(نگاهی به سایت کانون)
💢 تکلّف و تصنّع آفت نثر گذشته است
استاد محمد اسفندیاری با بیان اینکه: یکی از ویژگیهای نثر خوب ساده نویسی و روان خوانی است گفت: یکی از آفت های نثر درگذشتۀ ادبیات ما، تکلّف و تصنّع بود که خواندن نثر را برای خوانندگان مشکل می ساخت.
این نویسنده و پژوهشگر در جلسه «شبی با اهل قلم» که با حضور نویسندگان و صاحبان قلم به همت کانون نویسندگان قم در موسسه آموزش عالی طلوع مهر برگزار شد با اشاره به اینکه: آسان نویسی مشکل است، تصریح کرد: اینکه یک نویسنده به گونه ای به کاربرد واژگان تسلط داشته باشد که بتواند متنی روان بنویسد آسان نیست ولی در مشکل نویسی استفاده از کاربرد واژگان غریب و جا به جایی اجزای جمله، نوشته از روانی خارج می شود و تبدیل به نوشته ای مشکل میشود.
ادامه مطلب را اینجا بخوانید:
http://qomqalam.ir/83895-2/
💢مثنوی خوانی
🔸جلسه هفتگی شرح مثنوی مولانا
🔹استاد: علی حیدری یساولی
🔸زمان: شنبه ها ساعت۱۹
🔹جلسه هشتم: شنبه ۱۰دی ۱۴۰۱
🔻مکان: قم، انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت
موسسه آموزش عالی طلوع مهر
🔹حضور برای عموم علاقه مندان بلامانع است
کانون نویسندگان قم
https://telegram.me/kanoonnevisandeganqom
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
هدایت شده از کانون نویسندگان قم
🔸 فراخوان ثبت مشخصات هنرآموزان کانون نویسندگان قم
کانون نویسندگان قم تصمیم دارد مشخصات هنرآموزان آموزشدیده کانون را در بانک اطلاعات هنر آموزان گردآورد، تا از این طریق به مراکز درخواست کننده همکار در زمینه نویسندگی، ویراستاری، داستاننویسی، فیلمنامهنویسی، روزنامهنگاری و ... یاری رساند.
در صورت تمایل در سایت کانون نویسندگان قم به آدرس www.qomqalam.ir یا از طریق لینک زیر فرم مشخصات را تکمیل نمایید.
لینک ثبت نام:
http://forms.tolouemehr.ac.ir/qomqalam/
🔸 کانون نویسندگان قم
https://telegram.me/kanoonnevisandeganqom
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢مثنویخوانی
🔸جلسه هفتگی شرح مثنوی مولانا
🔹استاد: علی حیدری یساولی
🔸زمان: شنبهها ساعت۱۹
🔹جلسه نهم: شنبه ۱۷ دی ۱۴۰۱
🔻مکان: قم، انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت
موسسه آموزش عالی طلوعمهر
🔹حضور برای عموم علاقهمندان بلامانع است
کانون نویسندگان قم
https://telegram.me/kanoonnevisandeganqom
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢گزارش تصویری جلسه نهم «شرح مثنوی»
شنبه ۱۷ دی ماه ۱۴۰۱
دانشگاه طلوع مهر
🔸کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢کانون نویسندگان قم و دفتر مهارتافزایی طلوع مهر برگزار میکنند
⬅️ سیوپنجمین دوره کلاسهای آموزشی
🔸خواهران برادران
🔸نویسندگی
🔹داستاننویسی مقدماتی
🔸یادداشت نویسی
🔹خبرنگاری(خبر، مصاحبه، گزارش)
🔸فیلمنامه نویسی
🔹ویرایش مقدماتی
🔸ویرایش رایانهای
🔹عکاسی خبری(مقدماتی)
🔸داستاننویسی تکمیلی
🔻نویسندگی (دختران) دانشآموزی
🔺داستاننویسی(دختران) دانشآموزی
🔻نویسندگی (پسران) دانشآموزی
🔺داستاننویسی(پسران) دانشآموزی
🔸 زمان ثبتنام: تا ۳۰ دی ماه ۱۴۰۱
🔹 شروع دوره: از اول بهمن ۱۴۰۱
❇️ ثبتنام: غیرحضوری از طریق لینک:
https://evand.com/events/kanoonnevisanegan35
شمارههای تماس و مسیرهای ارتباط مجازی
🔸کانون نویسندگان قم: ۳۷۸۳۱۴۲۱
🔸دفتر مهارتافزایی طلوع مهر ۳۲۶۱۴۰۷۰
🔸آیدی ارتباط با کانون:
@kanooneqom
🔸آیدی ارتباط با دفتر مهارت افزایی طلوع مهر:
@Toloumehr
🔹شبکههای اجتماعی: تلگرام و ایتا
@kanoonnevisandeganqom
🔹سایت:
www.qomqalam.ir
🔸محل برگزاری کلاسها: ابتدای بلوار امین، کوچه شماره یک، فرعی یک(کوچه سازمان آب) پلاک۵۲
💢کانون نویسندگان قم
💢موسسه آموزش عالی طلوع مهر
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢مثنویخوانی
🔸جلسه هفتگی شرح مثنوی مولانا
🔹استاد: علی حیدری یساولی
🔸زمان: شنبهها ساعت۱۹
🔹جلسه دهم: شنبه ۲۴دی ۱۴۰۱
🔻مکان: قم، انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت
موسسه آموزش عالی طلوعمهر
🔹حضور برای عموم علاقهمندان بلامانع است
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
کانون نویسندگان قم
💢مثنویخوانی 🔸جلسه هفتگی شرح مثنوی مولانا 🔹استاد: علی حیدری یساولی 🔸زمان: شنبهها ساعت۱۹ 🔹جلسه ده
❌ توجه! ❌
🟢 اطلاعیه عدم برگزاری نشست شرح مثنوی🟢
به اطلاع علاقهمندان به «جلسه هفتگی شرح مثنوی» میرساند، با توجه به اطلاعیه استانداری قم و تعطیلی دانشگاهها و مراکز آموزشی قم، نشست شرح مثنوی، امشب برگزار نمیشود.
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢دوره آموزشی کانون نویسندگان قم برگزار میشود
ایسنا/قم کانون نویسندگان قم سی و پنجمین دورۀ کلاسهای آموزشی خود را همزمان با نیمسال دوم سال تحصیلی، از ابتدای بهمن ماه ۱۴۰۱ برگزار میکند.
هادی ربانی، عضو هیأت مدیره کانون نویسندگان قم، ۲۵ دیماه در جمع خبرنگاران عنوان کرد: در این دوره، کلاسهای نویسندگی، یادداشتنویسی، ویرایش، خبرنگاری، داستاننویسی، فیلمنامهنویسی، عکاسی خبری و ویرایش رایانهای برگزار میشود.
وی با اشاره به اینکه این کلاسها برای برادران و خواهران برگزار میشود، اظهار کرد: در پایان دوره به هنرجویانی که بتوانند دورهها را با موفقیت طی کنند، گواهی نامه معتبر اعطا میشود.
وی اضافه کرد: در این دوره محمدرضا آتشین صدف، مرتضی داستانی، محسن خالقی، علی اصغر کاویانی، مهدی داودآبادی، حسن طاهری، علی کسرائیان و احمد ظهرابی به تدریس خواهند پرداخت.
ربانی بیان کرد: در این دوره کلاسهای نویسندگی و داستان نویسی ویژه دانشآموزان (کلاسهای پنجم تا دهم) هم برگزار میشود که خانم اسماعیلی و خانم نظری برای دانشآموزان دختر و آقای کاویانی برای دانشاموزان پسر، تدریس خواهند داشت. با توجه به زمان سال تحصیلی، کلاسهای دانشآموزان در روز پنجشنبه برنامهریزی شده تا دانشآموزان در روز تعطیلی مدارس بتوانند از این کلاسها استفاده کنند.
وی ارائه درسها و تخصصهای مورد نیاز جامعه و مطابق با ذائقه مخاطبان را یکی از ویژگیهای دورههای آموزشی کانون برشمرد و افزود: تاکنون کانون نویسندگان قم سی و چهار دوره کلاسهای آموزشی برگزار کرده که تعداد زیادی از برادران و خواهران در این کلاسها شرکت کردهاند. بسیاری از آموزش دیدگان این دورهها در مراکز پژوهشی و رسانههای استانی و ملی و در حوزههای مربوط به قلم و هنر فعالیت میکنند.
عضو هیأت مدیره کانون نویسندگان قم برگزاری کارگاههای مهارتی را نیز یکی دیگر از ویژگیهای دورههای کانون برشمرد و گفت: هنرجویان پس از گذراندن دوره، وارد کارگاه عملی شده و آموختههای خود را به نقد و بررسی دیگران میسپارند؛ زیرا چنین کاری موجب تقویت بنیه علمی و کاربردی شدن دانش کسب شده میشود.
وی برگزاری جلسات هفتگی «شرح مثنوی» را از برنامههای در حال برگزاری کانون برشمرد و ادامه داد: این جلسات با حضور استاد یساولی روزهای شنبه هر هفته ساعت ۱۹ در دانشگاه طلوع مهر، واقع در میدان رسالت قم برگزار می شود و حضور همه علاقهمندان در این نشست بلامانع است.
ربانی اظهار کرد: ثبت نام در کلاسهای این دوره غیر حضوری و تا پایان دی ماه ۱۴۰۱ است. اطلاعات کامل کلاسها در وب سایت کانون نویسندگان قم به نشانی: www.qomqalam.ir و کانالهای کانون در پیام رسان «ایتا و تلگرام» قابل استفاده است.
شایان ذکر است دفتر کانون نویسندگان قم واقع در انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت، موسسه آموزش عالی طلوع مهر و محل برگزاری کلاسها در دفتر مهارت افزایی طلوع مهر واقع در ابتدای بلوارامین کوچه شماره یک است.
https://www.isna.ir/news/1401102517184/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%85-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF
فرم فراخوان کانون نویسندگان قم .pdf
198.9K
🔸کانون نویسندگان قم به منظور آشنایی و شناسایی اصحاب اهل قلم قم، از عموم نویسندگان قمی درخواست دارد در صورت تمایل فرم فراخوان را تکمیل و به دبیرخانه کانون نویسندگان قم ارسال نمایند.
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢قانون طلايی نويسندگی
آری؛ آسان و راحت نوشتن، اگر به معنای سرسرینویسی باشد، سزاوار نیست. آساننویسی در معنای مثبت آن، یعنی با نوشتن، مسئله و مشكل نداشتن. معنای منفی آن، این است كه در لفظ و معنا بیمبالات باشیم و قلم را چنان بر كاغذ كشیم كه گویی برای مردگان مینویسیم.
اگرچه منطقی را بحث در الفاظ نیست، بیمبالاتی در لفظ هم منطقی نیست. برخی به بهانه معناگرایی، هیچ اعتنایی به آراستگی و پاكیزگی متن ندارند. گویی تكلیف آنان پاشیدن كلمات بر روی كاغذ است و وظیفه خواننده، پیدا كردن ارتباط آنها با یكدیگر؛ یعنی شعر میگویم و معنی ز خدا میطلبم. جمله معنادار را كافی میدانند؛ حتی اگر آن معنا، بهسختی از عبارت بیرون آید. اهل استفاده از چاشنیهای مجاز و دلبریهای مشروع نیستند. اینان آشپزهایی را میمانند كه برای خامخواران سفره میاندازند.
راحت و آسان نوشتن، به معنای فدا كردن دقت در زیر پای سرعت نیست. برای نویسنده، اگر سرعتگیری هم باشد، از جنس تأملات فكری او در ساحت معنا و محتوای نوشتار است؛ نه از گونه مشكلات لفظی در جملهسازی و عبارتپردازی. پس سرعت نویسنده در نوشتن، به یمن مهارت او است، نه به بهای معناگریزی و بیدقتی. حافظ، به سر دویدن قلم را بر روی كاغذ، از شوق او میداند، نه از بیدردی و بیعاریاش؛ كه دلی زخمكش و دیده گریان دارد.
در ره او چو قلم گر به سرم باید رفت
با دل زخمكش و دیده گریان بروم
یعنی قلم، با همه بار سنگینی كه بر دوش دارد، بر روی كاغذ به سر میدود. دویدن او، از سبكسری نیست؛ از سبكبالی است.
در نویسندگی، درستی، سادگی و نغزگویی كافی است؛ گو اینكه اگر كسی نوشتن برای او آسان باشد، بسیار مینویسد و بسیارنویسی، خواهناخواه به زیبانویسی طبیعی میانجامد؛ زیرا كار نیكو كردن از پر كردن است. آن كه بسیار مینویسد و از قلم خود بیش از دیگران كار میكشد، بهحتم قلم توانمندتری مییابد؛ چنانكه از دو دست ما، دستی قویتر است كه از آن كار بیشتری میكشیم. بنابراین قانون زیر را باید قانون طلایی نویسندگی دانست:
راحت نوشتن ← بسیار نوشتن ← زیبا و سنجیده نوشتن.
غیر از این، نویسنده مطلوب، ویژگیهای دیگری نیز دارد: نواندیشی، آزاداندیشی، جامعیت نسبی، سختكوشی در جمعآوری اطلاعات و مواد اولیه، تردید در اقوال و آرای مشهور، اهتمام به درستنویسی و آراستگی در حد معمول، توانایی در پرورش مطالب و نگاه مهندسی به سازه نوشتار، از آن میان است.
🔹 رضا بابایی، برگرفته از کتاب «آیین قلم»
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢مثنویخوانی
🔸جلسه هفتگی شرح مثنوی مولانا
🔹استاد: علی حیدری یساولی
🔸زمان: شنبهها ساعت۱۹
🔹جلسه دهم: شنبه اول بهمن ۱۴۰۱
🔻مکان: قم، انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت
موسسه آموزش عالی طلوعمهر
🔹حضور برای عموم علاقهمندان بلامانع است
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢کانون نویسندگان قم و دفتر مهارتافزایی طلوع مهر برگزار میکنند
⬅️ سیوپنجمین دوره کلاسهای آموزشی
🔸خواهران برادران
🔸نویسندگی
🔹داستاننویسی مقدماتی
🔸یادداشت نویسی
🔹خبرنگاری(خبر، مصاحبه، گزارش)
🔸فیلمنامه نویسی
🔹ویرایش مقدماتی
🔸ویرایش رایانهای
🔹عکاسی خبری(مقدماتی)
🔸داستاننویسی تکمیلی
🔻نویسندگی (دختران) دانشآموزی
🔺داستاننویسی(دختران) دانشآموزی
🔻نویسندگی (پسران) دانشآموزی
🔺داستاننویسی(پسران) دانشآموزی
🔸 زمان ثبتنام: تا ۲۰بهمن ۱۴۰۱
❇️ ثبتنام: غیرحضوری از طریق لینک:
https://evand.com/events/kanoonnevisanegan35
شمارههای تماس و مسیرهای ارتباط مجازی
🔸کانون نویسندگان قم: ۳۷۸۳۱۴۲۱
🔸دفتر مهارتافزایی طلوع مهر ۳۲۶۱۴۰۷۰
🔸آیدی ارتباط با کانون:
@kanooneqom
🔸آیدی ارتباط با دفتر مهارت افزایی طلوع مهر:
@Toloumehr
🔹شبکههای اجتماعی: تلگرام و ایتا
@kanoonnevisandeganqom
🔹سایت:
www.qomqalam.ir
🔸محل برگزاری کلاسها: ابتدای بلوار امین، کوچه شماره یک، فرعی یک(کوچه سازمان آب) پلاک۵۲
💢کانون نویسندگان قم
💢موسسه آموزش عالی طلوع مهر
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢لینک فیلم کامل جلسه پنجم «شرح مثنوی»
👇👇
http://qomqalam.ir/5-12-9-1401/
دانشگاه طلوع مهر
🔸کانون نویسندگان قم
https://telegram.me/kanoonnevisandeganqom
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
🔸کانون نویسندگان قم به منظور آشنایی و شناسایی اصحاب اهل قلم قم، از عموم نویسندگان قمی درخواست دارد در صورت تمایل فرم فراخوان را تکمیل و به دبیرخانه کانون نویسندگان قم ارسال نمایند.
سایت کانون
www.qomqalam.ir
لینک تکمیل فرم فراخوان:
https://forms.tolouemehr.ac.ir/kanoonnevisandeganqom/
تلفن: ۳۷۸۳۱۴۲۱
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢درستنویسی
🔹نادرست:
متأسفانه جامعهای که ما در آن زندگی میکنیم را بی اخلاقیهای مکرر فرا گرفته است.
علت نادرستی:
قرار گرفتن «را» (نشانۀ مفعول) پس از فعل.
درست:
متأسفانه جامعهای را که ما در آن زندگی میکنیم، بیاخلاقیهای مکرر فرا گرفته است.
پیشنهاد:
متأسفانه بیاخلاقیهای مکرر، جامعه را فرا گرفته است.
🔹نادرست:
انتظار پسندیده از جامعۀ مطبوعاتی کشور این است که پس از این رویداد تلخ و فراموش ناشدنی، آستین همت بالا میزدند و مردم را آگاه میکردند.
علت نادرستی:
نیمۀ اول جمله، زمان حال دارد و نیمۀ دوم، زمان ماضی؛ در حالی که باید برعکس باشد. کلمۀ «پسندیده» هم زاید است.
درست:
از جامعۀ مطبوعاتی کشور انتظار میرفت که پس از این رویداد تلخ و فراموشنشدنی، آستین همت بالا زنند و مردم را آگاه کنند.
رضا بابایی
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢مثنویخوانی
🔸جلسه هفتگی شرح مثنوی مولانا
🔹استاد: علی حیدری یساولی
🔸زمان: شنبهها ساعت۱۹
🔹جلسه یازدهم: شنبه ۸ بهمن ۱۴۰۱
🔻مکان: قم، انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت
موسسه آموزش عالی طلوعمهر
🔹حضور برای عموم علاقهمندان بلامانع است
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢کانون نویسندگان قم و دفتر مهارتافزایی طلوع مهر برگزار میکنند
⬅️ سیوپنجمین دوره کلاسهای آموزشی
🔸خواهران برادران
🔸 ویرایش رایانهای
مدرس: استاد علی کسرائیان
🔸 زمان ثبت نام: تا۲۰بهمن ۱۴۰۱
❇️ ثبت نام: غیر حضوری از طریق لینک:
https://evand.com/events/kanoonnevisanegan35
شمارههای تماس و مسیرهای ارتباط مجازی
🔸کانون نویسندگان قم: ۳۷۸۳۱۴۲۱
🔸دفتر مهارتافزایی طلوع مهر ۳۲۶۱۴۰۷۰
🔸آیدی ارتباط با کانون:
@kanooneqom
🔸آیدی ارتباط با دفتر مهارتافزایی طلوع مهر:
@Toloumehr
🔹شبکههای اجتماعی: تلگرام و ایتا
@kanoonnevisandeganqom
🔹سایت:
www.qomqalam.ir
🔸محل برگزاری کلاسها: ابتدای بلوار امین، کوچه شماره یک، فرعی یک(کوچه سازمان آب) پلاک۵۲
💢کانون نویسندگان قم
💢موسسه آموزش عالی طلوع مهر
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢سادهنویسی
نویسندهٔ ماهر، از دو جملهٔ هممعنا که یکی ساده است و دیگری کمی پیچیده اما زیبا، اولی را برمیگزیند و عطای دومی را به لقای آن میبخشد. حتی اگر زیبایی و شیوایی را خواستار باشیم، باید بدانیم که سادگی و روانی، طبیعیترین اصل زیبانویسی است؛ زیرا نوشتاری که هموار و بیگیروگره است، چنان گرموگیراست که نیاز چندانی به آرایهها و بزکهای لفظی ندارد. طبیعی ساختنِ سخن، منتهای صنعتگری است و نویسنده تا اندیشهٔ بسیار نکند، سخن، طبیعی نتواند گفت. کلام باید عادی به نظر آید و مأنوس باشد. الفاظ و عبارات هر چه معمولتر و به اذهان نزدیکتر، بهتر. سخن باید چنان طبیعی باشد که هر کس بشنود، گمان کند، خود میتواند چنین بگوید.
رضا بابایی
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢 كاربرد نابجا
رضا بابایی
دقت و باریكبینی در معنا و نسبت میان كلمات، از بایستههای درستنویسی است. گاهی كلمات در معنای خود به كار نمیروند و گاهی در جای خود نمینشینند. برخی كلماتی كه گاهی در معنا یا در جای خود به كار نمیروند، به این قرار است:
ـ تقدیر، به معنای اندازهگیری یا ارزیابی است، نه قدردانی.
ـ تحكیم، به معنای حكم دادن و داوری است، نه استوار كردن.
ـ تجلیل، به معنای انداختن جُلّ بر پشت چارپا است، نه بزرگداشت.
ـ پایمردی، به معنای وساطت و شفاعت است، نه پایداری.
ـ بهانه، به معنای دلیل ناقص و سست است، نه مناسبت. بنابراین این جمله درست نیست: «به بهانۀ تولد ابن سینا، اول اردیبهشت را روز پزشك نامیدهاند.»
ـ پیرامون، به معنای اطراف و در مقابل كانون است. بنابراین «پیرامون ادبیات» یعنی حواشی و حومۀ ادبیات، نه «دربارۀ ادبیات».
ـ تا، برای بیان مقصد و هدف است، نه نتیجه و حاصل قهری. بنابراین جملۀ زیر نیاز به ویرایش دارد:
«آنقدر غذا خورد تا مریض شد.» زیرا كسی به هدف بیماری، پرخوری نمیكند؛ ولی نتیجۀ قهری آن، همین است. صورت صحیح جمله اینگونه است: «آنقدر غذا خورد كه مریض شد.»
ـ فراری، یعنی آنكه فرار میكند یا كرده است. بنابراین جملۀ « نباید بچهها را از مدرسه فراری داد» درست است، نه جملۀ « نباید بچهها را از مدرسه فراری كرد.»
ـ درب، عربی و به معنای «در بزرگ = درواز» است. بنابراین به جای «درب خانه» یا «درب قوطی» یا «درب مغازه» باید «در خانه» و ... گفت. ناصر خسرو: «انگشت مكن رنجه به در كوفتن كس.»
ـ اضافۀ اسم به حروف، جایز نیست.
غلط: كتاب من جدای از من نیست.
درست: كتاب من جدا از من نیست.
ـ عبارت «لازم به ذكر است» ساختاری مشوش دارد و باید به جای آن از عبارتهایی مانند «شایان ذكر است»، «گفتنی است»، «ناگفته نماند»، «باید افزود» استفاده شود.
ـ رهنمون، صفت فاعلی و به معنای راهنما است؛ اما برخی آن را در معنای «راهنمایی»(مصدر) بهكار برده، مینویسند: «او ما را به سوی هدف رهنمون كرد.» درست آن است كه بنویسیم: «او ما را به سوی هدف رهنمون گشت.» بنابراین «رهنمون» را در جایی میتوانیم استفاده كنیم كه بتوانیم جای آن كلمۀ «راهنما» را بگذاریم.
ـ كنكاش، به معنای مشورت و رایزنی است، نه كاوش.
ـ پسوند «شناسی»(logi) پس از تركیب با برخی اسمها، آنها را تبدیل به نام دانشهای خاصی میكند؛ مانند روانشناسی، جامعهشناسی، زیستشناسی و حافظشناسی. مشكل اینگونه تركیبها این است كه نمیتوان با اتصال «یای نسبت» به آنها صفت ساخت. برای ساختن صفت نسبی از آنها باید یكی از دو كار زیر را كرد:
یك. به جای «یای نسب» از دیگر ادات نسبت استفاده شود؛ مثلا جامعهشناسانه یا جامعهشناسیك.
دو. «شناسی» تبدیل به «شناخت» شده، یای نسبت به آن متصل گردد: جامعهشناختی، معرفتشناختی.
پسوند «شناخت» در متون كهن كاربرد داشته و دقیقا به معنای «شناسی» به كار میرفته است. اكنون نیز گاهی در همین معنا به كار میرود: قرآنشناخت = قرآنشناسی؛ هنرشناخت = هنرشناسی.
نكتۀ مهم در تركیبهای فوق، این است كه بدانیم تركیبهایی مانند حافظشناسی یا جامعهشناسی، اسماند؛ اما تركیبهای جامعهشناختی یا جامعهشناسانه یا جامعهشناسیك، صفتاند. مثلا در جملۀ زیر، «جامعهشناسی» اسم، و «دینشناختی» صفت «نظریهها» است: «جامعهشناسی، بستر مناسبی برای تحول نظریههای دینشناختی است.» در این جمله، جای «دینشناختی» میتوان تركیب «دینشناسانه» را گذاشت؛ اما نمیتوان از آمیزۀ «دینشناسی» استقاده كرد.
ـ «گزار» و «گذار» را نباید به جای یكدیگر به كار برد. «گزاردن» به معنای ادا كردن و بهجای آوردن كاری است؛ مانند نمازگزار، حجگزار، خدمتگزار، پاسخگزار، سپاسگزار، حقگزار.
حافظ: فرض ایزد بگزاریم و به كس بد نكنیم... مستان تو خواهم كه گزارند نمازم... چه باشد حق نعمت میگزارم...
معنای دیگر «گزاردن» گزارش كردن یا گزارهسازی است؛ مانند مثالهای زیر:
خوابگزار: كسی كه خواب را تعبیر یا تبدیل به گزاره میكند.
گلهگزار: كسی كه گلایههای خود را به زبان میآورد.
خبرگزار: كسی كه خبر گزارش میكند.
پیغامگزاز: كسی كه پیامی را بیان میكند.
سخنگزار: سخنور
اما «گذار» از مصدر «گذاشتن» یا «گذراندن» به معنای نهادن یا عبور كردن است؛ مانند بنیانگذار، تأثیرگذار، رهگذار، گشتوگذار.
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom