eitaa logo
✳️ جستارهای قرآنی رحیق
2.8هزار دنبال‌کننده
3.3هزار عکس
1.4هزار ویدیو
784 فایل
«رحیق» نوشیدنی گوارا و ناب بهشتیان. ۲۵مطففین . مستمع صاحب سخن را بر سر کار آورد غنچهٔ خاموش، بلبل را به گفتار آورد صائب @s_m_a57 @Sayyedali_1997
مشاهده در ایتا
دانلود
69 🔅🔅🔅 ⏪مَثَل زندگی و آب 1 (إِنَّمَا مَثَلُ الْحَیَوا ةِ الدُّنْیَا کَمَاَّءٍ اءَنزَلْنَهُ مِنَ السَّمَاَّءِ فَاخْتَلَطَ بِهِی نَبَاتُ الاْرْضِ مِمَّا یَاءْکُلُ النَّاسُ والاْنْعَمُ حَتَّیَّ إِذَ آ اءَخَذَتِ الاْرْضُ زُخْرُفَهَا(174) وَازَّیَّنَتْ(175) وَظَنَّ اءَهْلُهَاَّ اءَنَّهُمْ قَدِرُونَ عَلَیْهَاَّ اءَتَیهَاَّ اءَمْرُنَا لَیْلاً اءَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَهَا حَصِیدا(176) کَاءَن لَّمْ تَغْنَ(177) بِالاْمْسِ کَذَا لِکَ نُفَصِّلُ الاْیَتِ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ) . (یونس / 24.) ((مثل زندگی دنیا ، همانند آبی است که از آسمان نازل کرده ایم ؛ که بر اثر آن گیاهان (گوناگون ) زمین که مردم و چهارپایان از آن می خورند ، می روید تا زمانی که زمین ، زیبایی خود را (از آن )گرفته و تزیین می گردد ، و اهل آن مطمئن می شوند که می توانند از آن بهره مند گردند ؛ (ناگهان ) فرمان ما شب هنگام یا در روز (برای نابودی آن ) فرا می رسد ؛ (سرما یا صاعقه ای را بر آن مسلّط می سازیم ) و آنچنان آن را درو می کنیم که (گویی ) هرگز (چنین کشتزاری ) نبوده است این گونه آیات خود را برای گروهی که تفکر می کنند ، شرح می دهیم )) . غیر از این نبود که عیش این جهان در مثل آبی است کاید ز آسمان پس به آن آمیخته گشت و عجین خود نبات الارض که رست از زمین یا که بعضی ز آن نبات از بوالعجب (179) مختلط گردد به بعضی زآن سبب ز آنچه مردم می خورند آن ز اختیار از حبوب و از بقول (180) و از ثمار چارپایان هم خورند از آن گیاه خشک و تر یعنی علوفه سبز و کاه تا به وقتی که زمین پیرایه (181)اش باز بگرفت آنچه داد از مایه اش از نمود(182) و فرّهی (183) کاندر نفوس بُد مزیّن در نکویی چون عروس اهل ارض آن را زخود پنداشتند که بر آن قدرت مگر می داشتند تا که آمد امر ما شب یا که روز بهر ویرانی به عرض دل فروز پس نمودیم آن زمین را در نظر همچو ارض بدر و یده سر به سر باطل و برکنده و خشک سیاه نی در او فری نه آثار گیاه چیست لَمْ تَغْنَکه موجود او زطمس (184) گوییا هرگز نبوده است او به امْس (185) همچنین روشن کنیم آیات خویش بهر قومی که کنند اندیشه بیش (186) ========================= 174-((زخرف )): زر و زیور، نقش و نگار. 175-((ازَّیَّنَتْ)): تزیین کرد، این کلمه در اصل ((تَزَیَّنَتْ)) بود و طبق قاعده نحوی تبدیل به ((اِزَّیَّنَتْ)) شد. 176-((حصید)): درو شده . 177-((تَغْنَ)): از ماده ((غنا)) به معنای اقامت کردن در مکانی است ، ((لَمْ تَغْنَ بالا مْسِ))، یعنی گویی دیروز در این مکان نبوده است . این تعبیر کنایه از این است که چیزی به کلّی از میان برود و اثری از آن باقی نماند که گویی هرگز وجود نداشته است . 178-یونس / 24. 179-((بوالعجب )): یعنی دارای اعجاب و شگفتی . 180-((بُقول )): جمع بَقْل ، یعنی سبزیها. 181-((پیرایه )): زیور، زینت . 182-((نمود)): نما و رونق . 183-((فرّه )): شکوه و جلال . 184-((طمس )): نابود کردن . 185-((امس )): روز گذشته . 186-تفسیر صفی ، ج 1، ص 464 465. ☘️☘️☘️ 💢 نکته مهم: تلاش صادقانه از ما و توفیق و راهنمایی از خداوند_(نشر حقایق) 🌹🌹🌹 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
70 🔅🔅🔅 ⏪مثَل زندگی و آب 2 (إِنَّمَا مَثَلُ الْحَیَوا ةِ الدُّنْیَا کَمَاَّءٍ اءَنزَلْنَهُ مِنَ السَّمَاَّءِ فَاخْتَلَطَ بِهِی نَبَاتُ الاْرْضِ مِمَّا یَاءْکُلُ النَّاسُ والاْنْعَمُ حَتَّیَّ إِذَ آ اءَخَذَتِ الاْرْضُ زُخْرُفَهَا(174) وَازَّیَّنَتْ(175) وَظَنَّ اءَهْلُهَاَّ اءَنَّهُمْ قَدِرُونَ عَلَیْهَاَّ اءَتَیهَاَّ اءَمْرُنَا لَیْلاً اءَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَهَا حَصِیدا(176) کَاءَن لَّمْ تَغْنَ(177) بِالاْمْسِ کَذَا لِکَ نُفَصِّلُ الاْیَتِ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ) . (یونس / 24.) ((مثل زندگی دنیا ، همانند آبی است که از آسمان نازل کرده ایم ؛ که بر اثر آن گیاهان (گوناگون ) زمین که مردم و چهارپایان از آن می خورند ، می روید تا زمانی که زمین ، زیبایی خود را (از آن )گرفته و تزیین می گردد ، و اهل آن مطمئن می شوند که می توانند از آن بهره مند گردند ؛ (ناگهان ) فرمان ما شب هنگام یا در روز (برای نابودی آن ) فرا می رسد ؛ (سرما یا صاعقه ای را بر آن مسلّط می سازیم ) و آنچنان آن را درو می کنیم که (گویی ) هرگز (چنین کشتزاری ) نبوده است این گونه آیات خود را برای گروهی که تفکر می کنند ، شرح می دهیم )) . ⏪وجه تشبیه 🔸خداوند متعال در این آیه ((زندگی زود گذر)) و پر زرق و برق دنیا را به ((آب بارانی )) تشبیه کرده است که بر سرزمینهای آماده فرو ریزد و انواع گیاهان از آن بروید که بعضی قابل استفاده برای انسانها و بعضی برای حیوانات است و سطح زمین با پوشش گیاهان چنان مزیّن و جذاب می شود که اهل زمین مطمئن می شوند که می توانند از مواهب آن گیاهان بهره گیرند ، امّا ناگهان سرمای سخت و یا تگرگ شدید و یا طوفان در هم کوبنده ای بر آن گیاهان اصابت می کند و آنها را چنان در هم می پیچد و درو می نماید که گویی هرگز نبوده است . 🔸آری ، چنین است ماجرای زندگی انسانها به خصوص در عصر و زمان ما که گاه یک زلزله یا یک جنگ چند ساعته ، چنان یک شهر آباد و خرّم را در هم می کوبد که چیزی جز یک ویرانه یا یک مشت اجساد قطعه قطعه شده باقی نمی گذارد . وه ! چه غافلند مردمی که به چنین زندگی ناپایدار دل خوش کرده اند ؟ ! 🔸بعضی از مفسّران در وجه شباهت این تشبیه گفته اند : ((باران چو به نهال گل رسد بر لطافت و طراوت آن می افزاید و چون به خاربن گذر کند ، تیزی آن خار زیاد تر می شود . و مال دنیا نیز اگر به دست انسان مصلح برسد ، با مصرف کردن آن در امور خیریه ، بر نیکی و صلاحش افزوده می شود . 🔹که رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم فرمود : ((نِعْمَ الْمالُ الصّالِحُ لِلْرَّجُلِ الصّالِحِ ؛ چه نیکوست که مال سالم و پاک در دست انسان صالح و خوب باشد)) و اگر به دست مفسدان رسد ، مادّه فساد و عناد وی زیادتر می گردد)) . ▫️مولوی این حدیث شریف نبوی را در قالب شعری زیبا و به بهترین وجهی تشبیه نموده و گفته است : مال را گر بهر دین باشی حمول نِعْمَ مالٌ صالِحٌ خواندش رسول آب در کشتی هلاک کشتی است آب اندر زیر کشتی پشتی است یعنی آب اگر داخل کشتی باشد ، باعث نابودی و غرق شدن سرنشینان کشتی است . ولی اگر زیر کشتی باشد ، نه تنها ضربه ای به مسافران نمی زند بلکه وسیله ای است برای رسیدن به مقصد . مال هم اگر در دست انسان صالح باشد و به عنوان یک وسیله از آن در راه خدا و امور خیر و دستگیری از محرومان استفاده کند ، بسیار خوب و مایه سعادت است ولی اگر در دست آدم دنیا پرست قرار گیرد و از آن به عنوان هدف استفاده کند ، باعث هلاکت خود و جامعه است . 🌴🌴🌴 🔅 دوستان عزیز بگذارید برای رونق بازار همیشه این ها در اختیار نیست. قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅مدرسه تفسير و علوم قرآن @rahighemakhtoom
71 🔅🔅🔅 ⏪مثَل زندگی و آب 3 (إِنَّمَا مَثَلُ الْحَیَوا ةِ الدُّنْیَا کَمَاَّءٍ اءَنزَلْنَهُ مِنَ السَّمَاَّءِ فَاخْتَلَطَ بِهِی نَبَاتُ الاْرْضِ مِمَّا یَاءْکُلُ النَّاسُ والاْنْعَمُ حَتَّیَّ إِذَ آ اءَخَذَتِ الاْرْضُ زُخْرُفَهَا(174) وَازَّیَّنَتْ(175) وَظَنَّ اءَهْلُهَاَّ اءَنَّهُمْ قَدِرُونَ عَلَیْهَاَّ اءَتَیهَاَّ اءَمْرُنَا لَیْلاً اءَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَهَا حَصِیدا(176) کَاءَن لَّمْ تَغْنَ(177) بِالاْمْسِ کَذَا لِکَ نُفَصِّلُ الاْیَتِ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ) . (یونس / 24.) ((مثل زندگی دنیا ، همانند آبی است که از آسمان نازل کرده ایم ؛ که بر اثر آن گیاهان (گوناگون ) زمین که مردم و چهارپایان از آن می خورند ، می روید تا زمانی که زمین ، زیبایی خود را (از آن )گرفته و تزیین می گردد ، و اهل آن مطمئن می شوند که می توانند از آن بهره مند گردند ؛ (ناگهان ) فرمان ما شب هنگام یا در روز (برای نابودی آن ) فرا می رسد ؛ (سرما یا صاعقه ای را بر آن مسلّط می سازیم ) و آنچنان آن را درو می کنیم که (گویی ) هرگز (چنین کشتزاری ) نبوده است این گونه آیات خود را برای گروهی که تفکر می کنند ، شرح می دهیم )) . 🌱🌱🌱 ▫️گفته اند : چون آب باران به زمین رسد در یک جا قرار نمی گیرد ، بلکه به اطراف و جوانب روان می گردد و مال دنیا نیز در یک محل قرار ندارد و به یک کس آرام نمی گیرد و هر روز در دست کسی است و هر شب با کسی عقد مواصلت بندد نه عهد او را وفایی است و نه وفای او را بقائی . کنج امان نیست دراین خاکدان مغز و وفانیست در این استخوان کهنه سرائیست به صد جا گرو کهنه و اندر گرو نو به نو ▫️در تفسیر ((کشف الاسرار)) منسوب به خواجه عبداللّه انصاری آمده است : ((دنیا همچون آب است و خدای متعال مال دنیا را مثل به آب زده که چون به اندازه خویش بود سبب صلاح خلق باشد ، و اگر از حدّ و اندازه خویش در گذرد ، جهان را خراب کند ، همچنین است مال اگر به قدر کفاف باشد دارنده آن منعّم شود و اگر از حدّ خود تجاوز کند و فزونی گیرد موجب کفران و طغیان گردد . 🔹و نیز گفته اند : آب هر گاه جاری باشد خوشبو ماند و اگر به جای ماند تغیّر پذیرد . مال نیز چنین است ، اگر آن را ببخشند ، دارنده آن را ستایش کنند و اگر امساک و بخل پیش گیرند ، صاحب آن مذموم و نکوهیده شود . مال چون آبیست تا باشد روان فیض می یابند ازو اهل جهان چند روزی چون کند یکجا درنگ گنده و بی حاصل است و تیره رنگ 🔸و نیز گفته اند : آب اگر طاهر و پاک باشد در خور آشامیدن است و اگر نجس و ناپاک بود شرب و طهارت را نشاید ، چنین است مال اگر حلال باشد به کار آید و اگر حرام باشد ناپاکی فزاید)) . 🔅و عدّه ای گفته اند : این تشبیه مرکّب است یعنی زندگی دنیا هم به آب تشبیه شده و هم به گیاه که دوران خرّمی و طراوتش بسیار کوتاه است : منگر به آن که روی زمین فصل نو بهار مانند نقش خانه مانی مزیّن است وقت خزان به برگ ریاحین چه بنگری منصف شوی که لایق بر باد دادنست 🌴🌴🌴 🔅 دوستان عزیز بگذارید برای رونق بازار همیشه این ها در اختیار نیست. قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅مدرسه تفسير و علوم قرآن @rahighemakhtoom
74 🔅🔅🔅 ⏪مَثَل کف دست و آب (لَهُ دَعْوَةُ الْحَقِّ وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِهِی لاَیَسْتَجِیبُونَ لَهُم بِشَیْءٍ إِلا کَبَسِطِ کَفَّیْهِ إِلَی الْمَاَّءِ لِیَبْلُغَ فَاهُ(207) وَمَا هُوَ بِبَلِغِهِ ی وَمَا دُعَاَّءُ الْکَفِرِینَ إِلا فِی ضَلَلٍ) . (رعد / 14.) ((دعوت حق از آن اوست و کسانی که (مشرکان ) غیر از خدا را می خوانند به دعوت آنها پاسخ نمی گویند ! آنها همچون کسی هستند که کفهای (دست ) خود را به سوی آب می گشاید تا آب به دهانش برسد ، و هرگز نخواهد رسید . و دعای کافران ، جز در ضلال (و گمراهی ) نیست )) . 🌱🌱🌱 📋وجه تشبیه : طبق نظر اکثر مفسّران ، خداوند متعال در این آیه ، مشرکان و افرادی که غیر خدا را می خوانند ، به آدم تشنه ای تشبیه کرده است که بر کنار آبی که سطح آن از دسترس او دور است ، نشسته و به آن اشاره می کند ، به این امید که آب به دهان او برسد ! بدیهی است که هرگز آب به دهانش نخواهد رسید . این آرزو چون خواب و پندار بیهوده ای بیش نیست ، چنین کاری جز از یک انسان ساده لوح و دیوانه سر نمی زند ! 🔹این احتمال نیز در تفسیر آیه وجود دارد که خداوند متعال ، بت پرستان را به آدمی تشبیه نموده که کف دستان خود را کاملاً صاف و افقی گرفته ، وارد آب می کند و انتظار دارد آب در دست او بند شود ، درحالی که به محض این که دست را از آب بیرون آورد ، قطرات آب از لابلای انگشتان و کفّ دست او بیرون می ریزد و چیزی باقی نمی ماند . 🔹تفسیر سوّمی نیز برای آیه کرده اند و آن اینکه بت پرستان که برای حل مشکلاتشان به سراغ بتها می روند ، مانند کسی هستند که می خواهد آب را در مشت خود نگاه دارد ! آیا هیچ گاه آب را می توان در مشت نگاه داشت ؟ 🔹از ضرب المثل معروفی در میان عرب گرفته شده که وقتی می خواهند برای کسی که کوشش بیهوده می کند ، مثالی بزنند می گویند : ((هُوَ کَقابِضِ الْماءِ بِالْیَدِ ؛ اومانند کسی است که می خواهد آب را بادست خود بگیرد)) . 🔹شاعر عرب می گوید : فاءَصْبَحْتُ فیما کانَ بَیْنی و بَیْنَها مِنَ الودِّ مِثْلُ قابِضِ الْماءِ بِالْیَدِ ((کار من به جایی رسیده که برای حفظ محبّت میان خود و او مانند کسی بودم که می خواست آب را در دست نگاه دارد)) . (210) 🔹بیت ذیل منسوب به امام علی علیه السّلام است که می فرماید : وَمَنْ یَصْحَبُ الدُّنْیا کَمَنْ مِثْلُ قابِضٍ عَلَی الْماءِ خانَتْهُ فُرُوجُ الاَْصابِع (211) ((کسی که با دنیا رفاقت و همنشینی کند مانند آدمی است که آب را در لابلای انگشتان باز خود نگه دارد)) . 🔹در فارسی نیز مثل ((آب در غربال )) در این باره به کار رفته می شود ، چنانکه گفته اند : قرار در کفّ آزادگان نگیرد مال نه صبر در دل عاشق نه آب در غربال به هر حال وجه شباهت در این تشبیه ((بیهودگی عمل و ناکامی )) است . 🔹خداوند در پایان آیه برای تاءکید این مطلب می فرماید : (وَمَا دُعَاَّءُ الْکَفِرِینَ إِلا فِی ضَلَلٍ ) ؛ ((درخواست کافران (از بتها چیزی ) جز (گام برداشتن ) در گمراهی و ضلالت نیست )) . چه ضلالتی از این بالاتر که انسان سعی و کوشش خود را در راهی که هرگز او را به مقصد نمی رساند ، به کار برد ، خسته و ناتوان شود ، امّا نتیجه و بهره ای نگیرد . (212) زیرا کسی که غیر حقّ را می خواند و از باطل که چیزی جز پندار و توهّم نیست ، حل مشکلش را می جوید ، رابطه دعا را از دست داده و در حقیقت دعایش را گم کرده است . بو العجب وردی به دست آورده ای لیک سوراخ دعا گم کرده ای بنا بر این خواستن از خدا که هم آگاهی دارد و هم قدرت بر انجام خواسته ، حق است و تقاضا از غیر خدا ، باطل و پوچ و بیهوده است . ==================== 210-تفسیر نمونه ، ج 10، ص 155 156، (با اندکی تصرف ). 211-امثال قرآن ، ص 179. 212-تفسیر نمونه ، ج 10، ص 156، (با اندکی تصرّف ). 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅مدرسه تفسير و علوم قرآن @rahighemakhtoom
75 🔅🔅🔅 ⏪مثَل آب و کف (اءَنزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَسَالَتْ اءَوْدِیَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّیْلُ زَبَدًا رَّابِیًا وَمِمَّا یُوقِدُونَ عَلَیْهِ فِی النَّارِ ابْتِغَآءَ حِلْیَةٍ اءَوْ مَتَعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَطِلَ فَاءَمَّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبُ جُفَآءً وَاءَمَّا مَایَنفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الاَْرْضِ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الاْمْثَالَ) . (رعد / 17.) ((خداوند از آسمان آبی فرستاد و از هر درّه و رودخانه ای به اندازه آنها سیلابی جاریشد ، سپس سیل بر روی خود کفی حمل کرد ؛ و از آنچه (در کوره ها) برای به دست آوردن زینت آلات یا وسایل زندگی ، آتش روی آن روشن می کنند نیز کف هایی مانند آن به وجودمی آید خداوند ، حق و باطل را چنین مثل می زند ! امّا کفها به بیرون پرتاب می شوند ولی آنچه به مردم سود می رساند [ آب یا فلز خالص ] در زمین می ماند ؛ خداوند این چنین مثال می زند)) . آب را نازل نمود او ز آسمان رودها ز ان پس به هر سو شد روان در هر آن وادی به قدر وسع و تاب نی فزون زاندازه تا سازد خراب پس کفی را حمل کرد آن سیل بر یعنی آورد از تموّج (214) بر زَبَر(215) و ز هر آنچه بر فروزند آن به نار بهر زیور یامطاعی اهل کار هست چون آن کف که باشد روی آب همچنان که ذکر شد در انتصاب حق زند مر حقّ و باطل را مَثَل بر چنان آبی که آید در محل در منابع می رود بعضی از او در عروق ارض هم بعضی فرو هست بالای فلز یا روی آب قول باطل چون کفی در انقلاب پس رود کف ساقط و مطروح و پست وان فلزّ ماند به قعر اندر نشست وان چه باشد نفع مردم را در آن پس بماند در زمین صافی روان حق مثلها را زند این سان تمام تاکه عبرت باشد آن بر خاص و عام (216) 📋وجه تشبیه خداوند متعال در اینجا برای حقّ و باطل مثلی زده و حق را به آب صاف زلال (و ماده خالص طلا و نقره ) تشبیه کرده که همیشه مفید و سودمند است و باطل را به کفهای روی آب (و اجرام بی خاصیّت فلزّات ) تشبیه نموده است . وجه شباهت در حقّ ((سودمندی و ثبات و پایداری )) و در باطل ((بی خاصیتی و ناپایداری )) است . ==================== 214-((تموّج )): یعنی موج زدن آب . 215-((زَبَر)): یعنی بالا. 216-تفسیر صفی ، ج 1، ص 554. 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅مدرسه تفسير و علوم قرآن @rahighemakhtoom
76 🔅🔅🔅 ⏪مثَل کف دست و آب 2 (اءَنزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَسَالَتْ اءَوْدِیَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّیْلُ زَبَدًا رَّابِیًا وَمِمَّا یُوقِدُونَ عَلَیْهِ فِی النَّارِ ابْتِغَآءَ حِلْیَةٍ اءَوْ مَتَعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَطِلَ فَاءَمَّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبُ جُفَآءً وَاءَمَّا مَایَنفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الاَْرْضِ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الاْمْثَالَ) . ((خداوند از آسمان آبی فرستاد و از هر درّه و رودخانه ای به اندازه آنها سیلابی جاریشد ، سپس سیل بر روی خود کفی حمل کرد ؛ و از آنچه (در کوره ها) برای به دست آوردنزینت آلات یا وسایل زندگی ، آتش روی آن روشن می کنند نیز کفهایی مانند آن به وجودمی آید خداوند ، حق و باطل را چنین مثل می زند ! امّا کفها به بیرون پرتاب می شوند ولیآنچه به مردم سود می رساند [ آب یا فلز خالص ] در زمین می ماند ؛ خداوند این چنینمثال می زند)) . 🌱🌱🌱 ⏪1- بهره ها و ظرفیتها ((اءَوْدِیَة )) : جمع وادی به معنای درّه ها و گودالهاست و معنای جمله (فَسَالَتْ اءَوْدِیَةٌ بِقَدَرِهَا) این است که : ((درّه ها و گودالها و نهرهای روی زمین هر کدام به اندازه گنجایش و ظرفیت خود بخشی از آب باران را پذیرا می شوند)) . ▫️این جمله اشاره به این نکته است که در مبداء فیض الهی هیچ گونه بخل و محدودیّت و ممنوعیّت نیست ؛ ابرهای آسمان بدون قید و شرط ، همه جا باران می پاشند ، ولی قطعه های مختلف زمین و درّه ها هر کدام به مقدار وسعت وجود خویش از آن بهره می گیرند ، زمین کوچکتر بهره اش کمتر و زمین وسیع تر سهمش بیشتر است . ▫️مولوی می گوید : گربریزی بحر را در کوزه ای چند گنجد قسمت یک روزه ای یعنی اگر آب دریا را در کوزه ای سرازیر کنی ، کوزه بیش از ظرفیتش نمی تواند در خود آب جای دهد و این محدودیّت از ناحیه کوزه است ، نه از آب دریا . بنا بر این دلهای آدمیان و ارواح آنها در برابر فیض الهی نیز چنین است . ▫️ امام علی علیه السّلام در نهج البلاغه به ((کمیل نخعی )) می فرماید : ((إِنَّ هذِهِ الْقُلُوبَ اءَوْعِیَةٌ فَخَیْرُها اءَوْعاها . . . ؛ این دلها ظرفهایی است (که حقایق و معارف الهی را در خود نگه می دارد) و بهترین آنها دلی است که اسرار و علوم را بهتر در خود نگاه دارد)) . 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅تفسير و علوم قرآنی @rahighemakhtoom
76 🔅🔅🔅 ⏪مثَل کف دست و آب 3 (اءَنزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَسَالَتْ اءَوْدِیَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّیْلُ زَبَدًا رَّابِیًا وَمِمَّا یُوقِدُونَ عَلَیْهِ فِی النَّارِ ابْتِغَآءَ حِلْیَةٍ اءَوْ مَتَعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَطِلَ فَاءَمَّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبُ جُفَآءً وَاءَمَّا مَایَنفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الاَْرْضِ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الاْمْثَالَ) . ((خداوند از آسمان آبی فرستاد و از هر درّه و رودخانه ای به اندازه آنها سیلابی جاریشد ، سپس سیل بر روی خود کفی حمل کرد ؛ و از آنچه (در کوره ها) برای به دست آوردنزینت آلات یا وسایل زندگی ، آتش روی آن روشن می کنند نیز کفهایی مانند آن به وجودمی آید خداوند ، حق و باطل را چنین مثل می زند ! امّا کفها به بیرون پرتاب می شوند ولیآنچه به مردم سود می رساند [ آب یا فلز خالص ] در زمین می ماند ؛ خداوند این چنینمثال می زند)) . 🌱🌱🌱 2- معنای ((زَبَد)) و ((رابی )) ((زَبَد)) به معنای کف روی آب و یا هرگونه کف می باشد و ((رابی )) به معنای بلندی و برتری است ، در نتیجه معنای جمله (فَاحْتَمَلَ السَّیْلُ زَبَدًا رَّابِیًا) این است که : ((سیلاب ، کفهایی را بر بالای خود حمل می کند)) ، یعنی باطل همواره مستکبر ، بالانشین و همچون کف روی آب خود نما و میان تهی است، ولی حق همیشه پر محتوا و سنگین وزن است . ▫️بعضی از مفسّران گفته اند : ((در آیه بالا در حقیقت سه تشبیه است : 🔸الف ((نزول آیات قرآن )) ازآسمان وحی ، تشبیه شده به نزول قطرات حیاتبخش باران . 🔸ب ((دلهای انسانها)) تشبیه شده به زمین ها و درّه ها که هر کدام به اندازه وسعت وجودیشان بهره می گیرند . 🔸ج ((وسوسه های شیطانی )) به کفهای آلوده روی آب تشبیه شده است که این کفها از آب پیدا نشده ، بلکه از آلودگی محل ریزش آب به وجود می آید و به همین جهت وسوسه های نفس و شیطان از تعلیمات الهی نیست ، بلکه از آلودگی قلب انسان است و به هر حال سرانجام ، این وسوسه ها از دل مؤ منان بر طرف می گردد و آب زلال وحی که مایه هدایت و حیات انسانهاست باقی می ماند)) 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅تفسير و علوم قرآنی @rahighemakhtoom
77 🔅🔅🔅 ⏪مثَل کف دست و آب 3 (اءَنزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَسَالَتْ اءَوْدِیَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّیْلُ زَبَدًا رَّابِیًا وَمِمَّا یُوقِدُونَ عَلَیْهِ فِی النَّارِ ابْتِغَآءَ حِلْیَةٍ اءَوْ مَتَعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَطِلَ فَاءَمَّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبُ جُفَآءً وَاءَمَّا مَایَنفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الاَْرْضِ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الاْمْثَالَ) . ((خداوند از آسمان آبی فرستاد و از هر درّه و رودخانه ای به اندازه آنها سیلابی جاریشد ، سپس سیل بر روی خود کفی حمل کرد ؛ و از آنچه (در کوره ها) برای به دست آوردنزینت آلات یا وسایل زندگی ، آتش روی آن روشن می کنند نیز کفهایی مانند آن به وجودمی آید خداوند ، حق و باطل را چنین مثل می زند ! امّا کفها به بیرون پرتاب می شوند ولیآنچه به مردم سود می رساند [ آب یا فلز خالص ] در زمین می ماند ؛ خداوند این چنینمثال می زند)) . 🌱🌱🌱 ☑️3- کف آب و کف فلزّات عبارت (وَمِمَّا یُوقِدُونَ عَلَیْهِ فِی النَّارِ ابْتِغَآءَ حِلْیَةٍ اءَوْ مَتَعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ) اشاره به این مطلب است که : پیدایش کفها منحصر به نزول باران و جاری شدن سیلاب نیست ، بلکه در فلزاتی که به وسیله آ تش ذوب می شوند تا از آن زینت آلات یا وسایل زندگی بسازند ، نیز کفهایی همانند کفهای روی آب وجود دارد . جمله (وَمِمَّا یُوقِدُونَ عَلَیْهِ فِی النَّارِ) اشاره به کوره هایی است که فلزات را در آن ذوب می کنند که هم آتش در زیر مواد فلزی وجود دارد و هم در روی آن ، به این معنا که یک طبقه آتش در زیر است و سپس روی آن را سنگهایی که مواد کافی دارد ، می گذارند و مجدّداًروی آن آتش می ریزند و این بهترین نوع کوره است که از هر طرف ، آتش مواد قابل ذوب را احاطه می کند . ادامه دارد....... 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅تفسير و علوم قرآنی @rahighemakhtoom
78 🔅🔅🔅 ⏪مثَل کف دست و آب 4 (اءَنزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَسَالَتْ اءَوْدِیَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّیْلُ زَبَدًا رَّابِیًا وَمِمَّا یُوقِدُونَ عَلَیْهِ فِی النَّارِ ابْتِغَآءَ حِلْیَةٍ اءَوْ مَتَعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَطِلَ فَاءَمَّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبُ جُفَآءً وَاءَمَّا مَایَنفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الاَْرْضِ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الاْمْثَالَ) . (رعد / 17.) ((خداوند از آسمان آبی فرستاد و از هر درّه و رودخانه ای به اندازه آنها سیلابی جاریشد ، سپس سیل بر روی خود کفی حمل کرد ؛ و از آنچه (در کوره ها) برای به دست آوردنزینت آلات یا وسایل زندگی ، آتش روی آن روشن می کنند نیز کفهایی مانند آن به وجودمی آید خداوند ، حق و باطل را چنین مثل می زند ! امّا کفها به بیرون پرتاب می شوند ولیآنچه به مردم سود می رساند [ آب یا فلز خالص ] در زمین می ماند ؛ خداوند این چنین مثال می زند)) . 🌱🌱🌱 ☑️4- پرتاب شدن باطل به خارج ((جُفاء)) به معنای پرتاب شدن و بیرون پریدن است . جمله (فَاءَمَّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبُ جُفَآءً) نکته لطیفی در بر دارد و آن این که : باطل به جایی می رسد که قدرت نگهداری خویش را ندارد و در این لحظه از متن جامعه به خارج پرتاب می گردد و این در همان حال است که حقّ به جوشش می آید ، هنگامی که حق به خروش افتاد ، باطل همچون کفهای روی دیگ به هنگام جوشش به بیرون پرتاب می شود و این خود دلیلی است براین که حقّ همیشه باید بجوشد و بخروشد تا باطل را از خود دور سازد . ☑️5- بقا به میزان سود رسانی عبارت (وَاءَمَّا مَایَنفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الاَْرْضِ) اشاره به این نکته است که : ((بقای هر چیزی بسته به میزان سود رسانی اوست )) ، نه تنها آب که مایه حیات است می ماند و کفها از میان می روند ، بلکه در فلزّات چه آنها که برای ((حلیه )) و زینتند و چه آنها که برای تهیه ((متاع )) و وسایل زندگی ، در آنجا نیز فلز خالص که مفید و سودمند یا شفاف و زیباست ، می ماند و کفها را به دور می افکنند . به همین ترتیب انسانها ، گروه ها ، مکتبها و برنامه ها به همان اندازه که مفید و سودمندند ، حق بقا و حیات دارند و اگر می بینیم انسان یا مکتب باطلی مدّتی سرپا می ماند ، این به خاطر آن مقدار از حقّی است که با آن آمیخته شده که به همان نسبت ، حق حیات پیدا کرده است . 🌴🌴🌴 .....ادامه دارد قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅 تفسير و علوم قرآنی @rahighemakhtoom
79 🔅🔅🔅 ⏪مثَل کف دست و آب 5 (اءَنزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَسَالَتْ اءَوْدِیَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّیْلُ زَبَدًا رَّابِیًا وَمِمَّا یُوقِدُونَ عَلَیْهِ فِی النَّارِ ابْتِغَآءَ حِلْیَةٍ اءَوْ مَتَعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَطِلَ فَاءَمَّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبُ جُفَآءً وَاءَمَّا مَایَنفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الاَْرْضِ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الاْمْثَالَ) . (رعد / 17.) ((خداوند از آسمان آبی فرستاد و از هر درّه و رودخانه ای به اندازه آنها سیلابی جاریشد ، سپس سیل بر روی خود کفی حمل کرد ؛ و از آنچه (در کوره ها) برای به دست آوردنزینت آلات یا وسایل زندگی ، آتش روی آن روشن می کنند نیز کفهایی مانند آن به وجودمی آید خداوند ، حق و باطل را چنین مثل می زند ! امّا کفها به بیرون پرتاب می شوند ولیآنچه به مردم سود می رساند [ آب یا فلز خالص ] در زمین می ماند ؛ خداوند این چنین مثال می زند)) . 🌱🌱🌱 ☑️6- زندگی در پرتو تلاش و جهاد مثال زیبای آیه مورد بحث این اصل اساسی زندگی انسانها را نیز روشن می سازد که حیات بدون جهاد و بقاوسربلندی بدون تلاش ممکن نیست ، چرا که می گوید : آنچه را مردم برای تهیه وسایل زندگی (ضروریات زندگی ) و یا زینت (رفاه زندگی ) به درون کوره ها می فرستند ، همواره زَبَد و کفهایی دارد و برای به دست آوردن این دو (وسایل ضروری و وسایل رفاهی اِبْتِغاءَ حِلْیَةٍ اءَوْمَتاعٍ) باید مواد اصلی را که در طبیعت به صورت خالص یافت نمی شود و همواره آمیخته با اشیای دیگر است ، در زیر فشار آتش در کوره قرار داد و آنها را تصفیه و پاکسازی کرد ، تا فلز خالص و پاک از آن بیرون آید و این کار جز در سایه تلاش و کوشش و مجاهده انجام نمی شود . ▪ اصولاً طبیعت زندگی دنیا این است که در کنار گلها ، خارها و در کنار نوشها ، نیشها و پیروزیها در لابلای سختیها و مشکلات قرار دارد . ▪ از قدیم گفته اند : ((گنجها در ویرانه هاست و در بالای هر گنجی اژدهای خطرناکی خفته است )) آیا آن ویرانه و این اژدها چیزی جز همان انبوه مشکلاتی است که در به دست آوردن هر موفّقیتی وجود دارد . در داستانهای ایرانی خودمان نیز ((رستم )) برای رسیدن به پیروزی مجبور بود از ((هفت خوان )) بگذرد که هر کدام اشاره به نوعی از انبوه مشکلات بوده که در مسیر هر فعالیّت مثبتی است . 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅 تفسير و علوم قرآنی @rahighemakhtoom
80 🔅🔅🔅 ⏪مثَل کف دست و آب 6 (اءَنزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَسَالَتْ اءَوْدِیَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّیْلُ زَبَدًا رَّابِیًا وَمِمَّا یُوقِدُونَ عَلَیْهِ فِی النَّارِ ابْتِغَآءَ حِلْیَةٍ اءَوْ مَتَعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَطِلَ فَاءَمَّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبُ جُفَآءً وَاءَمَّا مَایَنفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الاَْرْضِ کَذَا لِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الاْمْثَالَ) . (رعد / 17.) ((خداوند از آسمان آبی فرستاد و از هر درّه و رودخانه ای به اندازه آنها سیلابی جاریشد ، سپس سیل بر روی خود کفی حمل کرد ؛ و از آنچه (در کوره ها) برای به دست آوردنزینت آلات یا وسایل زندگی ، آتش روی آن روشن می کنند نیز کفهایی مانند آن به وجودمی آید خداوند ، حق و باطل را چنین مثل می زند ! امّا کفها به بیرون پرتاب می شوند ولیآنچه به مردم سود می رساند [ آب یا فلز خالص ] در زمین می ماند ؛ خداوند این چنین مثال می زند)) . 🌱🌱🌱 ☑️7- تداوم مبارزه حقّ و باطل قرآن در اینجا برای مجسّم ساختن هویّت حقّ و باطل مثالی زده که مخصوص به زمان و مکان معیّنی نیست ، صحنه ای است که همیشه و در همه جا مقابل چشم انسانها مجسّم می شود و این نشان می دهد که پیکار حق و باطل یک درگیری موقت و موضعی نیست ، این رگ رگ آب شیرین و شور همواره بر خلایق تا نفخ صور جریان دارد مگر آن زمانی که جهان و انسانها به صورت یک جامعه ایده آل (همچون جامعه عصر قیام حضرت مهدی علیه السّلام ) در آید که پایان این مبارزه اعلام گردد ، لشگر حق پیروز و بساط باطل برچیده شود و بشریت وارد مرحله تازه ای از تاریخ خود گردد . چنانکه خداوند متعال چنین جامعه ای را نوید می دهد و می فرماید : ( . . . جَاَّءَ ا لْحَقُّ وَزَهَقَ ا لْبَطِلُ إِنَّ ا لْبَطِلَ کَانَ زَهُوقًا )؛ ((حق فرا رسید و باطل نابود شد ؛ زیرا باطل یقیناً نابود شدنی است )) . ▫️از امام باقرعلیه السّلام روایت شده که فرمود : ((إِذا قامَ الْقائِمُعلیه السّلام ذَهَبَتْ دَوْلَة الْباطِلُ ؛ هنگامی که امام قائم علیه السّلام قیام کند ، دولت باطل برچیده خواهد شد)) . ▫️خداوند در سوره انبیاء می فرماید : (بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَی الْبَطِلِ فَیَدْمَغُهُ فَإِذَا هُوَ زَاهِقٌ . . . ) ؛ ((بلکه ما حق را بر سر باطل می کوبیم تا آن را هلاک سازد ؛ و این گونه ، باطل محو و نابود می شود)) . تا زمانی که این مرحله تاریخی فرا نرسد ، باید همه جا در انتظار برخورد حقّ و باطل بود و موضع گیری لازم را در این میان در برابر باطل نشان داد. 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅 تفسير و علوم قرآنی @rahighemakhtoom
95 ⏪26- مَثَل زندگی دنیا و گیاه (وَاضْرِبْ لَهُمْ مَّثَلَ ا لْحَیَوا ةِ الدُّنْیَا کَمَاَّءٍ اءَنزَلْنَهُ مِنَ السَّمَاَّءِ فَاخْتَلَطَ بِهِی نَبَاتُ ا لاْرْضِ فَاءَصْبَحَ هَشِیمًا(264) تَذْرُوهُ(265) الرِّیَحُ وَکَانَ اللَّهُ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ مُّقْتَدِرًا ) . (کهف / 45.) (( (ای پیامبر ! ) زندگی دنیا را برای آنان به آبی تشبیه کن که از آسمان فرو می فرستیم ؛ و به وسیله آن ، گیاهان زمین (سرسبز می شود و) در هم فرو می رود ، اما بعد از مدّتی می خشکد ؛ و بادها آن را به هر سو پراکنده می کند ؛ و خداوند بر همه چیز تواناست )) . وجه تشبیه : در این آیه زندگی دنیا به آب بارانی تشبیه شده است که بر زمین ببارد و گیاهان زیادی به وسیله آن بروید و صفحه زمین را سرسبز و شاداب و به زیباترین شکلی مزیّن کند ، اما دیری نمی پاید که این طراوت و خرّمی تبدیل به ((گیاه خشک )) و کم وزن ، یعنی ((هشیم )) می شود و باد آن را به هر سو پراکنده می سازد ، چنان که گویی نبوده است ! وجه شباهت در این تشبیه ((ناپایداری زرق وبرق دنیا و زود دگرگون شدن آن )) است . آری ، همه خوشیها ، عیش و نوشها و جوانی و کامرانی زندگی 50 60 ساله دنیا ، همانند گیاهی است که بین طراوت و شادابی و خشک شدن و نابودی آن ، چندان فاصله ای نیست . مرحوم ((طبرسی )) می گوید : ((این مَثَل در باره متکبّرانی است که به مال و ثروت خود مغرور شده و از همنشینی با تهی دستان ، خود داری می ورزند . خداوند متعال بدین وسیله به آنها هشدار می دهد که به زرق و برق دنیا دلبستگی پیدا نکنند دنیا مورد توجّه او نیست . زندگی دنیا به گیاه سبزی می ماند که با ریزش قطرات باران می روید و سبز و خرّم می شود امّا همین که باران چند صباحی قطع شد ، می خشکد و هشیم می شود که دیگر قابل استفاده نخواهد بود)) . (268) ▫️یکی از نیک مردان می گوید : وقتی مرا به کوفه کاری پیش آمد ، آنگاه که به قصر ویران شده ((نعمان بن منذر)) پادشاه حیره در ((خورنق )) و ((سدیر)) گذشتم ، ساعتی در فکر فرو رفته و عبرت گرفتم و آنگاه با حال تعجّب خطاب به آن ویرانه ها گفتم : ((اءَیْنَ سُکّانُکَ ؟ وَاءَیْنَ جِیرانُکَ ؟ وَاءَیْنَ اءَمْوالُکَ ؟ وَاءَیْنَ خَدَمُکَ ؟ ؛ ساکنانت کجایند ؟ همسایگانت کجا رفتند ؟ اموالت چه شد ؟ خدمتگذارانت چه شدند ؟ ! )) در این هنگام صدایی از هاتفی شنیدم که می گفت : ((اءَفْناهُمْ حَدَثانُ الدُّهُورِ وَالْحُقُبِ وَاءَهْلَکَهُمُ الْمَصائِبُ وَالنُّوبُ ؛ (269) رویدادهای روزگار آنها را از بین برد و مصائب و حوادث نابودشان کرد)) . =============== 264-(( هَشیم ))، از ماده هشم به معنای شکستن است و در اینجا به معنای گیاهان خشکیده ای است که در هم شکسته شده باشد. 265-((تَذْرُوهُ))، از ماده ((ذرو)) به معنای پراکنده ساختن است . ((تَذْرُوهُ الرِّیَحُ))، یعنی بادها آن را به هر سو پراکنده می سازند. (مجمع البیان ، چاپ اسلامیه ، ج 6، ص 473). 268-تفسیر مجمع البیان ، ج 6، ص 473. 269-اقتباس از تفسیر منهج الصادقین ، ج 5، ص 356. 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅 تفسير و علوم قرآنی @rahighemakhtoom
95 ⏪26- مَثَل زندگی دنیا و گیاه (وَاضْرِبْ لَهُمْ مَّثَلَ ا لْحَیَوا ةِ الدُّنْیَا کَمَاَّءٍ اءَنزَلْنَهُ مِنَ السَّمَاَّءِ فَاخْتَلَطَ بِهِی نَبَاتُ ا لاْرْضِ فَاءَصْبَحَ هَشِیمًا(264) تَذْرُوهُ(265) الرِّیَحُ وَکَانَ اللَّهُ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ مُّقْتَدِرًا ) . (کهف / 45.) (( (ای پیامبر ! ) زندگی دنیا را برای آنان به آبی تشبیه کن که از آسمان فرو می فرستیم ؛ و به وسیله آن ، گیاهان زمین (سرسبز می شود و) در هم فرو می رود ، اما بعد از مدّتی می خشکد ؛ و بادها آن را به هر سو پراکنده می کند ؛ و خداوند بر همه چیز تواناست )) . 🌱🌱🌱 در تفسیر کشف الاسرار منسوب به خواجه عبداللّه انصاری ذیل آیه مورد بحث آمده است : ((سلمان فارسی ، هرگاه به خرابه ای می گذشت در آن توقف می کرد و با حالت تضرّع و ناله رفتگان آن منزل را یاد می کرد و می گفت : کجایند آنهایی که این بنا را بر پا نهادند ! دل بدادند و مال و جان در باختند تا آن غرفه ها را بیاراستند چون دل بر آن نهادند و چون گل بر باد بشکفتند و از باد بریختند و در گل خفتند ! )) . می گویند روزی ((خالد بن ولید)) از دختر ((نعمان بن منذر)) پرسید : ((چگونه شما از اوج عزّت و شوکت ، به خواری و ذلّت افتاده اید ؟ گفت : خلاصه سخن آن که روزی آفتاب بر آمد که هر رونده و آرمنده در ((خورنق )) و ((سدیر)) زیر دست ما بود ، امّا همین که آفتاب غروب کرد چنان شدیم که هر کس مارا می دید دلش به حال ما می سوخت )) . از عبدالملک بن عمیر نقل شده است که می گوید : ((من سر امام حسین علیه السّلام را در قصر ((دارالاماره )) که در مقابل عبیداللّه بن زیاد علیه اللعنة نهاده شده بود دیدم و سر عبیداللّه را در مقابل مختار و سر مختار را نزد مصعب بن زبیر و سر مصعب را در مقابل عبدالملک بن مروان مشاهده کرده ام و این همه را در مدّت دوازده سال دیده ام )) . از رسول خداصلّی اللّه علیه و آله و سلّم روایت شده که فرمود : ((مَا امْتَلاََتْ دارٌ حَبْرَةً الا امْتَلاَتْ عَبْرَةً وَما کانَتْ فَرْحَةٌ إِلاّ یَتْبَعُها تَرْحَة ؛ پر نشد خانه ای از سرور مگر آنکه پر شد از باریدن اشک و نمی باشد سروری مگر آنکه دنبال او خواهد بود حزنی )) . هرگز به باغ دهر گیاهی وفا نکرد هرگز زدست چرخ خدنگی خطا نکرد خیّاط روزگار به بالای هیچکس پیراهنی ندوخت که آن را قبا نکرد 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅 تفسير و علوم قرآنی @rahighemakhtoom
۹۶ ⏪26- مَثَل زندگی دنیا و گیاه (وَاضْرِبْ لَهُمْ مَّثَلَ ا لْحَیَوا ةِ الدُّنْیَا کَمَاَّءٍ اءَنزَلْنَهُ مِنَ السَّمَاَّءِ فَاخْتَلَطَ بِهِی نَبَاتُ ا لاْرْضِ فَاءَصْبَحَ هَشِیمًا(264) تَذْرُوهُ(265) الرِّیَحُ وَکَانَ اللَّهُ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ مُّقْتَدِرًا ) . (کهف / 45.) (( (ای پیامبر ! ) زندگی دنیا را برای آنان به آبی تشبیه کن که از آسمان فرو می فرستیم ؛ و به وسیله آن ، گیاهان زمین (سرسبز می شود و) در هم فرو می رود ، اما بعد از مدّتی می خشکد ؛ و بادها آن را به هر سو پراکنده می کند ؛ و خداوند بر همه چیز تواناست )) . 🌱🌱🌱 نکته ها : ⏪1- زرق و برق ناپایدار ((قرآن مجید در آیه مورد بحث ، حقایق عمیق عقلی را که شاید درک آن برای بسیاری از مردم به آسانی امکان پذیر نیست ، با ذکر یک مثال زنده و روشن در آستانه حسّ آنها قرار می دهد . به انسانها می گوید : آغاز و پایان زندگی شما همه سال در برابر چشمانتان تکرار می شود ، اگر شصت سال عمر کرده اید ، شصت بار این صحنه را تماشا نموده اید . در بهاران گامی به صحرا بگذارید و آن صحنه زیبا و دل انگیز را که از هر گوشه اش آثار حیات و زندگی نمایان است بنگرید ، در پاییز نیز به همان صحرای سر سبز فصل بهار گام بگذارید و ببینید چگونه آثار مرگ از هر گوشه ای نمایان است . آری ، شما هم یک روز کودکی بودید همچون غنچه نوشکوفه ، بعد جوانی می شوید همچون گلی پر طراوت ، سپس پیر و ناتوان می شوید ، به مانند گلهای پژمرده و خشکیده و برگهای زرد و افسرده و سپس طوفان اجل ، شما را درو می کند و بعد از چندصباحی خاکهای پوسیده شما به کمک طوفانها به هر سو پراکنده می گردد)) . تازه ، این در صورتی است که آدمی عمر طبیعی خود را طی کند ، ولی اگر چنانچه در معرض مرگهای ناگهانی از قبیل زلزله ها ، تصادفها ، سرطانها ، سکته ها که در این زمان خیلی رایج است ، قرار گیرد ، حسابش معلوم است ، چنانکه مثل آن در سوره یونس ، آیه 24 (مثَل 17) گذشت که زندگی دنیا را به آب بارانی تشبیه کرده که بر زمین فرو ریزد و گیاهان گوناگونی از آن بروید و همین که این گیاهان سرسبز شده و صفحه زمین را زینت بخشیده اند ، ناگهان سرما و یا صاعقه ای بر آن اصابت نموده ، چنان نابودش می کند که گویی از اصل نبوده است . به هر صورت زندگی دنیا چه راه طبیعی خود را طی کند و چه نکند ، دیر یا زود دست فنا دامانش را خواهد گرفت . 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅 تفسير و علوم قرآنی @rahighemakhtoom
97 ⏪26- مَثَل زندگی دنیا و گیاه (وَاضْرِبْ لَهُمْ مَّثَلَ ا لْحَیَوا ةِ الدُّنْیَا کَمَاَّءٍ اءَنزَلْنَهُ مِنَ السَّمَاَّءِ فَاخْتَلَطَ بِهِی نَبَاتُ ا لاْرْضِ فَاءَصْبَحَ هَشِیمًا(264) تَذْرُوهُ(265) الرِّیَحُ وَکَانَ اللَّهُ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ مُّقْتَدِرًا ) . (کهف / 45.) (( (ای پیامبر ! ) زندگی دنیا را برای آنان به آبی تشبیه کن که از آسمان فرو می فرستیم ؛ و به وسیله آن ، گیاهان زمین (سرسبز می شود و) در هم فرو می رود ، اما بعد از مدّتی می خشکد ؛ و بادها آن را به هر سو پراکنده می کند ؛ و خداوند بر همه چیز تواناست )) . 🌱🌱🌱 ⏪2- عوامل غرور شکن بسیاری از مردم هنگامی که به مال و مقام می رسند ، مغرور می شوند و این ((غرور)) دشمن بزرگی برای سعادت انسانهاست . لذا قرآن که یک کتاب عالی تربیتی است ، از طرق مختلف برای درهم شکستن این دشمن درون استفاده می کند : گاه فنا و نیستی و ناپایدار بودن سرمایه های مادی را مجسّم می کند (مانند آیه مورد بحث ) . گاه هشدار می دهد که همین سرمایه های شما ممکن است دشمن جانتان شود ؛ چنانکه در سوره توبه آیه 55 می فرماید : ((فزونی اموال و اولاد آنها تو را در شگفتی فرو نبرد ، خدا می خواهد آنها را به وسیله آن در زندگی دنیا عذاب کند و در حال کفر بمیرند)) گاهی با ذکر سرنوشت مغروران تاریخ ، همچون ((قارونها)) و ((فرعونها)) به انسانها بیدار باش می دهد . گاهی دست انسان را گرفته و به گذشته زندگی او ، یعنی زمانی که نطفه بی ارزش و یا خاک بی مقداری بود ، می برد و یا آینده او را که نیز همین گونه است ، در برابر چشمانش مجسّم می سازد تا بداند درمیان این دو ضعف و ناتوانی ، غرور ، کار احمقانه ای است . ⏺قرآن کریم می فرماید : - (فَلْیَنظُرِ ا لاْنسَنُ مِمَّ خُلِقَ خُلِقَ مِن مَّآءٍ دَافِقٍ ) ؛ (275) ((انسان باید بنگرد که از چه چیز آفریده شده است ! (او) از یک آب جهنده آفریده شده است )) . ⏺و در آیه دیگر این چنین می فرماید : (اءَیَحْسَبُ ا لاْنسَنُ اءَن یُتْرَکَ سُدًی اءَلَمْ یَکُ نُطْفَةً مِّن مَّنِیٍّ یُمْنَی ثُمَّ کَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّی ) ؛ ((آیا انسان می پندارد که بی هدف رها می شود ؟ ! آیا او نطفه ای از منی که در (رحم ) ریخته می شود ، نبود ؟ ! سپس به صورت خون بسته شد و خداوند او را آفرید و موزون ساخت )) . ⏺بنابراین یکی ازراههای درهم شکستن ((خوی شیطانی غرور)) ، این است که آدمی هرگاه به قدرت ومقام وثروتی می رسد ، وضعیّت گذشته خویش را به یاد آورد . چنانکه بعضی از عالمان وارسته برای این که مبادا دچار غرور علم و یا مقام شوند ، از این شیوه قرآنی برای تهذیب و تربیت خود استفاده می کردند. 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅 تفسير و علوم قرآنی @rahighemakhtoom
98 ⏪26- مَثَل زندگی دنیا و گیاه (وَاضْرِبْ لَهُمْ مَّثَلَ ا لْحَیَوا ةِ الدُّنْیَا کَمَاَّءٍ اءَنزَلْنَهُ مِنَ السَّمَاَّءِ فَاخْتَلَطَ بِهِی نَبَاتُ ا لاْرْضِ فَاءَصْبَحَ هَشِیمًا(264) تَذْرُوهُ(265) الرِّیَحُ وَکَانَ اللَّهُ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ مُّقْتَدِرًا ) . (کهف / 45.) (( (ای پیامبر ! ) زندگی دنیا را برای آنان به آبی تشبیه کن که از آسمان فرو می فرستیم ؛ و به وسیله آن ، گیاهان زمین (سرسبز می شود و) در هم فرو می رود ، اما بعد از مدّتی می خشکد ؛ و بادها آن را به هر سو پراکنده می کند ؛ و خداوند بر همه چیز تواناست )) . 🌱🌱🌱 🌱🌱🌱 ⏪2- عوامل غرور شکن در حالات ((شیخ جعفر کاشف الغطاء)) نوشته اند : گاهی به هنگام مناجات خود در دل شب ، خطاب به خویشتن می گفت : ((کُنْتَ جُعَیْفِراً ، ثُمَّ صِرْتَ جَعْفَراً ، ثُمَّ الشِّیْخ جعفر ، ثُمَّ شَیْخَ الْعِراقِ ، ثُمَّ رئیس الاْسلامِ ؛ (277) تو جعفر کوچولو بودی ، سپس جعفر شدی ، بعد شیخ جعفر ، بعد از آن شیخ العراق وآنگاه به شیخ الاسلام مشهور گشتی )) . ؛ یعنی اینها همه مرحله به مرحله به عنایت خدا شامل حالت شده ، و مبادا تو اوائلت را فراموش کنی و دچار غرور شوی . ⏺مقام علمی مرحوم ((کاشف الغطاء)) در فقه به گونه ای بود که از خودش نقل شده که می گفت : ((اگر همه کتب فقه را بشویند ، من از حفظ از طهارت تا دیات (که متجاوز از پنجاه کتاب فقهی است ) را می نویسم )) . (278) این فقیه نامدار با آن مقام بلند علمی اش ، چنان متواضع و فروتن بود که گفته اند : ((با تحت الحنک عمامه خود غبار نعلین سیّد مهدی بحرالعلوم را پاک می کرد)) . (279) ⏺در حالات ((ایاز)) نوشته اند که وی نخست خارکن بود ، به تدریج کارش بالاگرفت تا جایی که یکی از نزدیکان و مشاوران مخصوص و مورد اعتماد ((سلطان محمود)) شد . برای اینکه مقام و ریاست او را مغرور نکند ، ((چارق )) و ((پوستین )) دوران فقر و فلاکتش را در حجره ای آویخته بود و هر روز به تنهایی در آن حجره می رفت و به آن چارق و پوستین کهنه می نگریست . حسودان و سخن چینان به سلطان محمود گزارش دادند که : ((ایاز)) زر و سیم و جواهرات سلطان را در حجره ای نهاده و در آن را محکم بسته و هیچ کس را به درون آن راه نمی دهد . سلطان محمود عدّه ای از امیران را ماءمور بازرسی حجره ایاز کرد و آنان در نیمه شب مشعل به دست و شادی کنان به سوی آن حجره روانه شدند . 🔘ایاز هم برای پنهان داشتن این راز ((پوستین و چارق )) که مبادا دنیا پرستان او را متّهم به جنون و یا سالوس گری کنند ، قفل بسیار سختی برای در آن حجره انتخاب کرده بود . بالا خره آن ماءموران با کوشش تمام و حرص و آز و هوس فراوان در حجره را باز کردند و چیزی در آن جز یک جفت چارق دریده و یک پوستین کهنه نیافتند . گفتند : ممکن است جواهرات را در کف حجره دفن کرده باشد ، لذا زمین را کندند ، چیزی پیدا نکردند و سرانجام خسته و کوفته و غبار آلود و شرمنده و سر افکنده به حضور سلطان آمدند ! ⏪ادامه مطلب در پست زیر 👇🏾👇🏾👇🏾
🔰 125 🔅🔅🔅 35- مَثَل زندگی دنیا و آب باران ( اعْلَمُوَّاْ اءَ نَّمَا ا لْحَیَوا ةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِینَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَتَکَاثُرٌ فِی ا لاَْمْوَا لِ وَا لاَْوْلَدِ کَمَثَلِ غَیْثٍ اءَعْجَبَ ا لْکُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَرَلهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَکُونُ حُطَمًا وَفِی ا لاَْخِرَةِ عَذَابٌ شَدِیدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَا نٌ وَمَا ا لْحَیَوا ةُ الدُّنْیَآ إِلا مَتَعُ ا لْغُرُورِ ) . (آیه 20 سوره حدید) ((بدانید زندگی دنیا تنها بازی و سرگرمی و تجمّل پرستی و فخر فروشی در میان شما و افزون طلبی در اموال و فرزندان است ، همانند بارانی که محصولش کشاورزان را در شگفتی فرو می برد ، سپس خشک می شود به گونه ای که آن را زرد رنگ می بینی ؛ سپس تبدیل به کاه می شود ! و در آخرت ، عذاب شدید است ، یا مغفرت و رضای الهی ؛ (به هر حال ) زندگی دنیا چیزی جز متاع فریب نیست )) . 🔰وجه تشبیه خداوند متعال در این آیه زندگی دنیا را در پنج مرحله ((بازی )) ، ((سرگرمی )) ، ((تجمّل پرستی )) ، ((تفاخر)) و ((تکاثر)) ترسیم نموده و آنگاه آن را به بارانی تشبیه نموده که از آسمان نازل می شود و چنان زمین را زنده می کند که گیاهانش حتّی زارعان را در شگفتی فرو می برد ، سپس زرد و خشک و درهم شکسته و به کاه تبدیل می گردد . 🔹از شیخ بهائی قدّس سرّه نقل شده که گفته است : ((این پنج خصلتی که در آیه شریفه ذکر شده ناظر به سنین عمر آدمی و دوران زندگی اوست . نخست دوران ((کودکی )) است که در این دوره علاقه شدیدی به ((لعب )) و بازی دارد . سپس وارد دوره ((نوجوانی )) می شود ، در این دوره به ((لهو)) و سرگرمیها روی می آورد . بعد دوره ((جوانی )) فرا می رسد که در این دوره به ((زینت )) و تجمّل و آرایش می گراید و همواره به فکر این است که لباس فاخری تهیّه کند ، مرکب جالب توجّهی سوار شود ، منزل زیبایی داشته باشد و . . . و از این مرحله که بگذرد ، دوره ((پیری وکهولت )) فرا می رسد . در این دوره بیشتر به فکر ((تفاخر)) به حسب و نسب می افتد و حسّ فخر طلبی در او زنده می شود . و سر انجام به مرحله پنجم یعنی دوره ((سالخوردگی )) می رسد که در این دوره ((تکاثر)) و فزونی در اموال و فرزندان فکرش را به خود جلب می کند)) . ▫️(( . . . بعضی معتقدند که هر دوره ای از این دوره های پنجگانه هشت سال از عمر انسان را می گیرد ، و مجموعاًبه چهل سال بالغ می گردد ، و هنگامی که به این سنّ رسید شخصیّت انسان تثبیت می گردد . این امر نیز کاملاً ممکن است که بعضی از انسانها شخصیت شان در همان مرحله اوّل و دوّم متوقّف گردد و تا پیری در فکر ((بازی و سرگرمی و معرکه گیری )) باشند و یا در دوران تجمّل پرستی متوقّف گردد ، و ذکر فکرشان تا دم مرگ فراهم کردن خانه و مرکب و لباس زینتی باشد ، اینها کودکانی هستند در سنّ کهولت و پیرانی هستند با روحیه کودک ! )) . لازم به یادآوری است که تشبیه زندگی دنیا به آب ((باران )) در ((سوره یونس )) آیه 24 (مثل 17) و در ((سوره کهف )) ، آیه 45 (مثل 26) نیز آمده است . بعضی گفته اند : در این سه تمثیل عنصر اصلی ((گیاه )) است و ((آب )) در درجه دوّم قرار دارد ، زیرا خلاصه معنای هر سه مثل چنین است که زندگانی این جهان ، همانند حیات گیاهان ، کوتاه مدّت و زود گذر و فانی است . ▫️در ((سوره یونس )) پایان زندگی گیاهان را ((حصید)) (درو شده ) ، در ((سوره کهف )) ((هشیم )) (در هم شکسته شده ) و در آیه مورد بحث ((حُطام )) (اجزای پراکنده کاه ) تعبیر کرده است . ادامه دارد.... 🌱🌱🌱 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔰 126 🔅🔅🔅 ⏪35- مَثَل زندگی دنیا و آب باران ( اعْلَمُوَّاْ اءَ نَّمَا ا لْحَیَوا ةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِینَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَتَکَاثُرٌ فِی ا لاَْمْوَا لِ وَا لاَْوْلَدِ کَمَثَلِ غَیْثٍ اءَعْجَبَ ا لْکُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَرَلهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَکُونُ حُطَمًا وَفِی ا لاَْخِرَةِ عَذَابٌ شَدِیدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَا نٌ وَمَا ا لْحَیَوا ةُ الدُّنْیَآ إِلا مَتَعُ ا لْغُرُورِ ) . (آیه 20 سوره حدید) ((بدانید زندگی دنیا تنها بازی و سرگرمی و تجمّل پرستی و فخر فروشی در میان شما و افزون طلبی در اموال و فرزندان است ، همانند بارانی که محصولش کشاورزان را در شگفتی فرو می برد ، سپس خشک می شود به گونه ای که آن را زرد رنگ می بینی ؛ سپس تبدیل به کاه می شود ! و در آخرت ، عذاب شدید است ، یا مغفرت و رضای الهی ؛ (به هر حال ) زندگی دنیا چیزی جز متاع فریب نیست )) . ⏺توضیح لغات و نکته ها 🔹1 ((لَعِب )) (بر وزن لزج ) در اصل از ماده ((لعاب )) (بر وزن غبار) به معنی آب دهان است که از لبها سرازیر گردد و این که بازی را لعب می گویند ، به خاطر آن است که همانند ریزش لعاب از دهان است که بدون هدف انجام می گیرد)) . 🔹2 ((لهو)) به معنای هر عمل سرگرم کننده ای است که انسان را از کارهای مهم و حیاتی باز دارد. بنا بر این آنهایی که تنها به دنیا دل بسته اند و جز آن نمی جویند و نمی طلبند ، در واقع کودکان هوسبازی هستند که یک عمر به بازی و سرگرمی پرداخته و از همه چیزی بی خبر مانده اند ! دلا تا کی در این کاخ مجازی کنی کنی مانند طفلان خاکبازی ▪️تشبیه زندگی دنیا به بازی و سرگرمی از این نظر است که بازیها و سرگرمیها معمولاً کارهای توخالی و بی اساس هستند که از متن زندگی حقیقی دورند ، نه پیروزی اش حقیقت دارد و نه شکستش ، زیرا پس از پایان بازی همه چیز به جای خود باز می گردد ! ▪️بسیار دیده می شود که کودکان در بازی یکی را ((امیر)) و دیگری را ((وزیر)) ، یکی را ((دزد)) ودیگری را ((قافله )) می نامند ، اماساعتی نمی گذرد که نه خبری از امیر است و نه وزیر ونه دزد ونه قافله و یا در نمایشنامه هایی که به منظور سرگرمی انجام می شود ، صحنه هایی ازجنگ یا عشق یا عداوت مجسّم می گردد ، اما پس از ساعتی خبری از هیچکدام نیست . ▪️دنیا به نمایشنامه ای می ماند که بازیگران آن ، مردم این جهانند و گاه این بازی کودکانه حتی افراد خردمند را به خود مشغول می دارد ، امّا چه زود پایان این سرگرمی و نمایش اعلام می گردد . 🔹3 ((زینت )) به معنای آرایش و نمایشی است که بیننده را مجذوب کند ، مثلاً : آرایش در غذاهای رنگارنگ ، لباسهای فاخر گوناگون ، آپارتمانهای آسمانخراش ،مرکبهای مدرن وآخرین سیستم و . . . ولی آنچه در اسلام مورد نکوهش واقع شده ، نمایش زینت و تجمّل پرستی است ، نه استفاده عادی از زیبایی های طبیعت و مواهب دنیا . ▪️خداوند متعال ، ((قارون )) را از این جهت مذمّت نموده است که با نمایش ثروت و تجملات خود ، مردم سست ایمان را تحقیر و مجذوب مال و ثروتش می کرد و آن چنان صحنه خیره کننده ((نمایش زینت )) قلبشان را از جای تکان می داد که آه سوزانی از دل می کشیدند و می گفتند : ( . . . یَلَیْتَ لَنَا مِثْلَ مَآ اءُوتِیَ قَرُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِیمٍ ) . ((ای کاش ! همانند آنچه به قارون داده شده است ما نیز داشتیم ! به راستی که او بهره عظیمی دارد ! )) . 🔹4 ((غیث )) به معنای باران است و آن را از آن جهت غیث گفته اند که غیاث و فریادرس خلق باشد. 🔹5 کلمه ((کفّار)) در آیه مورد بحث طبق نظر اکثر مفسّران ، به معنای کشاورزان است ، نه افراد بی ایمان ، زیرا ((کفر)) در اصل به معنای پوشاندن است و چون کشاورز ((بذر)) را در زیر خاک می پوشاند ، از این رو به او کافر ، یعنی پوشاننده بذر گفته شده است و به منکر حقّ هم از این جهت کافر می گویند که حقّ را کتمان نموده و آن را می پوشاند . 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom