوع کسری بودجه شامل کسری تراز عملیاتی، کسری بودجه متکی بر بدهی و کسری بودجه ناشی از برآورد عدم تحقق منابع را می‌توان مشاهده کرد. کسری تراز عملیاتی برابر با 909.4- همت است که افزایش 224 درصدی نسبت به بودجه سال قبل داشته است. کسری بودجه ناشی از برآورد عدم تحقق منابع 320 همت برآورده شده است که رشدی 33درصدی (افزایش از 240 به 320 همت) دارد. کسری بودجه متکی بر بدهی با کسر سیال‌سازی بدهی نیز افزایش 45 درصدی دارد (افزایش از 36 به 380 همت). خالص دارایی‌های مالی با افزایش 1511 درصدی از 36 به 580 همت افزایش یافته است؛ از آنجا که 200 همت اوراق با هدف سیال‌سازی بدهی‌های دولت منتشر می‌شود و به حجم بدهی دولت اضافه نمی‌کند؛ در این صورت تراز مالی افزایش 959 درصدی را نشان می‌دهد. استقراض از صندوق توسعه نیز با افزایش 49درصدی روبرواست. هرچند کسری بودجه از منظر اقتصاد اسلامی را به خودی خود نمی‌توان مطلوب قلمداد کرد، ولی مدیریت کسری بودجه، روش‌های تامین آن و چگونگی استفاده از منابع تامین شده حائز اهمیت است. در لایحه بودجه سال 1404 مدیریت کسری تراز عملیاتی عمدتا با افزایش نرخ تسعیر ارز درآمدهای نفتی و کاهش بودجه‌های حمایتی رخ داده است؛ اقدامی که می‌تواند باعث افزایش تورم شود و حتی کسری بودجه در سال‌های آتی را نیز افزایش دهد. به‌نظر می‌رسد تامین کسری بودجه از طریق استقراض از بانک مرکزی آثار منفی به مراتب کمتری نسبت به تامین آن از محل افزایش نرخ ارز دارد. https://B2n.ir/ry4256