تاملی در دیدگاههای استاد شهید #مطهری
شماره چهار صد وشصت و هفت
✅مجموعه آثار .ج ۲۶،ص۳۷،اخباریون و قرآن
⬅️آیا قرآن شناختنی است؟
در تحلیل و شناخت محتوای قرآن نخستین سؤالی که مطرح میشود این است که آیا اساساً قرآن قابل شناخت و بررسی هست؟
آیا میتوان در مطالب و مسائل قرآن #تفکر و تدبر کرد یا آنکه این کتاب اساساً برای شناختن عرضه نشده بلکه صرفاً برای تلاوت و قرائت و یا برای ثواب بردن و تبرک و تیمن است؟
ممکن است به ذهن خطور کند که این سؤال موردی ندارد زیرا در این جهت که قرآن کتابی برای #شناخت است کسی تردید نمیکند. در دنیای #اسلام به علل مختلف جریانهای نامطلوبی در موضوع شناخت قرآن پیش آمد که در انحطاط مسلمین تأثیر بسزایی داشته است و متأسفانه هنوز هم ریشههای آن افکار منحط و خطرناک در جامعه ما وجود دارد.
🔺در میان #علمای شیعه در سه چهار قرن پیش افرادی پیدا شدند که معتقد بودند قرآن #حجت نیست. اینها از میان منابع چهارگانه فقه که از طرف علمای اسلام به عنوان معیار شناخت مسائل اسلامی عرضه شده بود یعنی #قرآن و #سنت و #عقل و #اجماع، سه منبع را قبول نداشتند.
◀️در مورد اجماع میگفتند این رسم سنیهاست و نمیتوان از آن تبعیت کرد.
◀️در خصوص عقل میگفتند با این همه خطای عقل اعتماد به آن جایز نیست.
◀️اما در مورد قرآن محترمانه ادعا میکردند که قرآن بزرگتر از آن است که ما آدمهای حقیر بتوانیم آن را مطالعه کنیم و در آن بیندیشیم؛ فقط پیامبر و ائمه حق دارند در آیات قرآن غور کنند، ما فقط حق تلاوت آیات را داریم. این گروه همان اخباریین هستند.
🔶اخباریین تنها مراجعه به اخبار و احادیث را جایز میدانستند. شاید تعجب کنید اگر بدانید در بعضی از #تفاسیری که توسط این افراد نوشته شد، در ذیل هر آیه اگر حدیثی بود آن را ذکر میکردند و اگر حدیثی وجود نداشت از ذکر آیه خودداری میکردند آن طور که گویی اصلًا آن آیه از قرآن نیست.
👈این عمل یک نوع ظلم و جفا بر قرآن بود. و پیداست جامعهای که کتاب آسمانی خود، آنهم کتابی مانند #قرآن را به این شکل طرد کند و آن را به دست فراموشی بسپارد هرگز در مسیر قرآن حرکت نخواهد کرد.
🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃
https://telegram.me/quranpuyan
#ضروري_دين چيست؟ ايا #انكارضروريات_دين، موجب #كفر و قتل فرد ميشود؟
🛑قسمت دوم:
❓آيا #انكارضروري موجب #كفر ميشود يا نميشود؟
آيا به طور #مطلق انكار ضروري موجب كفر ميشود و يا قيد دارد. اگر كسي انكار كند كفر ميآورد يا بگوييم كه اصلاً نه انكار ضروري و نه انكار يقيني هيچ كدام كفر نميآورد، فقط انكار توحيد و انكار رسالت پيغمبر اكرم (ص) منشأ كفر ميشود.
👈بنابراين، بحث اين است كه #كافر به چه كسي گفته ميشود.اگر كسي بگويد
🔻 نماز دروغ است،
🔻روزه دروغ است،
🔻حج دروغ است،
👈 ولي به #پيامبر هم اعتقاد داشته باشد و به #وحدانيت خداوند هم قائل بشود آيا كافر هست يا نيست؟
مراد از بحث #منكرضروري اين است كه آيا خود انكار ضروري مستقلاً موجب كفر است يا اينكه اگر اين انكار منشأ بشود كه توحيد و رسالت پيغمبر صلي الله عليه وآله مورد انكار قرار بگيرد، شخص كافر ميشود كه غير از انكار توحيد و رسالت چيز ديگري منشأ كفر نيست.
👈بحث ديگر اين است كه آيا اگر كسي بعضي از احكام پيغمبر را با اينكه ميداند احكام پيغمبر است، قبول ندارد، ميگويد اينجا پيغمبر #اشتباه كرده، العياذ بالله، اصل سفارت پيغمبر را كه از ناحيه پروردگار آمده، اين را منكر نيست، ولي ميگويد تمام مطالب اينطوري نيست كه هر چه بفرمايد، مطابق با وحي و بي اشكال است، اين معنا آيا كفر ميآورد يا نه؟
📌 اين انكار فرمايش پيغمبر، گاهي راجع به موضوعات خارجي است، اگر كسي بگويد پيغمبر در اين موضوع مثلاً اشتباه كرده است، اين كفر نميآورد، خيلي از بزرگان مثل مرحوم صدوق #سهو_النبي قائل شده است،
اخيراً مرحوم آقاي شيخ محمد تقي شوشتري رسالهاي راجع به همين مسأله نوشته است، اين حرف باطل باشد يا صحيح باشد، كفر نميآورد، كفر يك احكام خاصهاي دارد كه #قتلش جايز يا واجب باشد، از مسلمان ارث نبرد و #نجس بشود، احكام مخصوصي براي مسلمان #كافر شده هست،
👈انكار نسبت به موضوعات، مسلماً كفر نميآورد.
ولي اگر در مسائلي ديني تكذيب پيغمبر باشد، مطالبي كه پيغمبر به عنوان دين نه به عنوان موضوعات خارجي، ميفرمايد، اما اگر به عنوان #نفس_دين باشد، اين #كفر ميآورد،
⭕️بررسی #انکارضروری:
👈حالا ببينيم نفس انكارضروري، و ضروري منهاي مسأله #تكذيب چطور است؟ كسي پيغمبر را تكذيب نميكند، ميگويد نماز واجب نيست، حجاب در اسلام نيست، اين ضروري است نه يقيني.
⏪⏪ضروري عبارت از اين است كه واضح است، احتياج به فكر ندارد كه بگويد در اسلام حج هست، نماز هست، روزه هست، اين را اگر كسي انكار كند بنفسه كفر ميآورد يا نه؟ نظر فقها مختلف است.
✳مرحوم آقاي خوئي مدعي است كه #منكرين_ضروريات مسلم في الدنيا و كافر في الآخرة هستند، و روايت كه فرموده كه نه تنها از ايمان بلكه از اسلام هم خارج ميشود، در اين نشئه نيست بلكه در نشئات بعد خارج ميشود.
✳مرحوم صاحب جواهر ميخواهد مطلب را مسلم بگيرد كه نظر فقهاء اين است كه #نفس_انكارضروري براي افراد معمولي و كساني كه بزرگ شده محيط اسلام هستند، خودش من حيث هو كفر ميآورد و لو قطع داشته باشيم كه اين معتقد به اسلام است و پيغمبر را هم تكذيب نميكند. او ادعاي #اجماع كرده است اما اجماع را نميتوانيم مسلم فرض كنيم.
👈پس، بايد جمع بين صحيحه سماعه و روايتهاي ديگر را ببينيم چيست؟
سماعه معيار اسلام را #شهادتين ميداند و در روايات ديگر، زائد بر شهادتين، انكار ضروري، يا به طور كلي يا نسبت به بعضي از موارد مثل حج وجود دارد
✳نظر مختار: جمع انها باين صورت اظهر است كه معيار در مقام ثبوت، همان #شهادتين باشد، در روايات هم اينطور بود، منتها انكارضروري، اماره بر تكذيب باشد.
⭕⭕ نفس انكار ضروري بي قيد و بما هو اصلاً كفر نميآورد، انكار ضروري اماره است، با دليل قطعي كه در مقابل اماره هست، از اماره رفع يد ميشود.
👈من به كلمات بزرگان مراجعه هم كردم، ديدم مرحوم آقا ضياء عراقي در حاشيهاي كه بر عروه زده، نظرش همين است كه
👈 انكار ضروري، اماره بر كفر است و خودش بما هو كفر نيست، اگر قطع داشته باشيم كه اين به رسالت پيغمبر و توحيد اعتقاد دارد، و لو اينجا اشتباهي برايش شده و اين را انكار ميكند، اين محكوم به #كفر نيست و مسلمان است.
🎙خلاصه جلسات درس خارج فقه ايت الله شبيري زنجاني
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#ضروري_دين چيست؟ ايا #انكارضروريات_دين، موجب #كفر و #قتل فرد ميشود؟
🛑قسمت سوم:
✳روایات دربارة تحقق «کفر»
در این بحث سه گروه از روایات وجود دارد
↩️ گروه اول، روایاتی است که دلالت دارد بر اینکه اعتقاد به هر موضوعی از موضوعات عالم که خلاف واقع باشد موجب برای #کفر و یا #شرک خواهد شد چنانکه صحیحه برید عجلی دلالت بر آن دارد.
↩️طائفه دوّم ، روایاتی است که دلالت دارد بر اینکه #جهد و #إنکار هر یک از #احکام_الهی اعم از واجبات و محرمات موجب برای کفر است.
↩️طائفه سوّم، روایتی است که دلالت دارد بر اینکه #مرتکب_گناهان_کبیره اگر معتقد به #حلیّت آن باشد #کافر است بلا فرق بین اینکه عالم به حرمت باشد یا عالم نباشد و بلا فرق بین اینکه ضروری دین باشد یا نباشد
🔻مطالعة روایات نشان داد در هیچ روایتی، اثری از کلمة «ضروری» و انکار ضروری نیست؛ در نتیجه تنها توجیه آمدن کلمة «ضروری» در عبارت بزرگانی همچون ابنسعید حلی و محقق حلی این است که این دسته از فقها روایات را کنار هم گذاشته (روایاتی مانند «جَحَدَ الفَرَائِضَ» یا «ارتَکَبَ کَبِيرَةً») و از آنها چنین عنوانی را اصطیاد کرده اند. در این صورت #اجماع و شهرت به دلیل مدرکی بودن بیتأثیر خواهد بود.
✳✳چكيده
مطالعه در مسئله، نتایج زیر را به دنبال داشت:
💠در مسئلة #انکار_حکم_ضروری دین، مشهور معتقدند منکر ضروری #کافر است و بنا بر نظر مشهور باید آثار کفر را برای منکر ضروری اجرا کرد. عده ای نیز انکار ضروری را در صورت ملازم بودن آن با تکذیب النبی(صلی الله علیه و آله) موجب کفر میدانند.
💠مراد از #ضروری آن حکمی است که واضح است و منکِر نیز به آن علم دارد و به آن اعتقاد پیدا کند؛ یعنی قبلاً علم داشته این حلال است و اکنون به حرمت اعتقاد پیدا میکند یا اینکه علم داشته واجب است و اکنون به عدم وجوب اعتقاد پیدا میکند یا اینکه علم داشته حرام و کبیره است؛ ولی الآن به #عدم_حرمت اعتقاد پیدا میکند. در نتیجه منکِر یک حکم ضروری که به ضروری بودن آن حکم علم دارد، خودش خارجکننده از اسلام است.
📌بنابراین میتوان سه ملاک از این معیارهای یادشده در مورد ضروری ارائه داد:
↩️ نزد همة مسلمانان واضح و آشکار است؛
↩️نیازی به اقامة دلیل ندارد؛
↩️ اجتهاد در آن معنا ندارد.
💠فرض بحث در انکار ضروری جایی است که 👈👈انکار با علم به اینکه حکم مورد انکار، ضروریِ دین است، صورت گیرد؛ وگرنه انکار ضروری از روی #شبهه یا یک منشأ دیگری، از محل بحث خارج است.
💠هیچ روایت و دلیلی نداریم که اگر #منکرضروری سر از تکذیب پیامبر(صلی الله علیه و آله) درآورد و موجب تکذیب نبی(صلی الله علیه و آله) شود، مستلزم کفر است؛ بله، خود #تکذیب_النبی(صلی الله علیه و آله) بیگمان موجب #کفر است.
💠تدین به اسلام واجب است و اگر کسی یکی از احکام را با این دو خصوصیت (واضح بودن حکم آن نزد مسلمانان و علم به آن) #انکار کند، از اسلام خارج میشود.
💫🖋بررسی فقهی کفر منکر ضروری،
ايت اله محمدجواد فاضل لنکرانی
🔹🔹نکتهای که باید بر آن تاکید کرد، آن است که ضروریبودن یک حکم و اعتقاد، #همیشگی نیست و گاه منحصر به #زمان و #مکان خاصی میشود. از این رو نمیتوان کسی را که آن حکم و اعتقاد را در غیر آن زمان انکار میکند، کافر شمرد و این، به سبب تحول در افکار و اشخاص در زمانهای مختلف است؛ گاه اعتقادی به سبب یک واقعه تاریخی یا اجتماعی در جامعه گسترش مییابد، به گونهای که همه آن را میدانند و به صورت ضروری مذهب یا دین در میآید؛ اما در زمان دیگر این گونه نیست. (از سايت ويكي فقه)
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛