#تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (128) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 آیه 4 - والذين يومنون بما انزل اليك و ما انزل من قبلك و بالاخره هم يوقنون 📌 بحث روايى ⏪2- حقيقت و آثار يقين 🔳- عن اميرالمومنين (عليه السلام): ... الاسلام هو التسليم و التسليم هو اليقين و اليقين هو التصديق و التصديق هو الاقرار و الاقرار هو الاداء و الاداء هو العمل. (- نهج البلاغه ، حكمت 125) 🔰اشاره: چون يقين نور است: اليقين نور (- غررالحكم ، ج 1، ص 26) و حقيقت نور، آثار صحيحى از بالا به پايين دارد، از اين رو همه مراحل بعد از يقين را كه همان هماهنگى نظر و عمل و اخلاص در مقام عمل باشد به همراه دارد. البته معلوم است عملى كه از روى يقين باشد بسيار مفيد است . ▫️از اميرالمومنين (عليه السلام) رسيده است كه آثار يقين مومن در عمل وى براى خودش و ديگران مشهود است و آثار شك منافق نيز در عمل وى مشهود است ؛ گرچه ممكن است براى خود منافق بر اثر كورى وى مستور باشد: ان المومن يرى يقينه فى عمله والكافر يرى انكاره فى عمله. ( بحار، ج 65، ص 311) ▫️البته چنانكه امام رضا (عليه السلام) فرمودند: فيض يقين كمترين رزقى است كه بين مردم توزيع شده است: لم يقسم بين العباد شى ء اقل من اليقين (كافى ، ج 2، ص ) و يقين، مانند صبر، فضيلت ويژه است كه صاحبان آن فضايل به مقام امامت و رهبرى جامعه الهى نايل مى آيند: (و جعلنا منهم ائمه يهدون بامرنا لما صبروا و كانوا باياتنا يوقنون) (سوره سجده ، آيه 24) لازم است توجه شود كه فضيلت صبر نيز ناشى از فيض يقين است: الصبر ثمره اليقين. (غررالحكم ، ج 1، ص 113) 🌿👈 ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (129) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 آیه 4 - والذين يومنون بما انزل اليك و ما انزل من قبلك و بالاخره هم يوقنون 📌 بحث روايى ⏪3- مراتب و متعلق يقين اهل تقوا ☑️- عن اميرالمومنين (عليه السلام): فمن علامه احدهم انك ترى له قوه فى دين... وايمانا فى يقين. (489)فاما اولياء الله فضياؤ هم فيها (الشبهه) اليقين . (490)فهو من اليقين على مثل ضوء الشمس . (491)واعملوا عباد الله ان المتقين ذهبوا بعاجل الدنيا و آجل الاخره... و تيقنوا انهم جيران الله غدا فى آخرتهم. (492) 🔰اشاره: 🔹يقين چون از شئون معرفت و علم است، به معروف و معلوم تعلق مى گيرد و چون اسماى حسناى الهى، كه معروف است تعدد دارد، معرفتها نيز متنوع خواهد بود و هر معرفتى در حد خود از يقين برخوردار است. 🔹از اين رو مى توان براى يقين انحاى گوناگون به لحاظ متعلق آن تصور كرد. عمده مراتب يقين است كه به حسب متعارف آن را به يقين علمى (علم اليقين) و يقين عينى (عين اليقين) و يقين حقى (حق اليقين) تقسيم كرده اند و چون متعلق آن كه اسماى حسناى الهى است نامحدود است، حد خاصى از حصول يقين يا شهود آن را نمى توان پايان مرحله يقين دانست. حاصل اين كه، حقيقت يقين، نورى است تشكيكى، كه هم فزونى پذير است و هم حد خاص ندارد. ================ 489- نهج البلاغه ، خطبه 193 490- همان ، خطبه 38 491- همان ، خطبه 87، بند 5 492- همان ، نامه 27، بند 6 . 🌿👈 ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (130) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 ✳ آیه 5 - اولئك علی هدى من ربهم واولئك هم المفلحون ☑ گزيده تفسير 🔘 پروا پيشگان بند مرتبه، از هدايتى بهره مندند كه چونان مركبى رهوار آنان را به مقصد مى رساند و رفعت مى بخشد و اين همان هدايت تكوينى الهى است كه زمينه ساز بهره ورى كامل از هدايت قرآن است. 🔘 آن بلند پايگان كه بر هدايت الهى مستقرند، چنانكه تقوايشان زمينه ساز بهره مندى از قرآن است منشا رستگارى آنان نيز خواهد بود؛ آنان از همه موانع مى رهند و به مقصد اصيل خويش مى رسند و چون فلاح انسان در رسيدن به كمال مطلق است و كمال مطلق جز خداى سبحان نيست، پس فلاح پرواپيشگان در لقاءالله است و براى رسيدن به لقاء الله گامهاى نخست را بايد با هدايت فطرى و تقواى اعتقادى، عبادى و مالى برداشت و آنگاه بايد تا رسيدن به مقصود نهايى از رهبرى قرآن ناطق و صامت (ثقلين) پيروى كرد. 🌿👈 ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (131) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 ✳️ آیه 5 - اولئك علی هدى من ربهم واولئك هم المفلحون ☑ تفسير ▫ المفلحون: واژه مفلح از ريشه فلاح است و معناى اصلى ماده فلح، چيزى است كه لازم آن رهايى از شرور و دستيابى به خير و صلاح است و با اين دو قيد از ماده نجات ، ظفر و صلاح امتياز مى يابد. 🔹 اطلاق فلاح بر كشاورز و فلاحت بر كشاورزى از آن روست ؟ زمين با زراعت از بوار(باير بودن) مى رهد و آباد مى گردد، چنانكه شكاف و گشايش نيز در آن ملحوظ است. 🔹 در زبان فارسى از فلاح به پيروزى و رستگارى تعبير مى شود؛ (493) زيرا معناى فتح و شكاف در آن ماخوذ است، برخلاف چيزى كه رتق و سد در آن ماخوذ است، و چون شكاف در معناى فلاح اخذ شده، كسى كه لب زيرين او شكاف داشته باشد افلح ناميده مى شود. (494) البته مفلح انسانى است كه با رنج و تعب، به مقامى رسيده باشد، نه بدون رنج. هم: ضمير هم را بصيرون، فاصله مى نامند و كوفيون، عماد. شايد سرعطف اولئك دوم بر اولئك اول در آيه محل بحث و عدم عطف در آيه (اولئك كالانعام بل هم اضل اولئك هم الغافلون) (495) اين باشد كه در آيه محل بحث، دو عنوان مزبور جداى از هم و مستقل است، ليكن در آيه سوره اعراف، اساس مطلب همان غفلت است كه بر اساس دركات آن، سه مرحله نزولى پديد مى آمد: اول شبيه چهارپايان شدن، دوم در حد چهارپايان بودن، سوم از آنها پايينتر قرار داشتن. 🔹 سر اين تفاوت آن است كه چنانكه نور محسوس، شى ء را برجسته و نمايان مى كند و ظلمت محسوس، شى ء را در تاريكى فرو مى برد، نور معقول هدايت نيز انسان را برجسته مى كند: (يرفع الله الذين امنوا منكم و الذين اوتوا العلم درجات) (496) و تيرگى ضلالت او را سركوب و منكوب و نابود مى سازد و او را به حضيض سقوط فرو مى افكند: (ولا تطغوا فيه فيحل عليكم غضبى و من يحلل عليه غضبى فقد هوى) (497) راز اساسى در اين گونه موارد آن است كه كمال مقهور نفس ‍ كامل است، و نقص قاهر بر نفس ناقص، مثلا، انسان عالم، امير علم است و انسان جاهل، اسير جهل. 🔹 از اين رو گفته مى شود: زبان عاقل در قلب اوست و قلب جاهل در زبان او. بنابراين ، انسان مهتدى و متقى، حاكم بر هدايت و تقواست و انسان ضال و فاجر، محكوم ضلال و فجور و از اين حقيقت به (على هدى) تعبير شد. --------======== 493- التحقيق فى كلمات القرآن الكريم ، ج 9، ص 133 494- تفسير كبير، ج 2، ص 38 495- سوره اعراف ، آيه 179. 496- سوره مجادله ، آيه 11 497- سوره طه ، آيه 81 🌿👈 ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (132) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 ✳️ آیه 5 - اولئك علی هدى من ربهم واولئك هم المفلحون ☑️ تفسير 📋رستگارى پرواپيشگان ▫️واژه فلاح چنانكه گذشت، فراتر از معناى رهايى از موانع، معناى رسيدن به مقصود را نيز در بر دارد. پرواپيشگان كه بر هدايت الهى مستقرند همان گونه كه تقواى آنان زمينه ساز بهره مندى از قرآن كريم بود، زمينه ساز فلاح و رستگارى آنان نيز هست: (واتقوا الله لعلكم تفلحون).. ▫️پرهيزكاران كه از افراط و تفريط، عصيان، بخل و شح نفس در امان و داراى حفاظ الهى تقوايند، رستگارند: (و من يق شح نفسه فاولئك هم المفلحون).. 🔹فلاح و رستگارى مقصود بالذات و هدف نهايى انسان است و چون فلاح انسان در رسيدن به كمال مطلق است و كمال مطلق جز خداوند سبحان نيست. پس فلاح انسان در لقاءالله است و براى رسيدن به لقاى الهى، گامهاى نخست را با هدايت فطرى و تقواى اعتقادى، عبادى و مالى بايد برداشت و آنگاه تا به سر منزل مقصود بايد از هدايت و رهبرى قرآن ناطق و صامت پيروى كرد. 🗓تذكر: اشاره با لفظ اولئك كه ناظر به دور است، براى بزرگداشت مقام متقيان است، چنانكه تكرار لاى كلمه با ذكر واو عاطف، براى تفهيم استقلال هر يك از هدايت و فلاح براى تكريم است. 🌿👈 ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (133) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 ✳️ آیه 5 - اولئك علی هدى من ربهم واولئك هم المفلحون ☑️بحث روايى ◽️معناى فلاح - عن الصادق (عليه السلام) فى قوله تعالى: (اولئك هم المفلحون): اى الناجون مما منه يوجلون الفائزون بما ياملون (500) 👈🏾اشاره: محور اصلى فلاح، همان تزكيه نفس است: (قد افلح من زكيها). (501) تزكيه نفس با اعمال ويژه اى همراه است كه برخى از آنها در سوره مومنون (502) و بعضى از آنها در ديگر سور بازگو شده است ؛ چنانكه تزكيه روح با تروك مخصوصى همراه است كه از آنها به عنوان موانع فلاح ياد مى شود؛ مانند: ظلم، افترا، كذب، تكذيب آيات الهى و... ▫️رواياتى كه به طور مبسوط در تحليل معناى فلاح و علل و عوامل و همچنين دلايل و علايم آن ياد شده، مستنبط از اصول قرآنى الست كه به عناصر محورى آنها اشاره شد. ▫️بارزترين مصداق فلاح كه همراه با وقايه نفس از شح و تقواى از بخل است در كلام اميرمومنان (عليه السلام) آمده است: من اهتم برزق غد لم يفلح ابدا. (503) لازم است توجه شو كه بين همت گماردن براى كسب حلال و تحصيل رزق و بين مهموم بودن براى روزى آينده فراق وافر است كه يكى را محمود و ديگرى را مذموم كرده است. 📃تذكر: چون عنوان متقين صفت مشبهه است نه اسم فاعل ، داراى معناى ثبوتى است. از اين رو اوصاف پنج گانه اى كه براى آنان ياد شد به صورت فعل مضارع است كه همراه با استمرار است و نتيجه آن نيز به عنوان صفت ملكه ، نه حال، در خاتمه چنين بيان شده است: (اولئك على هدى من...) و اين مطلب با آنچه در پايان سوره به صورت فعل ماضى ياد شده منافاتى ندارد؛ زيرا گرچه در پايان سوره چنين آمده است: (امن الرسول... كل امن...)، ليكن از آن هم ملكه استنباط مى شود، نه حال ؛ چنانكه در همان آيه با فعل مضارع چنين آمده است: (لا نفرق بين احد من رسله...). ================= 500- بحار، ج 64، ص 18 501- سوره شمس ، آيه 9. 502- آيات 1 - 11 503- غرر الحكم ، ج 5، ص 447 🌿👈 ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (134) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 ✳️آیه 6 - ان الذين كفروا سواء عليهم ءانذرتهم ام لم تنذرهم يومنون ☑️گزيده تفسير گرچه هدايت قرآن همگانى است و اختصاص به پرهيزكاران ندارد، ولى كافران از آن بهره اى نمى برند، زيرا آنان بر اثر عناد عمدى خويش در هدايت را چنان بر روى خود بسته اند كه بيم دادن و ندادنشان يكسان است. انذار كه رسالت محورى پيامبران و هدف نفر فرهنگى فقيهان است، در هدايت انسانهاى مستعد نقش به سزايى دارد، ولى كفر عنادى (نه كفر بسيط كه ناشى از غفلت است و با انذار نيز زايل مى شود) مانع تاثير انذار است. 🔅🔅🔅 ☑️تفسير ▪️انذرتهم: انذار كه در برابر تبشير (نويد دادن) است، به معناى بيم دادنى است كه با گفتار يا مانند آن صورت مى گيرد. در طليعه اين سوره سخن از هدف قرآن كريم، يعنى هدايت مقتين بود و چون در آن جا پرسش مطرح بود كه اگر قرآن براى هدايت همه انسانها نازل شد، سر اختصاص هدايت آن به پرهيزكاران چيست ؟ گويا در اين آيه كريمه به پاسخ آن پرداخته، مى فرمايد: زيرا غير متقى (مانند كافر) انذار و عدم انذارش يكسان است و آنان خود نيز به اين حقيقت معترفند: (سواء علينا اوعظت ام لم تكن من الواعظين). در آيه محل بحث، كفر در برابر تقوا به كار رفته و از آن استفاده مى شود كه همان طور كه تقوا شرط بهره مندى از هدايت قرآن است، كفر نيز مانع آن است و همان طور كه تقوا به اعتقادى و عملى تقسيم مى شود و تقواى عملى به تقوا در عبادت (اقامه نماز) و تقوا در مال و غير مال (انفاق) تقسيم مى شود، كفر نيز همين تقسيم ها را دارد؛ زيرا كفر تنها انكار خدا، وحى و رسالت و معاد نيست، بلكه اگر كسى عمدا نماز و زكات را نيز ترك كند عملى است و همان گونه كه در تقوا حسن اختيار لازم است، در (الذين كفروا) نيز عناد و لجاج و سواء اختيار مطرح است. پس كفر در اين آيه، كفر عنادى است كه رو در روى تقواست، نه كفر بسيط، كه ناشى از غفلت و با انذار و هدايت پيامبران برطرف مى شود. 🌿👈 ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (135) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 ✳️آیه 6 - ان الذين كفروا سواء عليهم ءانذرتهم ام لم تنذرهم يومنون ☑️تفسير ✳️اهميت انذار در تبليغ و هدايت تقابل بين آيات آغازين سوره كه سخن از هدايت متقين داشت با آيه مورد بحث كه بيانگر هدايت ناپذيرى كافران است، اقتضا مى كرد كه در اين آيه شريفه به جاى تعبير (ءانذرتهم ام لم تنذرهم)، گفته شود: اهديتهم ام لم تهدهم. 🔹شايد سر تغيير اين باشد كه قرآن كريم در امر هدايت انسانها، براى انذار و هشدار جايگاه ويژه اى قائل است و با اين كه قرآن هم بشير مومنان است و هم نذير آنان: (هدى و بشرى للمومنين)، (505) (تبارك الذى نزل الفرقان على عبده ليكون للعالمين نذيرا) (506) و پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) نيز هم بشير است و هم نذير: (انا ارسلناك شاهدا و مبشرا و نذيرا)، (507) اما هسته مركزى تبليغ و هدايت، انذار است و از اين رو در برخى آيات قرآن كريم رسالت پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله)، تنها انذار معرفى شده است، مانند: (انما انت نذير)، (508) (واوحى الى هذا القرآن لانذركم به) (509) 🔹و در تبيين اساس هدايت پيامبران، تنها سخن از انذار رفته است: (يا معشر الجن والانس الم ياتكم رسل منكم يقصون عليكم اياتى و ينذرونكم لقاءيومكم هذا) (510) و هدف از نفر فرهنگى فقيهان نيز انذار انسانها معرفى شده است: (فلولا نفر من كل فرقه منهم طائفه ليتفقهوا فى الدين ولينذروا قومهم اذا رجعوا اليهم). (511) 🔹راز تاكيد بر انذار نيز اين است كه بسيارى از انسانها با بشارت صرف هدايت نمى پذيرد و منطق آنان اين است كه نقد امروز را به نسيه فردا نمى فروشيم. از اين رو در آغاز رسالت، نداى (قم فانذر) به گوش قلب پيامبر (صلى الله عليه وآله) رسيد. 🌿👈 ادامه دارد.... =================== 505- سوره بقره ، آيه 97 506- سوره فرقان ، آيه 1 507- سوره احزاب ، آيه 45 508- سوره هود، آيه 12 509- سوره انعام ، آيه 19. 510- سوره انعام ، آيه 130. 511- سوره توبه ، آيه 122 ☘️☘️☘️ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (136) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 ✳️آیه 6 - ان الذين كفروا سواء عليهم ءانذرتهم ام لم تنذرهم يومنون ☑️تفسير ☑ راز وعظ ناپذيرى كافران سبب عدم پذيرش دعوت و عدم اتعاظ به مواعظ الهى به نحو منفصله مانعه الخلو، امورى است كه برخى از آنها به مسائل نظرى و دانشى برمى گردد؛ مانند اعتقاد به اصالت حس و تجربه و اصالت ماده و بعضى از آنها به مسائل عملى و ارزشى برمى گردد كه بى ارتباط به همان مسائل نظرى و دانشى نيست ؛ مانند آنچه از زبان كافران معاند عصر نوح (عليه السلام) نقل شده است: (قالوا انومن لك و اتبعك الارذلون)، (... و ما نريك اتبعك الا الذين هم اراذلنا بادى الراى و ما نرى لكم علينا من فضل بل نظنكم كاذبين) البته در آيه دوم، گذشته از اعتماد بر نظام ارزشى باطل به نظام دانشى و نظرى نيز اشاره شده است. ▪ نشانه اعتقاد كافران به اصالت ماده و نيز اصالت حس و تجربه اين است كه، چنانكه درباره مبدا جهان اصرار مى ورزند كه رب بشر بايد محسوس و قابل تجربه حسى باشد، درباره معاد نيز چنين پندار باطلى دارند كه اگر حيات پس از مرگ حق و صدق است، چرا مرده ها دوباره در همين دنياى مادى و محسوس زنده نمى شوند؟ و آيه شريفه (واذا تتلى عليهم اياتنا بينات ما كان حجتهم الا ان قالوا ائتو بابائنا ان كنتم صادقين) شاهد آن است، زيرا آنها از معاد چيزى جز رجوع مجدد به دنيا نمى فهميدند و چون آن را هم نمى يافتند، به انكار حيات مجدد مبادرت مى ورزيدند، ليكن خداوند سبحان همان طور كه ربوبيت خود را فرا دنيايى بيان كرده است. از اين رو جواب آنها را چنين مى دهد: (قل الله يحييكم ثم يميتكم ثم يجمعكم الى يوم القيامه لاريب فيه ولكن اكثر الناس لا يعلمون). 🌿👈 ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (137) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 ✳️آیه 6 - ان الذين كفروا سواء عليهم ءانذرتهم ام لم تنذرهم يومنون ☑️لطايف و اشارات 1- شرط دشوار انذار گرچه تبشير و انذار هر دو لطيفه رسولان الهى و نيز عالمان دين است، ولى شرايط انذار بسى دشوارتر از لوازم تبشير است و هر كس تا حدودى مى تواند مبشر باشد، ولى كسى مى تواند منذر باشد كه خودش از خطر متوقع ترسيده و آثار آن ترس در سخن و عملش جلوه گر باشد، همان گونه كه پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) هنگامى كه از قيامت خبر مى داد رنگ رخسارش دگرگون مى شد و مانند كسى كه از تهاجم لشكر دشمن خبر مى دهد، از قيامت سخن مى گفت: ... تَحمارُّ وَجَنَتاهُ و يذكر الساعه و قيامها حتى كانه منذر جيش . ( امالى مفيد، مجلس 24، ح 1) 🌿👈 ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (138) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 ✳️آیه 6 - ان الذين كفروا سواء عليهم ءانذرتهم ام لم تنذرهم يومنون ☑️لطايف و اشارات ⏪2- راه ايمان براى كافران گشوده است از جمله (لا يومنون) استفاده مى شود كه راه ايمان براى كافران همچنان گشوده است ؛ زيرا ظاهر اسناد ترك ايمان به آنها اين است كه آنان مى توانند مومن شوند، ولى با ميل خود آن را ترك مى كنند و اگر به عقايد حق نمى گروند، از سر عناد و به سوء اختيار خودشان است. ايمان فعل اختيارى انسان است و كافران با نابود ساختن سرمايه فطرت، توفيق ايمان را از دست داده اند: (الذين خسروا انفسهم فهم لا يومنون). ▪️آيه محل بحث و آيات ديگرى از قبيل (لقد حق القول على اكثرهم فهم لا يومنون)، دستاويز اشاعره اى براى اثبات جواز تكليف مالايطاق و تكليف به محال قرار گرفته و عصاره آن برابر وجوه فراوان و تقريبهاى گوناگون فخر رازى در مواردى از تفسير كبير و در ذيل آيه محل بحث اين است: ▫️خداوند از شخص معين يا گروه مشخص خبر داده است كه آنها ايمان نمى آورند؛ چنانكه درباره آنها عالم بود كه مومن نخواهد شد. در اين صورت، اگر آنها ايمان بياورند، گزارش خداوند كذب و علم خداوند جهل مى شود و چون كذب و جهل خدا محال است، پس ايمان آوردن آنها نيز محال است، ولى با اين وصف، آنها مكلف به ايمانند و همه دعوتها و امر ونهى هاى قرآنى نسبت به آنها عموم يا اطلاق دارد، بنابراين، تكليف محال جايز است. آنگاه مى گويد: سلف و خلف از محققان اهل سنت بر آنچه گذشت اعتماد كرده، با تكيه بر آنها اصول اعتزال و قواعد آن را از بين بردند؛ معتزله برخاستند و نشستند و حيله ورزيدند و هيچ پاسخ قانع كننده اى نياورند. 🔹پاسخ تفصيلى: اين گونه از اوهام مزعوم در اثناى بحثهاى تفسيرى ارائه خواهد شد، ليكن فعلا به بخشى از آن اشاره مى شود: اولا، محور اصلى قياس استثنايى مزبور را جدال تشكيل مى دهد، نه برهان، زيرا اشاعره كه منكر حسن و قبح عقلى هستند، هرگز به قبح كذب خداوند فتوا نمى دهند و اگر آن را قبيح دانسته اند، بر اساس مبناى اعتزال است و اين جدال است، نه برهان. ثانيا، همان طور كه خداوند از اصل عدم ايمان آنها خبر داد و نيز اصل ايمان آنان را مى داند، از كيفيت عدم ايمان آنها، يعنى اختيارى بودن آن نيز خبر داده نمى آورند و نيز به عدم ايمان اختيارى آنها علم دارد. ثالثا، چنين ممتنعى كه امتناع آن با اختيار است، اختيارى خواهد بود. رابعا، تكليف به محال ارادى تكليف به ممكن است، نه به محال. 🌿👈 ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (139) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 ✳️آیه 6 - ان الذين كفروا سواء عليهم ءانذرتهم ام لم تنذرهم يومنون ☑️لطايف و اشارات ⏪3- مراد از الذين كفروا و الذين امنوا در قرآن 🔹استاد علامه طباطبايى (قدس سره) مى گويد: مراد از (الذين كفروا) كافرانى است كه بر كفر خود ثابتند و انكار در قلبشان رسوخ كرده است ؛ زيرا انذار و عدم انذارشان يكسان است و فراتر از اين مى توان گفت: بعيد نيست مراد از (الذين كفروا) در استعمال قرآنى، سران كفار قريش در آغاز بعثت باشند، مگر اين كه قرينه اى بر خلاف اين باشد، زيرا اگر تعبير (سواء عليهم ءانذرتهم ام لم تنذرهم) درباره همه كافران صادق باشد، باب هدايت غير مسلمانان بسته مى شود و اين بر خلاف حكمت نزول قرآن و ظواهر آيات شريفه است. گذشته از آن كه، بسيارى از كافران بر اثر انذار، مسلمانان شدند و دعوت و عدم دعوت نسبت به آنها يكسان نبود. طبرى، اقوالى را در تطبيق آيه بر مصاديق خاص، ذكر كرده و در بين آنها قول ابن عباس را كه عكرمه يا سعيد بن جبير نقل كرده اند، اولى مى داند و آن اين كه: مراد، يهود نواحى مدنيه اند كه با علم به صحت نبوت رسول اكرم (صلى الله عليه وآله) آن را انكار مى كردند. ليكن اطلاق آيه شامل غير آنها نيز مى شود. 🔹همچنين استاد علامه مى گويد: (الذين امنوا) نيز، اگر قرينه اى بر خلاف نباشد، از باب تكريم و تعظيم، بر اولين مسلمانان اطلاق مى شود و از بيان فوق اين نتيجه حاصل مى شود كه كفر نيز مانند ايمان مراتبى دارد و براى هر مرتبه از آن، آثار ويژه اى است. 💢 نکته مهم: تلاش صادقانه از ما و توفیق و راهنمایی از خداوند_(نشر حقایق) 🌹🌹🌹 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom