#تفسیر #نمونه #سوره_انسان #انسان #دهر #مکارم_شیرازی
نگاشت (5)
🔅🔅🔅
🔰تفسیر سوره الانسان /آیه سوم و چهارم
إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَإِمَّا کَفُورًا ﴿٣﴾ إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْکَافِرِینَ سَلاسِلا وَأَغْلالا وَسَعِیرًا ﴿٤﴾
ما راه را به او نشان دادیم، خواه شاكر باشد (و پذیرا گردد) یا ناسپاس! (۳)
ما براى كافران، زنجیرها و غلها و شعلههاى سوزان آتش آماده كردهایم! (۴)
🌱🌱🌱
▫️و از آنجا كه تكليف و آزمايش انسان علاوه بر مساله آگاهی و ابزار شناخت نياز به دو عامل ديگر يعنی به مساله" هدايت" و" اختيار" دارد آيه بعد به آن اشاره كرده، میفرمايد:" ما راه را به او نشان داديم، خواه شاكر و پذيرا باشد، يا كفران كننده و ناپذيرا" (إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبِيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً)۱۷.
▫️" هدايت" در اينجا معنی وسيع و گستردهای دارد كه هم هدايت" تكوينی" را شامل میشود و هم هدايت" فطری" و هم" تشريعی" را هر چند سوق آيه بيشتر روی هدايت تشريعی است.
▫️" توضيح" اينكه از آنجا كه خداوند انسان را برای هدف" ابتلاء و امتحان" و تكامل آفريده است مقدمات وصول به اين هدف را در وجود او آفريده، و نيروهای لازم را به او بخشيده اين همان هدايت" تكوينی" است.
▫️سپس در اعماق فطرتش عشق به پيمودن اين راه را قرار داده، و از طريق الهامات فطری مسير را به او نشان داده، و از اين نظر هدايت" فطری" نموده و از سوی ديگر، رهبران آسمانی و انبيای بزرگ را به تعليمات و قوانين روشن برای" ارائه طريق" مبعوث كرده، و به وسيله آنها هدايت" تشريعی" فرموده است، و البته تمام اين شعب سه گانه هدايت، جنبه عمومی دارد، و همه انسانها را شامل میشود.
▫️رويهمرفته اين آيه به سه مساله مهم و سرنوشتساز در زندگی انسان اشاره میكند:
▫️مساله" تكليف"، مساله" هدايت" و مساله" آزادی اراده و اختيار" كه لازم و ملزوم يكديگر و مكمل يكديگرند.
▫️در ضمن جمله" إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبِيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً" خط بطلان بر مكتب جبر میكشد.
▫️تعبير به" شاكرا" و" كفورا" مناسبترين تعبيری است كه در اينجا امكان دارد، چرا كه در مقابل نعمت بزرگ هدايت الهی آنها كه پذيرا و تسليم شوند، و راه هدايت پيش گيرند، شكر اين نعمت را بجا آورده، و آنها كه مخالفت كنند كفران كردهاند.
▫️و از آنجا كه از دست و زبان هيچكس بر نمیآيد، كه از عهده شكرش بدر آيد، در مورد" شكر" تعبير به اسم فاعل كرده، در حالی كه در مورد" كفران" تعبير به" كفور" (صيغه مبالغه) آمده، زيرا آنها كه اين نعمت بزرگ را ناديده بگيرند بالاترين كفران را كردهاند، چرا كه خداوند انواع وسائل هدايت را در اختيار آنها گذارده، و اين نهايت كفران است كه همه را ناديده بگيرد و راه خطا برود. ضمنا بايد توجه داشت" كفور" واژهای است كه هم در مورد" كفران نعمت" به كار میرود و هم در مورد" كفر اعتقادی" (همانگونه كه راغب در مفردات آورده است).
🌱🌱🌱
🔹در آخرين آيه مورد بحث اشاره كوتاه و پرمعنايی به سرنوشت كسانی كه راه كفر و كفران را میپويند كرده، میفرمايد:" ما برای كافران زنجيرها و غلها و شعلههای سوزان آتش آماده كردهايم" (إِنَّا أَعْتَدْنا لِلْكافِرِينَ سَلاسِلَ وَ أَغْلالًا وَ سَعِيراً).
▫️تعبير به" اعتدنا" (آماده كردهايم) تاكيدی است بر مساله حتمی بودن مجازات اين گروه، درست است كه آماده كردن از قبل، كار كسانی است كه توانايی محدودی دارند و احتمال میدهند به هنگام نياز توانايی پيدا نكنند، و اين معنی در باره خداوند موردی ندارد چرا كه هر چه را اراده كند با فرمان" كن" فورا موجود میشود، در عين حال برای بيان قطعی بودن مجازات كافران اعلام میكند كه وسائل مجازات آنها از هم اكنون آماده است!" سلاسل" جمع" سلسله" به معنی" زنجير" و" اغلال" جمع" غل" به معنی حلقهای است كه بر گردن يا دستها قرار میدهند، سپس آن را با زنجير میبندند.
▫️به هر حال ذكر غل و زنجير، و سپس شعلههای سوزان آتش بيانگر مجازات عظيم اين گروه است كه در آيات ديگر قرآن نيز به آن اشاره شده، و" عذاب" و" اسارت" در آن جمع است.
▫️آزادی آنها در شهوات در اينجا سبب اسارت آنها در آنجا میشود، آتشهايی كه در اين دنيا بر پا كردهاند در آنجا تجسم میيابد و دامانشان را میگيرد.
ادامه دارد....
🌷🌷🌷
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تفسیر #نمونه #سوره_انسان #انسان #دهر #مکارم_شیرازی
نگاشت (6)
🔅🔅🔅
إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشاجٍ نَبْتَلِيهِ فَجَعَلْناهُ سَمِيعاً بَصِيراً(2)
📝نكته: عالم پر غوغای جنين:
میدانيم نطفه انسان از تركيب نطفه مرد و زن كه اولی" اسپر" يا" كرمك" و دومی" اوول" يا" تخمك" نام دارد تشكيل میشود.
اصل وجود" نطفه" و سپس تركيب آن، و بعد مراحل مختلف جنين، از عجائب و شگفتيهای بزرگ جهان آفرينش است كه با پيشرفت علم" جنين شناسی" پرده از اسرار آن برداشته شده، هر چند اسرار بيشتری هنوز در پرده نهان است.
🔹از جمله شگفتيهای مزبور كه گوشه كوچكی را تشكيل میدهد امور زير است:
☑️۱-" اسپر" كه با آب نطفه مرد خارج میشود موجود زنده متحرك بسيار كوچك ذرهبينی است كه دارای يك سر و گردن و دم متحرك میباشد، و عجب اينكه در هر بار انزال مرد ممكن است از دو تا پانصد ميليون! اسپر وجود داشته باشد كه مطابق جمعيت چندين كشور است، ولی از اين عده بيشمار، فقط يك يا چند عدد وارد تخمك شده، و بارور میگردد، وجود اين تعداد نطفه نر به خاطر آن است كه اسپرها برای رسيدن به تخمك و تركيب با آن تلفات زيادی میدهند، و اگر اين تعداد عظيم نبود شايد امر بارور شدن مشكل میشد.
☑️۲-" رحم" قبل از دوران بارداری فقط به اندازه يك گردو است! اما بعد از انعقاد نطفه و پرورش جنين به قدری بزرگ میشود كه جای زيادی را اشغال میكند و عجب اينكه جدار آن بقدری قابل ارتجاع است كه در برابر اين حجم عظيم كاملا مقاومت میكند.
☑️۳- خون در ديواره رحم در عروق و رگها نيست! بلكه به صورت ناودان در ميان عضلات جاری است، زيرا اگر رگی وجود داشت مسلما در برابر كشش فوق العاده جدار رحم تاب مقاومت نمیآورد!
☑️۴- بعضی از دانشمندان معتقدند كه نطفه زن دارای الكتريسته" مثبت" است و اسپر داری الكتريسته" منفی"، و لذا به سوی هم كشيده میشوند، اما هنگامی كه اسپر وارد تخمك شد بار الكتريكی آن را منفی میكند و به همين دليل اسپرهای بيشمار ديگر كه در اطراف آن وجود دارند از آن رانده میشوند، و بعضی نيز گفتهاند با ورود اسپر، ماده شيميايی مخصوص ترشح میشود كه ساير اسپرها را میراند.
☑️۵- جنين در ميان كيسهای بزرگ در آبی غليظ بنام" آمنیبوس" غوطهور است كه خاصيت ضد ضربه در مقابل انواع حركات تند مادر، و يا اصابت چيزی به شكم، دارد، بعلاوه جنين را به صورت يك نواخت گرم نگه میدارد، و تغيير حرارت خارجی در آن به زودی اثر نمیكند و از همه جالبتر اينكه او را در حالت بیوزنی قرار میدهد، و از فشار آوردن اعضای مختلف جنين روی همديگر كه ممكن است موجب ضايعاتی شود جلوگيری میكند! ۶- تغذيه جنين از طريق" جفت" و" بند ناف" صورت میگيرد، يعنی خون مادر با تمام مواد غذايی و اكسيژن وارد جفت شده، و با تصفيه جديدی از طريق بند ناف وارد قلب جنين میشود، و از آنجا به تمام اعضای بدن پخش میگردد.
جالب اينكه بطن چپ و راست قلب جنين با يكديگر مربوط است چون مساله تصفيه از طريقه ريه در آنجا مطرح نيست، زيرا جنين تنفس نمیكند اما به محض، تولد، حفرهها از هم جدا میشوند، و دستگاه تنفس به كار میافتد!
ادامه دارد....
🌷🌷🌷
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تفسیر #نمونه #سوره_انسان #انسان #دهر #مکارم_شیرازی
نگاشت (7)
إِنَّ الْأَبْرارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كانَ مِزاجُها كافُوراً (۵) عَيْناً يَشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَها تَفْجِيراً (۶))
- ابرار (نيكان) از جامی مینوشند كه با عطر خوشی آميخته است.۶- از چشمهای كه بندگان خاص خدا از آن مینوشند، و از هر جا بخواهند آن را جاری میسازند!
🔅🔅🔅
🔰تفسير
📌پاداش عظيم ابرار:
در آيات گذشته بعد از آن كه انسانها را به دو گروه" شكور" و" كفور" يا" شكرگزار" و" كفران كننده" تقسيم كرد، اشاره كوتاهی به مجازات و كيفر سخت كفران كنندگان آمده بود، آيات مورد بحث به سراغ پاداشهای شكر گزاران و ابرار (نيكان و پاكان) میرود، و نكات جالبی در اين زمينه يادآوری میكند.
نخست میفرمايد:" نيكان از جامی مینوشند كه با عطر خوشی آميخته است" (إِنَّ الْأَبْرارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كانَ مِزاجُها كافُوراً).
▫️" ابرار" جمع" بر" (بر وزن رب) در اصل به معنی وسعت و گستردگی است، و به همين جهت صحراهای وسيع را" بر" میگويند، و از آنجا كه افراد نيكوكار اعمالشان نتائج گستردهای در سطح جامعه دارد اين واژه بر آنها اطلاق میشود، و" بر" (به كسر ب) به معنی" نيكو كاری" است، بعضی گفتهاند فرق بيان آن و" خير" اين است كه" بر" به معنی" نيكی توام با توجه" است در حالی كه" خير" معنی اعمی دارد.
"▫️ كافور" در لغت معانی متعددی دارد و يكی از معانی معروف آن بوی خوش است همچنين گياهی است خوشبو، و يكی ديگر از معانی آن همان" كافور" معمولی است كه بوی تندی دارد، و برای مصارف طبی از جمله ضدعفونی كردن به كار میرود.
به هر حال آيه فوق نشان میدهد كه اين شراب طهور بهشتی بسيار معطر و خوشبو است كه هم ذائقه از آن لذت میبرد، و هم شامه.
▫️بعضی از مفسران نيز گفتهاند" كافور" نام يكی از چشمههای بهشتی است، ولی اين تفسير با تعبير" كانَ مِزاجُها كافُوراً" كه میگويد آميخته با كافور است سازگار نيست.
از سوی ديگر با توجه به اين كه كافور از ماده" كفر" به معنی" پوشش" است، بعضی از ارباب لغت مانند" راغب" در" مفردات" معتقدند كه انتخاب اين نام برای" كافور" به خاطر پوشيده بودن ميوه درختی كه اين ماده از آن گرفته میشود در ميان غلافها است.
▫️بعضی نيز تعبير" كافور" را اشاره به سفيدی فوق العاده و خنكی آن دانستهاند، زيرا كافور معمولی نيز از نظر" خنكی" و" سفيدی" ضرب المثل است.
اما روی هم رفته تفسير نخست از همه مناسبتر به نظر میرسد، به خصوص اين كه گاهی در عبارات كافور را همرديف مشك و عنبر شمردهاند كه از بهترين بوهای خوش است.
🌱🌱🌱
سپس به سرچشمهای كه اين جام شراب طهور از آن پر میشود اشاره كرده میافزايد:" اين از چشمه خاصی است كه بندگان خدا از آن مینوشند، و آن را از هر جا بخواهند جاری میسازند"! (عَيْناً يَشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَها تَفْجِيراً).
آری اين چشمه شراب طهور چنان در اختيار ابرار و عباد اللَّه است كه هر جا اراده كنند از همانجا سر بر میآورد، و جالب اينكه در حديثی از امام باقر ع نقل شده كه در توصيف آن فرمود: هی عين فی دار النبی (ص) تفجر الی دور الانبياء و المؤمنين:" اين چشمهای است در خانه پيغمبر اسلام ص كه از آنجا به خانه ساير پيامبران و مؤمنان جاری میشود".
آری همانگونه كه در دنيا چشمههای علم و رحمت از خانه پيامبر اكرم ص به سوی بندگان خدا و نيكان سرازير میشود، در آخرت كه تجسم بزرگی از اين برنامه است چشمه شراب طهور الهی از همين بيت وحی میجوشد، و شاخههای آن به خانههای مؤمنان سرازير میگردد!
▫️" يفجرون" از ماده" تفجير" در اصل از ريشه" فجر" گرفته شده كه به معنی شكافتن وسيع است، خواه شكافتن زمين باشد، يا چيز ديگر، و از آنجا كه نور صبح گويی پرده شب را میشكافد به آن" فجر" گفتهاند، و به شخص فاسق از اين رو" فاجر" میگويند كه پرده حيا و پاكی را دريده، و از مسير حق خارج شده است.
اما در آيه مورد بحث به معنی شكافتن زمين است.
قابل توجه اينكه در ميان نعمتهای فراوان بهشتی كه در اين سوره آمده است نخستين نعمت" شراب طهور معطر خاصی" ذكر شده، و اين شايد به خاطر آن است كه پس از فراغ از حساب محشر در نخستين گام كه در بهشت مینهند با نوشيدن از اين شراب هر گونه اندوه و ناراحتی و ناخالصی را از درون جان خود میشويند، و سرمست از عشق حق به استفاده از ساير مواهب بهشتی میپردازند.
ادامه دارد....
🌷🌷🌷
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تفسیر #نمونه #سوره_انسان #انسان #دهر #مکارم_شیرازی
نگاشت (8)
إِنَّ الْأَبْرارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كانَ مِزاجُها كافُوراً (۵) عَيْناً يَشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَها تَفْجِيراً (۶))يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً (۷) وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً (۸) إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً (۹) إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً (۱۰) فَوَقاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذلِكَ الْيَوْمِ وَ لَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُوراً (۱۱)
- ابرار (نيكان) از جامی مینوشند كه با عطر خوشی آميخته است.۶- از چشمهای كه بندگان خاص خدا از آن مینوشند، و از هر جا بخواهند آن را جاری میسازند! - آنها به نذر خود وفا میكنند، و از روزی كه عذابش گسترده است میترسند.۸- و غذای (خود) را با اينكه به آن علاقه (و نياز) دارند به مسكين و يتيم و اسير میدهند.۹- (و میگويند:) ما شما را برای خدا اطعام میكنيم و، هيچ پاداش و تشكری از شما نمیخواهيم.۱۰- ما از پروردگارمان خائفيم در آن روز كه عبوس و شديد است.
۱۱- از اين رو خداوند آنها را از شر آن روز نگه میدارد و از آنها استقبال میكند در حالی كه شادمان و مسرورند.
🔅🔅🔅
🔰شان نزول: (سندی بزرگ بر فضيلت اهل بيت پيامبر" ص").
🔹ابن عباس میگويد حسن و حسين ع بيمار شدند پيامبر ص با جمعی از ياران به عيادتشان آمدند، و به علی ع گفتند: ای ابو الحسن! خوب بود نذری برای شفای فرزندان خود میكردی، علی ع و فاطمه ع و فضه كه خادمه آنها بود نذر كردند كه اگر آنها شفا يابند سه روز روزه بگيرند (طبق بعضی از روايات حسن و حسين ع نيز گفتند ما هم نذر میكنيم روزه بگيريم).
🔹چيزی نگذشت كه هر دو شفا يافتند، در حالی كه از نظر مواد غذايی دست خالی بودند علی ع سه من جو قرض نمود، و فاطمه س يك سوم آن را آرد كرد، و نان پخت، هنگام افطار سائلی بر در خانه آمد و گفت: السلام عليكم اهل بيت محمد ص" سلام بر شما ای خاندان محمد! مستمندی از مستمندان مسلمين هستم، غذايی به من بدهيد خداوند به شما از غذاهای بهشتی مرحمت كند، آنها همگی مسكين را بر خود مقدم داشتند، و سهم خود را به او دادند و آن شب جز آب ننوشيدند.
🔹روز دوم را هم چنان روزه گرفتند و موقع افطار وقتی كه غذا را آماده كرده بودند (همان نان جوين) يتيمی بر در خانه آمد آن روز نيز ايثار كردند و غذای خود را به او دادند (بار ديگر با آب افطار كردند و روز بعد را نيز روزه گرفتند).
🔹در سومين روز اسيری به هنگام غروب آفتاب بر در خانه آمد باز سهم غذای خود را به او دادند هنگامی كه صبح شد علی ع دست حسن ع و حسين ع را گرفته بود و خدمت پيامبر ص آمدند هنگامی كه پيامبر ص آنها را مشاهده كرد ديد از شدت گرسنگی میلرزند! فرمود! اين حالی را كه در شما میبينم برای من بسيار گران است، سپس برخاست و با آنها حركت كرد هنگامی كه وارد خانه فاطمه س شد ديد در محراب عبادت ايستاده، در حالی كه از شدت گرسنگی شكم او به پشت چسبيده، و چشمهايش به گودی نشسته، پيامبر ص ناراحت شد.
🔹در همين هنگام جبرئيل نازل گشت و گفت ای محمد! اين سوره را بگير، خداوند با چنين خاندانی به تو تهنيت میگويد، سپس سوره" هل اتی" را بر او خواند (بعضی گفتهاند كه از آيه" ان الْأَبْرارَ" تا آيه كانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُوراً كه مجموعا هيجده آيه است در اين موقع نازل گشت).
🔘آنچه را در بالا آورديم نص حديثی است كه با كمی اختصار در" الغدير" به عنوان" قدر مشترك" ميان روايات زيادی كه در اين باره نقل شده آمده است، و در همان كتاب از ۳۴ نفر از علمای معروف اهل سنت نام میبرد كه اين حديث را در كتابهای خود آوردهاند (با ذكر نام كتاب و صفحه آن).🔘
🔹به اين ترتيب روايت فوق از رواياتی است كه در ميان اهل سنت مشهور بلكه متواتر است. و اما علمای شيعه همه اتفاق نظر دارند كه اين هيجده آيه يا مجموع اين سوره، در ماجرای فوق نازل شده است، و همگی بدون استثناء در كتب تفسير يا حديث، روايت مربوط به آن را به عنوان يكی از افتخارات و فضائل مهم علی ع و فاطمه زهرا و فرزندانشان آوردهاند...
ادامه دارد....
🌷🌷🌷
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تفسیر #نمونه #سوره_انسان #انسان #دهر #مکارم_شیرازی
نگاشت (9)
إِنَّ الْأَبْرارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كانَ مِزاجُها كافُوراً (۵) عَيْناً يَشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَها تَفْجِيراً (۶))يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً (۷) وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً (۸) إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً (۹) إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً (۱۰) فَوَقاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذلِكَ الْيَوْمِ وَ لَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُوراً (۱۱)
- ابرار (نيكان) از جامی مینوشند كه با عطر خوشی آميخته است.۶- از چشمهای كه بندگان خاص خدا از آن مینوشند، و از هر جا بخواهند آن را جاری میسازند! - آنها به نذر خود وفا میكنند، و از روزی كه عذابش گسترده است میترسند.۸- و غذای (خود) را با اينكه به آن علاقه (و نياز) دارند به مسكين و يتيم و اسير میدهند.۹- (و میگويند:) ما شما را برای خدا اطعام میكنيم و، هيچ پاداش و تشكری از شما نمیخواهيم.۱۰- ما از پروردگارمان خائفيم در آن روز كه عبوس و شديد است.
۱۱- از اين رو خداوند آنها را از شر آن روز نگه میدارد و از آنها استقبال میكند در حالی كه شادمان و مسرورند.
🔅🔅🔅
▪️علمای شيعه همه اتفاق نظر دارند كه اين هيجده آيه يا مجموع اين سوره، در ماجرای فوق نازل شده است، و همگی بدون استثناء در كتب تفسير يا حديث، روايت مربوط به آن را به عنوان يكی از افتخارات و فضائل مهم علی ع و فاطمه زهرا و فرزندانشان آوردهاند.
▪️حتی چنان كه در آغاز سوره گفتيم اين مطلب به قدری معروف و مشهور است كه در اشعار شعرا، و حتی در شعر معروف" امام شافعی" آمده است.
🔹در اينجا بهانهجويانی كه هر وقت به فضائل علی ع میرسند حساسيت فوق العادهای نشان میدهند منتهای دقت را در اشكالتراشی به عمل آورده و خرده- گيریهايی بر اين شان نزول دارند از جمله:
۱- اين سوره" مكی" است در حالی كه داستان شان نزول مربوط به بعد از تولد امام حسن ع و امام حسين ع است كه قطعا در مدينه واقع شده! ولی چنان كه در آغاز اين سوره مشروحا بيان كرديم دلائل روشنی در دست داريم كه نشان میدهد تمام سوره" هل اتی" و يا لا اقل" هيجده آيه" در مدينه نازل شده است.
۲- لفظ آيه عام است چگونه میتوان آن را تخصيص به افراد معينی داد.
ولی ناگفته پيدا است كه عام بودن مفهوم آيه منافاتی با نزول آن در مورد خاصی ندارد، بسياری از آيات قرآن مفهوم عام و گستردهای دارد، ولی شان نزول كه مصداق اتم و اعلای آن است مورد خاصی میباشد، و اين عجيب است كه عموميت مفهوم آيهای را كسی دليل بر نفی شان نزول آن بگيرد.
۳- بعضی، شان نزولهای ديگری نقل كردهاند كه با شان نزول فوق سازگار نيست، از جمله اينكه" سيوطی" در" در المنثور" نقل كرده كه مرد سياه پوستی خدمت پيامبر ص آمد و از" تسبيح" و" تهليل" سؤال كرد. عمر گفت: بس است زياد از رسول خدا سؤال كردی، پيامبر ص فرمود عمر خاموش باش، و در اين هنگام سوره" هل اتی" بر پيامبر ص نازل شد!.
🔳در حديث ديگری در همان كتاب آمده است كه مردی از حبشه خدمت رسول خدا ص آمد و میخواست از او سؤال كند، پيامبر ص فرمود سؤال كن و فرا گير، عرض كرد ای رسول خدا گروه شما از نظر رنگ و صورت و نبوت به ما برتری داريد، اگر من به آنچه تو ايمان آوردهای ايمان بياورم، و همانند آنچه عمل میكنی عمل كنم، من با تو در بهشت خواهم بود؟ فرمود آری، سوگند به كسی كه جانم به دست او است سفيدی سياهپوستان در بهشت از هزار سال راه ديده میشود، سپس پيامبر ثوابهای مهمی برای گفتن لا اله الا اللَّه و سبحان اللَّه و بحمده بيان فرمود و در اين هنگام سوره هل اتی نازل شد!
.
▪️ولی با توجه به اينكه اين روايات تقريبا هيچگونه تناسبی با مضمون آيات سوره" هل اتی" ندارد، به نظر میرسد كه برای پايمال كردن شان نزول سابق از سوی عمال بنی اميه يا مانند آنان جعل شده باشد
ادامه دارد....
🌷🌷🌷
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تفسیر #نمونه #سوره_انسان #انسان #دهر #مکارم_شیرازی
نگاشت (10)
َ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً (۸) إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً (۹)
۸- و غذای (خود) را با اينكه به آن علاقه (و نياز) دارند به مسكين و يتيم و اسير میدهند.۹- (و میگويند:) ما شما را برای خدا اطعام میكنيم و، هيچ پاداش و تشكری از شما نمیخواهيم
🔅🔅🔅
۴- بهانه ديگر كه ممكن است در اينجا مطرح شود اين است كه چگونه انسان میتواند سه روز گرسنه بماند و تنها با آب افطار كند؟! ولی اين ايراد عجيبی است برای اينكه خود ما افراد متعددی را ديدهايم كه برای بعضی از معالجات طبی سه روز كه سهل است امساك معروف" چهل روز" را انجام دادهاند، يعنی چهل روز تمام تنها آب نوشيدهاند! و مطلقا غذايی نخوردهاند! و همين امر باعث درمان بسياری از بيماريهای آنها شده، حتی يكی از اطبای معروف غير مسلمان بنام" الكسی سوفورين" كتابی در زمينه آثار درمانی مهم چنين امساكی با ذكر برنامه دقيق آن نوشته است.
حتی اگر تعجب نكنيد بعضی از همكاران در تفسير نمونه، اين امساك را تا ۲۲ روز عملا انجام دادهاند.
۵- بعضی ديگر برای اينكه به سادگی از كنار اين فضيلت بگذرند از طريق ديگری وارد شدهاند، مثلا" آلوسی" میگويد: اگر بگوئيم اين سوره در باره علی ع و فاطمه س نازل نشده چيزی از قدر آنها نمیكاهد، زيرا داخل بودن آنها در عنوان" ابرار" مطلب آشكاری است كه هر كس میداند، سپس به بيان بعضی از فضائل آنها پرداخته، میگويد: انسان چه در باره اين دو بزرگوار میتواند بگويد جز اينكه علی ع مولای مؤمنان و وصی پيامبر ص و فاطمه س پاره تن رسول خدا ص و جزء وجود محمدی ص و حسنين ع روح و ريحان، و آقايان جوانان بهشتند، اما مفهوم اين سخن ترك ديگران نيست، بلكه هر كس غير اين راه را بپويد گمراه است.
ولی ما میگوئيم اگر بنا شود فضيلتی را با اين شهرت ناديده بگيريم، بقيه فضائل نيز تدريجا به چنين سرنوشتی دچار میشود، و روزی فرا خواهد رسيد كه بعضی اصل فضيلت علی و بانوی اسلام و حسنين ع را نيز انكار كنند! قابل توجه اينكه در بعضی از روايات از خود علی ع نقل شده كه در موارد متعدد به نزول اين آيات در مورد خود و فرزندانش در مقابل مخالفان استدلال كرده است. اين نكته نيز قابل توجه است كه" اسير" معمولا در" مدينه" وجود داشت، و در مكه به حكم آن كه هنوز غزوات اسلامی شروع نشده بود كمتر اسير ديده میشد، و اين گواه ديگری بر مدنی بودن اين سوره است.
آخرين نكتهای را كه در اينجا لازم به ياد آوری میدانيم اين است كه به گفته جمعی از دانشمندان اسلامی از جمله" آلوسی" مفسر معروف اهل سنت بسياری از نعمتهای بهشتی در اين سوره بر شمرده شده است ولی از" حور العين" كه غالبا در قرآن مجيد در عداد نعمتهای بهشتی آمده مطلقا سخنی مطرح نيست، ممكن است اين امر به خاطر نزول اين سوره در باره فاطمه زهرا و همسر و فرزندانش میباشد كه به احترام بانوی اسلام" س" ذكری از" حور" به ميان نيامده!.
گرچه بحث ما در زمينه اين شان نزول طولانی شد ولی در برابر اشكال- تراشيهای بهانهجويان چارهای جز اين نبود.
ادامه دارد....
🌷🌷🌷
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تفسیر #نمونه #سوره_انسان #انسان #دهر #مکارم_شیرازی
نگاشت (11)
🌱🌱🌱
إِنَّ الْأَبْرارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كانَ مِزاجُها كافُوراً (۵)
- ابرار (نيكان) از جامی مینوشند كه با عطر خوشی آميخته است.
🔰تفسير:
⏺پاداش عظيم ابرار:
در آيات گذشته بعد از آن كه انسانها را به دو گروه" شكور" و" كفور" يا" شكرگزار" و" كفران كننده" تقسيم كرد، اشاره كوتاهی به مجازات و كيفر سخت كفران كنندگان آمده بود، آيات مورد بحث به سراغ پاداشهای شكر گزاران و ابرار (نيكان و پاكان) میرود، و نكات جالبی در اين زمينه يادآوری میكند.
نخست میفرمايد:" نيكان از جامی مینوشند كه با عطر خوشی آميخته است" (إِنَّ الْأَبْرارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كانَ مِزاجُها كافُوراً).
" ابرار" جمع" بر" (بر وزن رب) در اصل به معنی وسعت و گستردگی است، و به همين جهت صحراهای وسيع را" بر" میگويند، و از آنجا كه افراد نيكوكار اعمالشان نتائج گستردهای در سطح جامعه دارد اين واژه بر آنها اطلاق میشود، و" بر" (به كسر ب) به معنی" نيكو كاری" است، بعضی گفتهاند فرق بيان آن و" خير" اين است كه" بر" به معنی" نيكی توام با توجه" است در حالی كه" خير" معنی اعمی دارد.
" كافور" در لغت معانی متعددی دارد و يكی از معانی معروف آن بوی خوش است همچنين گياهی است خوشبو، و يكی ديگر از معانی آن همان" كافور" معمولی است كه بوی تندی دارد، و برای مصارف طبی از جمله ضدعفونی كردن به كار میرود.
به هر حال آيه فوق نشان میدهد كه اين شراب طهور بهشتی بسيار معطر و خوشبو است كه هم ذائقه از آن لذت میبرد، و هم شامه.
بعضی از مفسران نيز گفتهاند" كافور" نام يكی از چشمههای بهشتی است، ولی اين تفسير با تعبير" كانَ مِزاجُها كافُوراً" كه میگويد آميخته با كافور است سازگار نيست.
از سوی ديگر با توجه به اين كه كافور از ماده" كفر" به معنی" پوشش" است، بعضی از ارباب لغت مانند" راغب" در" مفردات" معتقدند كه انتخاب اين نام برای" كافور" به خاطر پوشيده بودن ميوه درختی كه اين ماده از آن گرفته میشود در ميان غلافها است.
بعضی نيز تعبير" كافور" را اشاره به سفيدی فوق العاده و خنكی آن دانستهاند، زيرا كافور معمولی نيز از نظر" خنكی" و" سفيدی" ضرب المثل است.
اما روی هم رفته تفسير نخست از همه مناسبتر به نظر میرسد، به خصوص اين كه گاهی در عبارات كافور را همرديف مشك و عنبر شمردهاند كه از بهترين بوهای خوش است.
ادامه دارد....
🌷🌷🌷
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تفسیر #نمونه #سوره_انسان #انسان #دهر #مکارم_شیرازی
نگاشت (12)
🌱🌱🌱
عَيْناً يَشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَها تَفْجِيراً (۶)
از چشمهای كه بندگان خاص خدا از آن مینوشند، و از هر جا بخواهند آن را جاری میسازند!
▫️سپس به سرچشمهای كه اين جام شراب طهور از آن پر میشود اشاره كرده میافزايد:" اين از چشمه خاصی است كه بندگان خدا از آن مینوشند، و آن را از هر جا بخواهند جاری میسازند"! (عَيْناً يَشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَها تَفْجِيراً۶۷).
آری اين چشمه شراب طهور چنان در اختيار ابرار و عباد اللَّه است كه هر جا اراده كنند از همانجا سر بر میآورد، و جالب اينكه در حديثی از امام باقر ع نقل شده كه در توصيف آن فرمود: هی عين فی دار النبی (ص) تفجر الی دور الانبياء و المؤمنين:" اين چشمهای است در خانه پيغمبر اسلام ص كه از آنجا به خانه ساير پيامبران و مؤمنان جاری میشود".
▫️آری همانگونه كه در دنيا چشمههای علم و رحمت از خانه پيامبر اكرم ص به سوی بندگان خدا و نيكان سرازير میشود، در آخرت كه تجسم بزرگی از اين برنامه است چشمه شراب طهور الهی از همين بيت وحی میجوشد، و شاخههای آن به خانههای مؤمنان سرازير میگردد!" يفجرون" از ماده" تفجير" در اصل از ريشه" فجر" گرفته شده كه به معنی شكافتن وسيع است، خواه شكافتن زمين باشد، يا چيز ديگر، و از آنجا كه نور صبح گويی پرده شب را میشكافد به آن" فجر" گفتهاند، و به شخص فاسق از اين رو" فاجر" میگويند كه پرده حيا و پاكی را دريده، و از مسير حق خارج شده است.
▫️اما در آيه مورد بحث به معنی شكافتن زمين است.
قابل توجه اينكه در ميان نعمتهای فراوان بهشتی كه در اين سوره آمده است نخستين نعمت" شراب طهور معطر خاصی" ذكر شده، و اين شايد به خاطر آن است كه پس از فراغ از حساب محشر در نخستين گام كه در بهشت مینهند با نوشيدن از اين شراب هر گونه اندوه و ناراحتی و ناخالصی را از درون جان خود میشويند، و سرمست از عشق حق به استفاده از ساير مواهب بهشتی میپردازند.
ادامه دارد....
🌷🌷🌷
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تفسیر #نمونه #سوره_انسان #انسان #دهر #مکارم_شیرازی
نگاشت (13)
🌱🌱🌱
يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا (7)وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا(8)
آنها به نذر خود وفا میکنند، و از روزی که شرّ و عذابش گسترده است میترسند،(7)و غذای (خود) را با اینکه به آن علاقه (و نیاز) دارند، به «مسکین» و «یتیم» و «اسیر» میدهند!
در آيات بعد به ذكر اعمال و اوصافی كه" ابرار" و" عباد اللَّه" دارند، پرداخته با ذكر پنج وصف دليل استحقاق آنها را نسبت به اين همه نعمتهای بیمانند توضيح میدهد.
🌷🌷🌷
▫️میفرمايد:" آنها به نذر خود وفا میكنند" (يُوفُونَ بِالنَّذْرِ).
" و از روزی كه عذاب و شر آن گسترده است بيمناكند" (وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً). جمله" يوفون" و" يخافون" و جملههای بعد از آن كه همه به صورت" فعل مضارع" آمده نشان میدهد كه اين برنامه مستمر و هميشگی آنان است.
▫️البته همانگونه كه در شان نزول گفتيم مصداق اتم و اكمل اين آيات امير مؤمنان علی و فاطمه زهرا و فرزندان آنها حسن و حسين" سلام اللَّه عليهم اجمعين" میباشند كه نذر خود را در مورد سه روز روزه داشتن ادا كردند، و جز با آب افطار ننمودند، و قلب آنان از خوف خدا و خوف قيامت مالا مال بود.
▫️" مستطير" به معنی گسترده و پراكنده است، و اشاره به عذابهای گوناگون و وسيع آن روز عظيم میباشد.
▫️به هر حال وقتی آنها به نذرهايی كه بر خويشتن واجب كردهاند وفا میكنند به طريق اولی واجبات الهی را محترم شمرده و در انجام آن میكوشند.
ترس آنها از شر آن روز بزرگ اشاره به ايمانشان به مساله معاد، و احساس مسئوليت شديد در برابر فرمان الهی است.
آنها به خوبی معاد را باور كردهاند، و به تمام كيفرهای بدكاران در آن روز ايمان دارند، و اثر اين ايمان در اعمالشان كاملا نمايان است.
ادامه دارد....
🌷🌷🌷
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تفسیر #نمونه #سوره_انسان #انسان #دهر #مکارم_شیرازی
نگاشت (14)
🌱🌱🌱
وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا(8)
و غذای (خود) را با اینکه به آن علاقه (و نیاز) دارند، به «مسکین» و «یتیم» و «اسیر» میدهند!
▫️سپس به ذكر سومين عمل شايسته آنها پرداخته، میگويد:" آنها غذای خود را در عين اينكه به آن نيازمندند و دوست دارند به" مسكين" و" يتيم" و" اسير" میدهند" (وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً).
▫️اطعام كردن آنها ساده نيست، بلكه توام با ايثار در هنگام نياز شديد است، و از سوی ديگر اطعامی است گسترده كه انواع نيازمندان را از" مسكين" و" يتيم" و" اسير" شامل میشود، و به اين ترتيب رحمتشان عام و خدمتشان گسترده است.
▫️ضمير در" عَلی حُبِّهِ" به" طعام" باز میگردد، يعنی در عين اينكه علاقه به طعام دارند آن را انفاق میكنند، و به اين ترتيب شبيه چيزی است كه در آيه ۹۲ سوره آل عمران آمده است لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّی تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ:" هرگز به حقيقت نيكوكاری نمیرسيد تا از آنچه دوست داريد انفاق كنيد". بعضی نيز گفتهاند ضمير مزبور به" اللَّه" بر میگردد كه در آيات گذشته آمده يعنی آنها به عشق پروردگار اطعام اطعام میكنند ولی با توجه به اينكه اين مطلب در آيه بعد میآيد معنی اول صحيحتر به نظر میرسد.
معنی" مسكين" و" يتيم" و" اسير" روشن است، اما در اينكه اين اسير اشاره به كدام اسير است در ميان مفسران گفتگو است.
🔹بسياری گفتهاند منظور اسيرانی است كه از مشركان و كفار میگرفتند، و به قلمرو حكومت اسلامی در مدينه میآوردند، بعضی احتمال دادهاند كه منظور از آن بردگانی است كه اسير دست مالك خود میباشند، و بعضی آن را به زندانيان تفسير كردهاند، ولی تفسير اول از همه مناسبتر و مشهورتر است.
🔰در اينجا اين سؤال پيش میآيد كه مطابق شان نزول مرد اسير بر در خانه علی ع به هنگام افطار آمد، مگر اسيران زندانی نبودند؟
▫️اما با توجه به يك نكته پاسخ اين سؤال روشن میشود كه طبق نقل تواريخ در زمان پيامبر ص مطلقا زندانی وجود نداشت، و حضرت ص اسيران را تقسيم كرده و به دست مسلمانان میسپرد، و میفرمود مراقب آنها باشيد، و به آنها نيكی كنيد، و گاه كه توانايی بر تامين غذای آنها نداشتند، از ديگر مسلمانان برای اطعام اسيران كمك میگرفتند، و آنها را همراه خود و يا حتی بدون همراهی خود به سراغ ساير مسلمانان میفرستادند، تا به آنها كمك كنند.
زيرا در آن موقع مسلمين سخت در مضيقه بودند.
▫️البته بعدا كه حكومت اسلامی گسترش پيدا كرد، و تعداد اسيران بالا گرفت و حتی مجرمان با گسترش دامنه حكومت زياد شدند، زندان به وجود آمد، و ارتزاق اسيران و مجرمان از طريق بيت المال صورت میگرفت.
▫️به هر حال از آيه فوق به خوبی استفاده میشود كه يكی از بهترين اعمال، اطعام محرومان و نيازمندان است، نه تنها نيازمندان مسلمان كه اسيران بلاد شرك نيز تحت پوشش اين دستور اسلامی قرار گرفته، تا آنجا كه اطعام آنها يكی از كارهای برجسته" ابرار" شمرده شده است.
▫️در حديثی از رسول خدا ص میخوانيم: استوصوا بالاسری خيرا و كان احدهم يؤثر اسيره بطعامه:" با اسيران به نيكی رفتار كنيد، مسلمانان هنگامی كه اين سخن را شنيدند گاه غذای خود را به اسير داده و او را بر خويشتن مقدم میشمردند".
ادامه دارد....
🌷🌷🌷
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تفسیر #نمونه #سوره_انسان #انسان #دهر #مکارم_شیرازی
نگاشت (15)
إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا(9)إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا(10)
(و میگویند:) ما شما را بخاطر خدا اطعام میکنیم، و هیچ پاداش و سپاسی از شما نمیخواهیم!(9)ما از پروردگارمان خائفیم در آن روزی که عبوس و سخت است!(10)
🌱🌱🌱
چهارمين عمل بر جسته ابرار را اخلاص میشمرد، و میفرمايد:" آنها میگويند ما شما را تنها برای خدا اطعام میكنيم، نه پاداشی از شما میخواهيم و نه تشكری" (إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً).
اين برنامه منحصر به مساله اطعام نيست كه تمام اعمالشان مخلصانه و برای ذات پاك خداوند است و هيچ چشمداشتی به پاداش مردم و حتی تقدير و تشكر آنها نيست، و اصولا در اسلام ارزش عمل به خلوص نيت است، و گرنه اعمالی كه انگيزههای غير الهی داشته باشد، خواه رياكارانه باشد، و يا به خاطر هوای نفس، و يا تشكر و قدردانی مردم، يا پاداش مادی، و هيچگونه ارزش معنوی و الهی ندارد، و حديث مشهور پيغمبر اكرم ص
لا عمل الا بالنية و انما الاعمال بالنيات
اشاره به همين معنی است.
منظور از" وجه اللَّه" همان ذات خدا است، و گرنه خدا" صورت" جسمانی ندارد، و اين همان چيزی است كه در ساير آيات قرآن نيز روی آن تكيه و تاكيد شده است، در آيه ۲۷۲ بقره میخوانيم: وَ ما تُنْفِقُونَ إِلَّا ابْتِغاءَ وَجْهِ اللَّهِ:" شما جز برای خداوند انفاق نكنيد" و در آيه ۲۸ سوره كهف در توصيف همنشينان شايسته پيامبر ص چنين آمده است: وَ اصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ:" با كسانی باش كه پروردگار خود را صبح و شام میخوانند، و تنها ذات او را میطلبند".
🔅🔅🔅
و در آخرين توصيف" ابرار" میفرمايد:" آنها میگويند: ما از پروردگارمان خائفيم از آن روز كه عبوس و شديد است" (إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً).
اين سخن ممكن است زبان حال" ابرار" باشد يا زبان قال آنها.
تعبير از روز قيامت به روز" عبوس" و" سخت" با اينكه عبوس از صفات انسان است و به كسی میگويند كه قيافهاش را در هم كشيده، به خاطر تاكيد بر وضع وحشتناك آن روز است، يعنی آن قدر حوادث آن روز سخت و ناراحت كننده است كه نه تنها انسانها در آن روز عبوسند بلكه گويی خود آن روز نيز عبوس است.
در اينكه" قمطرير" از چه مادهای گرفته شده؟ در ميان مفسران و ارباب لغت گفتگو است، بعضی آن را از" قمطر" میدانند، و بعضی آن را مشتق از ماده" قطر" (بر وزن مرغ) و ميم را زائده میدانند.
ولی مشهور همان اول است كه به معنی شديد و عبوس است. در اينجا سؤالی پيش میآيد و آن اينكه اگر" ابرار" تنها برای ذات پاك خدا كار میكنند پس چرا میگويند ما از عذاب روز قيامت بيمناكيم، آيا انگيزه الهی، با انگيزه ترس از عذاب قيامت، سازگار است؟! اما با توجه به يك نكته پاسخ اين سؤال روشن میشود، و آن اين كه آنها به هر حال به خاطر خدا گام بر میدارند، و اگر از عذاب قيامت میترسند به خاطر آن است كه عذاب الهی است، و اگر به نعمتهای بهشت علاقه دارند چون اين نعمتها از ناحيه او است، و اين همان چيزی است كه در باب" نيت عبادت" در فقه مطرح است كه میگويند: قصد قربت در عبادات منافات با انگيزه علاقه به ثواب، و ترس از عقاب، و يا حتی كسب مواهب مادی اين دنيا از سوی خداوند (مانند نماز استسقا برای نزول باران) ندارد، زيرا همه اينها بازگشت به خداوند میكند، و به اصطلاح از قبيل" داعی بر داعی" است، هر چند مرحله عالی عبادت اين است كه علاقه به نعمتهای بهشت و ترس از عذاب دوزخ نيز انگيزه آن نباشد بلكه يك پارچه به عنوان" حبا للَّه" انجام گيرد.
تعبير به" إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً" نيز شاهد بر اين است كه اين خوف نيز خوف از پروردگار است.
نكته قابل توجه اينكه دومين وصف از اوصاف پنجگانه، و پنجمين وصف هر دو مساله خوف است، با اين تفاوت كه در اولی تنها سخن از خوف روز قيامت است و در دومی خوف از پروردگار در روز قيامت، در يك مورد روز قيامت چنين توصيف شده كه شر آن گسترده است و در مورد ديگر عبوس و شديد است كه در واقع يكی گستردگی آن را میرساند و ديگری گستردگی كيفی را.
ادامه دارد....
🌷🌷🌷
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تفسیر #نمونه #سوره_انسان #انسان #دهر #مکارم_شیرازی
نگاشت (16)
فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَٰلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا(11)
(بخاطر این عقیده و عمل) خداوند آنان را از شرّ آن روز نگه میدارد و آنها را میپذیرد در حالی که غرق شادی و سرورند!
🌱🌱🌱
▫️در آخرین آیه مورد بحث، به نتیجه اجمالى اعمال نیک و نیات پاکى که ابرار دارند اشاره کرده، مى فرماید: به خاطر همین ها خداوند آنها را از شرّ آن روز نگهدارى مى کند، و در حالى که با طراوت، مسرور و شادمان هستند از آنها استقبال مى کند (فَوَقاهُمُ اللّهُ شَرَّ ذلِکَ الْیَوْمِ وَ لَقّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُوراً).
▫️ نَضْرَةً به معنى طراوت و خرمى و شادابى خاصى است که بر اثر وفور نعمت و رفاه به انسان دست مى دهد، آرى، رنگ رخسار آنها در آن روز از آرامش و نشاط درونى آنان خبر مى دهد.
بنابراین اگر در دنیا به خاطر احساس مسؤولیت از آن روز بیمناک بودند، خداوند در عوض آنها را در آن روز غرق شادمانى و سرور مى کند.
▫️تعبیر به لَقّاهُم از تعبیرهاى بسیار جالبى است که نشان مى دهد: خداوند بزرگ از این میهمانان گران قدر با لطف خاصش استقبال مى کند، و آنها را که غرق شادى و سرورند در سایه رحمتش جاى مى دهد.
ادامه دارد....
🌷🌷🌷
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom