تورم‌زایی ارز از طریق افزایش هزینه واردات افزایش نرخ ارز از طریق افزایش هزینه واردات باعث ایجاد تورم ناشی از هزینه تولید می‌شود. با افزایش قیمت نهاده‌های وارداتی، تولیدکنندگان مجبور به افزایش قیمت محصول خود می‌شوند؛ نیاز آنها به نقدینگی نیز افزایش می‌یابد. افزایش نقدینگی در مرحله بعد باعث افزایش تورم ناشی از فشار تقاضا می‌شود. داده‌های بازه زمانی 1357 تا 1400 اقتصاد ایران نشان می‌دهد که در تمام ادواری که نرخ ارز افزایش یافته است، میزان واردات تغییر محسوسی نداشته است. در عوض افزایش نرخ ارز باعث افزایش قیمت کالاهای نهایی وارداتی، نهاده‌های وارداتی تولید و کالاهای سرمایه‌ای وارداتی (85% واردات) و در نتیجه افزایش هزینه تولید شده است. دلیل اصلی این موضوع را باید در کم‌کشش بودن و یا عدم حساسیت کالاهای وارداتی نسبت به تغییرات نرخ ارز یافت. تولیدکننده داخلی مجبور است علیرغم افزایش نرخ ارز، از واردات نهاده‌های تولید (مواد اولیه، کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای) نکاهد. در صورتی که بدون کالای جانشین مناسب در داخل، به هر دلیلی واردات نهاده کاهش یابد، تولیدکننده مجبور به کاهش تولید یا تعطیلی است. اما در صورتی که تصمیم به ادامه تولید در همان سطح را بگیرد، با افزایش هزینه‌های تولید، تولیدکننده به‌ناچار باید قیمت کالای تولیدی خود را افزایش دهد. این موضوع حاکی از حساسیت اندک واردات به تغییرات نرخ ارز است. استفاده از سیاست قیمتی (افزایش نرخ ارز) به‌منظور کاهش واردات در عمل عمدتا منجر به گران شدن واردات می‌شود و تغییری در واردات ایجاد نمی‌کند. https://B2n.ir/u83847

🌀تورم زایی نرخ ارز از طریق افزایش هزینه نهاده داخلی 🔻با توجه به وابستگی 18درصدی تولید داخلی به نهاده‌های وارداتی، افزایش قیمت این نهادها به واسطه افزایش نرخ ارز قاعدتا باید به همین میزان هزینه تولید را بالا ببرد؛ ولی در عمل با افزایش نرخ ارز، هزینه تولید بیش از این میزان افزایش می‌یابد. دلیل این پدیده را باید در تاثیر تغییرات نرخ ارز بر نهاده‌های داخلی جستجو کرد. هرچند تولیدکنندگان داخلی به طور متوسط 18 درصد نهاده‌های خود را از خارج تهیه می‌کنند ولی حدود 47 درصد نهاده‌ها را نیز از بورس کالا خریداری می‌کنند که تعیین قیمت آن نیز به نرخ ارز وابسته است. 🔻با افزایش نرخ ارز تنها 18درصد نهاده وارداتی افزایش قیمت پیدا نمی‌کند، بلکه نهاده داخلی عرضه‌شده در بورس کالا نیز به تبع افزایش نرخ ارز، گران‌تر می‌شود؛ همین امر منجر به بالا رفتن هزینه مواد اولیه داخلی و بالتبع قیمت تولیدات داخلی می‌شود. 🔻بررسی نمونه پالایشگاه تبریز نشان می‌دهد که از سال 1386 که روند دلاری‌سازی و جهانی‌سازی قیمت‌ها در بورس کالا آغاز شده، سود خالص این شرکت به‌طور متوسط هر سال 305 درصد، نرخ تسعیر 27 درصد و هزینه مواد اولیه 32 درصد رشد داشته است. 🔻برای برطرف‌کردن این مشکل چاره‌ای جز توقف قیمت‌گذاری دلاری محصولات عرضه شده در بورس کالا نداریم؛ در مقابل، قیمت این محصولات باید بر مبنای متغیرهای داخلی و هزینه تمام شده بعلاوه سود منصفانه صورت گیرد. این اقدام مستلزم اصلاح قوانین و آیین‌نامه‌های ناظر به قیمت‌گذاری دلاری مواد اولیه داخلی مانند نفت، گاز، محصولات معدنی، پتروشیمی و فلزات است. https://B2n.ir/m95072