#گزیده_نڪات_تفسیرے
#صفحه_527
❇️#ظن و #گمان هرگز كسی را به #حق نمیرساند
💠وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً
🌱آنان به این (پندار باطل)، هیچ علم و دانشی در دست ندارند. آنان فقط از گمان پیروی میکنند؛ (حال آنکه) گمان به هیچ وجه (انسان را) از حقیقت بینیاز نمیکند.
نجم - ۲۸
🔹انسان متعهد و معتقد هرگز سخنی را بدون علم و آگاهی نمیگويد، و نسبتی را به كسی بی دليل نمیدهد، تكيه بر گمان و پندار كار شيطان و انسانهای شيطان صفت است، و قبول خرافات و موهومات نشانه انحراف و بی عقلی است.
روشن است واژه" ظن" (گمان) دو معنی متفاوت دارد: گاه به معنی گمانهای بی پايه است كه طبق تعبيرات آيات قبل همرديف" هوای نفس و اوهام و خرافات" است، منظور از اين كلمه در آيات مورد بحث همين معنی است.
🔹معنی ديگر: گمانهايی است كه معقول و موجه است و غالبا مطابق واقع و مبنای كار عقلا در زندگی روزمره میباشد، مانند شهادت شهود در محكمه و دادگاه، يا" قول اهل خبره" و يا" ظواهر الفاظ" و امثال آن كه اگر اينگونه گمانها را از زندگی بشر برداريم و تنها تكيه بر يقين قطعی كنيم نظام زندگی به كلی متلاشی میشود.
🔹بدون شك اين قسم از ظن داخل در اين آيات نيست، و شواهد فراوانی در خود اين آيات بر اين معنی وجود دارد، و به تعبير ديگر قسم دوم در حقيقت يك نوع علم عرفی است نه گمان، بنا بر اين كسانی كه با اين آيه (إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً) و مانند آن برای نفی حجيت" ظن" به طور كلی استدلال كردهاند قابل قبول نيست.
👈اين نكته نيز قابل توجه است كه" ظن" در اصطلاح فقها و اصوليين به معنی اعتقاد راجح است (اعتقادی كه يك طرف احتمال در نظر انسان ترجيح داشته باشد) ولی در لغت مفهوم گستردهای دارد كه حتی به" وهم" و احتمالات ضعيف نيز گفته میشود، و ظن بت پرستان از همين قبيل بود، خرافهای به صورت يك احتمال ضعيف در مغزشان ظاهر میشد، سپس هوای نفس به فعاليت برمیخاست و آن را تزيين میكرد، و احتمال ديگر را كه در مقابل آن قرار داشت و قويتر بود به دست فراموشی میسپرد و تدريجا به صورت يك اعتقاد راسخ درمیآمد، در حالی كه هيچ پايهای نداشت.
📚تفسیر نمونه
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan
#گزیده_نکات_تفسیری
#صفحه_120
❇️#غرور و #خودبرتربينی و #گمان و #وهم، انسان را كور و كر و از شناخت صحيح، محروم میسازد
💠وَ حَسِبُوا أَلاَّ تَكُونَ فِتْنَةٌ فَعَمُوا وَ صَمُّوا ثُمَّ تابَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ عَمُوا وَ صَمُّوا كَثِيرٌ مِنْهُمْ وَ اللَّهُ بَصِيرٌ بِما يَعْمَلُونَ (۷۱/مائده)
🌱(يهوديان چون خود را برتر از مردم و اوليای خدا میپنداشتند) گمان كردند كيفر و آزمايشی (برايشان) نخواهد بود، پس (از ديدن حقايق) كور و (از شنيدن حقايق) كر شدند. سپس خداوند (لطف خويش را بر آنان باز گرداند و) توبهشان را پذيرفت. دگر بار بسياری از آنان (از ديدن و شنيدن آيات الهی) كور و كر شدند و خداوند به آنچه میكنند، بيناست.
🔹(حسبان )به معنای پندار است و(فتنه )به معنای امتحانی است که شخص بی خبر را مغرور سازد یامطلق شر و بلا (عمی )(کوری )در اینجا به معنای نداشتن چشم حق بین و تمیزندادن میان خیر و شر و (صمم )به معنای کری است و در اینجا مراد نشنیدن پند وموعظه و بی اعتنایی نسبت به نصیحت می باشد .
🔹این کوری و کری آنها معلول پندار غلط آنها بود که خیال می کردند امتحانی در کار نیست و این پندار هم خود معلول آن بود که اینها برای خود فضیلت وکرامت قائل بودند و می گفتند ما از شاخه های شجره یعقوب هستیم ، پس پسران خدا و دوستان اوئیم و به همین جهت عذابی برای ما نخواهد بود و به همین سبب کارشان به جایی رسید که دیگر نمی توانستند حق را ببینند و یا از شنیدن مطالب حق بر خوردار شوند ،سپس خداوند با نظر رحمت خود بسوی آنان بازگشت و آنها از کری و کوری بدر آمدند و اهل تقوی و حق شدند و مواعظانبیاء را شنیدند و حق را شناختند و فهمیدند که صرف اسماء و القاب باعث رستگاری و سعادت نمی شود ،اما باز بعد از مدتی بیشتر آنها دچار غفلت و کری و کوری از درک حقیقت شدند و خداوند بصیر است .
👈لذا هیچ چیز از نظر اوپنهان نمی ماند و نسبت به اعمال بندگانش آگاهی کامل دارد و هیچ چیز او را ازدرک حقیقت باز نمی دارد.
🔹آزمايش الهی عمومی است، هرگز از فتنهها غافل نشويم. «حَسِبُوا أَلَّا تَكُونَ فِتْنَةٌ»
🔹عقائد نبايد بر اساس حدس و گمان باشد. حَسِبُوا ...
🔹برای مدّتی در خط مستقيم بودن مهم نيست، مهم حسن عاقبت است. «ثُمَّ تابَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ عَمُوا وَ صَمُّوا» «ثُمَّ عَمُوا» نشانه آناست كه بنیاسرائيل بعد از بازگشت لطف خداوند، تا مدّتی در خط صحيح بودند؛ ولی دوباره منحرف شدند.
🔹غرور و خودبرتربينی و گمان و وهم، انسان را كور و كر و از شناخت صحيح، محروم میسازد. وَ حَسِبُوا ... فَعَمُوا وَ صَمُّوا
🔹كسی توقّع نداشته باشد كه بیامتحان، به جايی برسد. «حَسِبُوا أَلَّا تَكُونَ فِتْنَةٌ»
🔹لطف الهی تا حدّی است كه حتّی بدون عذرخواهی انسان، به سوی او سرازير میشود. «فَعَمُوا وَ صَمُّوا ثُمَّ تابَ اللَّهُ»
🔹خداوند مهربان است، ولی انسانها لجوجاند. «تابَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ عَمُوا»
🔹كثرت رهرو نشانهی حقّانيّت راه نيست. «ثُمَّ عَمُوا وَ صَمُّوا كَثِيرٌ مِنْهُمْ»
🔹ايمان به نظارت خداوند در زندگی انسان نقش مهمی دارد. «وَ اللَّهُ بَصِيرٌ»
📚تفسیر المیزان و نور
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan
✍#نڪاتوپیامهايي از هر جزء قرآن
روز بیست و هفتم: #جزءبیستوهفتم
قسمتاول
جزء ۲۷ شامل سوره های ذاریات، طور، نجم، قمر، رحمان، واقعه و حدید می باشد.
✅ پاداش احسان، جز #نيكي نيست.
💠هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ
🌱آیا پاداش نیکی جز نیکی، است؟ الرحمن - ۶۰
🔹 اين ايه يك قانون عمومی در منطق قرآن است كه خدا و خلق و همه بندگان را شامل میشود.
عموميت اين قانون به همه مسلمانان تعليم میدهد كه هر نيكی را از هر كسی باشد جبران كنند، و به گفته امام صادق ع جبران آن نيست كه همانندش را انجام دهند، بلكه بايد برتر باشد، و گرنه آنكه ابتدا به احسان كرده است برتری خواهد داشت!
📚تفسیر نمونه
✅ قرآن، برای #فهم عموم و خواص، #آسان شده است.
وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ {32} قمر
و قطعا قرآن را براى پندآموزى آسان كرديم پس آيا پندگيرنده اى هست
این آیه 4 بار در سوره قمر تکرار شده است.
"آسان ساختن، همان #تسهيل كار است.
آسانسازي قرآن كريم، القاء آن است به گونهاي كه فهم مقصودهاي آن براي عموم و براي خواص، آسان و ميسر گردد و به نحو آسان در اختيار فهمهاي ابتدايي و بسيط و ادراكهاي عميق قرار گيرد. به گونهاي كه هر كدام به ميزان فهم خود بهره برند. "تفسير الميزان
✅#ظن و #گمان، هرگز كسی را به #حق نمیرساند
وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً نجم - ۲۸
آنان به این (پندار باطل)، هیچ #علم و دانشی در دست ندارند. آنان فقط از گمان پیروی میکنند؛ (حال آنکه) گمان به هیچ وجه (انسان را) از حقیقت بینیاز نمیکند.
🔹انسان متعهد و معتقد هرگز سخنی را بدون علم و آگاهی نمیگويد، و نسبتی را به كسی بی دليل نمیدهد، تكيه بر گمان و پندار كار شيطان و انسانهای شيطان صفت است، و قبول خرافات و موهومات نشانه انحراف و بی عقلی است.
✅ ارتباط موضوع #معاد با #توحید و نفی بت پرستی:
در 32 سوره نازل شده قبل از سوره نجم (به ترتیب نزول) ، به دفعات از تکذیب معاد و جزای اخروی توسط کافران و مکذبان نکوهش شده بود و ریشه ان در دنیا طلبی و میل انسان به ازادی برای فجور و گناه بیان شده بود.
در سوره نجم به یکی دیگر از عقاید خرافی انها که مانع یا بهانه عدم باور انها به معاد و مسئولیت پذیری در قبال اعمالشان میشود،اشاره شده است.
انها #فرشتگان را که کارگزاران خدا در اداره امور جهانند #دختر_خدا میدانستند. علت انثی دانستن انها هم این بود که طبق افسانه ها فرشتگان را موجوداتی مهربان و نرم و تاثیرپذیر تصور میکردند. لذا در برابر دعوت به تصدیق معاد، چون نمیخواستند زندگی غیر از این دنیا را قبول کنند، 👈ابراز میداشتند که حتی در صورت وجود اخرت، با پرستش #بتهایی که به عنوان سمبل این فرشتگان بودند،دختران خدا را تحت تاثیر عبادات و نذر و نیازهای خود قرار میدهند تا انها هم در جبران این اعمال انها،در نزد خدا شفاعتشان را کنند و باین ترتیب از مسئولیت و تبعات اعمال دنیوی خود رها شوند.
👈 همین موضوع است که اتصال موضوع معاد و توحید را که بعد از سوره نجم بطور زیادی در قران تکرار شده، برقرار میکند.
یعنی عقاید اشتباه و خرافی راجع به خدا و توحید و کارگزاران خدا از جمله #شفعا،باعث میشود تا انسانها بدون باور به جزای اخروی اعمالشان هر طور که مایلند رفتار کنند و خود را با امیدواری به این شفعا،از عذاب وجدان و ترس از عذاب اخروی برهانند.
✒سیدکاظم فرهنگ
جهت مطالعه سایر نکات جزء بيست و هفت به لینک زیر مراجعه نمایید
https://b2n.ir/joze27
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan
زشتی #سوء_ظن و زیبایی #حسن_ظن
🟠 #پیامبر خدا ص:
برای گفتار و کرداری که از برادرت سرمیزند، عذری بجوی و اگر نیافتی عذری بتراش!
از #گمان بپرهیزید؛ زيرا گمان دروغترین دروغ است
( بحارالانوار ، ج۷۵، ص۱۹۷ و ۱۹۵).
🟢 امام #علی ع:
رفتار برادرت را به بهترین وجه آن تفسیر کن تا زمانی که کاری از او سرزند که راه توجیه را بر تو ببندد، و هیچگاه به سخنی که از دهان برادرت بیرون آید، تا وقتی که برای آن توجیه خوبی مییابی، گمان بد مبر !
#ایمان با #بدگمانی سازگار نیست!
( منتخب میزانالحکمه، ص ۷۷۸ و ۷۸۰)
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛