#کمال_ایمان #نکته

حدتام و ناقص *"انسان: حیوانی است متفکر" در این عبارت؛ انسان معرَف؛ حیوان متفکر معرِف؛ وبه این کار تعریف گفته می شود. *ارسطو کشف کرد که ذهن با استفاده از مفاهیم بیرونی و درونی یک موضوع چهارنوع تعریف انچام می دهد. *قوت و دقت هر تعریف به قدرت علمی بشر و آگاهی از مفاهیم درونی و بیرونی موضوعات دارد. اقسام تعریف: قیل از بیان اقسام تعریف باید یادآوری شود که لازمه فهم اقسام تعریف فهمیدن درس قبل(جنس قریب و جنس بعید؛ فصل و عرض خاص ) می باشد. بعد از تشخیص این موارد با انضمام آنها اقسام تعریف به راحتی فهمیده می شود. 1)حد تام(کامل):   جنس قریب + فصل. مثلا؛ تعریف مثلث به حدتام می شود: شکل سه ضلعی 2)حد ناقص:         جنس بعید+ فصل. مثلا تعریف انسان به حد ناقص می شود: جسم متفکر 3)رسم تام:       جنس قریب + عرض خاص. مثلا تعریف انسان به رسم تام می شود: حیوان متمدن 4)رسم ناقص:       جنس بعید + عرض خاص. مثلا تعریف انسان به رسم ناقص می شود: جسم متمدن یادآوری: از میان تعاریف فوق؛ حد تام قوی ترین تعریف است           تعریف به حد از تعریف به رسم قوی تر است. همه تعاریف باید شرایط تعریف را(قبلا ذکر شد) داشته باشد. ذهن انسان به گونه ای است که به طور طبیعی از تعاریف فوق استفاده می کند. سوال: اگر فصل و عرض خاص را نداشتیم چگونه یک ماهیت را تعریف می کنیم؟  با تلفیق عرض های عام و ساختن عرض خاص ماهیت را تعریف می کنیم. نکته: گاهی اوقات به جای تعریف یک مفهوم آن را "شرح" می دهیم. مثلا می پرسند علم چیست؟ می گوییم: دانستن و آگاهی. در این حالت تعریف را شرح اسم می گویند. نکته پایانی: بعضی مفاهیم تعریف ندارند و قابل تعریف نیستند. مثل: چیز و واحد.

بر مبنای اول، رسم تام، تعریفی است که معرَّف را از همه آنچه که غیر اوست به نحو عَرَضی متمایز کند؛ مانند تعریف انسان به ضاحک. رسم ناقص، تعریفی است که مرسوم (معرَّف) را از بعضی از آنچه که غیر اوست به نحو عَرَضی جدا ‌کند؛ مانند تعریف انسان به ماشی (رونده) که انسان را از بقر، غنم 

۱ - توضیح اصطلاح [ویرایش] حد یا تعریف به حسب اینکه شامل تمام ذاتیات محدود می‌شود یا نه، به تام و ناقص تقسیم می‌شود.  [۲]  حد تام، حدی است که همه ذاتیات معرَّف یا محدود را در برگیرد و باعث شناخت ماهیت و حقیقت محدود شود؛  [۳] [۴]  مانند: الانسان حیوان ناطق. حد تام، «حدّ محقِّق» نیز نامیده می‌شود؛ به این دلیل که همانند رسم تام، تحققْ‌بخش شیء محدود است، به خلاف حد ناقص و رسم ناقص. [۵] [۶] [۷] [۸]