هم اکنون در حال برگزاری است...

اختتامیه سیزدهمین همایش بین‌المللی «پژوهش‌های قرآنی» در قم آغاز شد مراسم اختتامیه سیزدهمین همایش بین المللی پژوهش های قرآنی با حضور مسئولان دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، محققان و پژوهشگران علمی از مراکز مختلف آغاز شد. در این مراسم پس از قرائت آیات کلام الله مجید از سوی دکتر علی اصغر شعاعی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم و قاری بین المللی قرآن ، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد نقیب رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم به عنوان رئیس همایش ، حجت الاسلام دکتر سید کریم خوشنظر معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه به عنوان دبیر همایش و ... به ارائه گزارشی از روند برگزاری این همایش پرداختند. سخنرانی اساتید مطرح علمی کشور و ارائه مقالان نفرات برتر در دو بخش مقالات داخلی و مقالات خارجی و همچنین تقدیر از نفرات برتر، از برنامه های این مراسم می باشد. #معاونت_پژوهشی_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

حجت الاسلام نقیب: نیازمند اجتهاد در پژوهش‌های قرآنی هستیم حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد نقیب، رئیس سیزدهمین همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی در ابتدای این مراسم با بیان اینکه تا قبل از شیوع بیماری کرونا این همایش به‌صورت سالانه در دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم برگزار می‌شد که سال ۹۸ قبل از شیوع کرونا تصمیم بر این شد همایش مذکور از حالت عمومی و ترویجی خارج شده و به یک همایش علمی و نظریه‌پردازی تبدیل شود، اظهار کرد: در کنار بخش قرائت و تلاوت مسابقات قرآن کریم، بخش معارفی هم برگزار شد که متولی آن نیز اداره اوقاف و امور خیریه قم بود که این همان بخش ترویجی و عمومی همایش بود تا به‌دنبال کثرت مقالات و جمعیت نباشیم و با جمع علمی و حضور صاحبان مقالات و اندیشه برگزار کنیم. #معاونت_پژوهشی_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

حجت الاسلام نقیب با اشاره به اینکه موضوع «روش‌شناسی استخراج علوم انسانی قرآن‌بنیان» از سوی صاحبان قلم و فکر مورد استقبال قرار گرفت، ادامه داد: تصمیم داریم این موضوع را در دانشگاه ادامه دهیم و در آبان‌ماه سال آینده کنگره بین‌المللی علوم اسلامی انسانی برگزار کنیم. با توجه به اینکه کمیته قرآن و علوم انسانی به دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم واگذار شده است، این موضوع در کنگره نیز ادامه خواهد یافت. رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم افزود: مقام معظم رهبری از سال ۱۳۷۹ مسئله توجه به علوم انسانی قرآن‌بنیان را مطرح کردند و در سال ۹۴ فرمودند: «ما در زمینه علوم انسانی عقب هستیم، علوم انسانی بسیار مهم است تحول در علوم انسانی که به دلایلی بسیار لازم و ضروری است نیاز به جوشش درونی دارد» و یا در سال ۸۹ نیز فرمودند: «علوم انسانی ما برخواسته از تفکرات پوزیتیویسم قرن ۱۵ و ۱۶ است» مبانی ما با آن‌ها متفاوت است و باید تلاش کنیم خودمان مبانی را استخراج کنیم. همچنین در سال ۹۰ فرمودند: «آنچه در باب علوم انسانی گفتیم و تکرار می‌کنم این است که باید در علوم انسانی اجتهاد کنیم در باب علوم انسانی کار عمیق انجام بگیرد و صاحبان فکر و اندیشه در این زمینه کاری کنند و در علوم انسانی مقلد نباشیم و حرف ما در زمینه علوم انسانی این است.» نقیب بیان کرد: در علوم انسانی باید به‌دنبال قوائد و همان روش اجتهاد باشیم و شاید روش اجتهاد همان چیزی باشد که خود اهل بیت(ع) فرمودند که ما باید قرآن را به حرف بیاوریم «ذلك القرآن فاستنطقوه ولن ينطق لكم» و این همان انس با قرآن است که سر سفره خدا باید از آن بهره ببریم. اهل بیت(ع) فرمودند: «عَلَيْنَا إِلْقَاءُ اَلْأُصُولِ وَ عَلَيْكُمُ اَلتَّفْرِيع»؛ نظام اقتصاد قرآن به این معنا نیست که قرآن روش‌های کنترل تورم را گفته باشد بلکه محکمات ام‌الکتاب را گفته است و سپس بیان کرده که از این محدوده خارج نشو و عقل خودت را به‌کار بگیر و این همان اجتهاد است.

ارسال ۱۵۰ مقاله به دبیرخانه همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی حجت‌الاسلام والمسلمین سید کریم خوب‌بین خوش نظر، معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم و دبیر علمی همایش و اظهار کرد: این همایش در واقع بخش پژوهشی مسابقات بین‌الکللی قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران است عنوان این همایش عنوان قابل توجهی است و کار و اندیشیدن را سخت می‌کند و ۱۵۰ مقاله دریافت کردیم که از بین این مقالات ۵۰ مقاله ارزیابی شده و داوری انجام شد و از این تعداد ۸ مقاله شایسته تقدیر شناخته شد. وی ادامه داد: این همایش در چهار محور کلی «ماهیت، مبانی و شاخصه‌ها»، «قلمرو و گونه‌ها»، «پیامدها، آسیب‌ها و چالش‌ها» و «راهکارها» برگزار شد. #معاونت_پژوهشی_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

حجت‌الاسلام سعید بهمنی تبیین کرد: ضروریات علوم انسانی قرآن‌بنیان عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن با بیان اینکه موضوع علم انسانی، کنش‌های انسانی است و این علم همجوار با همه علوم است، گفت: ما باید اصطلاحات اساسی قرآن را برای نظریه‌ها پیدا کنیم؛ به‌طور طبیعی نظریه‌ها بعد از چند دهه به یک مفهوم مرکزی می‌رسند و این همان مفهوم بنیادین است. #معاونت_پژوهشی_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

حجت‌الاسلام والمسلمین سعید بهمنی، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، صبح امروز، دوم اسفندماه در سیزدهمین همایش بین‌المللی «پژوهش‌های قرآنی» که در دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در حال برگزاری است، با بیان اینکه تصور من این است که سنخ سخنرانی‌ها ستادی است و درباره موضوع به بیان دکترین‌ها می‌پردازند که در حیطه ستادی به این‌ها نیاز داریم، اظهار کرد: اگر نگاه تاریخی به میراث خودمان داشته باشیم، می‌بینیم که مشحون از علم انسانی است و انبوه‌تر از میراث فرهنگ و تمدن‌های دیگر در علوم انسانی است. وی ادامه داد: تولید علوم انسانی از آغاز تاکنون به رغم انبوه و تراکم آن، خودآگاه نبود؛ یعنی در لحظه‌ای که تولید علم کردند توجه به این نداشتند علم انسانی و معنایی که امروز تعریف می‌کنیم داشته باشند مگر فارابی و ابن‌سینا. به اعتقاد من کوشش دانشگاه و پژوهشگاه‌های دیگر به سمت تولید خودآگاه علم انسانی است؛ تولیدات علمی علوم انسانی که به سمت خودآگاهی در حال حرکت هستند در واقع نوعی مقایسه رقبای ما در جهان است. این استاد حوزه علمیه بیان کرد: موضوع علم انسانی کنش‌های انسانی است و این علم همجوار با همه علوم است و هیچ علمی را نمی‌توان تصور کرد که با علم انسانی همجوار نباشد، چون کنش انسان است و علم انسانی همان علوم را شکل می‌دهد و سپس متوجه می‌شویم تمام علوم در سیطره علوم انسانی است که یا به سمت الی‌الله یا به سمت مطامع بشری می‌بریم. بهمنی با اشاره به اینکه هر علمی جز علم وحی که در اصالت خودش منشأ الهی دارد و حتی به پیامبر(ص) هم ربطی ندارد و تنها از جانب خداست، اظهار کرد: در دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی افرادی همچون فاروقی و الوانی مؤسسه‌ای در آمریکا تشکیل دادند و برای اسلامی‌سازی علوم کوشش فراوانی کردند و در این عرصه پیش‌قدم شدند و بعد از این افراد این خیزش در ایران و کشورهای اسلامی آغاز شد که البته همه اینها به سیدجمال‌الدین اسدآبادی برمی‌گردد که شوری در میان اندیشمندان به راه انداخت.

عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم با اشاره به اینکه با انقلاب فرهنگی به این اندیشیدیم که علوم را اسلامی کنیم، اما بعد از چندی از اطلاق اسلامی‌سازی علوم کوتاه آمدیم، چراکه هیچ علمی جز نظام گزاره‌ها نمی‌تواند شکل بگیرد، اضافه کرد: در ادامه این روند، مسئله نظام‌سازی مطرح شد و دیدند برای ایجاد این مسئله به نظریه‌پردازی نیاز داریم که در اوایل دهه ۸۰، کرسی نظریه‌پردازی آغاز شد. با توجه به اینکه فقر روشی داریم، روش‌شناسی و ساخت روش توسط نخبگان فکری آغاز شد و هم‌اکنون در این منزل قرار داریم و این همان روش تحقیق معمول است. علم انسانی باید ذیل نظریه‌ها سامان بگیرد نه ذیل نظریه رقیب ما مانند اومانیست‌ها و سکولارها و برای همین به ضرورت روش رسیدیم. بهمنی با بیان اینکه در میان دانشمندان و مراجع طراز اول ما، تنها شهید سیدمحمدباقر صدر وارد ساخت روش و ساماندهی روش با رویکرد تفسیر موضوعی شد، گفت: تا الان که بنده در خدمت شما هستم، هیچ تفسیر موضوعی را ندیدم که مؤلفه‌ها و مشخصه‌های منحصر به‌فرد تفسیر موضوعی شهید صدر را داشته باشد. تفسیر شهید صدر مسئله‌محور، اجتهادی و منتج به نظریه بود. شهید صدر مسئله را در مقیاس خرد نمی‌دید بلکه بشری طرح کرده و مسئله بشری را به دامن قرآن می‌برد. وی با تکیه بر قرآن تولید اندیشه می‌کرد و دستگاه فکری می‌ساخت، گرچه خیلی اوقات تولیدات شهید صدر در همایش‌های مختلف برده می‌شود اما نامی از ایشان برده نمی‌شود. وی با بیان اینکه شهید صدر یک دامنه نظریه دارد و نظریه استخلاف ایشان یک ابر نظریه است که دانشمندان همدل باید هم‌اندیشی کنند تا به فرجام برسد، گفت: نظریه مفاهیم بنیادین را از این سخن شهید صدر در المدرسه القرآنیه الهام گرفتم که فرمود: ما باید اصطلاحات اساسی قرآن را برای نظریه‌ها پیدا کنیم، اصطلاحات قرآن غیر از زمان جاهلیت است، چون نمی‌تواند به امانت ارزش‌های اسلامی را منتقل کند؛ به‌طور طبیعی نظریه‌ها بعد از چند دهه کار دانشمند به یک مفهوم مرکزی می‌رسند و این همان مفهوم بنیادین است که نظریه‌ها حول این مفهوم شکل می‌گیرند. عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم بیان کرد: در خلقت عناصر بنیادین قرار داده شده است که استعداد فوق‌العاده‌ای دارند؛ در فیزیک ذرات بنیادین پدیدآورنده اشیا هستند و شتاب‌دهنده‌ها را بر همین اساس ساختند. در زیست سلول‌های بنیادین را شکل دادند که این قدرت را دارند واحد زیستی کامل را تولید کنند و کنش‌های انسانی در دسته کنش‌های بنیادین هستند و شماری از دامنه کنش‌های دیگر را به‌دنبال خودشان دارند و خداوند مفاهیم را به کار برده و این همان مفاهیم بنیادین است.

واکاوی دلایل نظام‌مندی علوم انسانی قرآن بنیان استاد دانشگاه گفت: نگاه نظام‌مند به موضوعات باعث می‌شود تا مقوله‌های مختلف علمی که بر پایه قرآن استخراج شده است به طور کامل تبیین شود و نیازهای علمی و حتی عملی مردم در جنبه‌های گوناگون به صورت کامل روشن شود. احد داوری، پژوهشگر قرآنی و استاد دانشگاه در سیزدهمین همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی که امروز دوم اسفندماه در دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم برگزار شد، به ارائه مقاله «واکاوی دلایل نظام‌مندی علوم انسانی قرآن بنیان» پرداخت و اظهار کرد: در تبیین علوم انسانی قرآن بنیان می‌توان به صورت جزئی از نگاه همان علم خاص به مسئله نگاه کرد و هم می‌توان با نگرش کلان و با در نظر گرفتن ارتباطات علوم مختلف با علم مورد بحث، به صورت نظام‌مند به بررسی و واکاوی مباحث آن علم پرداخت. #معاونت_پژوهشی_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

وی ادامه داد: نگاه نظام‌مند به موضوعات باعث می‌شود تا مقوله‌های مختلف علمی که بر پایه قرآن استخراج شده است به طور کامل تبیین شود و نیازهای علمی و حتی عملی مردم در جنبه‌های گوناگون به صورت کامل روشن شود؛ اگر مثال ساده‌ای از مشکلات جامعه بزنیم به بحث عفو رهبری اشاره کنیم که عفو جدید است و از دیدگاه قضایی به تنهایی کفایت نمی‌کند بلکه نگاه اجتماعی، اقتصادی، سیاست داخلی و خارجی و نظامی داشته باشیم. این پژوهشگر اضافه کرد: به شکل اتمیک نمی‌توان به موضوعات علمی نگاه کرد بلکه باید دلایل نظام‌مند قرآنی باشیم؛ در نظام‌مندی باید توجه داشته باشیم که برای بررسی مسائل علمی از روش خاصی استفاده کنیم و و در کنار نگاه روش‌مند و روشی به قضیه به نظام‌مندی و نگاه جامعه نیز توجه کنیم. داوری گفت: در بحث ادله نظام‌مندی، آیات قرآن، برخی از آیات و روایات و سیره برخی از علما مطرح می‌شود در حوزه قرآن برخی مصادیق را در این مقاله ذکر کردیم که این مصادیق و موضوعات حوزه ارتباطی چند جانبه دارند در حوزه مسائل اقتصادی در قرآن موضوعات معنوی مثل تقوا مطرح شده و یا هم‌نشینی اقامه نماز و زکات که در آیه ۴۳ و ۱۱۰ سوره بقره آمده نشان می‌دهد قرآن کریم همه جنبه‌ها را در نظر گرفته است و ارتباط نظام‌مندی بین نماز و زکات به عنوان مالیات اسلامی خاص برقرار است. این پژوهشگر بیان کرد: قرآن کریم در برخی موضوعات ارتباط و نظامی برقرار کرده و یا در سیره موضوعاتی مطرح شده که به عنوان مثال در حکمت ۴۳۷ نهج‌البلاغه آمده که: «وَ سُئِلَ (عليه السلام) أَيُّهُمَا أَفْضَلُ، الْعَدْلُ أَوِ الْجُودُ؟ فَقَالَ (عليه السلام): الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا، وَ الْجُودُ يُخْرِجُهَا مِنْ جِهَتِهَا؛ وَ الْعَدْلُ سَائِسٌ عَامٌّ، وَ الْجُودُ عَارِضٌ خَاصٌّ؛ فَالْعَدْلُ أَشْرَفُهُمَا وَ أَفْضَلُهُمَا.» در واقع حضرت علی(ع) نگاه جامعی مطرح می‌کنند و ارتباط میان نظام فردی و اجتماعی را در نظر می‌گیرند. وی تصریح کرد: در روایتی در کتاب تهذیب الاحکام آمده که گوشت برخی حیوانات حرام است که نگاه مفسران و شارحان مختلف است و کراهت و حرام نیست برخی هم روایت را قبول نمی‌کنند و از روی تقیه مطرح کردند و از امام باقر(ع) پرسیدند که ایشان فرمودند: دلیل این تحریم در برهه خاصی از اسلام بود به دلیل اینکه از این حیوان به عنوان حمل و نقل استفاده می‌کردند پس پیامبر(ص) در جنگ خیبر گفتند حرام است و مسائل سیاسی و نظامی را به مسائل شرعی ارتباط دادند و این نظام‌مندی در دیدگاه اهل بیت(ع) مطرح است. این پژوهشگر با اشاره به سیره علما و نظام‌مندی در نظریات شهید صدر، گفت: به عنوان مثال طرفداران نظام ولایت فقیه موضوعات حفظ نظام را که سیاسی است به عنوان مسئله شرعی قلمداد کردند و مطالعات میان رشته‌ای نشان می‌دهد میان علوم انسانی به معنای تعامل بین افراد ارتباط برقرار است و نمی‌توان بدون توجه به این ارتباط نظریه‌پردازی کرد. وی یادآور شد: در مسائل مختلف باید حوزه‌های مختلف سیاست، حکومت، فرهنگ، قومیت‌ها، اقتصاد و سایر جنبه‌ها را در نظر گرفت و بدون توجه نظام‌مند به هر یک از این موضوعات، تحلیل‌های ارائه شده ناقص شده و برای زمان یا مکان یا موضوع محدودی کارایی خواهد داشت.