جلسه این هفته بنیاد قمپژوهی (نشست ۵۰۲)
موضوع: بایدها و نبایدهای قمپژوهی
با حضور: استاد محمد اسفندیاری، پژوهشگر و مولف
↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۲/۱۱/۲۴، ساعت ۱۹
↙️ مکان: میدان رسالت - دانشگاه طلوع مهر
شرکت برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.
#نشست
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
جلسه این هفته بنیاد قمپژوهی (نشست ۵۰۴)
موضوع: تاريخ شفاهی حجّاری در قم
با حضور:
- استاد حاج ابراهیم خسروانجم
- استاد عباس حجری
- استاد حاج عباس حکمت‌اندیش
- استاد حاج حسین حکیمی
- استاد غلام حسن‌بیگی
↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۲/۱۲/۰۸، ساعت ۱۹
↙️ مکان: میدان رسالت - دانشگاه طلوع مهر
شرکت برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.
#نشست
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
💢طراحی و نقاشی فرش قم؛ ازگذشته تا امروز
گزارش جلسه ۵۰۳ بنیاد قمپژوهی با موضوع “طراحی و نقاشی فرش قم؛ ازگذشته تا امروز” با حضور استاد علی‌اصغر خوشگفتار مقدم رئیس انجمن طراحان و نقاشان فرش استان قم
جلسه به میزبانی بنیاد قمپژوهی در سالن اجتماعات دانشگاه طلوع مهر با حضور اساتید دانشگاه، دانشجویان و جمعی از طراحان و نقاشان فرش و علاقه‌مندان به هنر فرش برگزار گردید.
خوشگفتار ابتدا در خصوص فرش ایران که نماد فرهنگ، تمدن و هنر ایران زمین و مردمان صانع و هنردوست آن است توضیحاتی ارائه کردند و بیان داشتند فرش ایران در واقع پرچم دوم و میراث‌دار نیاکان ایرانیان است و همه باید در حفظ و صیانت از آن کوشا باشند و فرش قم سیر تکاملی فرش ایران را در عصر حاضر طی نموده و دارای خصیصه‌های منحصربه‌فرد از نظر طرح، رنگ، سبک بافت، نوع گره و رج شمار و…هست و طراحی و نقاشی در واقع پایه و بنیان این فرش به شمار می‌رود که با سیر تکاملی خود همواره چشم بینندگان خود را خیره کرده است.
طراحی و نقاشی فرش در قم ابتدا به صورت کپی‌برداری با تقلید و روکشی از طرح‌های شهرهای کاشان و اراک که در آن زمان از قطب‌های فرش‌بافی ایران به شمار می‌رفته توسط استادانی که از همان مناطق در شهر قم به صورت مهاجر حضور داشتند که از آن جمله می‌توان استاد عشقی، میرزاعلی محمد، ابراهیم حمصی، آقا شجاع، فروغی و اسماعیل‌خان معززی را نام برد.
ادامه خبر را اینجا بخوانید:👇
http://qompajoohi.ir/?p=12255
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
جلسه این هفته بنیاد قمپژوهی (نشست ۵۰۵)
موضوع: انواع آجرهای سنتی قم
نحوه ساخت و پُخت در گذشته و امروز و تفاوت آنها
با حضور:
- استاد رضا عزتی‌پور، معمار سنتی
↙️ زمان: سه‌شنبه۱۴۰۲/۱۲/۱۵، ساعت ۱۹
↙️ مکان: میدان رسالت - دانشگاه طلوع مهر
شرکت برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.
#نشست
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
🔸در بنیاد قمپژوهی بررسی شد؛
🔸تولید آجر در قم از گذشته تا به امروز
در پانصد و پنجمین نشست بنیاد قمپژوهی که با موضوع انواع آجرهای سنتی قم که در دانشگاه طلوع مهر برگزار شد. استاد حاج رضاعزتی‌پور معمار کار سنتی قم به بررسی تاریخ شفاهی ساخت آجر سنتی از گذشته تا امروز پرداخت.
رضا عزتی‌پورگفت: ساخت آجر در قم به شکل سنتی انجام می‌شد و ساخت آجر بسیار زمان‌بر بود، ولی آجرهایی که درقم تولید می‌شد به لحاظ کیفت عالی بود؛ چون پخت آجر زمان‌بر بود و تولید زمان زیادی می‌کشید تا آجر در کوره پخته شود. تا قبل از اینکه کوره‌ها با نفت بسوزند مواد سوختنی کوره‌ها چوب و هیزم بود.
وی گفت: یکی از ترکیبات خاک آجر خاکستر بود که باعث دوام و محکمی آجر می‌شد. گل آجر نیاز به ورز داشت مثل همین سفال‌ها که ساخته می‌شود خاک آنها بسیار محکم به هم چسبیده است. یکی از دلایلی که آجرهای قدیمی در مقابل سوختن مقاوم هستند در وهله اول به عناصر تشکیل دهنده آنها بستگی دارد. دوم به میزانی که گل آجر با هم ترکیب شده و یک مواد نفوذ ناپذیری را تشکیل داده است.
وی افزود: در گذشته کوره‌های آجرپزی با سوخت نفت کار می‌کردند. تولید کنندگان اجر می‌بایست نفت را انبار می‌کردند؛ چون برای پخت آجر در کوره باید چند روز آتش زیر کوره روشن می‌ماند تا آجر کاملا پخته می‌شد. به همین علت آجرهای قم از بیرون قم مشتری زیادی داشتند.
ادامه خبر را اینجا بخوانید:👇
http://qompajoohi.ir/?p=12267
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
جلسه این هفته بنیاد قمپژوهی (نشست ۵۰۷)
موضوع: بازدید از محوطه باستانی هفت هزار ساله قلی‌درویش و قلعه گبری جمکران
با راهنمایی: استاد حسین صادقی، قم‌پژوه و معلم تاریخ
↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۳/۰۲/۰۴، ساعت ۱۶
↙️ مکان: فلکه شهر قائم - جاده قدیم کاشان - بلوار انتظار به سمت جمکران - خروجی قبل از زیرگذر به سمت امامزاده جعفر غریب - محوطه باستانی قلی درویش
شرکت برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.
#نشست
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
گزارش جلسه بنیاد قمپژوهی (نشست ۵۱۰)، باموضوع: آشنایی با محوطه‌‌‌های باستانی قم با محوریت «قره‌تپه قمرود»، با حضور: استاد حسین صادقی پژوهشگر تاریخ و فرهنگ
حسین صادقی در ابتدای جلسه به معرفی تپه باستانی قمرود پرداخت، و گفت: تپه قمرود در روستای قمرود واقع شده است. بررسی باستان‌شناسی در سال ۱۳۷۳ توسط مرحوم میرعابدین کابلی باستانشناس آغاز گردید و در دشت مسیله حدود ۹۳ اثر از جمله کاروانسراها، تپه‌ها، میل‌ها و پل‌ها شناسایی شدند. او بیان کرد در قره تپه قمرود شش فصل کاوش صورت گرفت. مساحتی حدود چهارصد متر مربع با ارتفاع حدود سه متر آواربرداری گردید. در این محوطه هفت لایه فرهنگی شناسایی شد که نتایج به دست آمده بیانگر این مطلب است که مردمان این روستا از طریق اهلی کردن حیوانات و شکار امر معاش می‌کردند و شغل اصلی آنها کشاورزی بوده است. آثار معماری به‌ویژه در لایه سوم این تپه نشان از طراحی جالب فضاهای معماری روستانشینی در تپه قمرود را بیان می‌کند.
پژوهشگر تاریخ و فرهنگ در ادامه بیان کرد که معماری خشتی و چینه‌ای فضاها به دلیل عدم شناخت طاق‌زنی و ستون در ابعاد کوچک ساخته شده است؛...
ادامه خبر را اینجا بخوانید:👇
http://qompajoohi.ir/?p=12933
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
💢تاریخ شفاهی تیم فوتبال صنعت نفت قم
پانصدو دوازدهمین نشست بنیاد قم پژوهی با موضوع «تاریخ شفاهی تیم فوتبال صنعت نفت قم» با حضور: آقایان محمدرضا اسماعیلی مقدم و رضا دلکش، جمعی از فرهنگیان و پیشکسوتان فوتبال قم و اعضای بنیاد قم پژوهی در دانشگاه طلوع مهر برگزار شد.
آقای محمدرضا اسماعیلی مقدم در این نشست بیان داشت: قبل از آغاز کلام و ورود به بحث و گفت‌وگو در باره پیشینه، اهداف و رسالت‌های تشکیل تیم فوتبال صنعت نفت قم، از زحمات همکار گرامی جناب آقای قیامی و همه دست اندرکاران بنیاد مفخّم «قمپژوهی» تقدیر و تشکر می‌کنم. به نظر حقیر یکی از حلقه‌های مفقوده فرهنگ این مرز و بوم، پژوهش و تحقیق در باره تاریخ، آداب، رسوم و فرهنگ اقوام و تمدن‌های مختلف ایران است. برای دست اندرکاران این مجموعه آرزوی توفیق در همه شئون را دارم.
از حقیر دعوت کرده‌اید تا در باره تاریخ شفاهی تیم فوتبال صنعت نفت صحبت کنم.
قبل از اینکه از فلسفه تشکیل، اهداف بزرگ و مأموریت‌های مقدس در این مجموعه صحبت کنم، ابتدا مقدمه کوتاهی ذکر می‌کنم.
ادامه گزارش را اینجا بخوانید:👇
http://qompajoohi.ir/?p=12996
#گزارش
#نشست
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
💢تاریخ شفاهی تعزیه در قم
پانصدو شانزدهمین نشست بنیاد قمپژوهی با موضوع: «تاریخ شفاهی تعزیه در قم» با حضور پیشکسوتان تعزیه‌خوانی قم: استاد امیر زینلی پژوهشگر حوزه تعزیه و تعزیه‌خوان و آقایان غلامیان، (موافق‌خوان و اولیاء‌خوان) و فدوی (مخالف‌خوان) مورخ سه‌شنبه دوم مرداد ۱۴۰۳ برگزار شد.
استاد امیر زینلی میهمان برنامه تعزیه در بنیاد قمپژوهی از پیشکوتان تعزیه‌خوانی و از پژوهشگران این حوزه است که با همکاری دارالحدیث سه جلد کتاب شامل معرفی تعزیه و اجزاء آن به‌ویژه تصحیح اشعار نسخه‌ها منتشر کرده است. به گفته ایشان در تصحیح اشعار این نسخه‌ها از راهنمایی استاد مجاهدی و زنده‌یاد استاد رضا بابایی بهره برده است.
وی ضمن بیان سابقه حضور خود در تعزیه به حضور از شش‌ماهگی با نقش علی اصغر در دستان تعزیه‌خوان و بعدها از کودکی در نقش طفل‌خوان یا بچه‌خوان شروع کرده و همراه با اجرای تعزیه به کار تحقیق و پژوهش هم مبادرت داشته است.
استاد امیر زینلی در زمینه آواز در دستگاه سنتی ایرانی نیز مهارت داشته و در شروع جلسه قطعه‌ای را در آواز بیات ترک اجرا کردند.
زینلی افزود: تفاوت در سبک‌های اجرایی تعزیه‌خوانی در مناطق مختلف ایران است که با هم متفاوت است. به طور مثال در قم سبک “میر عزا ” رایج است و در استان مرکزی سبک “انجم” و در قزوین سبک “مداح” و در استان‌هایی مثل مازندران و گیلان سبکی متفاوت با استان‌های یزد و اصفهان دارند.
ادامه خبر را اینجا بخوانید:👇
http://qompajoohi.ir/?p=13246
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
🔸در نشست هفتگی قمپژوهی مطرح شد:
🔸هیأت چهل‌اختران، بزرگترین هیأت عزاداری قم و ایران است
پانصد و پانزدهمین نشست هفتگی بنیاد قمپژوهی با موضوع "تاریخ شفاهی هیأت چهل‌اختران" در امامزاده موسی مبرقع (ع) محلۀ چهل‌اختران برگزار شد.
در این نشست که با حضور برخی دست‌اندرکاران و گردانندگان قدیمی این هیأت و جمعی از قم‌پژوهان برگزار شد، ابتدا آقای حسین صادقی، دبیر نشست، در خصوص هیئات و تکایای قم، هیأت چهل‌اختران، سرگذشت توغ معروف چهل اختران که در قالب میراث معنوی ثبت گردیده است، مطالبی مطرح کردند.
در ادامه آقایان سیدابوالفضل بابامیری، ارباب رضا محمدزاده و محمد سلیمی‌زاده جزئیاتی را در خصوص محله چهل‌اختران، پیشینه تشکیل هیأت چهل‌اختران، نقش امامزاده موسی مبرقع، نام قدیم محله چهل اختران، بافت جمعیتی این محل، چگونگی و رسوم جاری در عزاداری‌های هیات، چادر معروف و قدیمی صحن چهل اختران، خانه توکلی به عنوان محل اولیه برگزاری مراسم عزاداری تا هشتاد سال پیش پرداختند.
سید ابوالفضل بابامیری در این زمینه گفت: شروع هیأت عزاداری به بیش از صد سال پیش بازمی‌گردد. بانی اولیه هیأت چهل‌اختران، مرحوم حاج سید حسین چاووش، بوده است و چنان که پدران ما می‌گویند، زمانی که این محل شکل قدیمی داشته است و با نام محله "موسویان" معروف بوده است این هیأت راه‌اندازی شده است. این محله به نام «محلۀ موسویان» معروف بوده که آب‌انبار قدیمی "موسویان" که نام قدیمی محل را دارد، هنوز باقی‌است،
ادامه خبر را اینجا بخوانید:👇
http://qompajoohi.ir/?p=13263
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
🔸در نشست هفتگی قم پژوهی مطرح شد:
🔸بیشتر گرد و غبار در منطقه قم، بومی است
پانصد و هفدهمین نشست هفتگی بنیاد قمپژوهی با موضوع بررسی تحلیل منابع محلی گرد و غبار در استان قم با حضور دکتر علی اناری دکترای ژئومرفولوژی از دانشگاه خوارزمی تهران، دکتر محمد سلیقه استاد تمام و عضو هیئت علمی دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی تهران و جمعی از قم‌پژوهان در دانشگاه طلوع مهر برگزار شد.
دکتر علی اناری در ابتدای این نشست بیان کردند در گذشته کانون‌های غیربومی از جمله سوریه و عراق و جنوب ترکیه چالش‌هایی را برای استان ایجاد می‌کرد ولی با بررسی‌هایی که در پایان‌نامه انجام دادم در منطقه قم بیشتر گرد و غبار بومی است و در سال‌های اخیر این ریزگردها افزایش یافته است.
وی افزود: من در پایان‌نامه با استفاده از منابع از جمله نقشه‌های ژئومرفولوژی و نقشه‌های زمین شناختی و نقشه‌های ماهواره در سطح هفت و هشت در طی مدت سی ساله از سال ۱۹۹۰ میلادی تا ۲۰۲۰ را مورد پایش قرار دادم و این یافته نشان می‌دهد که در این سال‌ها مناطقی از جمله شرق و جنوب شرق قم به منطقه بحرانی تبدیل شده‌اند و میزان تولید و گرد و غبار و دوره زمانی آنها نیز افزایش یافته است
وی بیان داشت: همچنین با بررسی ایستگاه‌های هواشناسی در مناطقی از جمله تفرش، کهک و سلفچگان و حتی منطقه گرمسار با توجه به آمارهایی که از گل‌بادها و گل‌طوفان‌ها و گل‌ماسه‌ها گرفته شده نشان از حجم گرد و غبار و سرعت بادها دارد.
ادامه خبر را اینجا بخوانید:👇
http://qompajoohi.ir/?p=13808
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
جلسه این هفته بنیاد قمپژوهی (نشست۵۱۸)
موضوع: تاریخ شفاهی رادیو ندای قم در دهه شصت و هفتاد
با حضور: دکتر سیدمرتضی اسماعیلی‌طبا
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان قم و مدیر اسبق رادیو و سیمای استان قم
↙️ زمان: سه‌شنبه۱۴۰۳/۰۵/۱۶، ساعت۱۸
↙️ مکان: میدان رسالت - دانشگاه طلوع مهر
شرکت برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.
#نشست
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
#518
🔸دکتر سید مرتضی اسماعیلی طبا در نشست قم پژوهی:
🔸تاریخ رسانه‌های شنیداری و دیداری در قم مغفول مانده است
مدیر پیشین رادیو و سیمای استان قم در نشست قمپژوهی با موضوع «تاریخ شفاهی رادیو ندای قم در دهه شصت و هفتاد» گفت:تاریخ رسانه‌های شنیداری و دیداری (رادیو و تلویزیون) و نحوه شکل گیری آنها بر خلاف مطبوعات در قم مغفول مانده است.
به گزارش دانشکده علوم اجتماعی، رسانه و ارتباطات، پانصدو هجدهمین جلسه بنیاد قمپژوهی با موضوع تاریخ شفاهی رادیو ندای قم در دهه شصت و هفتاد با حضور جمعی از اعضای این بنیاد و کارشناسان در دانشگاه طلوع مهر برگزار شد.
دکتر سیدمرتضی اسماعیلی طبا، عضو هیئت علمی و مدیر گروه مدیریت دانشکده علوم اجتماعی، رسانه و ارتباطات دانشگاه ادیان و مذاهب و مدیر اسبق رادیو و سیمای استان قم در ابتدای این نشست با اشاره به اهمیت و جایگاه قم در تاریخ تشیع و شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران گفت:هجرت حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها به سمت ایران و قم تاریخ ساز بوده و تاثیرات بسیار مهم سیاسی اجتماعی و فرهنگی بر جهان نشیع و کشورمان داشته و شهر قم به برکت حضور مرقد مطهر این بانوی بزرگ جایگاه ویژه‌ای یافته است، اما در مقوله تاثیرات هجرت ایشان کار‌های پژوهشی اندکی انجام شده است.
وی در ادامه موضوع تاریخ شفاهی رادیو ندای قم در دهه شصت و هفتاد را مورد توجه قرار داد و گفت:تاریخ رسانه‌های شنیداری و دیداری (رادیو و تلویزیون) و نحوه شکل‌گیری آنها بر خلاف مطبوعات در قم مغفول مانده است.
ادامه خبررا اینجا بخوانید:👇
http://qompajoohi.ir/?p=14141
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
جلسه این هفته بنیاد قمپژوهی (نشست۵۱۹)
موضوع: مسیله؛ سرزمین فراموش شده
با حضور: خانم طاهره بهمنی
کارشناس ارشد اقلیم‌شناسی و برنامه‌ریزی محیطی
↙️ زمان: سه‌شنبه۱۴۰۳/۰۵/۲۳، ساعت۱۸
↙️ مکان: میدان رسالت - دانشگاه طلوع مهر
شرکت برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.
#نشست
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
در جلسه بنیاد قم پژوهی مطرح شد:
دشت مسیله، نگین فراموش شدۀ کویر مرکزی ایران
خانم طاهره بهمنی، کارشناس ارشد اقلیم‌شناسی و برنامه‌ریزی محیطی، در پانصدو نوزدهمین نشست هفتگی بنیاد قمپژوهی به بررسی وضعیت بحرانی دشت مسیله پرداخت و گفت: دشت مسیله که زمانی بهشت زیستگاه جانوری و انبار غله ایران بوده، امروزه به دلیل سوء مدیریت و عوامل طبیعی با چالش‌های جدی زیست‌محیطی مواجه شده است.
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
در جلسه بنیاد قم پژوهی مطرح شد:
دشت مسیله، نگین فراموش شدۀ کویر مرکزی ایران
خانم طاهره بهمنی، کارشناس ارشد اقلیم‌شناسی و برنامه‌ریزی محیطی، در نشست هفتگی بنیاد قمپژوهی به بررسی وضعیت بحرانی دشت مسیله پرداخت و گفت: دشت مسیله که زمانی بهشت زیستگاه جانوری و انبار غله ایران بوده، امروزه به دلیل سوء مدیریت و عوامل طبیعی با چالش‌های جدی زیست‌محیطی مواجه شده است.
وی افزود: دشت مسیله بخشی از دشت مرکزی ایران است که در شرق استان قم واقع شده است. دو رودخانه مهم، قمرود و قره‌چای، به این دشت می‌ریزند و در گذشته باعث حاصل‌خیزی و رونق کشاورزی در این منطقه شده بودند. اما متأسفانه از حدود سال ۱۳۷۰ به دلیل بهره‌برداری از سدهای پانزده خرداد و غدیر ساوه، جریان آب این دو رودخانه به‌شدت کاهش یافته و در نهایت قطع شده است.
وی در ادامه علل بحران زیست‌محیطی در دشت مسیله را به این شرح بیان کرد:
۱. خشکسالی و تغییر اقلیم: گرمایش جهانی و افزایش دمای هوا در منطقه، همراه با کاهش بارندگی، باعث تشدید خشکسالی در دشت مسیله شده است.
۲. کاهش جریان رودخانه‌ها: بهره‌برداری بی‌رویه از آب رودخانه‌ها برای مصارف کشاورزی و صنعتی، باعث خشک شدن تدریجی دشت مسیله شده است.
۳. افزایش جمعیت و مصرف آب: افزایش جمعیت در شهر قم و مناطق اطراف، تقاضا برای آب را افزایش داده و بر منابع آبی محدود منطقه فشار وارد کرده است.
۴. شوری خاک: به دلیل تبخیر شدید آب و نفوذ آب‌های شور زیرزمینی، خاک دشت مسیله به‌شدت شور شده و قابلیت کشاورزی آن از بین رفته است.
۵. فرسایش بادی: از بین رفتن پوشش گیاهی و خشک شدن خاک باعث شده است که این منطقه به کانون گرد و غبار تبدیل شود و سلامت ساکنان مناطق اطراف را تهدید کند.
همچنین پیامدهای بحران زیست‌محیطی در دشت مسیله را چنین توضیخ داد:
تخریب پوشش گیاهی: از بین رفتن جنگل‌های گز و سایر پوشش گیاهی منطقه، باعث فرسایش خاک و گسترش بیابان‌زایی شده است.
کاهش تنوع زیستی: بسیاری از گونه‌های جانوری که در دشت مسیله زندگی می‌کردند، به دلیل از بین رفتن زیستگاه‌شان، منقرض شده‌اند یا در معرض خطر انقراض قرار دارند یا از منطقه مهاجرت کرده‌اند.
تشدید آلودگی هوا: گرد و غبار ناشی از فرسایش خاک، باعث آلودگی هوا و مشکلات تنفسی برای ساکنان مناطق اطراف به‌خصوص شهر قم شده است.
کاهش کیفیت آب‌های زیرزمینی: نفوذ آب‌های شور به سفره‌های آب زیرزمینی، کیفیت این آب‌ها را کاهش داده و برای مصارف کشاورزی و شرب نامناسب کرده است.
وی سپس گفت: برای مقابله با بحران زیست‌محیطی در دشت مسیله می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
مدیریت بهینه منابع آب: با استفاده از روش‌های آبیاری مدرن و کاهش مصرف آب در بخش‌های مختلف
احیای پوشش گیاهی: کاشت گونه‌های گیاهی مقاوم به خشکی و شور
کنترل فرسایش خاک: تثبیت شن‌های روان و ایجاد بادشکن
حفاظت از تالاب‌ها و آبگیرها: احیای تالاب‌های خشک شده و حفاظت از آبگیرهای موجود
هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی: ایجاد یک نهاد واحد برای مدیریت جامع منابع آب
وی در پایان گفت: دشت مسیله به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق اکولوژیکی کشور، با چالش‌های جدی زیست‌محیطی مواجه است. برای نجات این دشت، نیازمند اقدامات فوری و هماهنگ همه دستگاه‌های اجرایی هستیم. در غیر این صورت، عواقب این بحران زیست‌محیطی نه تنها ساکنان استان قم، بلکه کل کشور را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
💢جاده گرمسار، بلای جان دشت مسیله؛ مطالبات اهالی برای احیای تالاب مره و نجات کشاورزی
در نشست اخیر قم پژوهی با موضوع "مسیله، سرزمین فراموش شده"، آقای محمد مهدی بخشی کارشناس ارشد مهندسی عمران-محیط زیست به بررسی مشکلات این منطقه پرداخت و گفت: یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی دشت مسیله، احداث جاده قم- گرمسار است. این جاده علاوه بر تقسیم دشت به دو بخش مجزا، اختلالات جدی در جریان طبیعی آب و محیط زیست منطقه ایجاد کرده است.
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
💢 جاده گرمسار، بلای جان دشت مسیله؛ مطالبات اهالی برای احیای تالاب مره و نجات کشاورزی
در نشست اخیر قم پژوهی با موضوع "مسیله، سرزمین فراموش شده"، آقای محمد مهدی بخشی کارشناس ارشد مهندسی عمران-محیط زیست به بررسی مشکلات این منطقه پرداخت و گفت: یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی دشت مسیله، احداث جاده قم- گرمسار است. این جاده علاوه بر تقسیم دشت به دو بخش مجزا، اختلالات جدی در جریان طبیعی آب و محیط زیست منطقه ایجاد کرده است.
آسیب‌های جدی جاده گرمسار به دشت مسیله
آقای بخشی، کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست، با اشاره به محرومیت شدید منطقه علی‌آباد کورگل، مشک آباد و روستای کاج، بر ضرورت توجه بیشتر به این منطقه تاکید کرد. وی احداث جاده گرمسار و عدم رعایت ضوابط زیست محیطی را یکی از عوامل اصلی مشکلات این منطقه دانست و بیان کرد "این جاده باعث شده است بخش وسیعی از زمین‌های کشاورزی از آب محروم شوند و پدیده ریزگردها تشدید شود. لازم به ذکر است؛ دشت مسیله در گذشته نه چندان دور رونق بسیاری در زمینه کشاورزی داشته و تامین کننده بخش مهمی از غله مورد نیاز بوده اما اکنون عملا امکان کشاورزی وجود ندارد و اهالی این مناطق را با مشکلات جدی مواجه نموده است."
همچنین، تالاب مره و دشت مسیله به عنوان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های منطقه، به دلیل احداث جاده به دو قسمت تقسیم و جریان آب حاصل از رودخانه های بالادستی ازجمله رودخانه شور و جاجرود به قسمتهای پایین دست دشت مختل شده است و علاوه بر تخریب جاده، این منطقه را به یکی از کانون های مستعد تشکیل ریزگرد حوزه مرکزی کشور تبدیل کرده است که آب و هوای استان های همجوار را طی سالیان اخیر تحت تاثیر قرار داده است.
مطالبات اهالی و راهکارهای پیشنهادی
وی در این نشست بر ضرورت بررسی دقیق‌تر وضعیت دشت مسیله و مشارکت دهیاران و بزرگان محلی در تصمیم‌گیری‌ها تاکید کرد و خواستار آن شدند که در پروژه‌های عمرانی آینده، به ویژه در مناطق حساس زیست‌محیطی، مطالعات زیست‌محیطی دقیق‌تری انجام شود.
یکی از پیشنهادهای مطرح شده در این نشست، استفاده از تجربیات کشورهای دیگر در احداث جاده‌هایی بود که به محیط زیست آسیب کمتری وارد کنند. به عنوان مثال، می‌توان با احداث ستون‌هایی در زیر جاده و یا احداث کالورت (زیرآبگذر) با ابعاد مناسب، به ارتباط آبی و زیست‌محیطی منطقه کمک کرد.
نتیجه نظر اعضا این بود که دشت مسیله به عنوان یکی از مناطق محروم کشور، نیازمند توجه ویژه مسئولان است. احداث جاده گرمسار اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت منافع اقتصادی داشته باشد، اما در درازمدت به محیط زیست و معیشت مردم منطقه آسیب‌های جدی وارد کرده است. برای نجات دشت مسیله، ضرورت دارد که طرح‌های جامع و پایدار برای احیای تالاب مره، بهبود وضعیت کشاورزی و کاهش اثرات مخرب جاده گرمسار تدوین و اجرا شود.
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
💢تاریخ شفاهی محلات قم
محله دروازه کاشان، دولتخانه و سرحوض (سنگ سیاه)
نشست ۵۲۰ بنیاد قمپژوهی با حضور آقایان حاج علی الماسی و محمدرضا بهشتی و جمعی از اهالی محلات مذکور در دانشگاه طلوع‌مهر برگزار شد.
در ابتدا مجری جلسه آقای ابوالفضل قیامی با مقدمه کوتاهی گفت: وقتی صحبت از قم قدیم می‌شود، منظور محدوده تاریخی قم تا پایان دوره قاجار منظور است.
در اوایل دوران پهلوی اول، طرح ساماندهی و خیابان‌کشی محلات قم آغاز شد. قم تا آن زمان دو خیابان کوچک به نام خیابان بالا حدفاصل مسجد امام تا آب انبار سید عرب و خیابان پایین حد فاصل پل علیخانی تا مقابل دارالشفاء داشت - خیابان حضرتی.
محدوده تاریخی قم قبل از این ساماندهی در دوران قاجار محصور به حصار و برج و بارو بود.
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
💢تاریخ شفاهی محلات قم
محله دروازه کاشان، دولتخانه و سرحوض (سنگ سیاه)
نشست ۵۲۰ بنیاد قمپژوهی با حضور آقایان حاج علی الماسی و محمدرضا بهشتی و جمعی از اهالی محلات مذکور در دانشگاه طلوع‌مهر برگزار شد.
در ابتدا مجری جلسه آقای ابوالفضل قیامی با مقدمه کوتاهی گفت: وقتی صحبت از قم قدیم می‌شود، منظور محدوده تاریخی قم تا پایان دوره قاجار منظور است.
در اوایل دوران پهلوی اول، طرح ساماندهی و خیابان‌کشی محلات قم آغاز شد. قم تا آن زمان دو خیابان کوچک به نام خیابان بالا حدفاصل مسجد امام تا آب انبار سید عرب و خیابان پایین حد فاصل پل علیخانی تا مقابل دارالشفاء داشت - خیابان حضرتی.
محدوده تاریخی قم قبل از این ساماندهی در دوران قاجار محصور به حصار و برج و بارو بود.
قم دروازه‌های متعدد داشت؛ دروازه قلعه، دروازه ری، دروازه کاشان و دروازه ساوه.
قم در دوران صفویه تا اوایل قاجار، از شمال به محدوده خیابان فعلی پانزده خرداد یا محله شاه سیدعلی حد فاصل میدان جهاد تا میدان شاه سیدعلی یا دروازه ری.
و از شرق از محدوده دروازه ری تا دروازه قلعه یعنی خیابان فعلی روحانی و هنرستان که دروازه کاشان و امامزاده علی بن جعفر و گنبد سبز در این محدوده است.
و از جنوب در محدوده دروازه قلعه میدان مقابل شاهزاده احمد قاسم و خیابان معلم تا محدوده فعلی میدان روح الله مقابل دبیرستان حکیم نظامی.
و در امتداد غرب کوچه معروف به پشت باره از مقابل دبیرستان حکیم نظامی و در ادامه کوچه ارک و گذر خان و مقبره ابن بابویه قمی و منتهی به سه راه بازار بوده است.
میدان آستانه فعلی حد فاصل حرم مطهر تا مقابل مسجد امام واقع در چهارراه بازار کلاً قبرستان بوده است که با دستور پهلوی اول این قبرستان تخریب و دو خیابان و ارم و آستانه در امتداد شمال و جنوب حداث می‌گردد.
سه محله آستانه، اطراف حرم تا پل علیخانی و محله اسحاقیه، اطراف چهارراه بازار فعلی تا پل علیخانی که دروازه تهران است و محله باغ‌پنبه در دوران قاجار به حصار قبلی اضافه می‌گردد.
راسته بازار فعلی نیز در امتداد بازار کهنه از توسعه‌های زمان قاجار است.
شهر قم تا قبل از پهلوی اول، ده محله داشته است: محلات عشقلی ، سنگ بند، سیدون، محله چهارمردون، محله موسوی، محله مسجد جامع، محله باغ‌پنبه، محله آستانه و محله اسحاقیه.
در ادامه این بحث، مجری جلسه به ده مسیر گردشگری که برای قم قدیم طراحی شده اشاره کرد که یکی از همین مسیرهای گردشگری در امتداد محله‌های مورد بحث این جلسه است.
آغاز این مسیر مقبره علی بن جعفر (گلزار شهدا دربهشت) و گنبد سبز است که در ادامه از محله دروازه کاشان و محله دولتخانه و سنگ سیاه و سرحوض می‌گذرد و در پایان به محله مقبره چهل اختران و مقبره سید سربخش خاتمه می‌یابد.
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت
در بخش پایانی جلسه پرسش‌هایی از طرف حاضران مطرح شد که پاسخ داده شد. بخشی از پرسش‌ها مربوط به سابقه نامگذاری دربهشت بود. آقای بهشتی از بستگان مالک بقعه‌های اطراف علی بن جعفر توضیحاتی داد. در خصوص کاشیکاری نفیس ایوان و محراب امامزاده توضیحاتی از سوی آقای صادقی پژوهشگر تاریخ عنوان شد. بخشی از این کاشی‌ها سرقت رفته و هم اکنون در موزه‌های خارجی است و بخشی در موزه قم و موزه ایران باستان نگهداری می‌شود.
در خصوص محله دولتخانه و نامگذاری آن آقای صادقی گفت: این منطقه از قرن نه سابقه تاریخی دارد و جزء مناطق باستانی مالون و ممجان بوده که در بافت فعلی شهر به یادگار مانده است. این منطقه در زمان تیموریان و بعد آن در زمان اوزون حسن مقر حکومتی بوده است و کوشک یا کاخ زمستانی داشته‌اند. (دولت خانه)
این منطقه برج و بارو داشته که در حمله افغان و دوران نادرشاه تخریب شده است. در دوران صفویه نیز در قم ضرب سکه می‌شده که نمونه‌های آن موجود است و احتمالا یکی از مراکز ضرب سکه این محله (وابسته به دولت) بوده است.
در پایان از آقای علیرضا ولی از پیشکسوتان فرهنگی و از ساکنان قدیمی محله سرحوض جهت دعوت از میهمانان و هماهنگی لازم سپاسگزاری شد. لازم به ذکر است که ایشان از نوادگان حاج علی معمارباشی است که در ساخت مسجد از ایشان نامبرده شد. نانوایی سنتی و قدیمی سنگگ روبه‌روی مسجد نیز متعلق به خانواده آقای ولی است.
به عنوان حسن ختام جلسه نیز توسط آقای مظفری از همراهان همیشگی بنیاد قمپژوهی قطعاتی آوازی از دیوان سعدی و حافظ خوانده شد که مورد تشویق حاضران قرار گرفت.
تهیه و تنظیم گزارش: ابوالفضل قیامی
#نشست
#گزارش
#بنیاد_قم_پژوهی
تلگرام | ایتا | سایت