حجت‌الاسلام سعید بهمنی تبیین کرد: ضروریات علوم انسانی قرآن‌بنیان عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن با بیان اینکه موضوع علم انسانی، کنش‌های انسانی است و این علم همجوار با همه علوم است، گفت: ما باید اصطلاحات اساسی قرآن را برای نظریه‌ها پیدا کنیم؛ به‌طور طبیعی نظریه‌ها بعد از چند دهه به یک مفهوم مرکزی می‌رسند و این همان مفهوم بنیادین است. #معاونت_پژوهشی_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

حجت‌الاسلام والمسلمین سعید بهمنی، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، صبح امروز، دوم اسفندماه در سیزدهمین همایش بین‌المللی «پژوهش‌های قرآنی» که در دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در حال برگزاری است، با بیان اینکه تصور من این است که سنخ سخنرانی‌ها ستادی است و درباره موضوع به بیان دکترین‌ها می‌پردازند که در حیطه ستادی به این‌ها نیاز داریم، اظهار کرد: اگر نگاه تاریخی به میراث خودمان داشته باشیم، می‌بینیم که مشحون از علم انسانی است و انبوه‌تر از میراث فرهنگ و تمدن‌های دیگر در علوم انسانی است. وی ادامه داد: تولید علوم انسانی از آغاز تاکنون به رغم انبوه و تراکم آن، خودآگاه نبود؛ یعنی در لحظه‌ای که تولید علم کردند توجه به این نداشتند علم انسانی و معنایی که امروز تعریف می‌کنیم داشته باشند مگر فارابی و ابن‌سینا. به اعتقاد من کوشش دانشگاه و پژوهشگاه‌های دیگر به سمت تولید خودآگاه علم انسانی است؛ تولیدات علمی علوم انسانی که به سمت خودآگاهی در حال حرکت هستند در واقع نوعی مقایسه رقبای ما در جهان است. این استاد حوزه علمیه بیان کرد: موضوع علم انسانی کنش‌های انسانی است و این علم همجوار با همه علوم است و هیچ علمی را نمی‌توان تصور کرد که با علم انسانی همجوار نباشد، چون کنش انسان است و علم انسانی همان علوم را شکل می‌دهد و سپس متوجه می‌شویم تمام علوم در سیطره علوم انسانی است که یا به سمت الی‌الله یا به سمت مطامع بشری می‌بریم. بهمنی با اشاره به اینکه هر علمی جز علم وحی که در اصالت خودش منشأ الهی دارد و حتی به پیامبر(ص) هم ربطی ندارد و تنها از جانب خداست، اظهار کرد: در دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی افرادی همچون فاروقی و الوانی مؤسسه‌ای در آمریکا تشکیل دادند و برای اسلامی‌سازی علوم کوشش فراوانی کردند و در این عرصه پیش‌قدم شدند و بعد از این افراد این خیزش در ایران و کشورهای اسلامی آغاز شد که البته همه اینها به سیدجمال‌الدین اسدآبادی برمی‌گردد که شوری در میان اندیشمندان به راه انداخت.

عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم با اشاره به اینکه با انقلاب فرهنگی به این اندیشیدیم که علوم را اسلامی کنیم، اما بعد از چندی از اطلاق اسلامی‌سازی علوم کوتاه آمدیم، چراکه هیچ علمی جز نظام گزاره‌ها نمی‌تواند شکل بگیرد، اضافه کرد: در ادامه این روند، مسئله نظام‌سازی مطرح شد و دیدند برای ایجاد این مسئله به نظریه‌پردازی نیاز داریم که در اوایل دهه ۸۰، کرسی نظریه‌پردازی آغاز شد. با توجه به اینکه فقر روشی داریم، روش‌شناسی و ساخت روش توسط نخبگان فکری آغاز شد و هم‌اکنون در این منزل قرار داریم و این همان روش تحقیق معمول است. علم انسانی باید ذیل نظریه‌ها سامان بگیرد نه ذیل نظریه رقیب ما مانند اومانیست‌ها و سکولارها و برای همین به ضرورت روش رسیدیم. بهمنی با بیان اینکه در میان دانشمندان و مراجع طراز اول ما، تنها شهید سیدمحمدباقر صدر وارد ساخت روش و ساماندهی روش با رویکرد تفسیر موضوعی شد، گفت: تا الان که بنده در خدمت شما هستم، هیچ تفسیر موضوعی را ندیدم که مؤلفه‌ها و مشخصه‌های منحصر به‌فرد تفسیر موضوعی شهید صدر را داشته باشد. تفسیر شهید صدر مسئله‌محور، اجتهادی و منتج به نظریه بود. شهید صدر مسئله را در مقیاس خرد نمی‌دید بلکه بشری طرح کرده و مسئله بشری را به دامن قرآن می‌برد. وی با تکیه بر قرآن تولید اندیشه می‌کرد و دستگاه فکری می‌ساخت، گرچه خیلی اوقات تولیدات شهید صدر در همایش‌های مختلف برده می‌شود اما نامی از ایشان برده نمی‌شود. وی با بیان اینکه شهید صدر یک دامنه نظریه دارد و نظریه استخلاف ایشان یک ابر نظریه است که دانشمندان همدل باید هم‌اندیشی کنند تا به فرجام برسد، گفت: نظریه مفاهیم بنیادین را از این سخن شهید صدر در المدرسه القرآنیه الهام گرفتم که فرمود: ما باید اصطلاحات اساسی قرآن را برای نظریه‌ها پیدا کنیم، اصطلاحات قرآن غیر از زمان جاهلیت است، چون نمی‌تواند به امانت ارزش‌های اسلامی را منتقل کند؛ به‌طور طبیعی نظریه‌ها بعد از چند دهه کار دانشمند به یک مفهوم مرکزی می‌رسند و این همان مفهوم بنیادین است که نظریه‌ها حول این مفهوم شکل می‌گیرند. عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم بیان کرد: در خلقت عناصر بنیادین قرار داده شده است که استعداد فوق‌العاده‌ای دارند؛ در فیزیک ذرات بنیادین پدیدآورنده اشیا هستند و شتاب‌دهنده‌ها را بر همین اساس ساختند. در زیست سلول‌های بنیادین را شکل دادند که این قدرت را دارند واحد زیستی کامل را تولید کنند و کنش‌های انسانی در دسته کنش‌های بنیادین هستند و شماری از دامنه کنش‌های دیگر را به‌دنبال خودشان دارند و خداوند مفاهیم را به کار برده و این همان مفاهیم بنیادین است.

واکاوی دلایل نظام‌مندی علوم انسانی قرآن بنیان استاد دانشگاه گفت: نگاه نظام‌مند به موضوعات باعث می‌شود تا مقوله‌های مختلف علمی که بر پایه قرآن استخراج شده است به طور کامل تبیین شود و نیازهای علمی و حتی عملی مردم در جنبه‌های گوناگون به صورت کامل روشن شود. احد داوری، پژوهشگر قرآنی و استاد دانشگاه در سیزدهمین همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی که امروز دوم اسفندماه در دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم برگزار شد، به ارائه مقاله «واکاوی دلایل نظام‌مندی علوم انسانی قرآن بنیان» پرداخت و اظهار کرد: در تبیین علوم انسانی قرآن بنیان می‌توان به صورت جزئی از نگاه همان علم خاص به مسئله نگاه کرد و هم می‌توان با نگرش کلان و با در نظر گرفتن ارتباطات علوم مختلف با علم مورد بحث، به صورت نظام‌مند به بررسی و واکاوی مباحث آن علم پرداخت. #معاونت_پژوهشی_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

وی ادامه داد: نگاه نظام‌مند به موضوعات باعث می‌شود تا مقوله‌های مختلف علمی که بر پایه قرآن استخراج شده است به طور کامل تبیین شود و نیازهای علمی و حتی عملی مردم در جنبه‌های گوناگون به صورت کامل روشن شود؛ اگر مثال ساده‌ای از مشکلات جامعه بزنیم به بحث عفو رهبری اشاره کنیم که عفو جدید است و از دیدگاه قضایی به تنهایی کفایت نمی‌کند بلکه نگاه اجتماعی، اقتصادی، سیاست داخلی و خارجی و نظامی داشته باشیم. این پژوهشگر اضافه کرد: به شکل اتمیک نمی‌توان به موضوعات علمی نگاه کرد بلکه باید دلایل نظام‌مند قرآنی باشیم؛ در نظام‌مندی باید توجه داشته باشیم که برای بررسی مسائل علمی از روش خاصی استفاده کنیم و و در کنار نگاه روش‌مند و روشی به قضیه به نظام‌مندی و نگاه جامعه نیز توجه کنیم. داوری گفت: در بحث ادله نظام‌مندی، آیات قرآن، برخی از آیات و روایات و سیره برخی از علما مطرح می‌شود در حوزه قرآن برخی مصادیق را در این مقاله ذکر کردیم که این مصادیق و موضوعات حوزه ارتباطی چند جانبه دارند در حوزه مسائل اقتصادی در قرآن موضوعات معنوی مثل تقوا مطرح شده و یا هم‌نشینی اقامه نماز و زکات که در آیه ۴۳ و ۱۱۰ سوره بقره آمده نشان می‌دهد قرآن کریم همه جنبه‌ها را در نظر گرفته است و ارتباط نظام‌مندی بین نماز و زکات به عنوان مالیات اسلامی خاص برقرار است. این پژوهشگر بیان کرد: قرآن کریم در برخی موضوعات ارتباط و نظامی برقرار کرده و یا در سیره موضوعاتی مطرح شده که به عنوان مثال در حکمت ۴۳۷ نهج‌البلاغه آمده که: «وَ سُئِلَ (عليه السلام) أَيُّهُمَا أَفْضَلُ، الْعَدْلُ أَوِ الْجُودُ؟ فَقَالَ (عليه السلام): الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا، وَ الْجُودُ يُخْرِجُهَا مِنْ جِهَتِهَا؛ وَ الْعَدْلُ سَائِسٌ عَامٌّ، وَ الْجُودُ عَارِضٌ خَاصٌّ؛ فَالْعَدْلُ أَشْرَفُهُمَا وَ أَفْضَلُهُمَا.» در واقع حضرت علی(ع) نگاه جامعی مطرح می‌کنند و ارتباط میان نظام فردی و اجتماعی را در نظر می‌گیرند. وی تصریح کرد: در روایتی در کتاب تهذیب الاحکام آمده که گوشت برخی حیوانات حرام است که نگاه مفسران و شارحان مختلف است و کراهت و حرام نیست برخی هم روایت را قبول نمی‌کنند و از روی تقیه مطرح کردند و از امام باقر(ع) پرسیدند که ایشان فرمودند: دلیل این تحریم در برهه خاصی از اسلام بود به دلیل اینکه از این حیوان به عنوان حمل و نقل استفاده می‌کردند پس پیامبر(ص) در جنگ خیبر گفتند حرام است و مسائل سیاسی و نظامی را به مسائل شرعی ارتباط دادند و این نظام‌مندی در دیدگاه اهل بیت(ع) مطرح است. این پژوهشگر با اشاره به سیره علما و نظام‌مندی در نظریات شهید صدر، گفت: به عنوان مثال طرفداران نظام ولایت فقیه موضوعات حفظ نظام را که سیاسی است به عنوان مسئله شرعی قلمداد کردند و مطالعات میان رشته‌ای نشان می‌دهد میان علوم انسانی به معنای تعامل بین افراد ارتباط برقرار است و نمی‌توان بدون توجه به این ارتباط نظریه‌پردازی کرد. وی یادآور شد: در مسائل مختلف باید حوزه‌های مختلف سیاست، حکومت، فرهنگ، قومیت‌ها، اقتصاد و سایر جنبه‌ها را در نظر گرفت و بدون توجه نظام‌مند به هر یک از این موضوعات، تحلیل‌های ارائه شده ناقص شده و برای زمان یا مکان یا موضوع محدودی کارایی خواهد داشت.

در همایش پژوهش‌های قرآنی مطرح شد: سه رویکرد مواجهه با علوم صادراتی از فرهنگ و تمدن غرب چیست پژوهشگر قرآنی با اشاره به اینکه در مواجهه با علوم صادراتی از فرهنگ و تمدن غرب همواره سه رویکرد جریان روشنفکری غرب‌گرا، اکثریت جامعه علمی کشور و نظریه مواجهه استقلالی است، گفت: هر پژوهشگری که می‌خواهد از نظریه استقلالی بهره‌مند شود باید علوم غربی را تنها یک پیشینه علمی دانسته و بدون گرفتن حتی ایده‌ای اندک، به دنبال رفع نیازهای علمی جامعه با استفاده از منابع دینی باشد که این رویکرد در تولیدات علمی ایران و هیچ کشور مسلمان دیگری قابل مشاهده نیست. زهرا حیدری، پژوهشگر قرآنی در سیزدهمین همایش بین‌المللی «پژوهش‌های قرآنی» که امروز، دوم اسفندماه در دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در حال برگزاری است، با ارائه مقاله «روش تفسیر استقلالی؛ تحولی بنیادین در گستره روش‌شناسی علوم قرآن‌بنیان» پرداخت و اظهار کرد: روش تفسیر استقلالی یک روش به معنای واقعی کلمه است و اصطلاحات به‌ویژه در حوزه تفسیر و فهم قرآن عاریه‌ای از اصول حدیث و یا علوم دیگر هستند. در این مقاله روش را تعریف کردیم و دارای چارچوب مشخص است که از نقطه‌ای به نقطه دیگر علم ترمونولوژی را انجام دادیم و تأکید کردیم اصطلاحات علوم قرآنی نباید عاریه گرفتن از علوم دیگر و بسط معنای بدون پایه و بدون ارتباط باشد. #معاونت_پژوهشی_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

وی با اشاره به دلایل عدم موفقیت رویکردهای قرآن‌گرا(همچون قرآنیسم) ادامه داد: بنا بر گفته علامه طباطبایی، قرآن در دلالت‌های خودش مستقل است، قرآن‌گراها نظریات شخصی خودشان را در قالب بازگشت به قرآن انجام دادند، در حالی که باید روش ارائه می‌کردند و ما معتقدیم باید روش ارائه دهیم و این روش برگرفته از خود قرآن باشد؛ در این مقاله مبنا را تعریف کردیم و مبنای نوشتاری را خاص کردیم و مبانی روش تفسیر استقلالی به مبنای نوشتاری بودن قرآن بر می‌گردد و ورود به این مهم به بنیان و مجوز استناد به ظواهر الفاظ قرآن انجام می‌شود. این پژوهشگر افزود: این مقاله دو بعد نظری و عملی دارد و در بعد نظری به تعریف مبنا و اصل و در بعد عملی وارد شبکه سیاقی شدیم که به‌وسیله آن می‌توان ضوابط و متن علوم مختلف را از فحوای این متن وحیانی استخراج کرد؛ اما متاسفانه آنچه کم دیده شده شبکه دیدن سیاق است که پژوهشگران قرآنی باید به این مهم توجه داشته باشند. وی با اشاره به آیات ۳۰ و ۳۱ سوره نور بیان کرد: امروزه موضوع عفاف و حجاب در جامعه بسیار مورد توجه است که برخی می‌گویند حجاب یک موضوع شخصی است و با سیاق در این مقاله اثبات کردیم که این حق اجتماعی است و ناقض این حق مستلزم جاری شدن حد هستند و جنبه عمومی بودن حق افراد جامعه مورد توجه باشد. حیدری ادامه داد: در سیاق آیه هم به مردان و هم به زنان امر به حجاب شده و در واقع حجاب یک اصل انسانی و فطری است که قرآن کریم اصل حجاب را مورد قبول افراد جامعه دیده که اصلا صحبتی مبنی بر داشتن حجاب نشده است؛ حجاب امری فطری است و زنان و مردان جامعه آن را طلب و رعایت می‌کنند. وی با اشاره به اینکه در مواجهه با علوم صادراتی از فرهنگ و تمدن غرب همواره سه رویکرد جریان روشنفکری غرب‌گرا، اکثریت جامعه علمی کشور و نظریه مواجهه استقلالی است، گفت: هر پژوهشگری که می‌خواهد از نظریه استقلالی بهره‌مند شود باید علوم غربی را تنها یک پیشینه علمی دانسته و بدون گرفتن حتی ایده‌ای اندک، به دنبال رفع نیازهای علمی جامعه با استفاده از منابع دینی باشد که این رویکرد در تولیدات علمی ایران و هیچ کشور مسلمان دیگری قابل مشاهده نیست. حیدری گفت: تفاوت رویکرد سوم با دو رویکرد دیگر، تفاوت آینده‌پژوهی با آینده‌نگاری است، به این‌ معنا که در آینده‌پژوهی، تجارب گذشته و دستاوردهای فعلی بشری به‌‌عنوان الگوها و عوامل تغییر و ثبات در کنار هم تحلیل شده و نمایی از آینده تصویر می‌شود، اما در آینده‌نگاری، براساس منابع انتخاب‌ شده توسط محققان برای ترسیم آینده، به دنیای فردا شکل داده شده یا به تعبیر دقیق‌تر تمدن‌سازی انجام می‌شود.

با سلام 🔹هفتمین جلسه از سلسله نشست های ماهانه مستندات قرآنی اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) 🔸ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین دکتر نجف لک زایی استاد دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام ♦️زمان: شنبه، 6 اسفند ماه 1401 ساعت 19 ▪️آدرس فضای مجازی: https://meet.quran.ac.ir/farhangi #معاونت_فرهنگی_دانشجویی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

بازدید هیئت نظارت، ارزیابی وتضمین کیفیت علوم، تحقیقات وفناوری استان از دانشکده علوم قرآنی بجنورد #دانشکده_بجنورد دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

📣 فراخوان همکاری 🔻بیستمین دوره انتخابات نمایندگان مدیران مسئول نشریات دانشگاهی در کمیته ناظر بر نشریات دانشگاهی(مجازی) ▪️ثبت نام از فعالان نشریات جهت همکاری در کمیته اجرائی انتخابات و هیات نظارت بر انتخابات 🔴 وظایف کمیته اجرایی انتخابات: 📝 مسئولیت کلیه روند اجرایی انتخابات در روزهای برگزاری انتخابات (در صورت تمدید) را بر عهده داشته و ترکیب اعضای آن به شرح زیر می‌باشد: 1- مدیر فرهنگی دانشگاه به عنوان رئيس کمیته 2- کارشناس نشریات دانشگاه به عنوان دبیرکمیته با حکم رئيس کمیته 3- دو یا چهار نفر دانشجو از میان فعالان نشریات (به نسبت حجم کار و گستردگی انتخابات) 🔴 وظایف هیأت نظارت بر انتخابات: 📝 مسئولیت نظارت بر کل روند انتخابات از ابتدا تا انتها اعم از ثبت نام کاندیداها، اخذ رأی، شمارش آراء و اعلام نتایج نهایی انتخابات، رسیدگی به تخلفات و شکایات و تنظیم صورتجلسه نهایی انتخابات را بر عهده دارد. ترکیب اعضای آن به شرح زیر می‌باشد: 1- مدیرفرهنگی دانشگاه به عنوان دبیر کمیته بدون حق رأی 2- عضو حقوقدان کمیته ناظر 3- دو نفر دانشجو از میان فعالان نشریات دانشگاهی 🔴 علاقه‌مندان می‌توانند جهت ثبت نام به آیدی زیر @quran99anjoman نام و نام خانوادگی و شماره تماس خود را ارسال نمایند 📢کسب اطلاعات بیشتر 🕙 ساعات اداری 📱 09158847650

حجت‌الاسلام رضایی‌اصفهانی: تحول علوم انسانی براساس قرآن فعالیت مستمر می‌طلبد استاد تمام جامعةالمصطفی‌(ص) العالمیه با اشاره به اینکه تحول علوم انسانی براساس قرآن فعالیت مستمر می‌طلبد، گفت: تحول علوم انسانی و بازسازی آن براساس قرآن کریم وظیفه یک ارگان یا نهاد مشخص نیست و در کوتاه‌مدت به وقوع‌ نمی‌پیوندد و نیازمند چندین دهه تلاش و استمرار اندیشمندان، دانشجویان، اساتید، پژوهشگران دینی، قرآنی و متولیان مربوطه در این مسیر است. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی‌اصفهانی، استاد تمام جامعةالمصطفی‌(ص) العالمیه در سیزدهمین همایش بین‌المللی «پژوهش‌های قرآنی» که امروز، دوم اسفندماه در دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در حال برگزاری است، به ارائه نظریه «دانش‌های قرآن‌بنیان از دیدگاه مقام معظم رهبری» پرداخت و بیان کرد: شخصیت قرآنی و شخصیت فقهی مقام معظم رهبری تحت‌‌الشعاع شخصیت سیاسی ایشان قرار گرفته است، در حالی که رکن رکین نظام جمهوری اسلامی هستند و باید نسبت به دیدگاه‌های قرآنی ایشان اهتمام ویژه داشت. #معاونت_پژوهشی_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

وی با اشاره به اینکه توجه به نظریه «ابتنای علوم انسانی بر قرآن از منظر مقام معظم رهبری» از نیازهای امروز جامعه ما به‌شمار می‌رود، افزود: استفاده از قواعد تفسیری به‌ویژه قاعده جری و تأثیرپذیری از تفسیر المیزان علامه طباطبایی از ویژگی‌های تفسیری مقام معظم رهبری است. رضایی‌اصفهانی با اشاره به عناصر نظریه «ابتنای علوم انسانی بر قرآن کریم»، اظهار کرد: یکی از این عناصر آن است که علوم انسانی فعلی ترجمه غرب است و براساس مبانی اومانیستی و سکولاریستی مانند جدایی دین از سیاست شکل گرفته است و مقام معظم رهبری در این نظریه به‌ روشنی از این مسئله سخن گفته‌اند. وی با اشاره به اینکه عبارت «هدی للناس» در سوره بقره به عام بودن هدایت قرآن اطلاق دارد، ادامه داد: از دیگر عناصر نظریه «ابتنای علوم انسانی بر قرآن کریم» می‌توان به این موضوع که هدایت قرآن عام است و شامل همه علوم می‌شود و در مبانی و اهداف علوم انسانی اثر دارد، اشاره کرد. رضایی‌اصفهانی بیان کرد: علوم انسانی باید براساس قرآن بازسازی ‌شود، زیرا قرآن خطاناپذیر است؛ در نتیجه تغییر علوم انسانی که همان تغییر مبانی، اهداف و اصول علوم است باید براساس قرآن انجام شود و در چنین شرایطی است که علوم انسانی جدید متولد می‌شود. وی با اشاره به اینکه مرجعیت علمی قرآن بر علوم انسانی پایه و مبنای نظریه ابتناء است، افزود: روش‌ها و راهکارهای مختلفی برای تحول در علوم و اسلامی‌سازی آن مانند تفسیر موضوعی میان‌رشته‌ای وجود دارد که از مبانی نظریه ابتناء به‌شمار می‌رود. رضایی‌اصفهانی با اشاره به اینکه تحول علوم انسانی براساس قرآن فعالیت مستمر می‌طلبد، بیان کرد: تحول علوم انسانی و بازسازی آن براساس قرآن کریم وظیفه یک ارگان یا نهاد مشخص نیست و در کوتاه مدت به وقوع‌ نمی‌پیوندد و نیازمند چندین دهه تلاش و استمرار اندیشمندان، دانشجویان، اساتید، پژوهشگران دینی، قرآنی و متولیان مربوطه در این مسیر است. یادآور می‌شود، در پایان نوبت صبح این همایش از حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی‌اصفهانی، استاد تمام جامعةالمصطفی‌(ص) العالمیه برای تلاش‌ها و مجاهدت‌های علمی در عرصه پژوهش‌های قرآنی و جریان‌سازی مباحث میان‌رشته‌ای تقدیر به عمل آمد.

پژوهشگر قرآنی: زمان آن رسیده که غرب سر سفره علوم انسانی قرآن‌بنیان بنشیند حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی احمدی‌ پرتو گفت: قرن‌ها غرب سر سفره اسلام نشست و خود را ساخت و ما هم قرن‌هاست سر سفره غرب نشسته‌ایم آن هم به صورت ناخواسته و الان دوباره وقت آن است که غرب بر سر سفره اسلام بنشیند و از اندوخته‌های ما بهره ببرد. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی احمدی‌ پرتو، پژوهشگر و مدرس دانشگاه در سیزدهمین همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی به ارائه مقاله خود به عنوان یکی از هشت مقاله برتر پرداخت و گفت: بحث بنده تغییر رویکرد تنزیلی در حل مسئله اجتماعی در قرآن با محوریت مسئله زن است. قرن‌ها غرب سر سفره اسلام نشست و خود را ساخت و ما هم قرن‌هاست سر سفره غرب نشسته‌ایم آن هم به صورت ناخواسته و الان دوباره وقت آن است که غرب بر سر سفره اسلام بنشیند و از اندوخته‌های ما بهره ببرد؛ این موضوعی است که بارها مقام معظم رهبری بر آن تأکید فرموده‌اند. #معاونت_پژوهشی_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

وی افزود: در حل مسئله در علوم انسانی غربی، روش‌های متنوعی داریم ولی به صورت کلی این روش‌ها با رویکردهای جزئی‌ و یا کلی‌گرایانه و رویکرد بازتولیدکننده مسئله را بیان می‌کند و به سیاستگذاری‌ها می‌پردازد. بنده در این تحقیق قصد دارم نظر قرآن را در روش حل مسئله زن بررسی کنیم. این پژوهشگر با بیان اینکه مسئله زن از قدیمی‌ترین مسئله بشری است، گفت: غربی‌ها ۴۰۰ سال قبل سعی کردند آن را حل کنند و فمینیسم ایجاد شد و از ۲۰۰ سال قبل شروع به نظریه‌پردازی کردند و مباحث آن‌ها وارد قوانین سازمان ملل شد ولی خروجی آن صنعت فحشایی است که از پردرآمدترین صنایع در دنیا به شمار می‌رود. در حالی که روش حل دین این است که زن می‌تواند به مقام کسانی چون حضرت زهرا(س)، حضرت آسیه و .... برسد. احمدی‌پرتو بیان کرد: در روش‌شناسی بنده از روش شهید صدر استفاده کرده‌ام یعنی روش استنطاق از متون دینی و عرضه برخی پرسش‌ها از بیرون به قرآن و روایات و از قرآن هم به صورت تنزیلی استفاده شده است. براین اساس نموداری از ترتیب نزول تهیه شده است که استاد بهجت‌پور براساس آن تفسیر خود را نوشتند. این مدرس دانشگاه اضافه کرد: این سبک معتقد است که برای رهایی هر کدام از مشکلات عصر پیامبر(ص) آیات نازل شده راهگشا بوده است و خداوند به موقع آیاتی را برای حل مشکلات بشر نازل کرده است. یعنی قرآن کتاب اخلاق نیست که کاری به جامعه نداشته باشد بلکه ناظر به تحولات جامعه است و وقتی به یک مفهوم کلیدی پرداخته است یعنی الان مورد نیاز است. وی تأکید کرد: قرآن در این سبک به سخن آمده و راه حل مشکلات را بیان می‌کند. در این روش هم با مهندسی جامعه براساس ترتیب نزول قرآن آشنا می‌شویم. احمدی پرتو بیان کرد: غرب برای حل مشکل خود بدون توجه با ساختارهای بازتولیدکننده مشکل، سراغ آن رفت و با به رسمیت شناختن تساوی در حقوق بین زن و مرد خواست مشکلات را حل کند ولی الان خود غرب این راه رفته را پر از اغلاط می‌داند و کتب زیادی در نقد آن نوشته شده است. وی تأکید کرد: ولی قرآن برای حل آن ضمن توجه به پیچیدگی‌های مسئله به ساختارهای بازتولیدکننده مسائل توجه کرده است و با رویکردی نه کاملاً کل‌نگرانه و نه کاملاً جزء‌نگرانه سراغ این موضوع رفته است و حتی سیاستگذاری‌ها مورد توجه قرآن واقع شده است.(مثل لنین که می‌گوید در جامعه باید زلزله رخ دهد و از نو مسئله زن را بسازیم) احمدی پرتو اظهار کرد: دو تفاوت اساسی میان حل مسئله قرآنی و غربی وجود دارد؛ در روش غربی تا جنبشی رخ نداد مسئله زن برجسته نشد ولی در اسلام، ۱۴ قرن قبل بدون اینکه جنبشی رخ دهد، وارد حل مسئله شد. قرآن کریم در بین این همه مسئله از مسائل به حل مسئله زن در ابتدا می‌پردازد. همچنین قرآن مبتنی بر وحی است؛ غربی‌ها فکر کردند کنارگذاشتن منبع وحیانی افتخار است ولی الان آسیب آن را ملاحظه می‌کنند. این پژوهشگر گفت: قرآن کریم در سیر نزول چند مرحله و روش را برای حل مسئله زنان مطرح کرده است، اولین سوره‌هایی که به پیامبر(ص) نازل شده است قرآن کریم فرمود بای ذنب قتلت؛ یعنی به مسئله زنده به گورشدن دختران توجه فرموده است، در اینجا قرآن با انسان سخن می‌گوید نه با مؤمنان و دنبال ایجاد تغییر بینشی است. وی اضافه کرد: اتفاق دیگر در سوره کوثر به عنوان پانزدهمین سوره نازله رخ می‌دهد و می‌فرماید ما به تو کوثر دادیم؛ در اینجا این انگاره وجود داشت که نسل یک فرد از طریق پسر منتقل می‌شود ولی قرآن کریم در این سوره تأکید دارد نسلی که از طریق دختر منتقل می‌شود کوثر است. قرآن این انگاره را مردود کرد و برتری‌طلبی به خاطر داشتن فرزندان پسر متعدد را زیر سؤال برد. احمدی پرتو اظهار کرد: مسئله دیگر سوره‌هایی است که به معرفی برترین زنان مانند آسیه و حضرت مریم و ... پرداخت و اینکه این زنان بزرگ‌ترین مسائل بشریت را حل کردند. حضرت مریم و آسیه چالش‌های متعددی داشتند و توانستند چالش‌ها را حل کنند و به نمونه برای تمام بشر تبدیل شده و قهرمان همه شدند. قرآن کریم در حقیقت با بیان داستان آسیه فرموده است که ای زنی که شوهر تو رئیس کفار است، تو می‌توانی رئیس مؤمنان باشی. این محقق و پژوهشگر اظهار کرد: قرآن در گامی دیگر به برنامه‌های تربیتی مشترک برای زن و مرد پرداخت. گاهی این تصور وجود داشت که زنان اعمال عبادی متفاوتی باید داشته باشند ولی خداوند در بسیاری از موارد عبادات مشترک وضع کرد. وی افزود: مسئله دیگر اینکه قرآن کریم سنت‌های غلطی را که در مباحث ازدوج و طلاق و جنسی و ... وجود داشت به صورت ضابطه‌مند و منظم حل کرد و استقلال مالی زنان را به رسمیت شناخت و زنان را در مسائل سیاسی، اجتماعی و حاکمیت مشارکت داد.

حجت‌الاسلام خاموشی: پرداخت به مفاهیم قرآنی اولویت متخصصان علوم انسانی باشد رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: ما باید تلاش کنیم که به عنوان اولویت در امور پژوهش و تحقیق سراغ فهم قرآنی از مسائل برویم و این اتفاق باید از سوی دانشگاه علوم و معارف قرآن رخ دهد. #معاونت_پژوهشی_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی خاموشی، رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه، در سیزدهمین همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی ، با تاکید بر اینکه ما باید نظرات قرآن در زمینه علوم انسانی مختلف را بدانیم، گفت: تاریخ علوم تربیتی، مسائل روان‌شناسی و جامعه‌شناسی و حقوق و ... باید از منظر قرآن کریم مورد بازبینی قرار بگیرند. خاموشی افزود: بنده چون در مسائل حقوق تخصص دارم از زاویه این علم معتقدم که قرآن کریم آیات متعددی دارد که می‌تواند مرتبط با این مسئله باشد؛ از جمله آیات الاحکام و غیر آن. رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه تصریح کرد: بنده در حقوق جزا هرقدر نگاه می‌کنم می‌بینم مبنای آن از آیات قرآن است. مثلا قرآن در مورد سرقت و اعمال منافی عفت و شرب خمر و قتل و ... صحبت می‌کند پس زمینه زیادی در قرآن کریم درباره این شاخه از علوم انسانی وجود دارد و متخصصان رشته‌های مختلف باید به آن بپردازند. وی اضافه کرد: ما باید تلاش کنیم که به عنوان اولویت در امور پژوهش و تحقیق سراغ فهم قرآنی از مسائل برویم و این اتفاق باید از سوی دانشگاه علوم و معارف قرآن رخ دهد. خاموشی تاکید کرد: پیشنهاد بنده این است که مقداری از رویکرد عام به قرآن کریم فراتر برویم و مسائل به صورت تخصصی‌تر از منظر قرآن دنبال شود.

از نویسندگان مقالات برتر سیزدهمین همایش بین المللی پژوهش های قرآنی تقدیر شد مقالات برتر سیزدهمین همایش بین المللی پژوهش های قرآنی در مراسم اختتامیه این دوره از همایش معرفی و نویسندگان این آثار، با حضور چهره های علمی و پژوهشی تقدیر شدند. #معاونت_پژوهشی_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

بنابراین گزارش عنوان و رتبه مقالات برتر پس از داوری آثار، بدین شرح اعلام گردید: مقاله «چرایی مرجعیت یافتگی قرآن کریم در نظریه اسلامی سازی علوم انسانی آیت الله خامنه ای (مدظله العالی)» با نگارش دکتر رامین طیاری نژاد، رتبه اول مقاله «منهجیه استنباط العلوم الانسانیه وفق لرویه القرآن الکریم من قبل المفسرین المعاصرین» با نگارش خانم دکتر مواهب الخطیب، رتبه دوم مقاله «تحلیل رویکرد تنزیلی در حل مسأله اجتماعی در قرآن با محوریت مسأله زن » با نگارش حجت الاسلام محمدتقی احمدی پرتو، رتبه سوم مقاله «واکاوی دلایل نظام مندی علوم انسانی قرآن بنیان» با نگارش دکتر احد داوری، رتبه چهارم مقاله «روش تفسیر استقلالی، تحولی بنیادین در گستره روش شناسی علوم قرآن بنیان» با نگار دکتر زهرا حیدری آبروان، رتبه پنجم مقاله «جستاری در کاربست روش نظام واره تنزیلی در رفع موانع استخراج علوم انسانی قرآن بنیان (مطالعه موردی سوره علق و بقره)» با نگارش دکتر مجید چهری و دکتر مسعود اقبالی، رتبه ششم مقاله «راهبرد زبانی روشی کارا در تربیت انسانی قرآن بنیان (مطالعه موردی پرسشگری و تصویر آفرینی) با نگارش دکتر بهمن هادیلو، رتبه هفتم مقاله « اثر قصه القرآنیه فی استنباط علوم الانسانیه المبتنیه علی القرآن الکریم» با نگارش خانم دکتر هیام طعمه مطلک، رتبه هشتم

حجت‌الاسلام غلامی: تمدن ، مهم‌ترین ثمره عقلانیت مدنی است استادیار علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: ما زمانی به تمدن اسلامی خواهیم رسید که عقلانیت مدنی به خصوص در بعد عملی ما را قوی و قدرتمند کند که این موضوع، مهمترین ثمره عقلانیت مدنی است. #معاونت_پژوهشی_و_فناوری_دانشگاه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در فضای مجازی👇 سروش: 🆔 https://sapp.ir/quran.ac.ir ایتا: 🆔 https://eitaa.com/quran_ac_ir آپارات: 🆔 https://www.aparat.com/quran.ac.ir

حجت‌الاسلام والمسلمین رضا غلامی، استادیار علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی با اشاره به عقلانیت مدنی در قرآن، گفت: عقلانیت نقطه مقابل هر چیزی است که عقل آن را ناموجه می‌داند. طبیعی است که عقلانیت بعد فردی هم دارد ولی در اینجا بحث ما جنبه اجتماعی مدنی است زیرا بخش اعظم هدایت‌های قرآنی جنبه اجتماعی و مدنی دارد. رئیس مؤسسه فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به اهم مختصات عقلانیت مدنی، افزود: عقلانیت مدنی باید از بنیادهای ثابت و محکمی برخوردار باشد و دچار نسبیت نباشد تا بتوان به آن تکیه کرد؛ همچنین قابلیت انطباق با شرایط زمانی و مکانی و ظرفیت کافی برای ایجاد وحدت در عین کثرت داشته باشد، چون در جامعه امکان عدم تکثر وجود ندارد و مهم این است که وحدت در عین کثرت ایجاد شود. غلامی افزود: شاخصه دیگر اینکه از ظرفیت کافی برای جذب و انگیزش مردم برخوردار باشد، یعنی جاذب باشد و مردم را به سمت قوانین اجتماعی اسلام جذب کند. رئیس مؤسسه فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به انتظار از قرآن در بحث عقلانیت مدنی، گفت: اول اینکه اهداف عالی جامعه اسلامی را به وضوح مشخص کند، دوم اینکه بهترین مسیر برای رسیدن به اهداف عالی را هم تعیین کند، سوم اینکه لوازم و اقتضائات کلان وصول به مقصد را هم معین کند؛ مخصوصاً واژه کلان را به کار بردم زیرا روا نیست قرآن وارد همه جزئیات شود. چهارم اینکه موانع و چالش‌های قطعی و عمده در مسیر را روشن و راهکار آن را هم بیان کند. غلامی اظهار کرد: ویژگی دیگر عقلانیت مدنی از منظر قرآن آن است که شاخص‌های کلان دستیابی به اهداف عالی و سعادت را معرفی کند، این کمترین توقعی است که می‌توان از قرآن انتظار داشته باشیم. براین اساس شاید بتوان گقت قرآن جهت‌دهنده چارچوب عقلانیت مدنی است و قرار نیست وارد جزئیات شود، البته این چارچوب آنقدر محکم است که می‌تواند به برخی جزئیات هم جهت دهد. وی با بیان اینکه ما به میزانی که تنوع استنباطات تفسیری داریم، می‌توانیم تنوع عقلانیت مدنی هم داشته باشیم، افزود: البته ممکن است این مسئله با اقتضائات حکمرانی چندان جور در نیاید ولی طبیعی است که عقلانیت مدنی زمانی فرصت بروز و ظهور دارد که بتواند خودش را در بین نخبگان و عموم مردم به عنوان برترین عقلانیت استنباط‌شده معرفی کند و در برابر نقدها هم دچار چالش جدی نشود. استادیار علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تصریح کرد: اگر عقلانیت مدنی را دارای دو لایه سخت و نرم تقسیم کنیم، لایه سخت آن با زمان و مکان تغییر نمی‌کند و جهان‌شمول است و اگر بخواهد در ایران و مالزی و ... اجرا شود، قابل استفاده است ولی لایه نرم آن منعطف است لذا تغییر در لایه رویی عقلانیت مدنی است. وی با اشاره به ثمرات درک عقلانیت مدنی در قرآن گفت: اول اینکه قرآن انسان را از جهل، خرافات و انحرافات نجات می‌دهد، با بسط عقلانیت قرآنی می‌توان شک و تردید را برطرف کرد؛ این نوع عقلانیت، ایمان را به عنوان لازمه اصلی کنش مدنی در جامعه اسلامی تثبیت می‌کند، همچنین باید تبدیل آموزه‌های اسلامی به یک نظام و سیستم جامعه را از اسلام گزینشی نجات داده، در مسیر مطمئن قرار دهد و فرصت پیگیری و مقابله مؤثر با بحران‌ها را فراهم کند. غلامی اظهار کرد: قرآن کریم آینده‌نگری نزدیک به حقیقت و واقعیت را به انسان نشان می‌دهد؛ ما وقتی در عقلانیت مدنی دنبال آینده‌نگری هستیم این عقلانیت به ما هم آینده محتوم و قطعی می‌دهد و هم در لایه دیگر سیستمی برای آینده‌نگری علمی ارائه می‌دهد که مبتنی بر سنت‌های الهی است. ما آینده‌نگری مبتنی بر سنت‌های الهی را با عنوان فلسفه تاریخ معرفی می‌کنیم و بخش دیگر را آینده‌نگری نوین می‌دانیم. غلامی اظهار کرد: همچنین امکان ایجاد تمدن اسلامی را فراهم می‌کند. ما زمانی به تمدن اسلامی خواهیم رسید که عقلانیت مدنی به خصوص در بعد عملی ما را قوی و قدرتمند کند و این مهم‌ترین ثمره عقلانیت مدنی است. استادیار علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به اصول عقلانیت مدنی، اضافه کرد: در اصول نظری اول خردورزی فطری است؛ دوم توحید، سوم معناداری عالم، چهارم اختیار انسان، پنجم بدن و روح، ششم جامعه، نبوت و هدایت تشریعی، هفتم جامعیت، کمال و هماهنگی آموزه‌های دینی، هشتم رابطه بین دنیا و آخرت، نهم، دین و سیاست و دهم امامت. اینها به نظر بنده اصول مهم در بعد نظری است.

وی افزود: در بعد عملی اصول عقلانیت مدنی هم می‌توان به چند مورد اشاره کرد؛ اول آبادانی و پیشرفت و نفی سبیل که در حول همه اینها شبهاتی وجود دارد از جمله اینکه آیا ما مأمور به آباداتی دنیا هستیم و در اسلام چیزی به نام پیشرفت داریم یا تمدن‌سازی بحثی طاغوتی است یا در اسلام جایگاه دارد؟ دوم جایگاه عمل صالح و نسبت آن با ایمان و نسبت آن با تولید سرمایه برای انسان، جامعه و جهاد که ابعاد غیرنظامی آن بیشتر مورد توجه است. وی اظهار کرد: سوم، عقل ابزاری و علم؛ گرچه قرآن عمده معارف عقلی که ارائه کرده، مرتبط با عقل کلی و برهانی است اما عقل ابزاری را هم نفی نکرده است و آن را نعمت می‌داند و از آن سؤال هم خواهد شد. چهارم حکمرانی علمی و شایسته‌سالار است؛ از قرآن می‌توان برای شایسته‌سالاری استناداتی ارائه کرد. پنجم مشارکت و آزادی؛ البته ما دنبال آزادی هستیم که با اخلاق پیوند داشته باشد؛ مشارکت مفهومی مدرن است که خیلی سخت می‌توان آن را به قرآن کریم پیوند زد. وی اضافه کرد: ششم نظم اجتماعی و هفتم تعاون و همکاری، هشتم عدالت اجتماعی، نهم اخلاق فردی و مدنی، امر به معروف و نهی از منکر و دهم تربیت اجتماعی که معمولاً در مورد آن کمتر سخن گفته شده است در حالی که کار آموزش و پرورش و رسانه‌ها مین است و در نهایت تقوای سیاسی، اقتصادی و ... ؛ اینها اصول چندگانه عقلانیت مدنی است که در نهایت منجر به تعریف یک مدل خواهد شد. غلامی با اشاره به تمایزات اصلی بین عقلانیت مدنی و عقلانیت‌های دیگر است، بیان کرد: در اینجا هم مواردی مطرح است؛ اول معناداری حیات، دوم واقعیت آخرت و پاداش و عقاب، سوم خدامحوری و انسان‌محوری، چهارم بهره‌مندی انسان‌ها از فطرت الهی که فراتر از طبیعت و غریزه است، پنجم اصالت روح و نامیرایی انسان، ششم دین‌مداری و عرف‌مداری، هفتم ابتنای عقل ابزاری بر عقل قرآنی و هشتم، مطلوبیت ذاتی اخلاق نه عرضی دانستن آن. وی ادامه داد: نهم پیوند فرد و جامعه یعنی نه فردگرایی و نه جامعه‌گرایی محض و دهم تقدم آزادی و عدالت و یا هم عرضی این دو یعنی اگر نگوییم آزادی بر عدالت مقدم است حداقل باید گفت هم عرض و برابر هستند زیرا اگر آزادی نباشد عدالت هم نخواهد بود و اگر آزادی هم بخواهد دوام بیاورد باید عدالت و اخلاق وجود داشته باشد. همچنین نقش تقوا در پیشرفت را هم می‌توان به عنوان شاخصه مستقل بیان کرد و می‌توان فرمولی در این زمینه ارائه داد.